Ο Μεγάλος Αδελφός στο διαδίκτυο

Σχέδιο νόμου για τον έλεγχο του διαδικτύου θα φέρει προς ψήφιση στο Κογκρέσο η κυβέρνηση Ομπάμα τον προσεχή χρόνο. Σύμφωνα με την αποκάλυψη των New York Times ο νόμος θα επιβάλει σε όλες τις υπηρεσίες επικοινωνίας να είναι συμβατές με τα συστήματα παρακολούθησης της αστυνομίας. Συνεπώς, το Facebook, το Skyp, ακόμα και το Blackberry θα διαφοροποιήσουν τον τρόπο λειτουργίας τους έτσι ώστε το FBI και η NSA(Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας) να μπορούν να ακούν και να βλέπουν ό,τι επικοινωνείται σ’ αυτά. Μέχρι τώρα στις ΗΠΑ παρεχόταν η δυνατότητα στο FBI και στις μυστικές υπηρεσίες να ελέγχουν μέσω ειδικών «παραθύρων» τους χρήστες του διαδικτύου. Αλλά ο έλεγχος κινούνταν στα όρια της παρανομίας. Τώρα η κυβέρνηση Ομπάμα τον νομιμοποιεί πλήρως, προκαλώντας την οργή των κινημάτων για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Έτσι, για μία ακόμη φορά τίθεται το θέμα της ελευθερίας στις επικοινωνίες αλλά και της παραβίασης του απορρήτου των προσωπικών δεδομένων, καθώς και για το αν η πληροφορική θα καταστεί ένας ολοκληρωτισμός.
Το ζήτημα της κοινωνικής επιτήρησης το έθεσε πρώτος ο Φουκώ, ενώ της πληροφορικής επιτήρησης ο Βιριλιό. Είναι άραγε δικαιολογημένοι οι φόβοι ενός νέου ολοκληρωτισμού; «Ναι», απαντά ο Π. Βιριλιό (στο βιβλίο του: Η πληροφορική βόμβα), «αλλά αυτό δεν είναι ορατό αν βλέπει κανείς μόνο το ιντερνέτ». Πρέπει να βλέπουμε το συνολικό σύστημα των λεωφόρων της πληροφορίας και όχι μόνο ένα μέρος του. Αυτή η σφαιρική παρατήρηση μας οδηγεί στη διαπίστωση ότι η περίφημη «Κόσμια Δράση» (Decency Act) στο διαδίκτυο συνδέεται μ’ έναν μελλοντικό έλεγχο των μέσων και ότι υπάρχει ένα de facto τμήμα της παγκόσμιας πληροφορίας, η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ (η NSA, η αμερικανική μυστική υπηρεσία που είχε σχέση και με τις τηλεφωνικές υποκλοπές στην Ελλάδα) που μπορεί να ελέγχει τα ραδιοκύματα σε όλο τον κόσμο. Ακριβώς, αυτό το τεχνο-σύστημα στρατηγικής επικοινωνίας είναι εκείνο το οποίο φέρει αφ’ εαυτού το «συστημικό κίνδυνο μιας αλυσιδωτής αντίδρασης των καταστροφών». Πιο συγκεκριμένα, «Μετά την ατομική βόμβα και την ενεργοποίηση επί σαράντα χρόνια μιας γενικευμένης πυρηνικής αποτροπής, η πληροφορική βόμβα… θα απαιτήσει πολύ σύντομα την εγκαθίδρυση μιας νέου τύπου αποτροπής, κοινωνικής τούτη τη φορά, με την τοποθέτηση «αυτόματων διακοπτών» που θα μπορούν να σταματούν την υπερθέρμανση και, πιθανόν, τη διάσπαση του κοινωνικού πυρήνα των εθνών». Η έκρηξη της πληροφορικής βόμβας, που την ανήγγειλε ήδη από τη δεκαετία του 1950 ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, μπορεί να είναι και το συνακόλουθο ενός «οπτικού κραχ». Αυτό θα συμβεί, όταν η τηλεόραση και η πληροφορική θα παραχωρήσουν τη θέση τους στη γενικευμένη τηλε-επιτήρηση ενός κόσμου στον οποίο η εικονική φούσκα του χρηματιστηρίου θα παραχωρήσει τη θέση της στην οπτική φούσκα του συλλογικού φαντασιακού· όταν, δηλαδή, τις «κοινωνίες εγκλεισμού» του Φουκώ θα τις διαδεχτούν οι «κοινωνίες ελέγχου» του Ντελέζ.