Θα γυρίσει ο τροχός...

Στο ηλεκτρονικό κάτοπτρο εκδιπλώνεται η μανική προσπάθεια να εγκλωβιστεί σύμπασα η ελληνική κοινωνία στην πιο χυδαία εκδοχή της. Οι ειδήσεις των «Οκτώ», οι ειδήσεις του τρόμου δεν αντέχονται. «Κλείσε την τηλεόραση» μου λέει με φρίκη στο βλέμμα, «δεν αντέχω άλλο». Πληθαίνουν εκείνοι που δεν αντέχουν τη ζωή, την ανεργία αλλά και τη δουλεία. Πολλοί θέλουν να πεθάνουν, λέγοντας τα λόγια που έγραψε στο επιτύμβιό της εκείνη η Αμερικάνα καθαρίστρια, που παραθέτει ο Τζον Μ. Κέινς: «Μη θρηνείτε για μένα φίλοι/ Ποτέ μη δακρύσετε για μένα/ Γιατί δεν πρόκειται να κάνω τίποτα/ Ποτέ, μα ποτέ πια»! Η ξεκούραση, λοιπόν, θα επισυμβεί μετά θάνατον. Όταν η ζωή είναι τρόμος, χρέη, απανθρωπιά και κανιβαλισμός, τότε Ο θάνατος γίνεται λύτρωση. Ζούμε στην εποχή του μεγάλου φόβου, που έχει ως αιτία του τη ρευστότητα, την αβεβαιότητα, την ανασφάλεια, την απουσία μιας σταθερής εργασίας, την ανεργία, την μη ύπαρξη ενός σταθερού πλαισίου ζωής, την αντικατάσταση της αλληλεγγύης και της κοινότητας καθώς και της κοινής πολιτικής δράσης από μία νέα περιφραγμένη, σαν του μοναχικού λύκου ατομικότητα, που υιοθετεί το «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Παντού διπλαμπαρωμένα σπίτια και περίκλειστες ψυχές, γι’ αυτό ο τρόμος δεν έχει οδό διαφυγής, δεν έχει τρόπο ν’ ακουμπήσει κάπου και να γίνει δύναμη κι εξέγερση. Το πολύ να στραφεί εναντίον του διπλανού κι εκείνος που θα μείνει εντέλει ζωντανός θα επιβιώνει μέχρι την επόμενη φορά, όπως στην αρένα του Κολοσσαίου. Αυτός είναι ο εμφύλιος τον «κάτω». Μόνο που υπάρχουν ακόμα οι παραδοσιακές, θεσμικές βαλβίδες ασφαλείας, που εκτονώνουν μεν την ένταση, αλλά συγχρόνως ξυπνούν τις ελευθεριακές μνήμες των κυττάρων. Υπ’ αυτή την οπτική η γιορτή της αποκριάς δεν είναι μόνο η τροφοδοσία της ελπίδας μέσα από την αρχαία ελληνική «άρση», είναι και το ξαλάφρωμα από την πλησμονή του εαυτού, απ’ ό,τι κάνει την καρδιά βασάλτινη και το ναρκισσισμό μας αβάσταχτο. Εδώ τα συνήθη όρια και όλες οι αδικίες αίρονται σε μια τελετουργική στιγμή, τη στιγμή της «κάθαρσης», που κυρώνεται από τον θρησκευτικό καθαγιασμό. Έτσι, το διαχρονικό religious θα σημάνει την αναδέσμευση στην ισότητα, μα πιο πολύ στην εξισορρόπηση -έστω για μια στιγμή- των κοινωνικών αντιθέσεων και των διαχωρισμών. Έτσι, σ’ αυτή την κορυφαία γιορτή της αντιστροφής οι «κάτω» τολμούν να διακωμωδήσουν τους «πάνω», αναζωογονώντας την ευνουχισμένη στην κανονικότητα επιθυμία τους, ενώ το Εγώ των «πάνω» για μια χαρούμενη εκατέρωθεν στιγμή κενώνεται αναίμακτα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αναθερμαίνεται η κοινωνική συνοχή αλλά και η ελπίδα ότι ο ελληνικός σωρείτης δεν ψεύδεται, ότι κάποια στιγμή «Θα γυρίσει ο τροχός»! Γι’ αυτό μην υποτιμάτε τη γιορτή. Πολύ περισσότερο όταν μέσω της αναπαράστασης της ανατροπής ο άνθρωπος ξεμαρμαρώνει από τον τρόμο, ανακτά την αξιοπρέπεια και το Πρόσωπό του και περνά στην πραγματική εξανάσταση.