Καπιταλισμός-καζίνο

Τα μίντια συντελούν στην οικονομική κρίση διατείνεται ο τηλεοπτικός σχολιαστής, γιατί κατά τη γνώμη του δημιουργούν αρνητικό κλίμα. Όμως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και η συγκεκριμένη τρομοκρατική χρήση τους –δημιουργία ψυχολογικών εφέ- δεν είναι η πρωταρχική αιτία της κρίσης. Απλώς, βρίσκονται στην υπηρεσία του καπιταλισμού-καζίνο, όπου κυριαρχεί το Χρηματιστήριο και στο οποίο κάποιοι κερδίζουν και «οι τελευταίοι πάνε στο διάβολο»(Τζ. Γκαλμπρέηθ). Οι τελευταίοι, οι «κάτω» πληρώνουν πάντα τα σπασμένα. Για την ακρίβεια, οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι των περιφερειακών χωρών, οι πιο τελευταίοι από τους τελευταίους, υφίστανται τα δεινά περισσότερο από τους συναδέλφους τους των μεγάλων καπιταλιστικών χωρών. Αλλά ποια είναι η πραγματική αιτία της σημερινής κρίσης; Το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, δηλαδή οι τράπεζες που καταβροχθίζουν την πραγματική οικονομία, είναι η απάντηση. Για την ιστορία, η πρώτη κρίση δανεισμού συμβαίνει με το χρέος των χωρών του Τρίτου Κόσμου -μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο- όταν λόγω της αποικιακής επανάστασης οι αναπτυγμένες χώρες κατανόησαν πως τα συμφέροντά τους ικανοποιούνταν καλύτερα μέσω της οικονομικής εξάρτησης. Ο υψηλότοκος δανεισμός που ακολούθησε, όχι μόνο δεν συνέβαλε στην ανάπτυξη της οικονομίας, αλλά εξαντλήθηκε στους πολεμικούς εξοπλισμούς των εξαρτημένων χωρών και στον πλουτισμό των διαφόρων διεφθαρμένων στοιχείων της εκάστοτε εγχώριας αστικής τάξης τους. Οδήγησε δε στο φαινόμενο όλες σχεδόν οι χώρες να έχουν πληρώσει τα αρχικά τους δάνεια στο πολλαπλάσιο, αλλά ακόμα να υπολείπονται κατά πολύ της τελικής αποπληρωμής των τόκων. Στην κατάσταση αυτή οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί όπως το ΔΝΤ, το μόνο που πρότειναν ήταν η δομική αναδιάρθρωσης της οικονομίας, κάνοντας περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες. Όλα αυτά συνέβαιναν μέχρι το 1980, όταν ο καπιταλισμός-καζίνο, εξοπλισμένος με την ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού και την αυταρχική πολιτική των Θάτσερ και Ρήγκαν, γενικεύθηκε. Τώρα το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο αποδεσμεύτηκε από την πραγματική οικονομία και προσανατολίστηκε στο υπερκέρδος και στην "παραγωγή" χρήματος από το χρήμα. Έτσι φθάσαμε στο σημείο να τζογάρονται τεράστια ποσά στα τοξικά ομόλογα. Το 2008, μάλιστα, οι τράπεζες διακινούσαν λογιστικό χρήμα έξι φορές το παγκόσμιο Ακαθάριστο Προϊόν. Σήμερα ακόμη, υπάρχει ένα αρρύθμιστο κεφάλαιο –το 90% του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου- που μετακινείται ανά τον κόσμο όπου μυρίσει πτώμα, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία κ.ά. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ανακριτές της αμερικανικής δικαιοσύνης ανακαλύπτουν ότι η μεγαλύτερη τράπεζα επενδύσεων της Γουόλ Στρητ, η Goldman Sachs, η πρώτη δύναμη του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος ήταν ένα επικίνδυνο κερδοσκοπικό καζίνο, καθώς το 2007 επένδυσε σε τοξικά ομόλογα χωρίς οι πελάτες της να το γνωρίζουν. Το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, βέβαια, δεν λειτουργούσε πάντα έτσι. Οι τραπεζίτες απολάμβαναν κάποτε το σεβασμό και το θαυμασμό των ανθρώπων. Ήταν τότε που οι τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα εν γένει δεν θεωρούνταν εχθρός της πραγματικής οικονομίας, αλλά ο πιο σταθερός υποστηρικτή της. Σήμερα, η οικονομία έχει αποσυνδεθεί από την κατανάλωση και «παίζει» κυρίως στα Χρηματιστήρια όπου και επιδιώκεται η μεγιστοποίηση των κερδών. Έτσι, το χρηματοπιστωτικό σύστημα(τράπεζες) αποσυνδέθηκε από την πραγματική οικονομία, δημιουργώντας ένα πανωσήκωμα, που υπερβαίνει τη στατικότητα του συνολικού οικοδομήματος της πραγματικής οικονομίας και της δημοκρατικής κοινωνίας. Το «δημιούργημα» αυτό χρειάστηκε την ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού και τους κήρυκες της περίφημης κοινωνίας της διακινδύνευσης(του παρ’ ημίν εκσυγχρονισμού) και της αυτορρύθμισης της αγοράς που οδήγησε, τελικά, στη σημερινή απορύθμιση. Τώρα όλοι δείχνουν το χάος, την άβυσσο. Ως εάν να μη φταίει κανείς.