Ώρα Ελλάδας

Φιτζέραλντ και Ζίζεκ, ο πρώτος θα ακτινογραφήσει την αμερικάνικη κοινωνία της ραγδαίας ανάπτυξης και του γρήγορου πλουτισμού της δεκαετίας τους 1920, που θα καταλήξει στο κραχ του 1929, με το μυθιστόρημα «Ο μεγάλος Γκάτσμπι». Ενώ ο δεύτερος -φιλόσοφος και κοινωνιολόγος- θα μιλήσει για μία ολόκληρη χώρα, η οποία θα έχει την τύχη ενός σύγχρονου Γκάτσμπι. Πρόκειται για την Ελλάδα της μεγάλης ανάπτυξης(μιας ανάλογης φούσκας) των αρχών του 21ου αιώνα, η οποία θα γίνει το πειραματόζωο της Ευρώπης. Ο Ζίζεκ πέρα από το αν διαφωνεί κανείς με την πολιτική του τοποθέτηση, είναι χρήσιμος για τις διαπιστώσεις του. Και δεν αναφέρομαι στην αναφορά του ότι «οι Έλληνες πολεμούν» και "δεν είναι παθητικά θύματα", αλλά στο ότι είναι μυθοπλασία πως θα καταφέρουμε να πληρώσουμε το χρέος και, ακόμη, ότι «Η Ελλάδα δεν μπορεί να κερδίσει χωρίς την Ευρώπη». Με άλλα λόγια, η χώρα μας δεν έχει τύχη αν δεν αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων στην Ευρώπη. Αυτό είναι μία γενική παραδοχή. Κάποιοι, μάλιστα, θεωρούν ότι κάτι αλλάζει στην Ευρώπη μετά και την εκλογή Ολάντ στη Γαλλία. Ήρθε, όμως, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μοσκοβισί για να εξαερώσει τις όποιες ελπίδες, καθώς κάλεσε τους Έλληνες «να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους», γιατί αλλιώς τους περιμένει η έξοδος από την ευρωζώνη. Άρα, για ποια αλλαγή μιλάει ο Ζίζεκ; Για τη διαμόρφωση της «πανευρωπαϊκής αλληλεγγύης των λαών». Πότε, όμως, και πως θα εκφραστεί αποτελεσματικά αυτή η αλληλεγγύη, όταν ο χρόνος είναι αμείλικτος, δεν μας το λέει ο φιλόσοφος. Μία, επίσης, δήλωση του Ζίζεκ, όπως ότι «το χάος το δημιουργούν τα μέτρα λιτότητας», είναι ομοίως γενικά παραδεκτή. Αλλά τι αντιπροτείνει; Τίποτα. Ή μάλλον έναν επανακαθορισμό του «Τι θέλει η Ευρώπη;». Τι θέλει, λοιπόν, η Ευρώπη; Μία πραγματική δημοκρατία, μία οικονομία που δεν θα στηρίζεται στην αφαίμαξη της κοινωνίας και στις τεράστιες μεταγγίσεις στις τράπεζες, μία Ευρώπη του κράτους πρόνοιας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Κανείς δεν έχει αντίρρηση σ’ αυτά, καθώς όλα αυτά δεν είναι παρά μία επιστροφή στο προηγούμενο ευρωπαϊκό υπόδειγμα, το οποίο καταργεί, σήμερα, η νεοφιλελεύθερη πολιτική της Μέρκελ. Ποιος πολιτικός φορέας θα μπορέσει να εκφράσει υπεύθυνα και σοβαρά αυτή την επιστροφή; Για τον Σλάβοι Ζίζεκ, αυτός είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Και, όμως, αυτά θα μπορούσαν να τα εκφράσουν σχεδόν όλα τα ελληνικά κόμματα. Γιατί, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να έχει τον κοινωνικό «αέρα» του μοναδικού εκφραστή τους; Εδώ τίθεται το θέμα της άρνησης κάποιων(ΚΚΕ) να αναλάβουν την ευθύνη της διακυβέρνησης, της μη αξιοπιστίας εκείνων που ψήφισαν τα μνημόνια και της υποτονικής τοποθέτησής τους σε σχέση με τη συνέχιση ή όχι της ίδιας αναποτελεσματικής συνταγής λιτότητας που έχει εξαθλιώσει την κοινωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ ενισχύεται, επίσης, από το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι θεωρούν ότι οι Γερμανοί μας οδηγούν κατευθείαν στον Καιάδα και πως ένας κόλαφος ίσως ταράξει το ευρωπαϊκό τέλμα, δίνοντάς μας μία ευκαιρία σωτηρίας. Αυτή είναι η εκδοχή του Ζίζεκ, του οποίου η πολιτική και ιδεολογική τοποθέτηση βασίζεται σε κάποια στοιχεία, όπως είδαμε, γενικώς αποδεκτά. Και αυτά είναι χρήσιμα για όλους τους Έλληνες, γιατί αν ισχύει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να σωθεί χωρίς την Ευρώπη, τότε πολύ περισσότερο δεν μπορεί να σωθεί χωρίς όλους τους Έλληνες. Συνεπώς, το σύνθημα «ήρθε η ώρα της Αριστεράς», ή ενδεχομενως "της δεξιάς" είναι μέγα λάθος. Γιατί το ορθό, σήμερα, είναι «ήρθε η ώρα της Ελλάδας»!