Αέναη επιστροφή;

Η Ένωση της Ευρώπης έγινε για να αποφευχθεί η τραγωδία της δεκαετίας του 1930, για να ελεγχθούν οι εθνικιστικοί ναρκισσισμοί και οι σωβινισμοί που έβαλαν φωτιά δύο φορές, πρώτα στη γηραιά ήπειρο και μετά σε ολόκληρο τον κόσμο. Γιατί οι Γερμανοί δεν διδάσκονται από την Ιστορία; Γιατί, σήμερα, εξακολουθούν να είναι «κολλημένοι» στον κίνδυνο του υπερπληθωρισμού του 1923 παρά στο θάνατο της δημοκρατίας του 1933; Τα ερωτήματα που έχουν τεθεί κατ’ επανάληψη από τη στήλη, επαναδιατυπώνουν οι διάσημοι οικονομολόγοι Φέργκιουσον και Ρουμπινί στο Der Spiegel. Οι τελευταίοι, μάλιστα, εκτιμούν ότι αν ακολουθηθεί η σημερινή πορεία «Η ιστορία θα μπορούσε να επαναληφθεί». Να ξεσπάσει, δηλαδή, ένας τρίτος πιο καταστροφικός από ποτέ παγκόσμιος πόλεμος. Αλλά γιατί οι Γερμανοί επιστρέφουν στο 1923 και όχι στο 1933; Γιατί επιστρέφουμε στο παρελθόν για να εξυπηρετήσουμε και να νομιμοποιήσουμε τις ανάγκες ή τους σκοπούς του παρόντος. Με άλλα λόγια, το 1933 σημαίνει ότι το σημερινό πρόβλημα της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη είναι πρωτίστως πολιτικό, ενώ η αναφορά στο 1923 ότι είναι αμιγώς οικονομικό και δη δημοσιονομικό. Η δεύτερη εκδοχή επιλέγεται γιατί συμφέρει τόσο τη Γερμανία που ωφελείται σε εθνικό επίπεδο( για άλλη μια φορά δανείστηκε με μηδενικό επιτόκιο) όσο και το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ήδη, η Γερμανία ωφελείται ακόμα και από την κρίση καθώς το λεγόμενο «έξυπνο χρήμα» φεύγει από το Νότο και κατευθύνεται στις γερμανικές τράπεζες. Όσο για τη γερμανική συνταγή που επιβάλλεται στις περιφερειακές χώρες, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και τώρα η Ισπανία, είναι απολύτως λανθασμένη, καθώς σκοτώνει τις οικονομίες, ενώ πολιτικά είναι νέο-αποικιακή. «Η Γερμανία δεν παύει να επαναλαμβάνει ότι η ενίσχυση της ευρωζώνης θα επέλθει με δημοσιονομική πειθαρχία. Η συγκεκριμένη διάγνωση ωστόσο είναι εντελώς λάθος» λέει και ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζ. Στίγκλιτς. Ποιες είναι οι λύσεις που προτείνονται; Ο Στίγκλιτς μιλάει για δημιουργία ενιαίας τραπεζικής αρχής και την προώθηση πολιτικών ανάπτυξης. Οι Φέργκιουσον και Ρουμπινί από την πλευρά τους προτείνουν την ανακεφαλαιοποήση των τραπεζών(με μετόχους τους φορολογούμενους της ευρωζώνης), την πανευρωπαϊκή διασφάλιση των καταθέσεων και την κοινοτικοποίηση του χρέους. Θα δουν οι πολιτικοί ηγέτες της Ευρώπης και δη οι Γερμανοί τον κίνδυνο της καταστροφής; Θα δουν ότι η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη, όπως συμφωνούν όλοι οι οικονομολόγοι, θα σημάνει τη συνολική κατάρρευση της ευρωζώνης και πως αυτό θα έχει ένα αστρονομικό κόστος και για τους ίδιους τους Γερμανούς; Η απάντηση είναι ότι ναι, η γερμανική ηγεσία μπορεί να δει τον κίνδυνο, αλλά μπορεί και να μην τον δει, επιμένοντας στην καταστροφική πολιτική της. Το δεύτερο ενδεχόμενο ας μη το σκεφτόμαστε.