Οι άγιες... τράπεζες

Η μεγαλύτερη τράπεζα της Ευρώπης, η HSBC, προέβαινε συστηματικά σε τεράστιας έκτασης ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Αυτό αναφέρεται σε έκθεση του αμερικανικού Κογκρέσου που δόθηκε, χθες, στη δημοσιότητα. Η τράπεζα αυτή, που έχει έδρα το Λονδίνο, επέτρεπε σε μεξικανούς εμπόρους ναρκωτικών να ξεπλένουν χρήματα. Αυτές είναι οι άγιες… τράπεζες που κυβερνούν τον κόσμο, αυτές είναι οι περίφημες αγορές που μας στιμάρουν τη ζωή και οι οποίες λειτουργούν με τον τρόπο της «νόμιμης παρανομίας», όπως έλεγε ο Αλ Καπόνε όταν αναφερόταν στους αμερικανούς «ληστοβαρόνους» του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Πρόκειται γι’ αυτούς που ο Κερτ Βόννεγκατ αποκαλούσε «… ψυχοπαθείς προσωπικότητες, δηλαδή άνθρωποι χωρίς συνείδηση, χωρίς αίσθηση του ελέους ή της ντροπής…». Μόνο που οι προσωπικότητες αυτές δεν είναι και τόσο ψυχοπαθείς αλλά εντελώς νεοφιλελεύθεροι πραγματιστές, που όντως δεν έχουν ούτε καρδιά ούτε αισθήματα. Είναι οι «ψυχοπαθείς» Ταλιμπάν του Σίτι του Λονδίνου, της Γουόλ Στρητ, της Φραγκφούρτης, του Βερολίνου, των Παρισίων και των Βρυξελλών. Η έκθεση του αμερικανικού κογκρέσου δημοσιοποιείται σε μια περίοδο που το τραπεζικό σύστημα πλήττεται από «σκάνδαλα» με τελευταίο τη χειραγώγηση του διατραπεζικού επιτοκίου του Λονδίνου Libor από την επίσης βρετανική τράπεζα Barclays, επισημαίνεται στον διεθνή Τύπο. Μόνο που δεν πρόκειται για σκάνδαλα, δηλαδή για απλές παρεκκλίσεις αλλά για τον κανόνα λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αξίζει να αναφέρουμε την άμεση διασύνδεση των μεγάλων τραπεζικών αγορών με τους περίφημους φορολογικούς παραδείσους. Γιατί οι τράπεζες έχουν το διπλό πρόσωπο του Ιανού. Ένα εμφανές και υποτίθεται διαφανές κι ένα σκοτεινό και κρυφό. Πρόκειται με άλλα λόγια για τα διπλά βιβλία, δηλαδή το επίσημο και το άλλο στο οποίο σημειώνονται οι παράνομες συναλλαγές. Ο ειδικός οικονομικός συντάκτης και συγγραφέας Marc Roche, προσθέτει και ένα τρίτο πρόσωπο, το «γκρίζο», αυτό που ελίσσεται και βρίσκεται με το ένα μάγουλο στο σκοτάδι και το άλλο στο φως. Οι περισσότεροι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί έχουν αυτό το γκρίζο πρόσωπο καθώς κινούνται μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας. Το νόμιμο «πρόσωπο» υπακούει στους κανόνες. Το παράνομο δεν υπακούει και έχει ως πρώτο μέλημα τη φοροδιαφυγή, η οποία αποκαλείται κομψά «φορολογική βελτιστοποίηση» και αποσκοπεί στην επίτευξη όσο γίνεται μεγαλύτερων κερδών. Από εκεί εξαπολύονται οι άγριες επιθέσεις σε χώρες και λαούς μέσω των ειδικών εταιρειών που επονομάζονται special purpose vehicles(σχήματα ειδικού τύπου) και δεν είναι παρά «κενά κελύφη», που επιδιώκουν τη χειραγώγηση των συναλλαγών, στεγάζοντας κάθε είδος επιχείρηση που θέλει να αποφύγει τη φορολόγηση. Αλλά η περίπτωση της HSBC αποδεικνύει ότι το θράσος των τραπεζών δεν έχει πλέον όρια καθώς τώρα συνδέονται ανοικτά με το έγκλημα. Σύμφωνα με την έκθεση του Κογκρέσου, το 2007 και το 2008 το μεξικανικό υποκατάστημα της HSBC μετέφερε 7 δισ. δολάρια στα υποκαταστήματα της τράπεζας στις ΗΠΑ. Τόσο οι μεξικανικές όσο και οι αμερικανικές Αρχές είχαν προειδοποιήσει την HSBC ότι τέτοια ποσά πιθανότατα συνδεόταν με διακίνηση ναρκωτικών. Η τράπεζα όμως συνέχιζε να παίρνει τα κέρδη των μεγαλεμπόρων ναρκωτικών και να τα περνά σε τραπεζικούς λογαριασμούς προκειμένου να κρύψει την παράνομη δραστηριότητα. Η έκθεση αναφέρεται επίσης στις συναλλαγές της HSBC με την Al Rajhi Bank στη Σαουδική Αραβία η οποία έχει διασυνδέσεις με τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Το 2005 η HSBC σύστησε στις θυγατρικές της να σταματήσουν τις συναλλαγές με τη σαουδαραβική τράπεζα αλλά τέσσερις μήνες αργότερα, ανέτρεψε την εντολή αυτή επιτρέποντάς τους να αποφασίσουν οι ίδιες αν θα συνεχίσουν να συνεργάζονται με την Al Rajhi. Η HSBC είναι ευρωπαϊκή τράπεζα αλλά η έρευνα και οι αποκαλύψεις έγιναν από τους Αμερικανούς. Για να αποδειχθεί έτσι ότι στην Ευρώπη είμαστε στο έλεος των «τραπεζών».