Άνισες χρονικότητες

Ένας χρόνος που μοιάζει με αιώνας. Η αγωνία για την εξέλιξη των οικονομικών πραγμάτων, η ένταση της ανασφάλειας, η ανεργία, η μη προοπτική, η ανυπαρξία αξιοπρέπειας, όλα αυτά και άλλα πολλά πυκνώνουν το χρόνο, έτσι που οι οδύνες μακραίνουν και γίνονται ανυπόφορες. Γι’ αυτό ο χρόνος σταματάει για τους άστεγους, τους άνεργους και τους ανθρώπους που εξασφαλίζουν το φαγητό τους από τους κάδους σκουπιδιών και τις φιλανθρωπίες. Για άλλους, όμως, ο χρόνος κυλά τρελά. Γι’ αυτό λέγεται ότι η ώρα Γκρήνουιτς θα σταματήσει να είναι η κοινή ώρα καθώς δεν μπορούν να συντονιστούν σ’ αυτή τα χρηματιστήρια και τα GPS. Με άλλα λόγια, οι «πάνω» προτίθενται να ρυθμίσουν τον υστερικό «πανικό» του χρόνου της κανιβαλικής δραστηριότητάς τους. Στους «κάτω», όμως, στις εσχατιές της κοινωνίας -πλατεία Θεάτρου και Ομόνοιας- ενδημεί μία κολασμένη χρονικότητα, μια απόκεντρη χρονικότητα, ένας δυστυχισμένος «πανικός» του χρόνου. Εκεί η «στιγμή» φράζει τον ορίζοντα της καταθλιπτικής χρονικότητας και της αφαιρεί κάθε προοπτική. Οι θλιμμένοι κάτοικοι του ακρωτηριασμένου χρόνου επιβιώνουν μόνο με την καταφυγή στο φαντασιακό ενός υπερτροφικού παρελθόντος –όπως οι ηλικιωμένοι- ή με τη δράση. Στη δεύτερη περίπτωση θα έχουμε είτε την πολιτική πράξη είτε την τυφλή βία. Αλλά ποιος είναι ο χρόνος της πολιτικής πράξης; Ποιος δημιουργεί και ποιος διαχειρίζεται τον πολιτικό μας χρόνο; Στη δυτική πολιτική υπάρχει ο ψυχρός χρόνος της υπομονής(ή ανοχής) και ο θερμός χρόνος της σύγκρουσης και της ανατροπής. Ο θερμός χρόνος έχει ως καύσιμο ύλη του την οργή. Συνεπώς, η διαχείριση της οργής είναι υπόθεση του χρόνου. Γι’ αυτό πολλοί ηγέτες χρησιμοποίησαν το χρόνο(«χθες ήταν νωρίς, αύριο θάναι αργά») για να ερεθίσουν ακόμα περισσότερο την αγανάκτηση των δυσανεκτούντων και να προκαλέσουν την εξέγερσή τους. Όμως, όταν η κυβέρνηση και άλλοι μιλούν για το κρίσιμο τρίμηνο ή για το κρίσιμο 2012, τι επιδιώκουν; Την «ψύχρανση» του θερμού πολιτικού χρόνου. Με την απειλή, δηλαδή, της χρεοκοπίας, με την πολιτική του χειρότερου, επιδιώκουν το πάγωμα του θυμού των πολιτών μέσω του εκφοβισμού. Το σημαντικότερο μέσο «ψύξης» της οργής είναι η τηλοψία. Γι’ αυτό ο έλεγχος των ΜΜΕ είναι καθοριστικός, καθώς μέσω αυτών ελέγχεται ο πολιτικός χρόνος(ατζέντα), η πολιτική διαδικασία(συμφέροντα) και εντέλει οι «κάτω», κυρίως τα 3 εκατομμύρια των φτωχών Ελλήνων. Αυτόν τον έλεγχο επιχείρησε ο κ. Γ. Παπανδρέου ως πρωθυπουργός. Αυτό αξιοποιούν τα οικονομικά και μιντιακά συμφέροντα για να λάβουν "θαλασσιδάνεια" αλλά και για να ελέγξουν τους πολιτικούς. Εντέλει πρέπει να απαιτήσουμε κι έναν εκδημοκρατισμό του χρόνου. Αυτό θα συμβεί με την εξάλειψη του πελατειακού υστήματος και μία «χρονοπολιτική», η οποία θα λαμβάνει υπόψη την άνιση χρονικότητα των κοινωνικών ρυθμών στις διάφορες κοινωνικές κατηγορίες. Γιατί ο χρόνος αναμονής στα νοσοκομεία είναι άλλος για τον πλούσιο, άλλος για τον μικροαστό, που έχει «πολιτικό μέσο», άλλος για τον φτωχό και άλλος για τον άνεργο, που ενίοτε αφήνονται να πεθάνουν περιμένοντας. Οι ετεροχρονίες αυτές τσακίζουν την κοινωνική συνοχή και είναι ο λόγος της μη συναίσθησης του κοινού συμφέροντος αλλά και η αιτία της διάσπασης της «μεγάλης οργής». Η σύγχρονη πρόκληση συνεπώς είναι ο συντονισμός των διαφορετικών χρόνων με στόχο το Συλλογικό Συμφέρον και την απολέπιση των ψυχών από τον εγωτισμό τους. Έτσι μόνο οι ελπίδες θα επιστρέψουν και κάθε συνάντηση θα γίνεται τήξη του παλιού και δημιουργία μιας νέας κοινωνίας.