Μπουκάρσκι

Πάλι ο Νίμιτς, ξανά το όνομα. Αίφνης, όμως, απέναντι στον Γκρούεφσκι –στο παιγνίδι του εκατέρωθεν εθνικισμού- δεν βρίσκεται ένας Έλληνας αλλά ένας νεαρός συμπατριώτης του. Πρόκειται για τον συγγραφέα τον Άλεξ Μπουκάρσκι, του οποίου τα πρώτα διηγήματα με τίτλο «Οι άνθρωποι που δεν έφθασαν ποτέ» έκαναν ιδιαίτερη αίσθηση και μεταφράστηκαν πρόσφατα στα βουλγάρικα. Οι άλλοι, οι Βούλγαροι δεν έχουν κανένα πρόβλημα να αποκαλέσουν το συγγραφέα μακεδόνα. Εκείνος, όμως, δεν έχει πρόβλημα ταυτότητας. Γι’ αυτό μιλάει για μία λογοτεχνία χωρίς σύνορα (συνέντευξη στην εφημερίδα Dnevnik). Ενώ θεωρεί ότι η λογοτεχνία στη χώρα του εξακολουθεί να είναι επηρεασμένη από την κληρονομιά του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» και να εκλαμβάνεται ως μία προέκταση του κράτους, ως μία βοήθεια στις αρχές και όχι ως κριτική για τα προβλήματα που το κράτος δεν καταφέρνει να επιλύσει. Η λογοτεχνία δεν αποκρυπτογραφεί, δεν απομυθοποιεί, αντίθετα περιορίζεται στον εξωραϊσμό της Ιστορίας, στη διάσωση τω παλιών εθνικών μύθων και τη δημιουργία νέων, ακολουθώντας τις οργουελικές ντιρεκτίβες της υφιστάμενης εξουσίας. Όλα αυτά οδηγούν στο φολκλόρ και το φολκλόρ έχει συχνά φασιστικές τάσεις. Γι’ αυτό η τέχνη δεν πρέπει να περιορίζεται σε σύνορα, καταλήγει ο Μπουκάρσκι. Να, λοιπόν, που δίπλα μας («στην ξέρεις ποια» όπως λέει ο Δ. Κούρτοβικ) υπάρχουν φωνές δημοκρατικές, ανοιχτές στο μέλλον, στη φιλία και τον άνθρωπο. Αλλά μήπως και στην Ελλάδα δεν υπάρχουν φωνές μισαλλοδοξίας αλλά και απάθειας; Δεν υπάρχουν γραφίδες που ασχολούνται με άηχες και ήσσονος σημασίας ψυχολογικές τρεμούλες; Μήπως η λογο-τεχνία από κριτική στις εξουσίες δεν έχει καταστεί κι εδώ μία τεχνο-λογία στην υπηρεσία τους; Βλέπω τους λογοτέχνες μας, τους ανθρώπους της σκέψης να «δημοσιοσχετίζονται» με άσπρα χαμόγελα και να γλύφουν για μία κριτική, για ένα βραβείο, τους βλέπω να εκσφενδονίζουν τα στιλέτα τους μόλις ο άλλος γυρίσει την πλάτη και σιχαίνομαι βαθιά. Γι’ αυτό προτιμώ τους Μπουκάρσκι.