Διαφθορά από ανία

Πόσα χρόνια, πόσες τετραετίας ακούω τις ίδιες φωνές, την ίδια ηχώ από άλλες κάθε φορά γωνίες, θέσεις και ρόλους να καταγγέλλουν τη διαφθορά και να αναγγέλλουν τη διαφάνεια; Βαρέθηκα το ίδιο και το ίδιο παιγνίδι, την ίδια κακοπαιγμένη παράσταση. Τους ακούς κι αισθάνεσαι εκείνη την αφόρητη ανία που μοιάζει σαν απειλή και οδηγεί είτε στην παραίτηση, να αφεθείς δηλαδή στο ρεύμα του καιρού και να γίνεις κι εσύ «διεφθαρμένος αδιάφθορος» ανάλογα με τις περιστάσεις, είτε στην αναζήτηση νέων φωνών, ικανών να συντρίψουν τη βρυχόμενη αλαλία των ρητόρων και να ξαναπλέξουν από την αρχή το δίχτυ του κόσμου, προσδίδοντας ένα νέο, ενδιαφέρον νόημα στη ζωή των ανθρώπων. Η ανία και ο αριστοκρατικός εκφυλισμός είναι ένας από τους τρόπους εκδήλωσης της παρακμής ενός πολιτισμού. Αυτή είναι η περίπτωσή μας. «Άλλαξε κανάλι, είναι όλοι τους βαρετοί», λέει το παιδί. Αλλάζεις και πέφτεις πάνω στους σύγχρονους δουλοκτήτες της Πιερίας. Ξανα-αλλάζεις και βρίσκεσαι μπροστά στον προαγωγό της 14χρονης στον Πλαταμώνα, ύστερα οι νέες χασισοφυτείες της Κρήτης, μετά οι φωτιές και η ακρίβεια, η τιμή του πετρελαίου, τα χρηματιστήρια, καμία πρωτοτυπία πουθενά, παντού τα ίδια και τα ίδια, τα ίδια χθες, τα ίδια πέρυσι και πρόπερσι. Η ανία, η διαστροφή και η ειρωνεία διαχέονται παντού και όταν δεν εξοντώνουν, τρελαίνουν. Όλα, ο έρωτας, η απιστία, η απληστία, ενδεχομένως και οι μίζες, ακόμη και ο φθόνος ή ο φόνος συμβαίνουν από βαρεμάρα. Γι’ αυτό η διαφθορά μπορεί και να είναι «ένας ιδιαίτερα συμβατικός τρόπος για να υψωθεί κανείς πάνω από τη συμβατικότητα» (Ναμπόκοφ). Ουσιαστικά δεν πρόκειται μόνο εδώ για τη σχέση του Εγώ με το ίδιο Εγώ, αλλά και για την έκφραση της νεωτερικότητας με την ειρωνεία της ειρωνείας, για ένα παιγνίδι που αποσκοπεί στο «σπάσιμο» της ανίας. Υπάρχουν στιγμές που ακόμη και το πένθος φαντάζει... ανιαρό. Όσο για την ηθική, αυτή έγινε τελικά το μεγάλο όραμα της δημοκρατίας που έχει ως στόχο να εξυψώσει τους «κάτω», τους φτωχούς στο επίπεδο της ηλιθιότητας των «πάνω». Γι’ αυτό και η απελπισία δεν έχει τέλος.