Κάθονται στο χώμα, κάτω από τις νερατζιές. Μιλούν σιγανά, σύντομα, στοχευμένα. Δεν υπάρχει αρχηγός, δεν δίνει κανείς το λόγο. Ο λόγος περνάει από τον έναν στην άλλη αυτόματα, ειρηνικά. Κανείς δεν διακόπτει. Όλοι σέβονται το λόγο του άλλου και τον άλλο. Λαϊκή συνέλευση στο Σύνταγμα. Όμορφα παιδιά, καλά παιδιά, συγκροτημένα. Τα θέλουν όλα για όλους, τώρα. Οι μεγαλύτεροι συγκινούνται. Επιθυμούν την όσμωση των εποχών και των ηλικιών. Επικαλούνται την αιώνια επιστροφή. Άλλοι θα ήθελαν ενδεχομένως να οικειοποιηθούν την ενέργεια των νιάτων. Αλλά αυτό που συμβαίνει τους ξεπερνά, τους παρασύρει. Κάτω από τις νερατζιές κάτι γεννιέται. Γεννιέται ίσως ο νέος ελληνικός πολιτισμός. Η συλλογικότητα επανέρχεται στην πράξη και νικάει κατά κράτος την κουλτούρα της ατομικότητας. Ο νέος λόγος, οι νέες μουσικές γεννιούνται εδώ. Αυτά κάτω, στην πλατεία. Εκεί όπου η αγανάκτηση και ο θυμός ψύχονται, αυτοοργανώνονται και πολιτικοποιούνται με νέο, πρωτόγνωρο τρόπο. Αντίθετα, πάνω στη λεωφόρο εκτυλίσσεται ο θερμός χρόνος της σύγκρουσης. Αυτό το ετερόκλητο πλήθος θα βρει, τελικά, την κόκκινη κλωστή που το συνδέει. Το κίνημα θα αποκτήσει σε λίγο το λόγο του κι έναν πολιτισμό που μοιάζει να παραπέμπει στην Καταλωνία του 1936, στο Μάη του 68...
Όσο για εκείνους που θεωρούν ότι πρόκειται για μόδα, για «ανώδυνη εκτόνωση» γρήγορα θα αντιληφθούν ότι δεν πρόκειται περί αυτού. Αυτό θα συνέβαινε αν οι οικονομία παρείχε τα περιθώρια εκτονωτικών ελιγμών. Όμως η απελπισία της ανεργίας και της φτώχειας θα συνδαυλίζουν διαρκώς τη φωτιά. Με άλλα λόγια, ο θερμός χρόνος θα έχει ως καύσιμο ύλη του την οργή. Συνεπώς η διαχείριση της οργής θα είναι υπόθεση του χρόνου. Πολλοί ηγέτες χρησιμοποίησαν το χρόνο(«χθες ήταν νωρίς, αύριο θάναι αργά») για να ερεθίσουν ακόμα περισσότερο το θυμό των δυσανεκτούντων και να προκαλέσουν μία ανατροπή. Όμως, ο θυμός ή η δυσαρέσκεια για να μπορέσουν να είναι μακροπροθέσμως διαχειρίσιμα απαιτούν ένα πολιτικο-ιδεολογικό πλαίσιο. Σήμερα, κανένας πολιτικός σχηματισμός δεν παράγει ούτε πολιτική ούτε πολιτικό χρόνο. Αυτό έχει εναποτεθεί στα ΜΜΕ που ελέγχουν και τον πολιτικό χρόνο(ατζέντα) και την πολιτική διαδικασία(συμφέροντα). Τα πολιτικά κόμματα απλώς συγχρονίζονται με τον πολιτικό χρόνο που δημιουργούν τα μίντια. Τα τελευταία εγκλωβίζουν την πολιτική στην «τυραννία του παρόντος». Γι’ αυτό όχι μόνο η κυβέρνηση αλλά ολόκληρο το πολιτικό σύστημα κινείται με βάση το «βλέποντας και κάνοντας» και πάντως σε μία βραχυπρόθεσμη προοπτική.
Ο Γιώργος Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ ήθελαν να κερδίσουν τις εκλογές. Έτσι μοίρασαν στον ελληνικό λαό ελπίδες («λεφτά υπάρχουν») που αποδείχθηκαν φρούδες. Τι θα έκαναν αφού κέρδιζαν τις εκλογές δεν τους απασχολούσε. Αυτό δεν είναι θέμα μόνο κάποιας ματαιοδοξίας του πρωθυπουργού αλλά κυρίως μίας συγκεκριμένης αντίληψης που σκέφτεται τον πολιτικό χρόνο «μιντιακά» και χωρίς μακροπρόθεσμη προοπτική. Εξ ου και η αποδιδόμενη βαρύτητα στον έλεγχο των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Απέναντι σ’ αυτή την παρέκκλιση από τη δημοκρατία, θα πρέπει να αντιπαρατεθεί μία άλλη αντίληψη του χρόνου, μία «χρονοπολιτική», η οποία θα λαμβάνει υπόψη την άνιση χρονικότητα των κοινωνικών ρυθμών στις διάφορες κοινωνικές κατηγορίες. Γιατί ο χρόνος του ιντερνετ είναι διαφορετικός από το χρόνο αναμονής στα νοσοκομεία. Γιατί ο χρόνος αναμονής του πλούσιου είναι άλλος απ’ αυτόν του φτωχού. Οι ετεροχρονίες αυτές τσακίζουν την κοινωνική συνοχή και είναι ο λόγος της μη συναίσθησης του κοινού συμφέροντος αλλά και η αιτία της διάσπασης και της ανυπαρξίας της ανατρεπτικής «μεγάλης οργής». Η σύγχρονη πρόκληση, συνεπώς, είναι ο συντονισμός των διαφορετικών χρόνων με στόχο το Γενικό Συμφέρον. Ποιος ή ποιοι θα το κάνουν αυτό; Ποιοι θα συγχρονίσουν τους ρυθμούς των διαφόρων κοινωνικών κατηγοριών; Τα ερωτήματα διατυπώνονται και περιμένουν αυτούς που θα τα απαντήσουν. Στην πλατεία Συντάγματος, εκεί που δημιουργήθηκε αυθόρμητα ο νέος δημόσιος χώρος, ίσως διαμορφωθεί και ο νέος δημόσιος λόγος, τα νέα αιτήματα της ελληνικής κοινωνίας και οι νέες απαντήσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου