Το ανθρωπολογικό έλλειμμα των συνδικάτων

Άλλο να αντιμετωπίζεις μία κατάσταση εξ αντανακλάσεως και συμπαθείας κι άλλο να την υφίστασαι. Άλλο να μιλάς για τα «λουκέτα» και την ανεργία κι άλλο να τα βιώνεις πρωτογενώς. Ένας ολόκληρος κόσμος, που συνιστούσε τον εαυτό σου και την ταυτότητά σου, χάνεται. Ένας «μικρός θάνατος», μία απώλεια, ένας ακρωτηριασμός, υλικός και ψυχικός. Κάποτε, ο ταπεινωμένος και κατακερματισμένος εργαζόμενος έβρισκε την ισορροπία του, καταφεύγοντας στους οργανωμένους ομοίους του, στο σωματείο. Σήμερα, τα συνδικάτα δεν παίζουν το ρόλο της ανάκτησης του χαμένου εαυτού λόγω της εργασιακής αλλοτρίωσης ούτε αμφισβητούν την κυρίαρχη πολιτισμική συνθήκη. Η τελευταία επιβάλλεται από τους φορείς της κουλτούρας του νέου καπιταλισμού(Ρ. Σένετ), κομίζοντας στον εργασιακό βίο το τέλος της ισόβιας απασχόλησης και την εισαγωγή της «στρατιωτικής ρύθμισης»(Μπίσμαρκ) στην κοινωνική ζωή. Σύμφωνα με την τελευταία, οι εργαζόμενοι θα πηγαίνουν από δουλειά σε δουλειά, αλλάζοντας διαρκώς επαγγέλματα. Κατ’ αυτό τον τρόπο δεν θα υπάρχει μία ενιαία αίσθηση ταυτότητας ούτε η δυνατότητα βιοαφήγησης, κανένα μακροπρόθεσμο Εγώ, κανένας εαυτός, μόνο απλά εξαρτήματα, ομοιόμορφα ανθρωπάκια του Γαΐτη. Αυτό το χαξλεϊκό πολιτισμικό και ανθρωπολογικό εξάμβλωμα θέλουν να επιβάλλουν στην Ελλάδα-πειραματόζωο, σε μία χώρα με εντελώς αντίρροπα πολιτιστικά χαρακτηριστικά. Θα το επιτύχουν; Αν επιτύχουν, τότε το πρότυπο θα επιβληθεί και σε άλλες κοινωνίες θερμού ταμπεραμέντου, όπως είναι οι άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Πάντως, αναπτύσσεται ένα ευρωπαϊκό κίνημα αλληλεγγύης υπέρ των νοτίων, το οποίο ενίοτε παραπέμπει σ’ ένα κίνημα ανθρωπιστικού οίκτου, που εξαλείφει κάθε αξιοπρέπεια. Γι’ αυτό η οποιαδήποτε αλληλεγγύη οφείλει να είναι ένα βαθύτατα πολιτικό κίνημα, που επιχειρεί να αμυνθεί, διατηρώντας τις κατακτήσεις και τους πολιτικούς και τους πολιτιστικούς κώδικες της δημοκρατίας. Να αντιδρά δηλαδή μαχητικά στην επιχείρηση αλλαγής των πολιτιστικών κωδίκων, προτείνοντας συγχρόνως την επαναφορά της «γιορτής», όπου θυσιάζεται το περίσσιο( μέσω της φορολογίας των ισχυρών) και η κοινωνία σώζεται από τη βία της συσσώρευσης. Αυτή την υπερβολική συσσώρευση, την ύβριν του υπερσυσσωρευμένου πλούτου, ενώ υπάρχουν δεκάδες εκατομμύρια άνεργοι αλλά και εκατοντάδες χιλιάδες νήπια που υποσιτίζονται, βιώνουμε σήμερα. Αλλά μέσα από τη σημερινή κρίση έχουμε και την ανάδυση των παραδοσιακών αξιών καθώς και την εξαφάνιση των νεωτερικών. Η φοβερή ατομικότητα των her omnes του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού και των γκόλντεν μπόις χάνεται μαζί με τον λακανικό «απάνθρωπο πυρήνα του πλησίον». Ο διπλανός δεν είναι πια ο εχθρός και η «Αγάπη του πλησίον» επανέρχεται, συναντώντας την ελληνική παράδοση του «Αγάπα βαθιά σαν Έλληνας που είσαι»(Χ. Μίλερ). Μέσα από τέτοιες πολιτιστικές και πολιτικές προσμίξεις ίσως ανασυσταθεί η κοινωνία και η ανθρωπιά μας.