Ηγεμονικά παίγνια

Η ευρωπαϊκή και η παγκόσμια οικονομία δοκιμάζονται, το ίδιο
και η παγκόσμια ηγεμονία καθώς η σε παρακμή ευρισκόμενη Δύση «απειλείται» από τις αναδυόμενες πλανητικές δυνάμεις που είναι η Κίνα και η Ινδία. Ο χαρακτηρισμός ανήκει στον υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ, Λ. Πανέτα, που δήλωσε ότι
«πρέπει(σ.σ. οι ΗΠΑ) να εξασφαλίζουμε ότι πάντα θα έχουμε επαρκή ισχύ στον Ειρηνικό, για να θυμούνται πάντα(σ.σ. οι κινέζοι) ότι δεν υπάρχει περίπτωση να φύγουμε». Οι δηλώσεις αυτές έγιναν ταυτόχρονα με τις δηλώσεις του προέδρου Ομπάμα περί επέκτασης του ρόλου των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού. Στην παγκόσμια, συνεπώς, ζυγαριά που τείνει να μετατοπίσει το κέντρο βάρους προς την πλευρά της Ανατολής λόγω της οικονομικής της ακμής, η Δύση ρίχνει την στρατιωτική της υπεροπλία. Πρόκειται για την ανάπτυξη της «υψηλής στρατηγικής» για την οποία πρώτος μίλησε ο Τσαρλς Κάπτσαν, σημειώνοντας ότι η μεταφορά της ισχύος από μία αυτοκρατορία προς μία άλλη γινόταν πάντα με πόλεμο, εκτός από την ιδιότυπη μετάβαση από την βρετανική στην αμερικανική αυτοκρατορία. Άραγε, θα επιβεβαιωθεί ο αμερικανός διεθνολόγος, ή μήπως θα ισχύσει ένας κόσμος όπου θα κυριαρχεί ο «ειρηνικός πόλεμος», με τους δύο αντιτιθέμενους πόλους να συνυπάρχουν, καθώς οι δύο μεγαλύτερες οικονομικές δυνάμεις του πλανήτη, οι ΗΠΑ και η Κίνα, αλληλοεξαρτώνται και συγχρόνως συγκρούονται; Σημειωτέον ότι ενώ η αμερικανική ανάπτυξη στηρίζεται στα τεράστια κινέζικα αποθέματα ρευστότητας και την αγορά εκ μέρους της Κίνας αμερικανικών ομολόγων, οι δύο μεγάλες δυνάμεις συγκρούονται στην Αφρική και σε όλο τον κόσμο για τον έλεγχο του πετρελαίου και των πρώτων υλών, για τον έλεγχο των θαλασσών και του εμπορίου(βλέπε και επενδύσεις στην Ελλάδα μέσω της cosco) ακόμη και για τον έλεγχο της «πράσινης ενέργειας»! Θα παραμείνει η αντιπαράθεση σε ειρηνικά πλαίσια; Ασφαλώς όχι. Ήδη η Δύση πολεμά στο Αφγανιστάν, στη Συρία(πολέμησε στη Λιβύη και ήδη αυτό μπορεί να γίνει στο Ιράν), επιχειρώντας να μειώσει τον μείζονα ζωτικό χώρο της Κίνας. Με άλλα λόγια, η Αμερική εξακολουθεί να είναι η ηγεμονική δύναμη του κόσμου και η εκ μέρους της Κίνας αμφισβήτηση της πλανητικής ηγεμονίας δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι ένας νέος ηγεμόνας νικά κατά μέτωπο και αντικαθιστά τον παλαιό, αλλά μπορεί να σημαίνει ότι μια ανερχόμενη περιφερειακή δύναμη συγκροτεί βαθμηδόν γύρω της έναν μείζονα χώρο και απαγορεύει στην πλανητική ηγεμονική Δύναμη να επεμβαίνει με οιονδήποτε τρόπο στον χώρο αυτό. Αυτός είναι ο λεγόμενος «ειρηνικός πόλεμος». Μία ιδιότυπη ενότητα των αντιθέτων, η οποία υφίσταται στο μέτρο που η παγκόσμια τάξη πραγμάτων δεν έχει ανατραπεί καθώς οι ΗΠΑ και η Κίνα δεν είναι δύο μεγάλες πλανητικές δυνάμεις επί ίσοις όροις. Η Αμερική εξακολουθεί να είναι η ηγεμονική υπερδύναμη του κόσμου παρά τις ισχυρές τάσεις παρακμής, ενώ η Κίνα δεν είναι παρά μία ανερχόμενη ισχυρή περιφερειακή δύναμη, που απειλεί τη Δύση κυρίως στο οικονομικό πεδίο.
Όμως, η Δύση, δηλαδή η Ευρώπη και οι ΗΠΑ, απειλείται πρωτίστως από τον ίδιο της τον εαυτό, που έχει αποκτήσει τα παρακμιακά χαρακτηριστικά των κατά καιρούς αριστοκρατιών. Με άλλα λόγια, το πρόβλημα της Δύσης δεν είναι η ανταγωνιστικότητα στο πεδίο της πραγματικής οικονομίας, αλλά η προσφυγή στο εύκολο χρήμα του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, δηλαδή ο τζόγος, ή αλλιώς η παραγωγή χρήματος από το χρήμα, όπως συμβαίνει στον λεγόμενο καπιταλισμό-καζίνο.