Η όψιμη αποκάλυψη ότι η άνοδος του δημοσιονομικού ελλείμματος του 2009 στο 15,4% ήταν κατασκευασμένη προκειμένου να δικαιολογηθούν τα βάρβαρα μέτρα δεν κομίζει γλαύκαν. Αλλά ακόμη και αν το θέμα δεν ευσταθεί η τακτική της δραματοποίησης της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας εκ μέρους της κυβέρνησης και οι δηλώσεις στα ξένα μέσα ενημέρωσης δημιούργησαν το αρνητικό περιβάλλον για την Ελλάδα, οδηγώντας στην επιβολή των σκληρών μέτρων λιτότητας. Γιατί το έκανε αυτό η κυβέρνηση; Γιατί θεώρησε αφελώς ότι θα αποκτούσε την έξωθεν καλή μαρτυρία, ρίχνοντας τα βάρη της κατάστασης στην προηγούμενη κυβέρνηση. Μόνο που οι ξένοι βλέπουν τους Έλληνες εν τω συνόλω τους και τις κυβερνήσεις ως συνέχεια, χωρίς να διακρίνουν αν πρόκειται για ΠΑΣΟΚ ή ΝΔ. Αλλά και η διάγνωση της κρίσης εκ μέρους του κ. Γιώργου Παπανδρέου ήταν εντελώς επιφανειακή, καθώς, όπως έλεγε στο Όσλο, περνάμε απλώς μία «κρίση πεσιμισμού»!
Τώρα, όμως, η κρίση είναι πολυπαραγοντική. Δεν είναι μόνο οικονομική και πολιτική αλλά ψυχολογική και οντολογική. Ο τρόμος έχει καθηλώσει τους πολίτες, που αισθάνονται όλη τους η ζωή να καταστρέφεται δια μιας. Η καθήλωση αυτή ενισχύεται με την πολιτική του χειρότερου, με ψέματα αναμεμιγμένα με τρομοκρατικό φόβο, από την επαπειλούμενη χρεοκοπία, από την ανασφάλεια και τη διαλυτική λειτουργία του κοινωνικού αυτοματισμού. Σ’ αυτό συνεργούν και οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι ανακοίνωσαν ότι θα αποφασίσουν για την έκτη δόση του δανείου στα μέσα Οκτωβρίου, όταν δηλαδή τελειώνουν και τα ταμειακά αποθέματα της χώρας και η πληρωμή των μισθών και των συντάξεων θα είναι στον αέρα. Το ίδιο έκαναν και το Ιούλιο.
Ο τρόμος της χρεοκοπίας, η επιβολή της αντίληψης ότι είμαστε διεφθαρμένοι κι ανίκανοι να διαχειριστούμε την κρίση είναι από τις βασικές λειτουργίες του ιδεολογικού μηχανισμού του νεοφιλελευθερισμού σύμφωνα με τον Αργεντινό οικονομολόγο Κλαούντιο Κατς. Ήδη η καγκελάριος Μέρκελ μίλησε κυνικά για άμεση παρέμβαση στα εσωτερικά των υπερχρεωμένων χωρών. Η εθνική μας ανεξαρτησία πάει περίπατο. Πως πρέπει να αντιδράσουμε; «Το μυστικό στην πολιτική διαμάχη είναι να ξέρεις ποιες είναι οι δυνάμεις σου» λέει ο Κατς σαν απόσταγμα της εμπειρίας του από την ανάλογη κατάσταση της Αργεντινής. Άρα, δεν θα πρέπει να επαναλαμβάνουμε τις νεοφιλελεύθερες συνταγές, που ήδη έχουν χρεοκοπήσει, όπως σημειώνει ακόμα και ο Economist. Σ’ αυτή την κατεύθυνση είναι απολύτως σαφές ότι τα νέα μέτρα όχι μόνο δεν συνιστούν λύση, αλλά θα βυθίσουν τη χώρα ακόμη περισσότερο στην ύφεση. Τελικά, όπως λέει ο Κλαούντιο Κατς, η Αργεντινή είδε άσπρη μέρα «μόνον όταν σταμάτησε να κάνει ό,τι τις ζητούσαν οι πιστωτές».
Ο μεγάλος φόβος, όμως, δεν ασκείται μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο. Πρόκειται για το φόβο του λεγόμενου aftershock, του μετασεισμού μετά το σεισμό του 2008. Οι ειδικοί στην ιστορία της οικονομίας σημειώνουν ότι και η κρίση του 1930 παρουσιάστηκε σε τρεις φάσεις: τη φάση κατά την οποία οι κερδοσκόποι χρηματοδότησαν(φούσκωσαν) την κερδοσκοπική φούσκα, τραβώντας στο γκρεμό επενδυτές αλλά και τις μικρότερες τράπεζες. Η δεύτερη φάση αφορούσε στην κρίση της πραγματικής οικονομίας καθώς η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε δραματικά(στις ΗΠΑ το 1930 και στη Γερμανία το 1931). Στην τρίτη φάση και μετά από μία απότομη άνοδο της βιομηχανικής παραγωγής, έχουμε μία βίαιη πτώση που ξεκινάει αντίστροφα, πρώτα από τη Βρετανία, ύστερα τη Γαλλία και μετά στις ΗΠΑ(το 1937). Η κρίση του 1937 αποδίδεται στην πολιτική της άγριας λιτότητας που οδήγησε στη μεγάλη μείωση της ζήτησης. Σήμερα, επαναλαμβάνονται οι ίδιες συνταγές του παρελθόντος. Όπως είναι γνωστό η αντίληψη που επικράτησε στη δεκαετία του 1930 ήταν η πίστη στο πολύ απλό δόγμα: ελεύθερες αγορές και ισχυρό νόμισμα. Η δεύτερη λύση λαμβάνει χώρα τη δεκαετία του 1940 και είναι η ενεργητική στρατηγική οικονομικής ανάπτυξης και το ελεγχόμενο χρήμα. Αυτή υποστηρίζουν και για σήμερα οι Αμάρτυα Σεν και ο Π. Κρούγκμαν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου