Ούτις εμοί γ’ όνομα

Απελπισία παντού. Οι άνθρωποι κοκαλωμένοι σαν τη νάγια την ορχούμενη από το φόβο μπροστά στο άδηλο μέλλον. Φόβος για τις θυσίες που θα πάνε για μία ακόμη φορά χαμένες. Κι ακόμα χειρότερα, φόβος μπροστά στην κατάρρευση της αυτοεικόνας που βασιζόταν πιο πολύ στα πράγματα και λιγότερο στο πρόσωπο. Τώρα που χάθηκε η συσκευασία, ελλείψει περιεχομένου, χάθηκε και τ’ «όνομα». Τώρα ούτις εμοί γ’ όνομα, όχι με την οδυσσεϊκή έννοια της διαφυγής αλλά με την έννοια της απώλειας. Κι αυτό γιατί στο οντολογικό δίλημμα συσκευασία ή περιεχόμενο(η προσωπικότητα ως ψυχική και πνευματική συγκρότηση) απαντήσαμε συσκευασία(λάιφ στάιλ), ήτοι το διαρκές κυνήγι μιας άπιαστης εικόνας μέσω του άκρατου καταναλωτισμού. Τώρα τι μας μένει; Να επιστρέψουμε στο περιεχόμενο, στη συλλογικότητα, στη φιλία, στο ήθος και την εντιμότητα, στην κουλτούρα της φτώχειας, που προσφάιζε τη ζωή, όχι για να αποδεχθούμε τη σημερινή κατάντια μας, αντιθέτως, για να ξαναβρούμε την ουσία του βίου, την αλέγρα εκδοχή του, το πνεύμα του που ζει παραδομένο στους κυκλώνες και τους ανέμους του πλανήτη, να ξαναβρούμε τη συντροφικότητα, συναντώντας άλλους ανώνυμους οδυσσείς (Ούτις εμοί γ’ όνομα).
Πέραν του τρόπου του Οδυσσέα, όμως, υπάρχει κι αυτός του Οιδίποδα, ο οποίος τρελαίνεται (τυφλώνεται και αυτοχειριάζεται) όταν μαθαίνει την αλήθεια. Οι αρχαίοι Έλληνες προσέγγιζαν και αναπαρίσταναν τις τραγικές στιγμές της ζωής με σεβασμό και βαθύτατη φιλοσοφική ανάλυση. Η αναπαράσταση με τη μορφή της τραγωδίας εκπαίδευε τους πολίτες. Κι έτσι, η πράξη της ζωής που γινόταν ως τραγωδία θεατρική πράξη, ξαναγινόταν, με ανατυλισσόμενο και αναστοχαστικό τρόπο, πράξη ζωής. Ναι, και η τρέλα είναι μία διαφυγή, μία λύτρωση από την οδύνη της πλήρους καταστροφής. Εκεί οδηγεί η ενδοβολή της ενοχής, του «όλοι μαζί τα φάγαμε». Αλλά ούτε αυτή είναι λύση. Η ουσιαστική λύση είναι η πολιτική έκφραση της αγωνίας και της οργής των πολιτών. Κανένας, όμως, πολιτικός θεσμός, σήμερα, δεν μπορεί να οργανώσει την απελπισία. Τα συνδικάτα είναι εξωνημένα. Τα πολιτικά κόμματα είναι αναξιόπιστα, καθώς κανένα δεν μοιάζει ικανό να παράσχει διέξοδο. Συνεπώς, η διαδικασία εξόδου θα είναι βραδεία και ενδεχομένως καταστροφική. Αλλά ακόμη και σ’ αυτή την περίπτωση χρειάζεται μία πρόταση για τον πολιτισμό του μέλλοντος τόσο για την Ελλάδα όσο και για ολόκληρο τον κόσμο.
Προτείνεται, λοιπόν, αντί του καταναλωτικού ανθρώπου, ο Homo Poeticus(Jean-Claude Pinson): Ο ποιητικός ή δημιουργικός άνθρωπος που αρνείται τον καταναλωτισμό. Αντιθέτως, μάλιστα, επιδιώκει τη δημιουργία εναλλακτικών τρόπων ζωής, όπου ο καθένας θα είναι ποιητής της δικής του ύπαρξης. Η πρόταση αυτή προϋποθέτει ένα άλλο οικονομικό μοντέλο, μία άλλη κουλτούρα και μία διαφορετική οικονομία της ύπαρξης. Μάλιστα, εκτιμάται ότι οι άνθρωποι της δημιουργίας (όσοι εργάζονται ως «δημιουργοί» και όχι μόνο από ανάγκη), αυτοί που εργάζονται στην οικονομία της γνώσης, της πληροφόρησης, της επικοινωνίας και της κουλτούρας –γενικότερα της σκέψης- θα μπορούσαν να συστήσουν το «ποεταριάτο»(Rene Edme), που θα μπορούσε να γίνουν το νέο υποκείμενο της ιστορίας. Γιατί «Σκέφτομαι σημαίνει ξαναμαθαίνω να βλέπω, να παρατηρώ, να κατευθύνω τη συνείδησή μου, να δημιουργώ με κάθε ιδέα και με κάθε εικόνα, όπως ο Προυστ, έναν τόπο προνομιακό… (Γιατί) Αυτό που δικαιώνει τη σκέψη είναι η ακραία συνείδηση» (Α. Καμύ: Ο Μύθος του Σίσυφου).