Υπέρ αδυνάτου;

«Οι κανόνες είναι πάντα υπέρ των αδυνάτων» είπε ο υπουργός. Κι διερωτάται κανείς, οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις για τις μειώσεις των μισθών και των συντάξεων καθώς και για τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, εν γένει, είναι υπέρ των… αδυνάτων; Μόνο ένας διαστροφικός νους θα απαντούσε θετικά. Πάντως, ο υπουργός έχει δίκιο, γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως με τη θέσπιση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, οι κανόνες υπερασπίζονται τον αδύνατο-εργαζόμενο. Συνεπώς, πρέπει να αντιμετωπίζουμε κάθε κανόνα και κάθε περίπτωση συγκεκριμένα. Αλλιώς υπάρχει το ενδεχόμενο του ψεύδους μέσω της γενίκευσης. Ανάλογα ψεύδη εντοπίζει κανείς στην κ. Χίλαρι Κλίντον ή στην κ. Άνγκελα Μέρκελ όταν μιλούν για την ανάγκη ελεύθερης έκφρασης της αντιπολίτευσης στο Ιράν. Το ίδιο ισχύει και για τον Μπάρακ Ομπάμα, όταν είπε ότι «ο κόσμος βρίσκεται σε μία διαδικασία αλλαγής» και πως οι σημερινοί ηγέτες των χωρών της Μ. Ανατολής δεν μπορούν να είναι «πάνω στο τρένο αυτής της αλλαγής». Ποιος όμως θα το αποφασίσει αυτό; Ή ακόμα, ποιος θα αποφασίσει το περιεχόμενο της αλλαγής; Δεν πέρασαν πολλές ημέρες που τόσο ο Αμερικανός πρόεδρος όσο και η Δύση γενικότερα υπερασπίζονταν τον πρώην Αιγύπτιο Πρόεδρο Μπάρακ Μουμπάρακ. Τι έχει αλλάξει σήμερα; Ότι οι εξελίξεις στη βόρεια Αφρική είναι ελεγχόμενες και δεν κινδυνεύουν τα οικονομικά συμφέροντα των δυτικών. Αντιθέτως, στο Ιράν και στη Λιβύη οποιαδήποτε ανατροπή των καθεστώτων θα είναι ευπρόσδεκτη για τη Δύση. Άρα, η αντιμετώπιση των αλλαγών στις μουσουλμανικές και αραβικές χώρες δεν γίνεται μα βάση τα αντικειμενικά κριτήρια της δημοκρατίας, της ελευθερίας της έκφρασης και εν γένει τις ατομικές ελευθερίες αλλά με βάση τα κυνικά οικονομικά συμφέροντα. Ήδη έχουμε αναφερθεί στο πόνημα του πρώην μέλους του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΠΑ Τσαρλς Κάπτσαν που μιλούσε για την αλλαγή στον κόσμο και τη «στροφή των λαών των μουσουλμανικών και αραβικών χωρών εναντίον των αυταρχικών καθεστώτων τους». Ο Κάπτσαν μιλούσε για την «υψηλή στρατηγική» της αλλαγής του κόσμου, η οποία θα γίνει με τους όρους των ΗΠΑ, τώρα που μπορούν. Γιατί αργότερα δεν θα μπορούν καθώς η δύναμή τους φθίνει και ανέρχονται άλλες πλανητικές δυνάμεις, όπως η Κίνα.
Και οι λαοί; Οι λαϊκές εξεγέρσεις είναι κατευθυνόμενες; Εν μέρει ναι. Και λέμε εν μέρει γιατί αν ο έλεγχος ήταν πλήρης δεν θα υπήρχε ελπίδα υπέρ των αδυνάτων, των απόκληρων και των αποκλεισμένων. Το ίδιο συμβαίνει και όταν η Πράξη πνίγεται σε μία ντετερμινιστική ανάγνωση της ιστορίας. Γι’ αυτό θεωρούμε ότι η ελπίδα βρίσκεται πλέον ξανά στην Πράξη της συλλογικότητας, ήτοι σε μία νέα ατομικότητα, που θα ανθίζει μέσα στην κοινότητα, και στον αγώνα για μια νέα σύνθεση. Ναι, λοιπόν, στη συμφιλίωση του ατόμου με την κοινότητα, χωρίς τον εκτοπισμό του ορθού λόγου και της μηχανής, αλλά στον αυστηρό περιορισμό τους στα εδάφη που τους αναλογούν. Γιατί το έχουμε ξαναπεί, ούτε κανιβαλικός νεοφιλελεύθερος ατομικισμός ούτε ντερμινιστικός συλλογικός ναρκισσισμός. Το βασίλειο του ανθρώπου δεν είναι μήτε ο αγχωτικός χώρος του Εγώ ούτε η αφηρημένη κυριαρχία της συλλογικότητας, αλλά εκείνη «η ενδιάμεση ζώνη στην οποία συνηθίζουν να λαμβάνουν χώρα ο έρωτας, η φιλία, η κατανόηση, η συμπόνια. Μόνο η παραδοχή αυτής της αρχής θα μας επιτρέψει να θεμελιώσουμε αυθεντικές κοινότητες, αντί για κοινωνικές μηχανές» (Ε. Σάμπατο).