Το νέο σημείο ισορροπίας

Την ώρα κατά την οποία στο Παρίσι οι είκοσι πιο πλούσιες χώρες του κόσμου(G20) επιχειρούν να συμφωνήσουν κανόνες για την αποφυγή μιας νέας κρίσης, στην Ελλάδα δύο τράπεζες συγχωνεύονται (ή η μία αγοράζει την άλλη). Οι δύο τράπεζες επιχείρησαν και άλλη φορά να «ενωθούν», αλλά ο γάμος απέτυχε. Γιατί τώρα αυτός είναι επιβεβλημένος; Ενδεχομένως γιατί τον επιβάλλουν οι εξελίξεις στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα και οι αποφάσεις των διοικητών των μεγαλύτερων τραπεζών του κόσμου που συνεδριάζουν στο Παρίσι στο περιθώριο της συνάντησης της G20. Εκείνο που απασχολεί συνολικά τα φόρα είναι η συμφωνία για τα κριτήρια μέτρησης των ανισοτήτων παγκοσμίως και, επιπλέον, όπως επισημαίνει το ΔΝΤ στην έκθεση που θα δοθεί σήμερα στη δημοσιότητα, ο κίνδυνος μιας γενικής επανεκκίνησης της οικονομίας αλλά με δύο ταχύτητες. Υπάρχει, δηλαδή, φόβος να έχουμε μία μεγάλη ροή κεφαλαίων προς τις αναδυόμενες χώρες(Κίνα, Ινδία), εκθέτοντας τις πλούσιες χώρες της Δύσης στην απειλή μιας νέας ύφεσης, ενώ οι αναδυόμενες θα επιχειρούν να αποφύγουν την υπερθέρμανση των οικονομιών τους. Η εξέλιξη αυτή επιφέρει κατά την άποψη των αναλυτών την άνοδο στις τιμές των πρώτων υλών(τρόφιμα, πετρέλαιο), αλλά και την χρηματιστηριακή κερδοσκοπία. Οι μεγάλες τράπεζες παγκοσμίου βεληνεκούς θυμήθηκαν ξανά τα παλιά τους παίγνια και «παίζουν» με τις βιομηχανίες πρώτων υλών και μεταποίησης καθώς και στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ο προσανατολισμός των μεγάλων τραπεζών είναι, όπως είδαμε, οι αναδυόμενες αγορές της Ασίας. Γι’ αυτό τόσο η Κίνα όσο και η Ινδία προσπαθούν να δημιουργήσουν αναχώματα για να αποφύγουν την υπερθέρμανση των οικονομιών τους, δυσκολεύοντας την είσοδο ξένων τραπεζών στις αγορές τους μέσω θυγατρικών. Επίσης, πριμοδοτούν τη χρηματοδότηση των εγχώριων επιχειρήσεων από τις εγχώριες τράπεζες, ενώ καθιστούν τη θέση των ξένων επιχειρήσεων πολύ «ακριβή».
Πέρα, όμως, από αυτό μεγάλη σημασία έχει και η κρίση των τροφίμων, η οποία δημιούργησε εν μέρει την έκρηξη στην Τυνησία, την Αλγερία και το Μεξικό(πριν λίγο καιρό). Η κρίση αυτή αποδίδεται στις κλιματικές αλλαγές και στο μοντέλο ανάπτυξης που εξαφάνισε τη γεωργία. Υπολογίζεται ότι σε λίγο δεν θα υπάρχει σιτάρι. Γι’ αυτό πολλοί ανάγουν την κρίση στην προσφορά και τη ζήτηση. Όμως, σ’ αυτό πρέπει να προσθέσουμε και τα χρηματιστηριακά-τραπεζικά παιγνίδια. Δεν είναι τυχαίο ότι το Μεξικό αγόρασε δύο εκατομμύρια τόνους καλαμπόκι «στα χαρτιά», δηλαδή στη χρηματιστηριακή αγορά του Σικάγου. Αυτή η λύση καθιστά ευάλωτη την τροφοδότηση της χώρας αλλά και ευαίσθητη την τιμή του προϊόντος σε κερδοσκοπικά παιγνίδια. Για να αποδειχθεί για άλλη μια φορά με συγκεκριμένο τρόπο ότι η σημερινή κρίση αφορά το γεγονός ότι το σιτάρι το ορίζουν αυτοί που δεν έχουν δει ποτέ ένα κόκκο σταριού, αφορά στον τρόπο λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Δύσης, το οποίο λειτουργεί σαν «πανωσήκωμα», που γιγαντώνεται συνεχώς, δημιουργώντας συνθήκες γενικευμένης κατάρρευσης του οικοδομήματος της κοινωνίας.
Εν κατακλείδι, όπως γνωμοδοτεί για λογαριασμό της G20 η ομάδα οικονομολόγων «Διογένης» απαιτείται έλεγχος στις τιμές των πρώτων υλών, ρύθμιση του διεθνούς νομισματικού συστήματος, μεταρρύθμιση των λογιστικών κριτηρίων, εποπτεία των οίκων αξιολόγησης, συντονισμός των νομισματικών πολιτικών(ισοτιμία με Γουάν πρωτίστως), ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών(συγχωνεύσεις), αγώνας εναντίον του προστατευτισμού κ.ά. Αλλά όταν οι πλούσιες χώρες μιλούν για άρση του προστατευτισμού, εννοούν των άλλων και δη των φτωχών χωρών(νέο-αποικιών) μόνο. Όπως ακριβώς συμβαίνει στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο.