Κατευθυνόμενες εξεγέρσεις;

Υπάρχει συνομωσία πίσω από τις εξεγέρσεις στις αραβικές χώρες; Η θετική απάντηση παραπέμπει στον αποκαλούμενο συνομωσιολογικό τρόπο σκέψης που απορρίπτεται διαρρήδην από τους οπαδούς του ορθολογισμού. Όταν, όμως, εδώ και τέσσερα χρόνια ένας διεθνολόγος και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας επί Μπιλ Κλίντον, ο Τσάρλς Α. Κάπτσαν γράφει το βιβλίο με τίτλο «Το τέλος της Αμερικάνικης Εποχής»(εκδόσεις Λιβάνη, 2007), όπου επισημαίνει την ανάγκη της χάραξης μιας νέας υψηλής στρατηγικής από την Ουάσινγκτον και μεταξύ των άλλων τη στροφή των μουσουλμάνων και των αράβων εναντίον των εγχώριων πολιτικών καθεστώτων τους, τότε τι πρέπει να σκεφτεί κανείς; Ότι οι αραβικές εξεγέρσεις ενδέχεται να είναι και κατευθυνόμενες, όσο κι αν αυτό στεναχωρεί όσους πιστεύουν και ελπίζουν στην εξανάσταση των λαών. Ο Κάπτσαν διαπίστωνε την άνοδο της Κίνας (ήδη είναι η δεύτερη οικονομική δύναμη) και σημείωνε την ανάγκη ότι οι ΗΠΑ πρέπει να διαμορφώσουν μια νέα εξωτερική πολιτική, τώρα που ακόμα μπορούν, χαράσσοντας τις νέες διαχωριστικές γραμμές, ή αλλιώς τα νέα γεωπολιτικά ρήγματα. Πιο συγκεκριμένα ο συγγραφέας επισήμαινε: «Η Αμερική πρέπει να σχεδιάσει μια σοβαρή στρατηγική ενόψει της μετάβασης σε έναν κόσμο πολλαπλών κέντρων ισχύος τώρα που έχει ακόμη την πολυτέλεια να το πράξει». Με άλλα λόγια ο Κάπτσαν επισημαίνει ότι η μετάβαση πρέπει να γίνει τώρα για να γίνει με τους όρους των ΗΠΑ. Αλλά ποια είναι τα νέα γεωπολιτικά ρήγματα; Ποιος είναι ο μεγάλος στόχος; Ο Κάπτσαν λέει ότι είναι νωρίς να τα διακρίνει κανείς. Αλλά ήδη μιλούσε για την Κίνα! Σχηματικά, ο Αμερικανός διεθνολόγος πρότεινε τη διευθέτηση των κρίσεων στη νοτιοανατολική Ευρώπη (αλλαγή ακόμη και συνόρων στα Βαλκάνια και επίλυση των διαφορών Ελλάδας-Τουρκίας μέσω της ένταξης της τελευταίας στην ΕΕ), την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, αλλαγή των αραβικών καθεστώτων και δημιουργία «περιφερειακών ζωνών ευημερίας», που θα είναι τα αναχώματα των εκατομμυρίων μετακινούμενων μεταναστών από τις φτωχές προς τις πλούσιες χώρες! Ο συγγραφέας παρομοίαζε την Ουάσινγκτον με τη Ρώμη και τις Βρυξέλλες το Βυζάντιο. Αλλά το καίριο γι’ αυτόν ζήτημα ήταν και είναι να μην αναπαραχθεί ο συγκρουσιακός χωρισμός των δύο κέντρων της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και σήμερα. Δυστυχώς, όμως, το πολιτισμικό χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού μεγαλώνει συνεχώς. Η μεγάλη απειλή συνίσταται στην απώλεια της «λάμψης» του αμερικανικού παραδείγματος και η στιγμή που η Ευρώπη καθώς και η Ασία θα αμφισβητήσουν τη λογική και την κυριαρχία του μοντέλου των ΗΠΑ.
Η μόνη μετάβαση από μία αυτοκρατορία σε μία άλλη, που έγινε χωρίς πολεμική σύγκρουση, ήταν αυτή από την Βρετανική στην Αμερικανική αυτοκρατορία. Η νέα μετάβαση πως θα γίνει; Αυτό είναι το σημερινό μεγάλο ερώτημα.