Η απονέκρωση της πόλης

Ντιτρόιτ, η αμερικανική πόλη-σύμβολο της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, εκεί που η Ford δημιουργούσε το περίφημο μοντέλο T για τις μάζες και η General Motors τα εξατομικευμένα αυτοκίνητα για τους νεόπλουτους, η πόλη αυτή καθίσταται πλέον έρημη στο μεγαλύτερο μέρος της, καθώς 1,1 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν μεταναστεύσει. Ερημιά και στη Λεωφόρο Θηβών, στη Λ. Κέννεντυ, στο Περιστέρι και στο Χαϊδάρι. Άδεια μαγαζιά. «Κουφάρια» παντού. Η δυτική Αθήνα της ακμάζουσας μικρομεσαίας βιοτεχνίας και του εμπορίου πνέει τα λοίσθια. Τη χαριστική βολή έρχονται να δώσουν οι κυβερνητικοί εισπράκτορες κατάσχοντας και βγάζοντας σε πλειστηριασμό ό,τι απόμεινε. Η «εικόνα» αγριεύει, κατηφορίζοντας προς το κέντρο της Αθήνας. Εδώ η ερημιά και το κενό έχει καλυφθεί από την εγκληματικότητα. Ακριβώς, όπως στο Ντιτρόιτ οι άνθρωποι αρχίζουν να μετακομίζουν σε πιο ασφαλείς περιοχές καθώς οι αρχές αδυνατούν να αντιμετωπίσουν την εγκληματικότητα.
Τελικά, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας αλλά και στις μη προνομιούχες γειτονιές του Ντιτρόιτ η απελπισία αφήνεται να αυτοεξοντωθεί, να αυτοπυρποληθεί εν πλήρει χημική ελευθερία, καθώς η ηρωίνη μοιράζεται και καταναλώνεται δημόσια. Εδώ εγκαταβιούν οι ανέστιοι, οι απόκληροι, οι αποκλεισμένοι, οι έσχατοι. Εδώ βρίσκεται το τελευταίο σκαλοπάτι της κοινωνικής κλιμάκωσης του μίσους. Δεν υπάρχει άλλος «πιο κάτω» ώστε να ασκήσουν κι αυτοί τη βία της φιλανθρωπίας, όπως συμβαίνει με την ιαπωνική μαφία(Yakuzas)! Δεν υπάρχει εδώ ηθική, αφού η κυρίαρχη ηθική νομιμοποιεί την κόλαση. Υπάρχει μόνο απελπισία. Γι’ αυτό οι πιο αδύνατοι εκθέτουν ότι διαθέτουν ως ίδιο κεφάλαιο, τον ίδιο τους τον εαυτό, το σώμα τους. Κάποιοι το «καίνε» με ουσίες. Άλλοι κι άλλες το εκπορνεύουν. Άλλοι παίζουν με τη συμβολική φαλλική προέκταση, μ’ ένα μαχαίρι ή ένα πιστόλι. Η κλοπή γίνεται η ζωή που τους έκλεψαν και η βία η ηδονή του ζην επικινδύνως. Πορεύονται, έτσι, από βία σε βία, από το μίσος στη μνησικακία και σε συμπεριφορές που θάλλουν στο «χώρο» της δομικής ανισότητας προσδοκιών και ευκαιριών. Όταν αυτοί οι άνθρωποι πολιτικοποιούνται, συχνά έλκονται από το φετιχισμό της δύναμης. Γι’ αυτό ο λόγος του μίσους και της βίας βρίσκει απήχηση. Δεν είναι τυχαίο ότι στη Γαλλία τηρουμένων των αναλογιών, το 40% της εκλογικής βάσης του Εθνικού Μετώπου της Μαρίν Λεπέν στις πρόσφατες εκλογές των καντονίων ανήκουν στην εργατική τάξη, ενώ το 29% ανήκει στις ηλικίες από 34-49 και το 25% στις μικρότερες. Συνεπώς, η οικονομική κρίση έχει εκτός από οικονομικές και κοινωνικο-πολιτικές συνέπειες. Αυτό δεν φαίνεται να το αντιλαμβάνονται οι σημερινοί κυβερνώντες στην Ελλάδα που συνεχίζουν την ίδια αντιαναπτυξιακή πολιτική, οδηγώντας σε αργό θάνατο την οικονομία αλλά και την κοινωνία. Αντιθέτως, επιχειρούν με το μεγαλομανές ύφος τους και επικοινωνιακούς πομφόλυγες να καλύψουν την πολιτική κενότητα. Επιχειρείται, μάλιστα, να φιμωθούν εκείνες οι μιντιακές φωνές που έχουν το… θράσος να υπερβαίνουν τη συστημική διαπλοκή. Έτσι ώστε να μη μιλά κανείς για τη νέα πόλη όπου οι άνθρωποι θα έχουν εργασία και θα συναντιούνται ξανά στις πλατείες, αναζητώντας τη δυνατότητα του αδύνατου σε αυτοοργανωμένους ομίλους συλλογικής πράξης.

Οι τράπεζες και η χοντρή

Οι τράπεζες καταβροχθίζουν την πραγματική οικονομία. Το 2008 οι τράπεζες διακινούσαν σε λογιστικό χρήμα έξι φορές το παγκόσμιο Ακαθάριστο Προϊόν. Επρόκειτο με άλλα λόγια για μία «φούσκα» η οποία έσκασε με τις γνωστές σε όλους μας συνέπειες. Παρόλα αυτά οι τραπεζίτες απολάμβαναν κάποτε το σεβασμό και το θαυμασμό των ανθρώπων σύμφωνα με τους Ζακ Γκραντερώ και Ζακ Τρώμαν, συγγραφείς του βιβλίου «Η απίστευτη Ιστορία της Γουόλ Στρητ». Ήταν τότε που οι τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα εν γένει δεν θεωρούνταν εχθρός της πραγματικής οικονομίας, αλλά ο πιο σταθερός υποστηρικτής της. Γι’ αυτό όταν το 1907 ο Τζ. Μόργκαν ίδρυσε την ομώνυμη τράπεζα, επωνομάσθηκε «Δίας». Το 2008, όμως, ο Ντικ Φαλντ, το αφεντικό της Lehman Brothers, ο επονομαζόμενος «Γορίλας», επειδή έτρωγε με τα χέρια, έγινε ο πιο μισητός άνθρωπος των ΗΠΑ. Τι συνέβη μεταξύ του 1907 και του 2008; Το χρηματοπιστωτικό σύστημα(τράπεζες) επιβλήθηκε τόσο στην πραγματική οικονομία όσο και στην πολιτική εξουσία, δημιουργώντας ένα κερδοσκοπικό παίγνιο, μία φούσκα, ένα πανωσήκωμα, που υπερβαίνει τη στατικότητα του συνολικού οικοδομήματος της πραγματικής οικονομίας. Το «δημιούργημα» αυτό χρειάστηκε την ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού και τους κήρυκές του που διακήρυσσαν την περίφημη κοινωνία της διακινδύνευσης(εκσυγχρονισμού) και της αυτορρύθμισης της αγοράς που οδήγησε, τελικά, στη σημερινή απορύθμιση. Τώρα όλοι δείχνουν το χάος, την άβυσσο. Ως εάν να μη φταίει κανείς. Αυτή η μεταφυσική προσέγγιση της οικονομικής κρίσης είναι αναγκαία ώστε αυτή που προκάλεσαν την κρίση να εξακολουθήσουν να τη διαχειρίζονται.
Μόνη οδός, συνεπώς, εξόδου από την κρίση προβάλλεται ότι είναι να σταθούν στα πόδια τους εκ νέου οι τράπεζες. Σ’ αυτό συνεπικουρούνται από τα ισχυρά μίντια και από γνωστές γραφίδες που εκλαϊκεύουν με απλουστευτικό τρόπο και αφαιρέσεις την κατάσταση, ως εάν το υπάρχον οικονομικό σύστημα υπήρχε εξ ανέκαθεν και ότι δήθεν έχει τα χαρακτηριστικά φυσικού φαινομένου. Κι ενώ οι τράπεζες διασώζονται, η πραγματική οικονομία καταρρέει. Στη χώρα μας, μάλιστα, ενώ οι τράπεζες στηρίζονται μέσω των κρατικών εγγυήσεων, αυτές δεν βοηθούν την αγορά, κρατώντας τις κάνουλες της ρευστότητας κλειστές. Έτσι, τίθεται το ερώτημα που έθεταν πριν δύο χρόνια για τις ΗΠΑ οι New York Times: «Γιατί να σώσουμε τις τράπεζες, εάν αυτές δεν δανείζουν;» Οι τράπεζες δεν δανείζουν γιατί φοβούνται πως λόγω της πτώσης της κατανάλωσης οι επιχειρήσεις που έχουν πρόβλημα, δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, δηλαδή στην αποπληρωμή των δανείων. Όμως και όταν δανείζουν, το πράττουν με σκληρούς όρους και καταχρηστικά-τοκογλυφικά επιτόκια. Το σχέδιο «σωτηρίας», συνεπώς, που βασίζεται στι τράπεζες είναι αναποτελεσματικό και η οδός αδιέξοδη. Και τούτο γιατί σύμφωνα με την κυρίαρχη λογική η οικονομική ανάκαμψη (και ανάπτυξη) είναι αδύνατη χωρίς τις τράπεζες που δανείζουν.
Όλοι κι όλα παραπέμπουν στον πίνακα «Ο κανόνας του παιχνιδιού» του Ρενουάρ. Εκεί, στο αποκορύφωμα του χορού των μεταμφιεσμένων στον πύργο, όπου έχουν διεισδύσει οι σκελετοί, κραδαίνοντας τις λάμπες τους και γιορτάζοντας το θάνατο στο ρυθμό του Μακάβριου Χορού του Σαίν Σανς, διακρίνεται η χοντρή πιανίστρια, με τα χέρια στα γόνατα, βυθισμένη στη μελαγχολία, καθώς κοιτάζει τη σκελετώδη αυτονομία των πλήκτρων, που παίζουν μόνα τους! Όσοι επιχειρούν να ελέγξουν την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας μοιάζουν με τη χοντρή πιανίστρια. Μόνο η στήριξη της πραγματικής οικονομίας με άμεσο, «κρατικό» τρόπο είναι δυνατό να τη σώσει(δες και Ομπάμα και το ρόλο της Fed). Άλλος τρόπος δεν υπάρχει.

Το... μίσος που σώζει

Το δίλημμα των κυβερνώντων για τη ζωή ή το θάνατο του μικρού επιχειρηματία, του εμποράκου της απόκεντρης οδού άρθηκε με τη μαγική λέξη «λύτρωση». «Είναι ανακούφιση για την επιχείρηση το κλείσιμο», είπε ο μεγαλοπαράγοντας. Αυτή είναι η δικαιολογία για το αναγγελθέν μεγάλο σαφάρι συλλογής εσόδων μέσω κατασχέσεων και πλειστηριασμών των οφειλετών-επιχειρηματιών. Όμως, η κυβέρνηση και οι σύμβουλοί της παραγνωρίζουν ότι η ελληνική οικονομία διασταυρώνεται με την κοινωνία στο μικρό μανάβικο, στο εμπορικό, στο καφενείο και στη μικρή βιοτεχνία της γειτονιάς. Αγνοούν ότι η ζωή του μικρού επιχειρηματία είναι συνυφασμένη με τη μικρή του επιχείρηση. Ότι η «λύτρωση» σημαίνει ουσιαστικά το θάνατό του, καθώς η ζωή του είναι συνυφασμένη με τον τόπο, το επάγγελμα, το ανθρώπινο περιβάλλον. Άρα, η «λύτρωση» του εμποράκου είναι το ξερίζωμά του από τις ποικίλες ζωτικές του ρίζες. Γι’ αυτό ο… λυτρωμένος επιχειρηματίας, όπως και ο άνεργος, ακόμα και αν βοηθούμενος έχει να φάει, έχει στέγη ή μπορεί να ντυθεί, έχει ακρωτηριασθεί από το να αισθάνεται χρήσιμος, καθώς στερείται την πραγματική δημόσια αναγνώριση του εργαζόμενου. Εν άλλοις λόγοις, εδώ δεν έχουμε τη «λύτρωση» μιας απρόσωπης επιχείρησης αλλά έναν κανιβαλισμό ψυχών. Έχουμε την «κοινωνική ασθένεια» που προκαλούν οι ποικίλοι ολοκληρωτισμοί. Γι’ αυτό σήμερα η δηλητηρίαση της κοινωνίας έχει φθάσει μέχρι τη διαφθορά της δυστυχίας! Ή αλλιώς, το ξερίζωμα είναι μακράν η πιο επικίνδυνη ασθένεια των ανθρώπινων κοινωνιών, καθώς οι ξεριζωμένες ψυχές περιπίπτουν σε μαρασμό που μοιάζει με θάνατο, άλλοτε μέσω του λήθαργου και άλλοτε της βίας, όπως συνέβη με τους σκλάβους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Γιατί η απονέκρωση της οικονομικής βάσης της χώρας, που κατά 90% απαρτίζεται από μικρομεσαίους επιχειρηματίες, οδηγεί, εν τέλει, σε απώλεια της ταυτότητας του προσώπου και στην κοινωνική πολυδιάσπαση, τη ρήξη του κοινωνικού ιστού. Οι συναισθηματικοί δεσμοί καταργούνται και παύει να υφίσταται η κοινωνική εκτίμηση-αναγνώριση. Αυτό δημιουργεί μία τεράστια κόπωση, ένα τρομερό κενό καθώς ό,τι αποτελεί το όλον ενός προσώπου, η προσωπικότητά του, τελεί συνεχώς υπό αίρεση. Από εδώ προκύπτει η εθνική κατάθλιψη και μία κοινωνία που παύει να είναι κοινωνία. Η ψυχολογική αναπλήρωση των αρμών του κοινωνικού ψηφιδωτού που ελλείπουν μπορεί να επισυμβεί μόνο με μετατόπιση σε διάφορες πίστεις, που μεταθέτουν την ελπίδα. Έτσι, ακόμη και ο ρατσισμός, όπως και κάθε μίσος, μπορεί να καταστεί αναγκαίος για τη σωτηρία τόσο των ανθρώπων όσο και της κοινωνίας! Όπως στον Ξένο του Καμύ που το μίσος ήταν αναγκαίο για να μην πεθάνει κάποιος από μοναξιά.

Γιούχα και πάλι γιούχα

Γιούχα και πάλι γιούχα, όπως έλεγε ο ποιητής. Γιούχα στους πολιτικάντηδες, γιούχα στους καιροσκόπους, γιούχα στους υποστηρικτές του Μνημονίου, που είναι οι ίδιοι με τους υποστηρικτές του σχεδίου Ανάν και όσους χειροκροτούσαν τους βομβαρδισμούς της Σερβίας, ίδιοι μ’ εκείνους που ανήγαγαν σε σύμβολά τους τις «άσπρες και μαύρες γάτες» και τη σταλινική αποτελεσματικότητα του εκσυγχρονισμού, γιούχα, λοιπόν, σε όλους αυτούς, γιούχα και σ’ αυτούς που όταν παρελαύνει η μνήμη της επανάστασης του 1821, θέλουν το λαό υπνωτισμένο και αργό, ραγιά. Ναι, η ελληνική κυβέρνηση διακηρύττει ότι δεν φοβάται την κοινωνική έκρηξη. Γιατί τυφλή καθώς είναι δεν βλέπει τις εκατοντάδες χιλιάδες των Βρετανών που διαδηλώνουν στο Λονδίνο, τις χιλιάδες των νέων με τα ίδια σκούρα ρούχα όπως κι εδώ. Αλλά από πού προκύπτει η βεβαιότητα των Ελλήνων κυβερνώντων; Από το γεγονός ότι ελέγχουν τα συνδικάτα –ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ- και τα μέσα μαζικής αποκολοκύνθωσης. Κι όμως, ο διευθυντής του γερμανικού ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών Ερευνών του Μονάχου Χανς Βέρνερ Σιν, μιλώντας στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», εκτιμά ότι τα νέα σκληρά μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα οδηγούν στην ύφεση και «Κάτι τέτοιο θα έφερνε τη χώρα στα πρόθυρα του εμφυλίου»! Τι σημαίνει όμως εμφύλιος;
Σημαίνει πως αυτοί που θα βρεθούν ή βρίσκονται ήδη έξω από το δομημένο κοινωνικό σώμα, οι άνεργοι, οι αποκλεισμένοι, θα αρχίσουν να χτυπούν «τυφλά», απαιτώντας την επανένταξή τους μέσω της εφαρμογής μιας άμεσης δικαιοσύνης. Αυτό από τους «πάνω» αποκαλείται αυτοδικία, ενώ για τους «κάτω» είναι το vox populi, vox dei(φωνή λαού, φωνή θεού), ήτοι μια μορφή θεοδικίας. Παραδόξως, κατά το ανάλογο των ελληνικών συνδικάτων και τα αντίστοιχα βρετανικά καταδίκασαν τις ακρότητες των νέων στο Λονδίνο, λαμβάνοντας το μέρος των «καθωσπρέπει». Όμως, μια εξανάσταση χωρίς την υπερβολή της, αν δηλαδή είναι ενταγμένη σε κανόνες και θεσμίσεις(σ.σ. μία εξανάσταση κατ’ εξουσιοδότηση), τότε είναι μία ντεκαφεϊνέ εξέγερση, που είναι λογικό να μη τη φοβούνται οι κυβερνώντες.
Τελικά, ο «εμφύλιος», σήμερα, είναι το βραχυκύκλωμα ανάμεσα στους «μέσα» και στους «έξω», ανάμεσα στο Καθολικό και το Μερικό. Η διαφορά, η διαχωριστική γραμμή πλέον βρίσκεται ανάμεσα στο σύνολο και σ’ αυτό το πλεονασματικό, υπεράριθμο στοιχείο (το καταραμένο απόθεμα) των αποκλεισμένων. Τα πολιτικά κόμματα λειτουργούν διευθετώντας τις ισορροπίες των «εντός», ή αλλιώς των περίφημων μεσαίων τάξεων. Όμως σήμερα είναι οι μεσαίες τάξεις που εκτοπίζονται από τη δομημένη κοινωνία. Γι’ αυτό είναι αυτές που θα επιχειρήσουν μία υδραυλική μετατόπιση των ορίων ώστε να τους συμπεριλάβει ο κύκλος. Αυτό θα γίνει είτε με ήπιο είτε με βίαιο τρόπο.

Η προπαγάνδα του πολέμου

Ασφαλώς και η Λιβύη δεν απολάμβανε ένα δημοκρατικό καθεστώς. Το ίδιο και η Συρία. Αλλά το ίδιο συμβαίνει και με το Μπαχρέιν ή τη Σαουδική Αραβία. Γιατί οι προβολείς των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης επικεντρώνονται μόνο στη Λιβύη και τη Συρία; Γιατί αυτές οι δύο χώρες δεν ταυτίζονται με τα συμφέροντα των δυτικών δυνάμεων και τα αντίστοιχα μίντια προσαρμόζονται στους λεγόμενους κανόνες της «προπαγάνδας του πολέμου». Πρόκειται γι’ αυτό που έγραφε ο Λέων Τολστόι στο «Πόλεμος και Ειρήνη», ότι δηλαδή για να υπάρξει μία πολεμική σύγκρουση είναι «απαραίτητος ο συνδυασμός αναρίθμητων περιστάσεων (...), είναι αναγκαίο να δεχτούν εκατομμύρια άνθρωποι, στους οποίους βρίσκεται η πραγματική δύναμη -οι στρατιώτες που πυροβολούσαν ή μετέφεραν προμήθειες και κανόνια- να ακολουθήσουν την επιθυμία εκείνων των αδύναμων προσωπικοτήτων (σ.σ. όπως ο Ναπολέοντας και ο τσάρος Αλέξανδρος) και να πειστούν να το κάνουν….». Η παραπάνω άποψη μπορεί να έχει ισχύ τόσο γα τον πόλεμο του 1812 όσο και για κάθε άλλο πόλεμο. Έτσι, διαβάζουμε στο AgoraVox ότι τα δυτικά μίντια καλύπτουν τους διαφόρους πολέμους μετά τον πρώτο πόλεμο στον Κόλπο και μέχρι το σημερινό στη Λιβύη, ακολουθώντας τέσσερις βασικούς κανόνες: α) Απόκρυψη των συμφερόντων: Σύμφωνα με τον κανόνα αυτό ο πόλεμος δεν είναι ποτέ μία σύγκρουση αντιτιθέμενων οικονομικών και κοινωνικών συμφερόντων αλλά γίνεται δήθεν για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την ειρήνη ή κάποια άλλη ευγενή ιδέα. Έτσι, ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία παρουσιάστηκε ως ανθρωπιστικός, ενώ στην πραγματικότητα έγινε για τον έλεγχο των στρατηγικών οδών των Βαλκανίων και των αγωγών. Στο Αφγανιστάν έγινε κατά της τρομοκρατίας και στη συνέχεια για την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας. Β) Ο δεύτερος κανόνας είναι η δαιμονοποίηση: Εδώ χρησιμοποιούνται τα θεαματικά «μιντιακά ψεύδη». Ο Μιλόσεβιτς, ο Σαντάμ Χουσεΐν και ο Καντάφι παρουσιάζονται ως στυγνοί δικτάτορες και χασάπηδες. Το ίδιο θα γίνει προοπτικά και με τον Αχμαντινεζάντ του Ιράν. Τότε είχαμε τα πυρηνικά όπλα ή τα όπλα μαζικής καταστροφής του Σαντάμ, τώρα τα πυρηνικά του Ιράν. Τα περί πυρηνικών ή χημικών όπλων του Ιράκ αποδείχθηκαν ασύστολα ψεύδη, το ίδιο και η ιστορία με τα μωρά του Κουβέιτ, ή με τα δάκρυα της νεαρής ιρακινής ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου, που πολλά χρόνια αργότερα αποκαλύφθηκε πως ήταν η κόρη του πρέσβη του Κουβέιτ στις ΗΠΑ! Η δουλειά όμως είχε γίνει. Το κατασκευασμένο παραμύθι, αυτό που νομιμοποιούσε τον πόλεμο και δικαιολογούσε τους εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους αθώων στη παγκόσμια κοινή γνώμη, είχε κάνει τη δουλειά του. Γ) Όχι Ιστορία: Ο κανόνας αυτός της μιντιακής «προπαγάνδας του πολέμου» αποσκοπεί στην απόκρυψη της ιστορίας της περιοχής. Αυτό καθιστά ακατανόητες τις τοπικές συγκρούσεις, οι οποίες γίνονται κατανοητές ανάλογα με το νόημα που τους δίνουν οι μεγάλες δυνάμεις. Δεν είναι τυχαίο ότι το Κόσοβο παρουσιάζονταν σαν περιοχή στην οποία είχαν εισβάλει οι Σέρβοι! Το γεγονός, επίσης, ότι στη Λιβύη υπάρχουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο για τον έλεγχο των οποίων γίνονται όλα, εξηγεί τις εσωτερικές αντιθέσεις των δυτικών συμμάχων. Δ) Η οργάνωση της αμνησίας: Σύμφωνα μ’ αυτόν τον κανόνα πρέπει να αποφεύγεται κάθε σοβαρή υπενθύμιση προηγούμενων χειραγωγήσεων της κοινής γνώμης από μέσα μαζικής ενημέρωσης, που θα καθιστούσε δύσπιστη την κοινή γνώμη. Συμπέρασμα: Μην πιστεύετε άκριτα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Δεν είναι τυχαίο ότι πίσω από το προκάλυμμα των Γάλλων και των Βρετανών στη Λιβύη είναι για μία ακόμη φορά η τεράστια πολεμική μηχανή των ΗΠΑ. Για να αποδειχτεί ότι πλανήθηκαν πλάνην οικτράν όσοι αφελείς επένδυσαν πολλά στον Αμερικανό πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα για μία αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, για έναν κόσμο χωρίς πολέμους…

Ανθρωποειδή

Ο στρατιώτης στη φωτογραφία του Der Spiegel κοιτάει την κάμερα με ένα πλατύ χαμόγελο στο πρόσωπό του. Με τα χέρια του σηκώνει το κεφάλι ενός Αφγανού, τον οποίο μέλη της ομάδας του μόλις έχουν δολοφονήσει. Το ζωώδες χαμόγελό του φέρνει στο νου τις φωτογραφίες από τις ακρότητες στη φυλακή του Aμπού Γκράιμπ. Η ίδια ηδονή στο πρόσωπό του μ’ αυτή της Sabrinas Harman πάνω από το πτώμα του Ιρακινού. Αλλά αυτό το ευτυχισμένο χαμόγελο πάνω από το θάνατο δεν μπορεί να ανήκει σε άνθρωπο. Και δεν πρόκειται για απλό σαδισμό. Εδώ, ο θάνατος απαθανατίζεται, κυριαρχείται και καταγράφεται όπως μια χαρούμενη στιγμή με αγαπημένους, όπως σε μια φωτογραφία ενός τυπικού αμερικάνικου γουίκ εντ, ή ενός σαφάρι που απέδωσε. Είναι, άραγε, παρανοϊκή η Χάρμαν και ο στρατιώτης στο Αφγανιστάν; Είναι, απλώς, τόσο τρελοί όσο και ο Σαρκοζί όταν βομβαρδίζει τη Λιβύη, πιστεύοντας ότι με τις βόμβες θα επιτύχει ακόμη μία εκλογή στην Προεδρία της χώρας του. Το ίδιο και οι πιλότοι που βομβαρδίζουν καθώς θεωρούν ότι όλα είναι μια προσομοίωση, ένα ριάλιτι σόου, ένα survivor όπου οι νεκροί δεν είναι παρά εικόνες. Ο στρατιώτης εν γένει δεν έχει σκέψη, εκπαιδεύεται για να είναι μόνο ένα νεύρο, ένας ιμάντας μεταβίβασης, ένα εξάρτημα, ένας ατελής άνθρωπος, χωρίς πρόσωπο και προσωπικότητα, θύμα-θύτης και ο ίδιος. Γιατί και μεταξύ των θυμάτων υπάρχουν διαβαθμίσεις και ιεραρχία. Γιατί οι Γάλλοι άνεργοι, ενδεχομένως και οι αποκλεισμένοι νέοι των παρισινών προαστίων, έμπλεοι πατριωτικού ενθουσιασμού για τους βομβαρδισμούς στη Λιβύη θα ψηφίσουν Σαρκοζί. Βέβαια, υπάρχουν και οι στρατιώτες που τρελαίνονται. Στον πόλεμο είτε αποανθρωποποιείσαι ή σκοτώνεσαι (ή τρελαίνεσαι που είναι ομοίως ένας ζωντανός θάνατος). Έτσι, ο Τούρκος ηθοποιός Ολγκάτς τη μέρα σκότωνε αιχμαλώτους στην Κύπρο και τα βράδια έκλαιγε; «Κάθε φορά που σκότωνα κάποιον, έλεγε ο ίδιος, πήγαινα στο αρχηγείο και έκλαιγα. Την άλλη μέρα ξανασκότωνα»! Φόνος και ευαισθησία; Ή αλλιώς, ο Ολγκάτς σκότωνε για να ’χει το βράδυ να κλαίει; Όχι, ένας 19χρονος στρατιώτης δεν μπορεί εύκολα να αρθεί στο ύψος της ατομικής του ευθύνης, να πετάξει το όπλο και να λιποτακτήσει από την κτηνωδία. Ο Όγκλατς έφθασε στα όρια της τρέλας. Η ψυχή του εκτελέστηκε τελεσίδικα στα 19 του χρόνια με δέκα σφαίρες όσοι και οι φόνοι του. Τι έχουν, όμως, να πουν εκείνοι που σκοτώνουν εν ψυχρώ και χωρίς ενοχές, χωρίς τύψεις; Εδώ το Εγώ γίνεται απόλυτο, αυτιστικό, καθώς δεν βλέπει το αίμα που ρέει δίπλα του. Έτσι, έχουμε την απόλυτη αποανθρωποποίηση. Τότε το λόγο έχει η βρώμικη «μαγεία» των γουρουνιών, που ανθρωποποιούνται, ή των ανθρώπων που σκέφτονται και δρουν σαν γουρούνια.
Γι’ αυτό νοσταλγούμε ξανά τον άνθρωπο, τον άνθρωπο της αλληλεγγύης, τον άνθρωπο της συμπάθειας και των αισθήσεων, των σιωπών, των κλασικών επιθυμιών, των παλαιών ημερών, των ωραίων ημερών, των ηλικιών, των ηδονών, των λησμονημένων ουτοπιών και του ειρηνικού θανάτου.

Βομβαρδισμοί στο όνομα του ανθρωπισμού

Βομβαρδίζουν τη Λιβύη για να… σώσουν τους Λίβυους από τον δικτάτορα Καντάφι. Ποιος όμως θα βομβαρδίσει τους υπαίτιους της πείνας, που εξολοθρεύει ολόκληρους πληθυσμούς στην Αφρική; Ποιος στερεί το καλαμπόκι από τους Αφρικανούς, δεσμεύοντας 138 εκατομμύρια τόνους καλαμποκιού για την παραγωγή βιοκαυσίμων; Κι αυτό όταν 50 λίτρα παραγόμενης αιθανόλης που χρειάζονται για να γεμίσει το ρεζερβουάρ ενός αμερικανικού 4χ4, απαιτούν το καλαμπόκι που χρειάζεται ένας άνθρωπος για να τραφεί μία ολόκληρη χρονιά. Πρόκειται για «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» λένε οι άνθρωποι του ΟΗΕ. Αλλά φωνή βοώντος εν τη ερήμω.
Θυμίζουμε, επίσης, την Ακτή του Ελεφαντοστού, τη Ρουάντα, την Ουγκάντα, το Νταρφούρ. Κανείς δεν ευαισθητοποιείται για τους ανθρώπους εκεί. Μόνο ο Στήβεν Σπήλμπεργκ θέλησε να «τιμωρήσει» την Κίνα για τη γενοκτονία στο Νταρφούρ, εκεί όπου τα τελευταία χρόνια σκοτώθηκαν πάνω από 200.000 άνθρωποι, ενώ αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν δύο εκατομμύρια. Αλλά ο Σπήλμπεργκ και η Διεθνής Αμνηστία καταδίκασαν μόνο την Κίνα για την εξαγωγή όπλων, συγκεκριμένα 200 στρατιωτικών οχημάτων στο Σουδάν, χωρίς να λάβουν υπόψη τους ότι οι πετρελαιοκίνητες μηχανές των οχημάτων αυτών ήταν αμερικάνικες!
Επί της ουσίας η Αφρική είναι το πεδίο των γεωπολιτικών και γεωοικονομικών συγκρούσεων των συμφερόντων των ισχυρών του πλανήτη. Γενικά, αν θέλει κανείς να εξηγήσει τα γεγονότα, ας ακολουθήσει τα ίχνη του χρήματος και την οσμή του πετρελαίου. Ακόμη και η ρωσική Gazprom είχε επεκταθεί στην Αφρική (Νιγηρία) και με αγωγό(Λιβύη) κάτω από τη Μεσόγειο επιχειρούσε να ελέγξει τις ενεργειακές πηγές της Ευρώπης. Σ’ αυτό ενδεχομένως να οφείλεται η σύγκρουση Πούτιν και Μεντβέντεφ, καθώς ο δεύτερος δεν άσκησε βέτο στο ΣΑ του ΟΗΕ για τη Λιβύη αλλά απείχε, επιτρέποντας να ληφθεί η απόφαση.
Υπενθυμίζουμε, επίσης, ότι ο Μπιλ Γκέητς, ο άνθρωπος που έγινε μέσω των νέων τεχνολογιών στην πληροφορική(Μάικροσοφτ), ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, επένδυσε μέσω του ιδρύματός του στη Νιγηρία(βρίσκεται κάτω από τη Λιβύη) σε μία μεγάλη καμπάνια εναντίον της μόλυνσης του περιβάλλοντος και τη φαρμακευτική περίθαλψη των μικρών παιδιών, καθώς αντιμετώπιζαν σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα. Όλα τα παιδιά κατοικούν σ’ ένα χωριό δίπλα στις εγκαταστάσεις της πετρελαϊκής εταιρείας ENI, στην οποία ο Μπιλ και η Μελίντα, η σύζυγός του, είναι μέτοχοι! Το ζεύγος των… φιλανθρώπων μας υπολογίζεται ότι έχει επενδύσει εκεί 128 εκατομμύρια δολάρια για την προστασία του περιβάλλοντος και 428 εκατομμύρια σε πετρελαϊκές εταιρείες(Shell, Exxon Mobil, Chevron, Total), ενώ 12 δις δολάρια επενδύθηκαν στα προγράμματα δημόσιας υγείας και στις φαρμακευτικές βιομηχανίες. Οι επενδύσεις γίνονται κυρίως στις φαρμακευτικές βιομηχανίες(GSK, MERCK). Όμως η αιχμή του δόρατος είναι η «συμμετοχική» εταιρεία GAVI που ίδρυσε η οικογένεια Γκέητς το 2000, επιχειρώντας να κινητοποιήσει νέες πηγές και να δημιουργήσει ένα δίκτυο από κυβερνήσεις, φαρμακευτικές εταιρείες, ινστιτούτα έρευνας, τη Γιούνισεφ, την Παγκόσμια Τράπεζα κ.ά. Όταν ιδρύθηκε η GAVI, οι τιμές των φαρμάκων ήταν σε χαμηλά επίπεδα στις φτωχές χώρες. Σήμερα, τα φάρμακα έχουν αυξηθεί όσο ποτέ άλλοτε, το ίδιο και η παιδική θνησιμότητα. Κι όμως ο Μπιλ Γκέητς και η σύζυγός του Μελίντα παρουσιάζονται ως οι μεγάλοι ευεργέτες της ανθρωπότητας! Γίνεται; Δε γίνεται.

Τα διακυβεύματα

Η γενική αναφορά ότι το διακύβευμα της στρατιωτικής επέμβασης στη Λιβύη είναι η προστασία των Λίβυων πολιτών(το παιδικό επιχείρημα της απόφασης του ΣΑ του ΟΗΕ) ή η γεωστρατηγική θέση της χώρας, αλλά κυρίως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο ισχύουν. Όμως, για κάθε χώρα υπάρχουν και τα ιδιαίτερα διακυβεύματα. Η εξέγερση των Λίβυων αρχίζει στη Βεγγάζη στις 13 Φεβρουαρίου και μέχρι τις 25 του ίδιου μήνα οι εξεγερθέντες προελαύνουν παντού, ελέγχοντας πολλές πόλεις και κάποια προάστια της Τρίπολης. Όμως, ο Καντάφι αρχίζει την αντεπίθεση. Η πρώτη χώρα που μιλάει για μακελειό είναι η Βρετανία(19/2), ενώ η Γαλλία δια του Σαρκοζί ζητάει απλώς οικονομικές κυρώσεις εναντίον της Λιβύης. Όμως, σύμφωνα με την Daily Telegraph το πρωταρχικό αίτιο του ενδιαφέροντος των δυτικών είναι το πετρέλαιο. Για την ακρίβεια, ομάδες των εξεγερμένων ασκούν πιέσεις στις πετρελαϊκές εταιρίες της δύσης που δραστηριοποιούνται στη χώρα, ώστε να πιέσουν με τη σειρά τους(lobbying) τις κυβερνήσεις τους για να τους βοηθήσουν. Δεν είναι τυχαίο ότι η BP είναι μεταξύ των εταιρειών πετρελαίου που διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο από την όξυνση της αντιπαράθεσης. Σ’ αυτό το κλίμα, ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, με πρώτη τη Βρετανία, είχαν αποκτήσει επαφή με τους Λίβυους αντικαθεστωτικούς.
Σε ό,τι αφορά στις ΗΠΑ, το διακύβευμα είναι η διαχρονική σύγκρουσή τους στην αφρικανική ήπειρο με την Κίνα αλλά και η αντιμετώπιση της Αλ Κάιντα του Μαγκρέμπ. Ο Ομπάμα πείσθηκε σύμφωνα με τους New York Times να συμμετάσχει στη στρατιωτική επέμβαση εναντίον της Λιβύης από τη Χίλαρι Κλίντον, την πρέσβη στον ΟΗΕ Σούζαν Ράις και το μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΠΑ και σύμβουλό του Σαμάνθα Πάουερ. Ο φόβος του Ομπάμα ήταν να μην αντιμετωπισθεί ως ένας νέος Μπους, αλλά οι τρεις κυρίες των έπεισαν ότι η ενέργειά του θα επικροτηθεί από τις αραβικές και τις αφρικανικές χώρες. Το θέμα της εικόνας του αμερικανού προέδρου ήταν ο λόγος που αφέθηκε η πρωτοβουλία του πρώτου χτυπήματος στο Νικολά Σαρκοζί. Ο τελευταίος είχε ανάγκη επίσης για τη δική του εικόνα ενόψει των γαλλικών προεδρικών εκλογών να παρουσιασθεί ως ένα σύγχρονος Ναπολέων. Ήδη ο μύθος του ως υπουργού Εσωτερικών που κατέπνιξε την εξέγερση των νέων των γαλλικών προαστίων τον έκανε πρόεδρο. Δεν είναι τυχαίο ότι και σήμερα το επιχείρημα του Ν. Σαρκοζί για το χτύπημα του Καντάφι αφορούσε στο ανεξέλεγκτο κύμα μεταναστών που θα προκαλούσε ο εμφύλιος στη Λιβύη, και κατ’ επέκταση η ανασφάλεια που θα δημιουργούσε στους Γάλλους νοικοκυραίους, οι οποίοι σήμερα έχουν στραφεί στη θυγατέρα του Λεπέν, Μαρί.
Η επικοινωνιακή οργάνωση της ναπολεόντειας εκδοχής του Σαρκοζί με τη Σύνοδο Κορυφής στα Ηλύσια Πεδία αλλά και το μπλοκάρισμα οποιασδήποτε απόφασης του ΝΑΤΟ ώστε να φανεί ότι αρχηγός είναι ο Γάλλος πρόεδρος προκάλεσαν σύμφωνα με τους New York Times την καθυστέρηση της στρατιωτικής επέμβασης στη Λιβύη. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο Νικολά Σαρκοζί είναι ένας «ψευτο-Ναπολέων» καθώς όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις συντονίζονται από τις αμερικανικές δυνάμεις της Αφρικής(Washington Post). Βέβαια όλα τα παραπάνω διακυβεύματα είναι δευτερεύοντα μπροστά στο πρωταρχικό που είναι ο πόλεμος θέσεων ενόψει των νέων παγκόσμιων ανακατατάξεων λόγω της αμερικανικής παρακμής και της ανόδου της Κίνας.

Πετρέλαιο και αίμα

Ο πόλεμος της Δύσης εναντίον της Λιβύης είναι μία πρόβα τζενεράλε σύμφωνα με κάποιους αναλυτές για την επίθεση εναντίον του Ιράν. Όμως, η επίθεση στο καθεστώς Καντάφι δεν είναι απλώς μία άσκηση καθώς έχει την ιδιαίτερη οικονομική(«ο πόλεμος είναι μπίζνες» λέει ο Κ. Λόουτς) και γεωπολιτική αξία της. Τα ουμανιστικά και ιδεολογικά στοιχεία που περιέχονται στην απόφαση 1973 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και αναφέρονται στη «χρήση όλων των αναγκαίων μέσων» για την προστασία των ειρηνικών διαδηλωτών είναι για τα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης. Το Παρίσι και το Λονδίνο προετοιμάζονται εδώ και αρκετές εβδομάδες για την στρατιωτική επέμβαση. Σύμφωνα, μάλιστα, με την ηλεκτρονική σελίδα του μηνιαίου γαλλικού έντυπου Le Monde Diplomatique μία ομάδα Βρετανών κομάντος είχαν καταφθάσει τον τελευταίο μήνα στη Λιβύη για να καθοδηγήσουν τους εξεγερμένους. Υπήρχε, δηλαδή, παρέμβαση των δυτικών δυνάμεων κι ένα είδος «μυστικού πολέμου». Με άλλα λόγια ο σκοπός του πολέμου δεν είναι η προστασία των πολιτών αλλά η πτώση του Καντάφι σε συνδυασμό με τα γεωπολιτικά συμφέροντα. Δεν είναι τυχαίο ότι παντού προβάλλονται τα ανθρωπιστικά προσχήματα αλλά στη συνέχεια όλοι υπεισέρχονται στην ουσία, που είναι το όφελος. Έτσι, η γερμανική αντιπολίτευση επιτίθεται στην Α. Μέρκελ και κυρίως στον υπουργό Εξωτερικών και αντικαγκελάριο που αποστασιοποιήθηκαν από το πολεμικό εγχείρημα. «Ενάντια στους δεσπότες δεν μπορούμε να απέχουμε (…), σημειώνει η εφημερίδα Suddeutsche Zeitung, με έντονο ανθρωπιστικό ύφος. Για να προχωρήσει στη συνέχεια στο «ψητό», σύμφωνα με το οποίο η Λιβύη «έχει επιπροσθέτως στρατηγική σημασία» καθώς είναι μία «Χώρα προικισμένη με σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου». Συνεπώς, όλα για τον φυσικό πλούτο και δη την ενέργεια. Μάλιστα, όποιος τολμά να έχει διαφορετική από την ωφελιμιστική και κυνική θέση της παραπάνω γερμανικής εφημερίδας, έχει απλώς μία «ιδιαιτέρως λαϊκιστική θέση»!
Γιατί, όμως, αρχικά ο Ομπάμα αλλά και η Γερμανία είχαν επιφυλάξεις; Σύμφωνα με το Wikileaks η CIA χαρακτήριζε τον Καντάφι ως «ισχυρό σύμμαχο στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Γι’ αυτό ο Καντάφι τόνιζε αρχικά ότι πίσω από τους διαδηλωτές κρυβόταν η ισλαμική Αλ Κάιντα του Μαγκρέμπ. Όσο για τη Γερμανία, αυτή θεωρεί απλώς ότι έχει απλωθεί σε πολλές πολεμικές επιχειρήσεις ανά τον κόσμο. Πάντως, έχει σημασία η δήλωση του Κάμερον ότι ο Καντάφι «δεν τηρεί το λόγο του». Τάχα, για ποιο λόγο πρόκειται; Να μην επιτεθεί στη Βεγγάζη και να δημιουργηθεί ένα δυτικό προτεκτοράτο στην Ανατολική Λιβύη όπου και ο φυσικός πλούτος της χώρας; Ίσως. Ενδεχομένως γι’ αυτό άργησαν οι δυτικοί να επέμβουν. Γι’ αυτό η Κίνα μιλά για την ακεραιότητα της Λιβύης. Η τελευταία, μάλιστα, είναι αυτή που αντιπαρατίθεται με του δυτικούς σε ολόκληρη την Αφρική.
Δεν ήταν τυχαίο ότι στη Λιβύη υπήρχαν 30 χιλιάδες κινέζοι εργαζόμενοι σε κατασκευαστικές και πετρελαϊκές εταιρίες. Επίσης, όπως έχουμε ξαναγράψει, ο κινέζικος Τύπος θεωρεί ότι στα γεγονότα της Λιβύης εμπλέκεται «το μαύρο χέρι της στρατηγικής των ΗΠΑ»(περιοδικό Cankao Xiaxi). «Το μαύρο χέρι» είναι όρος της αμερικανικής μαφίας και έχει σχέση με την επιβολή της θέλησής της με τον τρόπο των «ραπτομηχανών Σικάγου»(σ.σ. τα αυτόματα που… γάζωναν). Η Αφρική είναι σήμερα το πεδίο της σύγκρουσης των συμφερόντων της Κίνας και της Δύσης. Ο μόνος τρόπος για να διευθετηθούν τα πράγματα είναι να ενταχθούν η Κίνα και η Ινδία στους παγκόσμιους θεσμούς λήψης αποφάσεων. Αυτό είναι ακόμη πιο επιτακτικό σήμερα που απαιτείται να υπάρξει ένας παγκόσμιος συντονισμός για την απελευθέρωση του στοκ πετρελαίου. Όμως, αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει με ειρηνικό τρόπο. Εξάλλου, η μετάβαση από μία αυτοκρατορία σε μία άλλη γίνονταν πάντα με παγκόσμιο πόλεμο. Μόνο η μετάβαση από τη βρετανική στην αμερικανική αυτοκρατορία έγινε ειρηνικά(Τσαρλς Κάπτσαν). Άραγε, οδηγούμαστε σε μία σύγκρουση Δύσης και Ανατολής; Ήδη στη Δύση η δαιμονολογία για τα κράτη και τους λαούς της Ανατολής καλά κρατεί –από τον άξονα του κακού, τα κράτη λωποδύτες ή τα κλεπτοκρατικά κράτη, τα κράτη βοηθούς της Αλ Κάιντα, που είναι έτοιμα να αναπτύξουν όπλα μαζικής καταστροφής μέχρι την ψύχωση της μπούρκας και της μαντήλας που απειλούν τη… δημοκρατία, προετοιμάζει ιδεολογικά και ψυχολογικά τους ανθρώπους της Δύσης για να αντιπαρατεθούν μ’ αυτούς της Ανατολής. Η αναπτυσσόμενη ισλαμοφοβία στις ΗΠΑ, τέλος, παραπέμπει στη φοβερή γερμανοφοβία(αντίθεση των WASP’s στη γερμανική κουλτούρα) που αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ πριν τον πρώτο και το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο αλλά και στην αυτοεκπληρούμενη προφητεία του Σάμουελ Χάντινγκτον για τη σύγκρουση του Ισλάμ με τη χριστιανική Δύση.

Λιβύη και δυτική υποκρισία

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών έλαβε την απόφαση απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τον εναέριο χώρο της Λιβύης. Επί της ουσίας απαγόρευσε στον Μ. Καντάφι να χρησιμοποιεί την πολεμική του αεροπορία εναντίον των αντιπάλων του και άναψε το πράσινο φως για αεροπορικούς βομβαρδισμούς «κανταφικών» στόχων! Πως άραγε νομιμοποιείται η απόφαση αυτή; Μήπως από τα ανθρωπιστικά αισθήματα των δυτικών, σύμφωνα με τη δήλωση της εκπροσώπου των ΗΠΑ στο Σ.Α. του ΟΗΕ, για τα θύματα του καθεστώτος Καντάφι; Κάθε καλής προαίρεσης άνθρωπος θα μπορούσε να δεχτεί το παραπάνω ουμανιστικό επιχείρημα αν δεν ήταν επιλεκτικό. Συγκεκριμένα, γιατί δεν συνέβη κάτι ανάλογο και για την εισβολή των στρατευμάτων της Σαουδικής Αραβίας στο Μπαχρέιν καθώς και για τη θανάτωση και σύλληψη πολλών αντικαθεστωτικών διαδηλωτών εκεί; Γιατί δεν συμβαίνει το ίδιο και για την Υεμένη, όπου το καθεστώς σκοτώνει διαδηλωτές; Γιατί η χρήση δύο μέτρων και δύο σταθμών; Βεβαίως κάθε αραβική χώρα έχει τις δικές τις ιδιαιτερότητες. Οι σφαίρες δηλαδή που σκοτώνουν μπορεί να είναι σιιτικές ή σουνιτικές, μετριοπαθείς ή εξτρεμιστικές, φιλοδυτικές ή αντι-δυτικές, αλλά τα καθεστώτα που πυροβολούν είναι το ίδιο αυταρχικά. Ομοίως, οι δυτικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν κάθε αραβικό καθεστώς και κάθε εξέγερση ανάλογα με τα συμφέροντά τους. Δεν είναι τυχαίο ότι σύμφωνα με την ανακοίνωση της γαλλικής κυβέρνησης «Η Γαλλία καταδικάζει τις βιαιότητες εναντίον των διαδηλωτών…» στη Συρία, αλλά όταν πρόκειται για το Μπαχρέιν το ύφος αλλάζει και σημειώνεται ότι «Υπενθυμίζουμε τη σημασία του σεβασμού της ειρηνικής και ελεύθερης διαδήλωσης και της αναγκαιότητας της μη προσφυγής στην υπερβολική χρήση βίας…». Στη μία περίπτωση, συνεπώς, έχουμε καταδίκη της βίας, ενώ στη δεύτερη απλώς υπενθύμιση για τη μη χρήση υπερβολική βίας. Σε τι όμως συνίσταται η υπερβολή; Άραγε ο θάνατος εντάσσεται στη νόμιμη βία; Στην ίδια λογική των υλικών ή ιδεολογικών συμφερόντων κινείται και η στάση του Ιράν, το οποίο αντιμετωπίζει την περίπτωση των αραβικών εξεγέρσεων ως «ισλαμική αφύπνιση», εμπνευσμένη από την ιρανική επανάσταση του 1979. Αξίζει να σημειωθεί ότι η περίπτωση του Μπαχρέιν είναι στρατηγικής σημασίας για τον έλεγχο του Κόλπου από τις αμερικανικές δυνάμεις, αλλά και ουσιώδους σημασίας για το Ιράν για τον ίδιο λόγο. Υπενθυμίζεται ότι η πλειοψηφία στο κρατίδιο είναι σιίτες, ενώ η δυναστεία που κυβερνά είναι σουνιτική, εκφράζοντας τους σουνίτες που είναι μόνο το 30% του πληθυσμού. Αν και ο βασιλιάς του Μπαχρέιν έβγαλε στο δρόμο χιλιάδες σουνίτες δεν τα κατάφερε και χρειάστηκε η εισβολή του στρατού της Σαουδικής Αραβίας. Κάποιοι παρομοιάζουν με την εισβολή με αυτή των δυνάμεων του Συμφώνου της Βαρσοβίας τον Αύγουστο του 1968 στην Πράγα στο όνομα της σοσιαλιστικής αλληλεγγύης!
Επί της ουσίας το Μπαχρέιν είναι το μήλον της έριδος για το Ιράν και τους δυτικούς για τον έλεγχο του Κόλπου. Αλλά τότε η Λιβύη τι είναι; Τα πετρέλαιά της. Βλέπουμε κατά συνέπεια μία ανάπτυξη φιλοδυτικών ζωνών επιρροής σε σχέση με τα κρίσιμα γεωστρατηγικά και ενεργειακά προβλήματα του μέλλοντος. Επίσης, εκτός από το Ιράκ και το Αφγανιστάν, σημειώναμε πριν ένα χρόνο ακριβώς, ο πόλεμος με το Ιράν έχει ήδη αρχίσει καθώς το Βερολίνο και το Λονδίνο αρνούνται να εφοδιάσουν με κηροζίνη τα αεροπλάνα των ιρανικών αερογραμμών στο πλαίσιο των κυρώσεων για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Την ίδια ώρα, η γαλλική εταιρεία πετρελαίου Total και η αμερικανική ομόλογή της Chevron χρηματοδοτούν τις φιλοδοξίες της χούντας της Βιρμανίας για να καταστεί πυρηνική δύναμη. Άρα, δύο μέτρα και δύο σταθμά. Και μπορεί η γαλλική Total να προβαίνει σε τέτοιου είδους ενέργειες αλλά η γαλλική εφημερίδα Le Monde το μόνο που «βλέπει» είναι η λανθάνουσα βούληση της Γερμανίας να κατακτήσει τον κόσμο(υπάρχουν και οι εσωτερικές αντιθέσεις)! Όλες αυτές οι αντιπαραθέσεις λαμβάνουν χώρα είτε στο ίδιο στρατόπεδο είτε με το φανατικό Ισλάμ(Ιράν) είτε έχουν σχέση με τη μεγάλη αναφορά που είναι η κορυφαία αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας. Δεν είναι τυχαίο ότι ανάμεσα στους αισιόδοξους, τύπου Φουκουγιάμα, που έβλεπαν το «τέλος της ιστορίας» και τη «διαρκή ειρήνη»(Καντ) και στους απαισιόδοξους που θεωρούσαν ότι η ανθρωπότητα διάγει μία περίοδο χάους και επικείμενου πολέμου, διαμορφώνεται μια νέα κατηγορία αναλυτών σύμφωνα με τους οποίους στον κόσμο κυριαρχεί ο «ειρηνικός πόλεμος»! Εν προκειμένω, ειρήνη και πόλεμος, τα δύο αντίθετα συνυπάρχουν, καθώς οι δύο μεγαλύτερες οικονομικές δυνάμεις του πλανήτη, οι ΗΠΑ και η Κίνα, αλληλοεξαρτώνται και συγχρόνως συγκρούονται. Έτσι, ενώ η αμερικανική ανάπτυξη στηρίζεται στα τεράστια κινέζικα αποθέματα ρευστότητας και στην αγορά εκ μέρους της Κίνας αμερικανικών ομολόγων, οι δύο μεγάλες δυνάμεις συγκρούονται στην Αφρική και σε όλο τον κόσμο για τον έλεγχο του πετρελαίου και των πρώτων υλών, για τον έλεγχο των θαλασσών(βλέπε και επενδύσεις στην Ελλάδα μέσω της Cosco) ακόμη και για τον έλεγχο της… οικολογίας ήτοι της πράσινης ενέργειας!

Κανιβαλισμός και αντιβία

Ο δημοσιογράφος επιμένει στο ιδιωτικό κυβερνητικό τηλεοπτικό κανάλι πως υπάρχουν και «θετικά πράγματα» στην πολιτική της κυβέρνησης, θεωρώντας ήσσονος σημασίας ότι οι άνεργοι νέοι είναι πάνω από 33%. Όλα, λοιπόν, είναι θέμα… ψυχολογίας. Αυτό επιχειρεί να «περάσει» η προπαγάνδα της κυβέρνησης: Η πείνα είναι ψυχολογικό φαινόμενο! Σ’ αυτή τη λογική κινούμενος ο υπουργός «Προστασίας» κάλεσε από το βήμα της Βουλής τους νέους «να αφοπλιστούν. Να αφήσουν τη βία. Γιατί η ζωή είναι δική τους»! Ο υπουργός μίλησε ακόμη και για ελπίδα την οποία η νέοι απεμπολούν. Ποια ελπίδα εννοεί; Άγνωστο. Πάντως, η κυβέρνηση φαίνεται πως ακολουθεί την αμερικανική ψυχογραφική προσέγγιση σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι διακρίνονται σε αισιόδοξους και απαισιόδοξους, σ’ αυτούς «που τα βλέπουν όλα μαύρα» και σε όσους σκέφτονται θετικά, παραβλέποντας τις κοινωνικές ανισότητες και αντιμετωπίζοντας την πραγματικότητα μέσω ποσοτικών δεικτών που τροφοδοτούν μια ορισμένη και προ πολλού απομυθοποιημένη ιδέα της Προόδου, όπου το μέλλον προοιωνίζεται πάντα ευοίωνο. Εν προκειμένω είναι εδραιωμένη η πεποίθηση ότι δεν υπάρχει ανεργία αλλά… απαισιοδοξία, ότι η υπόθεση της κατασκευής του «πύργου της ευτυχίας» του καθενός εξαρτάται από τη βούλησή του!
Αλλά γιατί αυτή η αναφορά του υπουργού «Προστασίας» στους νέους; Γιατί όλο και περισσότεροι νέοι προσχωρούν στις τάξεις των αντιεξουσιαστικών και τρομοκρατικών ομάδων. Αυτό υμβαίνει γιατί οι νέοι δεν έχουν άλλο τρόπο πολιτικής έκφρασης της οργής τους. Εν προκειμένω, η βία αποκαθιστά ένας είδος κοινωνικής ισορροπίας, αφού συνιστά τη μοναδική κοινωνική και πολιτική διέξοδο των νέων. Τι προτείνει η καθεστηκυία τάξη άραγε; Υπάρχει σήμερα άλλος τρόπος πέραν της βίας στο στημένο παιγνίδι της λεγόμενης δημοκρατίας μας; Μπορεί να βρεθεί η χαμένη αρμονία; Όχι όσο ισχύουν οι κανιβαλικές κοινωνικές σχέσεις, όσο υπάρχουν τα «μέτρα» που μας τρώνε τη ζωή και όσο ένα αυταρχικό κανονιστικό πλαίσιο προστατεύει το κενό και αφαιρεί κάθε ελπίδα νέων και μη.
Κανιβαλισμός των ανθρώπων στην Ελλάδα της ανεργίας και των λουκέτων, κανιβαλισμός της φύσης σ’ ολόκληρο κόσμο. Το βλέπουμε στην Ιαπωνία, όπου η ιδιωτική εταιρία που κατέχει τα πυρηνικά εργοστάσια απέκρυψε το μέγεθος της βλάβης στους αντιδραστήρες σύμφωνα με τον ίδιο τον Ιάπωνα πρωθυπουργό. Για τις αστοχίες των εργοστασίων είχαν γίνει παρατηρήσεις από το 2008(πηγή Wikileaks). Το ίδιο ισχύει και με τα πυρηνικά εργοστάσια στη Βρετανία(7SNA και 4SNLE), τα οποία σύμφωνα με έκθεση ειδικών της κυβέρνησης του Λονδίνου είναι «εν δυνάμει ευάλωτα»! Για τα πυρηνικά εργοστάσια ειρηνικών ή στρατιωτικών σκοπών άλλων χωρών δεν γνωρίζουμε τίποτα καθώς υπάρχει απόλυτη μυστικότητα.
Αποδεικνύεται εντέλει ότι οι νέες τεχνολογίες συνδεδεμένες με την οικονομία, δηλαδή το κέρδος, προκαλούν την απομείωση της βιόσφαιρας γεγονός που απειλεί τόσο τη ζωή όσο και τον πλανήτη ολόκληρο. Αυτή η στέρηση της ελπίδας και ο κίνδυνος καταστροφής του πλανήτη οδήγησαν στο ξεσηκωμό των νέων τη δεκαετία του 1960. Αυτό φοβούνται και σήμερα οι κατεστημένες ελίτ…

Μανιακός καπιταλισμός

Ένας 40χρονος εργάτης από το Μοσχάτο δεν θα καταφέρει να εκπληρώσει το όνειρό του να τελειώσει το νυκτερινό λύκειο. Το σχολείο του «συγχωνεύθηκε», δηλαδή καταργήθηκε, και η Καλλιθέα πέφτει πολύ μακριά. Τρία παιδιά από το Ασπροχώρι θα πρέπει να εγκατασταθούν στην πιο κοντινή πόλη για να πάνε Γυμνάσιο. Η ταφόπλακα στη δωρεάν παιδεία και στην περίφημη κοινωνία της Γνώσης θα τεθεί από μία υπουργό Παιδείας που την επαγγέλθηκε μαζί με τον εκσυγχρονιστή αρχηγό της. Εν τω μεταξύ, στη μακρινή Ιαπωνία η γη εξακολουθεί να σείεται και οι πυρηνικοί αντιδραστήρες να εκρήγνυνται. Οι Ιάπωνες στη μεγάλη τραγωδία τους, την οποία ομολογουμένως βιώνουν με την παραδοσιακή, θαυμαστή αταραξία τους, δεν ζητούν τίποτ’ άλλο, μόνο την αλήθεια. Την αλήθεια ζητούν και οι κάτοικοι της Αττικής τόσο για το απροσπέλαστο κέντρο της Αθήνας όσο και για τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα στον Ασωπό και στον Ασπρόπυργο. Στον τελευταίο βρέθηκε ομοίως εξασθενές χρώμιο, δημιουργώντας φόβους ότι η μόλυνση είναι πλέον γενικευμένη. Θα ληφθούν άραγε έστω και την ύστατη στιγμή μέτρα σωτηρίας του περιβάλλοντος και της υγείας των ανθρώπων.
Μέτρα, όμως, σημαίνει όρια και ο μανιακός καπιταλισμός έχει ξεχάσει να σταματά, δεν ξέρει πια τι σημαίνουν όρια, καθώς η αέναη συσσώρευση δεν μπορεί να λειτουργήσει με κανόνες και περιορισμούς. Ο κυρίαρχος νεοφιλελευθερισμός έχει χάσει τα φρένα του, κυριολεκτικά και μεταφορικά, αποδεικνύοντας ότι το πιο επικίνδυνο και παράλογο ον αυτού του πλανήτη είναι ο άνθρωπος, ο άνθρωπος της ταπείνωσης της φύσης, της απροσδιοριστίας του υποκειμένου και του χάους, της εξουδετέρωσης όλων των αξιών, του θανάτου του πολιτισμού, του τέλους του πλανήτη. Ναι, οι πάγοι λιώνουν, η φύση πεθαίνει, χιλιάδες είδη ζωντανών οργανισμών χάνονται και μαζί ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι λιμοκτονούν! Το πρόβλημα είναι γενικευμένο και γι’ αυτό η λύση ή θα είναι συνολική ή η καταστροφή θα είναι ολική. Η φύση αντιδρά σε ό,τι τις κάνουμε.
«… βλέπουμε τροποποιήσεις στο ρυθμό των εποχών. Τα ψάρια δεν έρχονται τη στιγμή που τα περιμένουμε, (κι όταν έρχονται) είναι δηλητηριασμένα (…) παντού υπάρχουν μάχες, εμφύλιοι πόλεμοι… Αρχίζουμε να βλέπουμε πρόσφυγες λόγω των κλιματικών αλλαγών». Λόγια της Ulamila Kurai Wragg, συντονίστριας της γυναικείας οργάνωσης Pacific Wave, που δραστηριοποιείται στα νησιά Κουκ του Ειρηνικού. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Το ισχύον οικονομικό μοντέλο δεν μπορεί να δώσει απάντηση στο πρόβλημα, γιατί αν δώσει πρέπει να χαθεί. Τελικώς, μπορεί να σωθεί ο πλανήτης; Μπορούμε να σώσουμε τη ζωή; Όλα είναι ανοιχτά. Ή θα υπάρξει ένα παγκόσμιο κίνημα που δεν θα αμύνεται απλώς αλλά και θα προτείνει, αντιπαραθέτοντας ένα νέο είδος ανθρώπου στο σημερινό εγωτικό άνθρωπο-κανίβαλο, ένα είδος που θα βρίσκει τον εαυτό του και την πλήρωσή του στο Εμείς, που θα επανεφεύρει την Αγάπη ως αρμό των διυποκειμενικών σχέσεων σε βάρος της δύναμης και της απληστίας, που θα προτείνει μία προοπτική της εργασίας που δεν θα είναι άχθος αλλά δημιουργία, ή η σημερινή ιλιγγιώδης κίνηση προς την άβυσσο θα συνεχιστεί αδιατάρακτα.

Λέξεις-Ψέματα

Την «εκποίηση», το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, το είπαν «αξιοποίηση», την κατάργηση σχολείων τη λένε «συγχώνευση», τη μείωση των μισθών και τον εκφυλισμό του συνδικαλίζεσθαι την αποκαλούν «ανταγωνιστικότητα». Λένε τη θηλιά «ανάσα», ενώ αποκρύπτουν τις αλυσίδες που έχουν αποδεχθεί προκειμένου να λάβουν την επιμήκυνση. Ψέματα κρυμμένα στις γενικεύσεις, κρυμμένα στις συνδηλώσεις των λέξεων, εκεί όπου η καταλήστευση των ανθρώπινων ζωών παρουσιάζεται σαν σωτηρία. Παντού ψέματα αναμεμιγμένα με τρομοκρατικό φόβο, το φόβο της χρεοκοπίας, την ανασφάλεια και τη διαλυτική λειτουργία του κοινωνικού αυτοματισμού. Πιο απάνθρωπος, εντέλει, κι από τον μισό μισθό, τη μισή σύνταξη, τη μισή αποζημίωση και τη μισή ζωή είναι ο εμπαιγμός των άνεργων νέων, των γυναικών και των γερόντων! Γιατί δεν είναι μόνο τα χρήματα που αφαιρούνται. Πάνω απ’ όλα αφαιρούν την αξιοπρέπεια, την ανθρώπινη υπόσταση καθώς η ανέχεια αποανθρωποποιεί. Την ίδια ώρα στον ΟΗΕ οι επαγγελματίες ηγέτες του κόσμου θα εξακολουθούν να μιλούν με ευφημισμούς, για «τη διατροφική ανασφάλεια» και την «κρίση ανθρώπινων πόρων», πίσω από τους οποίους κρύβεται η πείνα και ο θάνατος ενός δισεκατομμυρίου ανθρώπων! Υπενθυμίζουμε ότι ο Τζών Κ. Γκαλμπρέηθ (στο βιβλίο του «τα αθώα ψέματα») έχει μιλήσει για τις έρευνες τη δεκαετία της «μεγάλης ύφεσης» στις ΗΠΑ, το 1930, ώστε να βρεθεί ένα νέο όνομα, μία νέα λέξη για τον καπιταλισμό, που είχε αποκτήσει έντονα αρνητικό περιεχόμενο. Κι αυτό ήταν η «Αγορά» ή στον πληθυντικό, όπως συνηθίζεται σήμερα, «οι αγορές»! Στη βάση όλης αυτής της προπαγάνδας, η οποία αποκαλείται, επίσης, κατ’ ευφημισμό επικοινωνία, βρίσκεται η άποψη ότι μέσω της πληροφορίας, και των νέων τεχνολογιών όλα πλέον μπορούν να μετρηθούν και η κοινωνία μπορεί να οργανωθεί τοποθετώντας σε τσιπάκια τα άτομα και τις ομάδες, τα αναλυτέα σύνολα και τις ήδη καταγεγραμμένες κατατάξεις. Έτσι, όλα τα εμπορεύματα (άνθρωποι και πράγματα) καθίστανται στην πράξη υπόθεση του δημόσιου και του δημοσιονομικού ελέγχου της οικονομικής λειτουργίας. Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη το σύνολο των οργανώσεων, δηλαδή το όλο Σύστημα μπορεί να είναι σταθερό, να ισορροπεί και να αυτορυθμίζεται. Αυτός ήταν και είναι ο νεοφιλελευθερισμός, που τελικά διαψεύσθηκε, καθώς υποτιμήθηκε η μεταβολή, η γενικευμένη σήψη του συστήματος και η διαφθορά. Παρόλα ο νεοφιλελευθερισμός είναι εδώ χρησιμοποιώντας τώρα το σύνθημα της οργανωμένης γραφειοκρατικής λογικής που είναι «η ανταγωνιστικότητα». Κι ενώ ζητάει λιγότερο κράτος, το κράτος, οι πολιτικοί, οι γραφειοκράτες, όλοι συναινούν τόσο εναντίον της ιστορικότητας (που αυτές οι ομάδες καθόλου δεν την έχουν καταλάβει) όσο και εναντίον της ιστορίας, ως επιστήμης (που καθόλου δεν την έμαθαν, παρά μονάχα ως ανεκδοτολογία). Αμφισβητούν την κίνηση στην ιστορία. Εξοστρακίζουν τις απειλές του γίγνεσθαι, ομνύοντας στην τάξη και την ασφάλεια μέσω της προπαγάνδας και των φιλικών τους μέσων μαζικής ενημέρωσης, ειδικά της τηλοψίας. Αλλά θα ξαναπούμε πως όλα έχουν τα όριά τους. Και η απάντηση σε μία ορισμένη, απάνθρωπη χρήση των νέων τεχνολογιών είναι οι αρχαϊκοί τρόποι. Εν προκειμένω, «ο δρόμος»…

Όλοι δικοί μας είμαστε

Ένας από τους τρόπους αποφυγής της κοινωνική έκρηξης εναντίον των «ελίτ», σύμφωνα με τον όρο που χρησιμοποίησε ο Μάικλ Μουρ στο Μάντισον, την πρωτεύουσα του Ουϊσκόνσιν, είναι η αποδυνάμωση των συνδικάτων και η πρόκληση του περίφημου εμφυλίου των «κάτω». Γι’ αυτό εν προκειμένω ισχύει το τραγούδι του πρόωρα χαμένου Μανώλη Ρασούλη «Όλοι(σ.σ. οι εργαζόμενοι) δικοί μας είμαστε». Αυτό δηλώνουν και οι τεράστιες συγκεντρώσεις στην Πορτογαλία αλλά και στις ΗΠΑ. Στο Ουϊσκόνσιν, σε μία πρωτοφανή μετά τον πόλεμο στο Βιετνάμ συγκέντρωση εκατό χιλιάδων εργαζόμενων, καταδικάσθηκε η προσπάθεια ψήφισης νόμου για την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Και για όσους συστημικούς γραφιάδες και διαμορφωτές της κοινής γνώμης μιλούν για την ανάγκη θετικών και όχι πεσιμιστικών προσεγγίσεων, οι εργαζόμενοι λένε μαζί με το Ρασούλη «Ναι στο ναι και ναι στο όχι»!
Παραδόξως, τα σενάρια (saxobank κ.ά.) για το 2011 τα οποία είχαμε παρουσιάσει προ μηνών φαίνεται να επιβεβαιώνονται.
Το πρώτο εξ αυτών αναφερόταν στη διάλυση της ευρωζώνης στη χειρότερη περίπτωση και μεγάλες δυσκολίες στην καλύτερη. Εκτιμούσαν μάλιστα ότι η τρόικα αγοράζοντας το χρέος της Ελλάδας και της Ιρλανδίας απλώς καθυστερεί την κατάρρευση. Σειρά θα έχουν η Πορτογαλία, η Ισπανία, το Βέλγιο και η Γαλλία. Σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο, οι αμερικάνικες πολιτείες χρεοκοπούν κατά το ανάλογο των χωρών της ευρωζώνης. Το αμερικανικό ομοσπονδιακό κράτος, μάλιστα, προστρέχει σε βοήθεια για να σώσει την Καλιφόρνια και το Λος Άντζελες κατά το ανάλογο των χωρών του Νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ήδη πολλές πολιτείες των ΗΠΑ παρουσιάζουν τα προβλήματα των χωρών του ευρωπαϊκού νότου και κατά μία περίεργη σύμπτωση οι συνταγές αντιμετώπισης της κρίσης, όπως η αφαίρεση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, είναι παντού οι ίδιες.
Όμως, ένας απρόβλεπτος παράγοντας, όπως η φυσική καταστροφή στην Ιαπωνία, έρχεται να τροποποιήσει τα εθνικά αλλά και τα γεωπολιτικά σενάρια. Η τιμή του πετρελαίου πέφτει και η Ουάσινγκτον πρέπει να διαφοροποιήσει την «υψηλή της στρατηγική» σχετικά με τη διαμόρφωση ενός νέου συσχετισμού δυνάμεων. Υπενθυμίζουμε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα και ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Γ. Χατογιάμα είχαν δεσμευθεί να επανακαθορίσουν τις σχέσεις των χωρών τους υπό το πρίσμα της αύξησης της δύναμης της Κίνας σε πλανητικό επίπεδο (σ.σ. «συμμαχία Ιαπωνίας-ΗΠΑ εναντίον της Κίνας» ήταν ο σχετικός ο τίτλος της γαλλικής εφημερίδας Le Monde). Ο Ομπάμα μάλιστα ήταν απολύτως σαφής, μιλώντας για μία συμμαχία των δύο χωρών που έχει «…σκοπό να απαντήσει στις προκλήσεις του 21ο αιώνα». Ένα τυχαίο γεγονός, μία φυσική καταστροφή αλλάζει τα δεδομένα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η καταστροφή στην Ιαπωνία καταδεικνύει ότι το ανθρώπινο «Νοηματουργείο» που κατασκευάζει σενάρια, αντιμετωπίζοντας τον άνθρωπο σαν το κέντρο του κόσμου είναι εντελώς βλακώδες.

Εξωνημένοι-βιώσιμοι

Η «Χριστιάνια», η πόλη μέσα στην πόλη της Κοπεγχάγης, ο μύθος της εναλλακτικής κουλτούρας, εκεί όπου απαγορεύεται το αυτοκίνητο, η φωτογραφία και το τρέξιμο, κατά το ανάλογο των flaneurs του Παρισιού, οι οποίο πήγαιναν βόλτα τις χελώνες διαμαρτυρόμενοι για τον πολιτισμό της ταχύτητας, δεν θα υπάρχει σε λίγο. Στις 18 Φεβρουαρίου το ανώτατο δικαστήριο της Δανίας απέρριψε την προσφυγή των 850 κατοίκων της πόλης εναντίον της απόφασης του 2009 που απέδιδε την περιοχή(πρώην στρατιωτική βάση) στο κράτος. Το σύνθημα «Δεν μπορείτε να μας σκοτώσετε» δεν ισχύει πλέον. Το κράτος της Δανίας θα «σκοτώσει» το μύθο με το νόμο για να τον κάνει ύστερα κομμάτια ώστε να τον πουλήσει στους τουρίστες με αμιγώς νεοφιλελεύθερους τουριστικούς όρους. Η «Χριστιάνια» πωλείται για να… σωθεί. Άλλως πως να καταστεί βιώσιμη!
Το ίδιο λέει η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ στους Έλληνες: Σας βοηθάμε, αλλά πρέπει να πουλήσετε. Σας βοηθάμε μεν αλλά πουλημένους. Σας αγοράζουμε τα νησιά, τα βουνά, τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους, τα δημόσια κτίρια, ακόμα και την τουριστική εκμετάλλευση των αρχαιολογικών χώρων! Όμως, ακόμη κι αν η Ελλάδα ξεπουληθεί για 50 δις ευρώ το χρέος δεν μειώνεται. Δεν το γνωρίζει αυτό η γερμανική ηγεσία; Και βέβαια το γνωρίζει, αλλά επιχειρεί κυριολεκτικά να επιβάλλει με οικονομικούς όρους ένα Δ΄ Ράιχ σε ολόκληρη την Ευρώπη, ξεκινώντας από το νότο.
Δεν είναι τυχαίο ότι η γερμανίδα καγκελάριος αρνείται τη «συνολική λύση» που επιδιώκει ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, λόγω της άρνησης της Πορτογαλίας να υπαχθεί στους αδιέξοδους όρους ενός Μνημονίου αλα ελληνικά. «Δεν θα υπάρξει συμφωνία για το πακέτο, αν δεν υπάρξει συμφωνία με τους Πορτογάλους» λέει στην ίδια κατεύθυνση αξιωματούχος της ΕΕ(Le Monde). Κι όμως ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Ζ. Σώκρατες εξακολουθεί εδώ και μήνες να αντιστέκεται, ακόμα και δανειζόμενος με επιτόκιο 7, 5%, καθώς βλέπει ότι το Μνημόνιο στην Ελλάδα όχι μόνο δεν βοήθησε, αντιθέτως, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε, τα έσοδα βαίνουν μειούμενα καθώς η αγορά έχει νεκρωθεί και η ανεργία τείνει να δημιουργήσει συνθήκες κοινωνικής έκρηξης.
Όσο για το σύμφωνο ανταγωνιστικότητας ή σύμφωνο του ευρώ, όπως κατ’ ευφημισμό αποκαλείται, αυτό δεν είναι παρά ένα Ευρωπαϊκό Μνημόνιο(αύξηση ορίων ηλικίας για τις συντάξεις, ίδια φορολογική πολιτική για τις επιχειρήσεις-που ευνοεί τη Γερμανία-, συνταγματοποίηση μεταρυθμίσεων κ.ά.). Ήτοι ένα σχέδιο σκληρής λιτότητας για όλες τις χώρες-μέλη της ευρωζώνης. Όσοι διαφωνούν, προβάλλουν τις περιπτώσεις της Ελλάδας και της Ιρλανδίας των οποίων τα προβλήματα όχι μόνο δεν λύθηκαν αλλά οξύνθηκαν από το Μνημόνιο. Κι όμως η Άνγκελα Μέρκελ με παρελκόμενο το Νικολά Σαρκοζί επιχειρεί να επιβάλλει αυτή την πολιτική, όπου οι εργαζόμενοι θα είναι είλωτες και όλες οι άλλες χώρες επαρχίες της Γερμανίας. Αυτό όμως, ακόμη κι αν το δεχτούν οι πολιτικές ελίτ, δεν θα το δεχτούν οι λαοί.

Καφκικός βίος

Ο Φρ. Κάφκα στη «Δίκη» αλλά και στη νουβέλα «Η Μεταμόρφωση» συρρικνωνόταν για να επιβιώσει από τη βία της εξουσίας. Έτσι και οι σημερινοί άνθρωποι μεταμορφώνονται σε κατσαρίδες για να επιβιώσουν. Φαίνεται ότι επιστρέφουμε σε μια προανθρώπινη κατάσταση και η Γη ξαναγίνεται ένας πλανήτης πιθήκων και βαρβάρων. Όπως στο δοκίμιο του Μ. Μονταλμπάν «Λίβελος από τον πλανήτη των πιθήκων», το οποίο αρχίζει με τους «βαρβάρους» του Κ. Καβάφη. Εκεί ο Ισπανός συγγραφέας διαπιστώνει ότι «οι καθρέφτες έσπασαν, τα είδωλα ξεθώριασαν» και καλεί τους κριτικούς διανοούμενους που πιστεύουν «στη συνεχή ποιοτική ανάπτυξη» του δημοκρατικού πνεύματος να συστήσουν μια «ένωση αμετανόητων» που θα ρωτούν τους πολιτικούς, τους μίσθαρνους κοινωνικούς διαμεσολαβητές, τους διανούμενους-κατοικίδιους πιθήκους και τους συστημικούς εν γένει γραφιάδες: «Τι το κάνατε το είδωλο της δημοκρατίας;». Αυτό το ερώτημα είναι πιο επίκαιρο, σήμερα, από ποτέ.
Κι αυτό γιατί η «Επαγγελματοποιημένη δημοκρατία (τίθεται) εναντίον της συμμετοχικής δημοκρατίας», ενώ το μεσσιανικό σύνθημα του μεγάλου τσίρκου των νεοφιλελεύθερων διανοουμένων είναι: «Ούτε Μνήμη ούτε Ουτοπία. Το Παρόν. Το Παρόν ως ιερά εξέταση...». Ούτε Γκερνίκα ούτε Μπούχενβαλτ, μόνο το «τώρα». Μαζί με τον Χόμπσμπάουμ, ο Μονταλμπάν θεωρούσε ότι «οι μάζες ωθούνται να εφησυχάζουν σ’ ένα μόνιμο παρόν». Και γι’ αυτό θεωρεί ότι «Το Πνεύμα μπορεί να σωθεί μόνο ανάμεσα στις ρωγμές της δημοκρατίας, καθώς μόνο εκεί θα μπορέσει να βρει καταφύγιο η φαντασία...». Όμως, σήμερα, δεν υπάρχουν διανοούμενοι που να εγκαταβιούν στις ρωγμές. Το κριτικό πνεύμα δεν έχει χώρο ν’ ανθίσει πουθενά. Αντιθέτως, το Εγώ του διανοούμενου σκάει από υπετροφικότητα, παραπέμποντας στους Herr Omnes (τους Κύριους Όλου του Κόσμου) του Κάφκα, που όταν χάνονται, μαζί τους χάνεται και όλος ο κόσμος. Τελικά, η διάκριση των δύο πόλων της πραγματικότητας: του πνεύματος και των πραγμάτων, η βύθιση σ’ αυτή την πνευματικότητα, η προϊούσα πνευματικοποίηση, η συμβολικοποίηση της πρόσληψης του υπαρκτού κόσμου και των ανθρώπων, ως αντικειμένων νέων μυθιστορημάτων-κόσμων, οδηγεί στην εκτράχυνση των αισθήσεων, τα ίδια τα όργανα των αισθήσεων να γίνονται άτονα κι αδύναμα, ενώ το συμβολικό καταλαμβάνει όλο και περισσότερο τη θέση του υπαρκτού. Αλλά έτσι χάνονται τόσο οι πηγές του πραγματικού κόσμου όσο και τα μέσα-τρόποι απόλαυσης του φανταστικού κόσμου της τέχνης. Η ελπίδα τότε γίνεται απελπισία, η ευφωνία αφωνία, το νόημα αποκτά τη ματαιότητά του και όλα τα συναισθήματα παγώνουν σαν το πάγωμα των… μισθών. Η χειρότερη, συνεπώς, λιτότητα είναι η στέρηση της φαντασίας και η δυνατότητα να αναστοχαστούμε τη δημοκρατία και μαζί τον εαυτό μας.

Όχι άλλο μαύρο

«Ο κόσμος θέλει ελπίδα, όχι άλλο μαύρο». Το σύνθημα είναι παντός καιρού. Το ακούγαμε στην εποχή του lifestyle, την εποχή της δανεισμένης ευτυχίας της κοινωνίας της κατανάλωσης, το ακούμε και σήμερα στην εποχή της ανεργίας και της μαύρης απελπισίας, την ώρα που ο πρώτος άστεγος πεθαίνει από το κρύο στο Θησείο, θυσία στο κέρδος, τη στιγμή που η ανεργία φθάνει επισήμως το 15%. Να ελπίσουμε ναι, αλλά σε τι; Να αντισταθούμε στον τρόμο αλλά πως; Να αισιοδοξούμε ναι, αλλά γιατί; Μήπως υπάρχει κάποια εναλλακτική οδός, κάποια διέξοδος που μας προτείνεται; Όχι. Αλλά επιχειρείται να επιβληθεί η ψυχογραφική οπτική που διακρίνει τους ανθρώπους σε αισιόδοξους και απαισιόδοξους, σ’ αυτούς «που τα βλέπουν όλα μαύρα» και σε όσους σκέφτονται θετικά, παραβλέποντας τις κοινωνικές ανισότητες και αντιμετωπίζοντας την πραγματικότητα μέσω ποσοτικών δεικτών που τροφοδοτούν μια ορισμένη και προ πολλού απομυθοποιημένη ιδέα της προόδου, όπου το μέλλον φαντασιώνεται πάντα ευοίωνο. Όπως με τα «φρουτάκια», τα οποία οι έξυπνοι πολιτικοί τα εξιλέωσαν στην κολυμπήθρα της φιλανθρωπίας(το 20% των κερδών θα πηγαίνει στους ΑΜΕΑ)! Γενικά, η «φούσκα-ελπίδα» είναι αναγκαία για να μη συμβεί η μεγάλη κοινωνική έκρηξη, για να μη συμβεί ούτε ένας σπασμός ούτε καν αντανακλαστικός. Αυτή την «ελπίδα» φουσκώνουν καθημερινά τα τηλεοπτικά ριάλιτι, οι ειδήσεις και ο τζόγος, η απρόσωπη φιλανθρωπία των ΜΚΟ, που μας στέλνει το βλέμμα εκεί μακριά στη Γκάνα, ενώ η αθλιότητα είναι εδώ, δίπλα μας, στις σκιές που απλώνουν κάθε βράδυ τα χαρτονένια κρεβάτια τους στις κόχες των κτιρίων. Έτσι, αντί η ανέχεια να αναγεννά την αλληλοβοήθεια, γεννά λύκους, που νομίζουν πως αυτοί θα σωθούν από τον μέχρις εσχάτων κανιβαλισμό. Κι εκείνος ο κυνικός με το… ευαίσθητο βάδισμα και το σακίδιο της άνεσης στον ώμο, αυτός που μας έλεγε ότι από τον Αύγουστο(τον περασμένο) θα δούμε μια άλλη Ελλάδα, ότι από το 2011 «θα βγούμε στις αγορές», τώρα μας εμπαίζει. Κι ο άλλος, αυτού που το όνομα έγινε συνώνυμο της ύβρεως, να μας μιλάει για την… ευτυχία του ΔΝΤ! Αυτοί που μας πωλούσαν την ευτυχία, αυτοί που μας έλεγαν ότι ο άνθρωπος-καταναλωτής είναι μια επιχείρηση ικανοποίησης, μιας θεσμοποιημένης, καταναγκαστικής ηδονής, η οποία δεν είναι ούτε δικαίωμα ούτε τέρψη, αλλά καθήκον του πολίτη που οφείλει να απολαμβάνει, να είναι ευτυχισμένος, ερωτευμένος, ευφορικός, δυναμικός, συμμετοχικός, ενθουσιαστικός· αυτοί που μας δάνειζαν αυτοκίνητα και σπίτια, γιατί μόνο έτσι θα μπορούσαμε να αναγνωριστούμε από τους άλλους, σε λίγο θα μας πουν πως η ευτυχία βρίσκεται στη φτώχεια, στην πείνα, στην ανεργία! Κι ακόμη ότι όλοι – προπάντων οι εργαζόμενοι- φταίμε για την κατάντια της χώρας, για το οικονομικό μοντέλο, για τις «έξυπνες» επενδύσεις στα τοξικά ομόλογα, για το πελατειακό σύστημα, για τη διαφθορά. Να όμως, τα όνειρα που φορούν πάνινα παπούτσια γεμίζουν τους δρόμους, επιχειρώντας να αλώσουν τη Βαστίλη του φυλακισμένου μέλλοντός τους, φτύνοντας τους εγωτισμούς και προβάλλοντας την υπέροχη παραδοσιακή ελληνική συλλογικότητα μέσα από μια απέραντη γιορτή, αυτή που προφυλάσει από τον πειρασμό και τη διαφθορά της συσσώρευσης, αναβαπτίζοντας εδώ και τώρα τις ψυχές στο θαύμα της ζωής.

Ante portas η κοινωνική έκρηξη

Οι Αμερικανοί παρεμβαίνουν για να μαλακώσουν την Άγκελα Μέρκελ έναντι της Ελλάδας. Στις Βρυξέλλες και την Ουάσινγκτον τα τραπεζικά λόμπι πιέζουν για μία πολιτική υπέρ τους. Έτσι, οι τράπεζες μένουν στο απυρόβλητο και κάνουν παιγνίδι με τις πολυεθνικές και τα μεγάλα κεφάλαια μέσω των περίφημων offshore. Ήδη τα βρετανικά hedge funds βρήκαν νέους τόπους επαγγελίας, όπως η Μάλτα. Γενικά, όταν η Μέρκελ δηλώνει πως «όταν δανείζεσαι αναλαμβάνεις υποχρεώσεις», ακόμη και έναντι των τοκογλύφων, είναι γιατί οι τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα εν γένει έχουν πετύχει να επιβάλλουν με τη βοήθεια των συστημικών μέσων μαζικής ενημέρωσης πλανητικής εμβέλειας πως η κρίση οφείλεται στο σύστημα, στους ρυθμιστές, στις κεντρικές τράπεζες, στους υψηλόμισθους εργαζόμενους, στα υπερκαταναλωτικά νοικοκυριά. Εν άλλοις λόγοις φταίνε όλοι οι άλλοι πλην των τραπεζών!
Δεν είναι τυχαίο ότι οι τραπεζίτες και τα στελέχη των τραπεζών που ευθύνονται για την κρίση των ετών 2008 και 2009 επιστρέφουν στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σαν μη συνέβη απολύτως τίποτα. Η πιο σκανδαλώδης περίπτωση σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα Le Monde είναι εκείνη της Αντιγόνης Λουδιάδη, του μεγαλοστελέχους της Goldman Sachs που βοήθησε την Ελλάδα να αποκρύψει το έλλειμμα μέσω της δημιουργικής λογιστικής και να της επιτρέψει, έτσι, να εισέλθει στη ζώνη του ευρώ. Η Λουδιάδη σήμερα είναι επικεφαλής μεγάλης ασφαλιστικής εταιρίας.
Εκτός από μερικές εξαιρέσεις, οι ίδιοι άνθρωποι που δημιούργησαν τα τοξικά ομόλογα και τις διάφορες «φούσκες», βρίσκονται σήμερα επικεφαλείς στους μεγαλύτερους χρηματοπιστωτικούς θεσμούς. Είναι οι ίδιοι που ξεσπίτωσαν εκατομμύρια νοικοκυριά, που οδήγησαν στην ανεργία εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, χωρίς κανένας απ’ αυτούς να τιμωρηθεί γι’ αυτό ποτέ. Αλλά και να υπήρχε η πολιτική βούληση για να την τιμωρία αυτών των ανθρώπων θα ήταν σχεδόν αδύνατο να συμβεί καθώς κανείς δεν θα μπορούσε να βρει αποδείξεις μέσα σε τόσο σύνθετες χρηματοπιστωτικές ενέργειες.
Πως μπορεί να αλλάξει η επικυριαρχία των τραπεζών; Ασφαλώς με την αλλαγή του πολιτικού συσχετισμού δυνάμεων. Ενδεχομένως, μία άλλη ηγεσία της Γερμανίας με διαφορετική αντίληψη για την οικονομία θα υπηρετούσε τα συμφέροντα των λαών και όχι των τραπεζών. Αυτή τη στιγμή η γερμανική πολιτική καθορίζεται από τα γερμανικά εργοδοτικά και τραπεζικά λόμπι που καθορίζουν τη στάση της κ. Μέρκελ έναντι της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και γενικά των αδυνάτων της Ευρώπης, αγνοώντας ότι οι επιπτώσεις στους τελευταίους θα έχει επιπτώσεις και στη Γερμανία. Παραδόξως, οι ΗΠΑ ακολουθούν λιγότερο σκληρή και νεοφιλελεύθερη πολιτική από τους κάποτε προοδευτικούς Ευρωπαίους. Πάντως, δεν είναι λίγοι εκείνοι που διακριβώνουν ότι οι λαοί της Ευρώπης που δοκιμάζονται έχουν αγγίξει τα ακραία όρια της αντοχής τους και το ενδεχόμενο μιας κοινωνικής έκρηξης είναι προ των πυλών.

Στην πρέσα

Οι περίφημοι οίκοι αξιολόγησης ξαναχτύπησαν. Ο οίκος Moody’s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας κατά τρεις μονάδες. Κι αυτό μερικές ημέρες μετά την ανακοίνωση των κολοσσιαίων κερδών των Hedg Funds από τα στοιχήματα σε βάρος της Ελλάδας και άλλων χωρών. Ήταν πέρυσι τέτοιο καιρό που η χώρα δέχτηκε τις πρώτες επιθέσεις από τους οίκους αξιολόγησης. Πριν ένα χρόνο οι «Τimes» του Λονδίνου έγραφαν για τους «μυστηριώδεις άνδρες που μπορούν να ρίξουν κυβερνήσεις», για τα στελέχη, δηλαδή, των εταιρειών: Μoody’s, Fitch και Standard & Ρoor’s. Αλλά τι είναι επιτέλους αυτοί οι οίκοι αξιολόγησης, των οποίων η «βαθμολογία» μας ρίχνει στα τάρταρα; Είναι οι εταιρείες που όχι μόνο δεν προέβλεψαν την χρηματοπιστωτική κρίση αλλά συνέτειναν στην κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας, αφού δεν κατάφεραν να αποτρέψουν τους πελάτες τους από τα γνωστά τοξικά ομόλογα. Μεγάλο, πάντως, ρόλο για την αξιολόγηση διαδραματίζει και το γενικό κλίμα, δηλαδή η «εικόνα» μιας οικονομίας. Πριν ένα χρόνο αρνητικό κλίμα δημιουργούσε ο τιτανικός του κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, ενώ σήμερα το διαμορφώνουν η αποτυχία της πολιτικής της κυβέρνησης και του Μνημονίου, η σκληρή στάση της κ. Άγκελας Μέρκελ, η άνοδος της τιμής του πετρελαίου και η αλαζονική στάση του κ. Γ. Παπανδρέου, που ενώ ζητάει συναίνεση, επιτίθεται με δριμύτητα στην αντιπολίτευση. Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με την εγνωσμένη αδυναμία του πρωθυπουργού και του υπουργού οικονομικών να διαπραγματευθούν, κάνοντας την αδυναμία δύναμη, οδηγούν στο χείλος της χρεοκοπίας. Τι θα ακολουθήσει; Αναδιάρθρωση του χρέους, επιμήκυνση και ευρωομόλογα; Όχι. Ούτε ευρωομόλογα ούτε μείωση των τοκογλυφικών επιτοκίων αλλά μόνο επιμήκυνση σε συνδυασμό με ελεγχόμενη πτώχευση. Ήδη προτείνεται ώστε οι υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης να παραπέμπονται σε μια διαδικασία «ελεγχόμενης πτώχευσης» και μια έγκαιρη αναδιάρθρωση του χρέους τους θα πρέπει να είναι ένα από τα εργαλεία της ευρωπαϊκής πολιτικής, υποστηρίζουν σε κοινή τους ανακοίνωση εργοδοτικοί και επιχειρηματικοί σύνδεσμοι της Γερμανίας, που τάσσονται κατά της έκδοσης ευρω-ομολόγου, υποστηρίζοντας ότι ένα τέτοιο μέτρο θα καθιστούσε την ΕΕ «ένωση μεταφοράς κεφαλαίων» και θα οδηγούσε στην «κοινοτικοποίηση» των χρεών των προβληματικών χωρών. Αναδιάρθρωση, συνεπώς, χρέους και ελεγχόμενη πτώχευση είναι η τελική λύση που μας προτείνουν οι Γερμανοί σε συνδυασμό με τη νέα μείωση των μισθών και των τιμών! Αλλιώς επιστροφή στη δραχμή. Τι απομένει στην κυβέρνηση; Τίποτ’ άλλο πέρα από το να τα παίξει όλα για όλα. Μη ξεχνάμε ότι η επιστροφή στη δραχμή θα σήμαινε υπό ορισμένες συνθήκες διάλυση της ευρωζώνης. Θα παίξει αυτό το χαρτί με αποτελεσματικό τρόπο ο κ. Γ. Παπανδρέου; Θα το θέλαμε αλλά πολύ αμφιβάλλουμε. Εκείνο που θα συμβεί είναι οι νέες μειώσεις μισθών. Αλλά αυτό δεν θα εξοντώσει μόνο τους Έλληνες εργαζόμενους, θα προκαλέσει συγχρόνως και τον αργό «θάνατο» της αγοράς.

Οι εξεγέρσεις των πεινασμένων

Η ανεργία καλπάζει. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις βάζουν λουκέτο. Οκτώ στους δέκα Έλληνες είναι μες στη μαύρη απελπισία. Αλλά η κυβέρνηση συνεχίζει την αντικοινωνική πολιτική και την οικονομική της τρομοκρατία περί… χρεοκοπίας, υπακούοντας στα νεοφιλελεύθερα κελεύσματα της τρόικας. Κι όμως δεν είναι για όλους μαύρη η ζωή. Κάποιοι εξακολουθούν να κερδίζουν, ακόμα και οι ελληνικές τράπεζες. Οι ξένες ακόμα περισσότερο. Οι γαλλικές BNP-Paribas κέρδισε το 2010 8 δις ευρώ, η SG 4 δις και η Credit Agricole 3,6 δις ευρώ. Τα δέκα μεγαλύτερα Hedge Funds κέρδισαν πάνω από 28 δις δολάρια, στοιχηματίζοντας για τη χρεοκοπία χωρών όπως η Ελλάδα. Ενώ τώρα αρχίζει και το μεγάλο φαγοπότι με τις τιμές του πετρελαίου και των τροφίμων. Οι τιμές των τελευταίων αυξάνονται με τρομακτικό ρυθμό(καταγγελία FAO) και πολλοί εκτιμούν ότι θα υπάρξουν και πάλι οι εξεγέρσεις των πεινασμένων, όπως συνέβη το 2008 στις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, στην Αϊτή, τις Φιλιππίνες και το Μεξικό. Ο λόγος της ανόδου των τιμών των τροφίμων, κυρίως των δημητριακών και των γαλακτομικών προϊόντων, αποδίδεται στη χαμηλή προσφορά λόγω των κλιματικών αλλαγών, στο μοντέλο ανάπτυξης που κυριολεκτικά εξαφάνισε τη γεωργία αλλά και στη χρήση μεγάλων ποσοτήτων καλαμποκιού από τις ΗΠΑ για την παραγωγή αιθανόλης(καύσιμο).
Υπολογίζεται ότι σε λίγο καιρό δεν θα υπάρχει καθόλου σιτάρι. Όμως, στα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε και τα χρηματιστηριακά-τραπεζικά κερδοσκοπικά παίγνια. Είναι αξιοσημείωτο το παράδειγμα του Μεξικού, που αγόρασε δύο εκατομμύρια τόνους καλαμπόκι «στα χαρτιά», δηλαδή στη χρηματιστηριακή αγορά του Σικάγου. Αυτή η λύση καθιστά ευάλωτη την τροφοδότηση της χώρας αλλά και ευαίσθητη την τιμή του προϊόντος σε κερδοσκοπικά παιγνίδια. Για να αποδειχθεί για άλλη μια φορά με συγκεκριμένο τρόπο ότι η σημερινή κρίση αφορά το γεγονός ότι το σιτάρι το ορίζουν αυτοί που δεν έχουν δει ποτέ ένα κόκκο σταριού, αφορά στον τρόπο λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Δύσης, το οποίο λειτουργεί σαν «πανωσήκωμα», δημιουργώντας συνθήκες γενικευμένης κατάρρευσης του οικοδομήματος της κοινωνίας των ανθρώπων.
Αυτός ο κίνδυνος είναι αποτέλεσμα του νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου όπου οι κανόνες και τα όρια του κέρδους δεν υφίστανται. Αλλά ποια είναι αυτά τα όρια; Είναι το δημόσιο συμφέρον, ήτοι η κοινωνική συνοχή. Συνεπώς, από ένα σημείο και μετά, όταν η ανεργία πλήττει άμεσα την κοινωνική συνοχή έχουμε αισχροκέρδεια και απληστία καθώς και κατάλυση της ίδιας της πολιτικής δημοκρατίας αφού δεν υπάρχει η κοινωνική της βάση. Αλλά ποια είναι η διαφορά μεταξύ φιλελεύθερης και νεοφιλελεύθερης οικονομίας; Στην πρώτη υπάρχουν όρια και κανόνες, στη δεύτερη όχι. Γι’ αυτό εκείνοι που ομνύουν στη δεύτερη, όπως η κυβέρνηση και η τρόικα, θα πρέπει να δουν το αδιέξοδό της, καθώς δημιουργεί ζούγκλα παντού. Όμως, το πρόδηλο είναι πως η ανεργία και η πείνα επανέρχονται στο προσκήνιο ως ανθρωπιστική καταστροφή, καθώς ακόμη και η απλή… κερδοσκοπία έχει ως συνέπεια 854 εκατομμύρια άνθρωποι να κοιμούνται νηστικοί και εκατομμύρια παιδιά να πεθαίνουν από έλλειψη βιταμίνης Α και καθαρό νερό.

Τουρκία και Θράκη

Σε μια φλεγόμενη Μέση Ανατολή και τον μουσουλμανικό κόσμο σε μεγάλη αναταραχή η Τουρκία προωθεί διεθνώς το δικό της μοντέλο ως πρότυπο σύνθεσης Ισλάμ και δημοκρατίας. Σύμφωνα με τον διευθυντή ερευνών του Γαλλικού Εθνικού Κέντρου Ερευνών(CNRS), Jean-Francois Bayart(συνέντευξη στο ράδιο France Culture, 25/2/2011), στην Τουρκία δεν υπάρχει καμία αντίφαση μεταξύ της δημοκρατίας και του Ισλάμ. Το μέγα γεγονός, όμως, σύμφωνα με τον κ. Bayart, δεν είναι το Ισλάμ αλλά η αντικατάσταση των αυτοκρατοριών, εν οις και η Οθωμανική αυτοκρατορία, από τα έθνη-κράτη. Μέχρι εδώ τα πράγματα είναι μάλλον ακαδημαϊκά και ιστορικώς τετριμμένα. Το ενδιαφέρον ξεκινάει από τη στιγμή που ο διευθυντής ερευνών θεωρεί ότι το Ισλάμ είναι ιστορικά αλληλένδετο με το τουρκικό κράτος αλλά και τον αστικό κώδικα του 1926, που έτσι αποκλείει τη «Σαρία». Κατόπιν τούτου, ο Bayart θεωρεί ότι «Το Ισλάμ είναι η κρυμμένη κόκκινη κλωστή που συνδέει τη σύγχρονη Τουρκία με την Οθωμανική αυτοκρατορία»! Αφού, λοιπόν, η μουσουλμανική θρησκεία διαρράφει το σύγχρονο τουρκικό κράτος με την Οθωμανική αυτοκρατορία, όλες οι μουσουλμανικές(σ.σ. θρησκευτικές) μειονότητες που υπάρχουν στα πρώην εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας είναι και εθνικές μειονότητες, ήτοι τουρκικές. Έτσι, η μειονότητα της Θράκης είναι μουσουλμανική, όπως θεωρεί η Ελλάδα, αλλά συγχρόνως και εθνική, δηλαδή τουρκική, όπως θεωρεί η Τουρκία! Μάλιστα, η τουρκική πολιτική χαρακτηρίζεται ολοκληρωτική καθώς οικειοποιείται ακόμα και το Βυζάντιο, αφού σύμφωνα με τον ερευνητή «Η τουρκική κοσμικότητα συνίσταται στην υποταγή της θρησκείας(Ισλάμ) στο κράτος ως συνέχεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και του Καισαρο-παπισμού της Βυζαντινής αυτοκρατορίας». Είναι οφθαλμοφανές ότι εν προκειμένω η ιστορική επιστήμη υποτάσσεται στους στόχους της διεθνούς πολιτικής της Τουρκίας. Αυτό καταγγέλλεται ακόμα και από τους μη Έλληνες ακροατές των λόγων του κ. Bayart. Όλα αυτά, τα οποία ενδεχομένως να μην έχουν απήχηση στους ειδήμονες, διαμορφώνουν εντούτοις τη διεθνή κοινή γνώμη. Και τούτο γιατί η Τουρκία έχει διαγνώσει έγκαιρα το ρόλο των διαφόρων κέντρων έρευνας και των πανεπιστημιακών «εδρών» στο εξωτερικό και τις χρηματοδοτεί. Αντιθέτως, η Ελλάδα από την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα έπαψε να χρηματοδοτεί ανάλογους θεσμούς που δημιουργούσαν κλίμα υπέρ των ελληνικών εθνικών συμφερόντων και συντελούσαν αποφασιστικά στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Συνεπώς, η ελληνική κρίση εκτός από οικονομική, πολιτική και κοινωνική τείνει να καταστεί και κρίση εθνική, τόσο σε ό,τι αφορά στο Αιγαίο όσο και στη Θράκη, καθώς η Τουρκία φαίνεται να προετοιμάζει μεθοδικά το έδαφος.

Οργή

Κατανοούν την οργή της κοινωνίας. Αλλά μέχρι εκεί. Ο θυμός του απολυμένου, του συνταξιούχου των 330 ευρώ, του άνεργου, του νέου με τα ακρωτηριασμένα όνειρα οφείλει κατά τη γνώμη τους να καταπίνετε, να ενδοβάλλεται, να γίνεται αυτοκτονικός. Γιατί δεν ταιριάζει κατά τη γνώμη τους στο… δημοκρατικώς φέρεσθαι η αποδοκιμασία αυτών που έλεγαν ότι «Το Μνημόνιο είναι ευτυχία» ή ότι «μαζί τα φάγαμε»(Θ. Πάγκαλος) ή «τα λεφτά υπάρχουν» ή, ακόμη, ότι «οι θυσίες δεν θα πάνε χαμένες»(Γ. Παπανδρέου). Λησμονούν την έκφραση της αγανάκτησης των πολιτών εναντίον των πολιτικών το καλοκαίρι, το παπούτσι εναντίον του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη, τις αποδοκιμασίες στο Βερολίνο και στο Λονδίνο και με συμπαραστάτη τα φιλικά τους μέσα ενημέρωσης, επιχειρούν να διαδώσουν ότι πίσω απ’ όλα αυτά βρίσκονται υποκινητές και τρομοκρατικά δίκτυα. Πρόκειται για τους ίδιους που επιτέθηκαν με σφοδρότητα στο κίνημα «Δεν πληρώνω», συκοφαντώντας την παραμικρή αντίδραση, την ελάχιστη αποδοκιμασία. Η παραμικρή αντίδραση, ο πιο μικρός σπασμός που προκαλεί το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, θεωρείται… αυτοδικία. Αυτό λένε με περίεργη «ομοβροντία» οι «καθιστοί γραφιάδες» της εξουσίας. Για ανεπίτρεπτη βία είχε μιλήσει ο κ. Γ. Παπανδρέου, συνδέοντας το… παπούτσι της Θεσσαλονίκης με τις συνομωσίες ξένων κερδοσκοπικών funds! Για σχέδια Γάλλων αναρχικών και του ΣΥΡΙΖΑ μιλάει ο κ. Θ. Πάγκαλος, που εξαναγκάσθηκε σε αποχώρηση από το «ελληνικό σπίτι» στην πανεπιστημιούπολη του Παρισιού. Αλλά τι προτείνουν οι κύριοι της τάξης στους νέους, όποιοι κι αν είναι αυτοί; Ίσως αυτό που ο Αλμπέρ Καμύ σημείωνε ειρωνικά: «προσκαλώ τον καλό λαό να υποταχτεί και να επιδιώξει ταπεινά τις ανέσεις της δουλείας, έστω κι αν χρειάζεται να την παρουσιάσω σαν την ελευθερία» (Η Πτώση)!
Κι όμως κανένα από τα… δημοκρατικά μέσα ενημέρωσης δεν έδωσε βήμα στην άλλη άποψη σύμφωνα με την οποία οι φοιτητές Γάλλοι και Έλληνες δεν γνώριζαν ότι θα παραβρίσκονταν στην εκδήλωση και ο κ. Πάγκαλος κι όταν το διαπίστωσαν αξίωσαν μόνο τη δική του αποχώρηση. «Τελικά, όπως γράφουν σε ανακοίνωσή τους οι φοιτητές, ο κ. Πάγκαλος αποχώρησε, αλλά παίρνοντας μαζί του…ολόκληρη την εκδήλωση. Ο κ. Γαβράς (προς μεγάλη μας απογοήτευση) και η διευθύντρια της εστίας ακολούθησαν πιστά την εντολή του και ματαίωσαν την εκδήλωση, τη στιγμή που ο κόσμος, αφού αποχαιρέτησε τον κ. Πάγκαλο με αποδοκιμασίες, παρέμεινε στην αίθουσα για να παρακολουθήσει την προβολή. Η διευθύντρια απέσυρε τον προτζέκτορα και μάλιστα δύο φορές, ύστερα από προσπάθειά μας να τον επανεγκαταταστήσουμε ώστε να γίνει κανονικά η προβολή. Ήταν λοιπόν ξεκάθαρο και σαφές πως την εκδήλωση την ακύρωσε ο κ. Πάγκαλος και όχι οι διαμαρτυρόμενοι. Μια εκδήλωση η οποία ωστόσο αφορούσε στο έργο του Κ. Γαβρά και όχι στο πρόσωπο του κ. Παγκάλου…». Ο κ. Πάγκαλος, λοιπόν, ακύρωσε την εκδήλωση και όχι οι φοιτητές! Αλλά αυτό ελάχιστοι θα το μάθουν.

Ο πόλεμος κι ο Λόγος

Πρώτη Μαρτίου και η Ανί Ζιραρντό, που τη γνωρίσαμε στο «Ρόκο και τ’ αδέρφια του» του Βισκόντι, έφυγε τελεσίδικα απ’ αυτόν τον κόσμο, ενώ πριν μερικά χρόνια είχε συμφιλιωθεί με τους δαίμονές της, εξαλείφοντας το ζωτικό τους χώρο, τη μνήμη(αλτσχάιμερ). Πρώτη Μαρτίου και τα παιδιά των Τζουμέρκων θα περπατούν είκοσι χιλιόμετρα πήγαινε-έλα για να πάνε στο σχολείο τους, όπως οι πατεράδες τους τη δεκαετία του 1960. Πρώτη του Μάρτη, του μήνα του θεού του πολέμου και ενδεχομένως του Ηράκλειτου που έλεγε ότι «πόλεμος πατήρ πάντων». Μόνο που εμείς υιοθετούμε την άποψη ότι ο «πόλεμος» του Εφέσιου είναι ο «λόγος». Εν αρχή ην ο λόγος και ο λόγος είναι ο πατέρας των πάντων. Όταν όμως ο οικονομολόγος Ζακ Σαπίρ λέει ότι η οικονομική πολιτική είναι ένα είδος πολέμου, αυτό σημαίνει ότι δεν αποδέχεται την ερμηνεία μας. Ο Σαπίρ αναφέρεται στη σύγκρουση Γαλλίας και Γερμανίας ως προς την οικονομική πολιτική που θα επικρατήσει στην ευρωζώνη και προτείνει τη στρατηγική της μετατροπής της αδυναμίας σε δύναμη, όπως στο τζούντο. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και για την Ελλάδα που μπορεί να πιέσει την κ. Μέρκελ έχοντας ως διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα την έξοδο από το ευρώ και τη ζημία που θα προκαλέσει στην ευρωζώνη η επιστροφή στη δραχμή. Αυτό με στόχο την αναδιάθρωση του χρέους. Μία άλλη στρατηγική είναι η πίεση για μείωση της ισοτιμίας του ευρώ και η χρήση μη συμβατικών όπλων, όπως η ανάληψη όλου σχεδόν του δημόσιου χρέους από την εθνικοποιημένη κεντρική τράπεζα. Μόνο που η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου αδυνατεί να πιέσει, αδυνατεί να συγκρουστεί είτε γιατί δεν μπορεί να αρθρώσει «λόγο» είτε γιατί δεν ξέρει να μετατρέψει την αδυναμία σε δύναμη.
Πρώτη Μαρτίου και οι μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις δεν σοβούν μόνο μεταφορικά αλλά και πραγματικά, όπως η εμφύλια σύρραξη στη Λιβύη ή οι εμφύλιες ρήξεις μεταξύ των «κάτω», μεταξύ των άνεργων γηγενών και των απελπισμένων μεταναστών. Και στις δύο περιπτώσεις αόρατοι άνθρωποι, χιονισμένοι άνθρωποι, άνθρωποι της απέραντης, σύγχρονης μοναξιάς, των αποκλεισμένων, των περιττών, των ζωντανών νεκρών και η συνειδητοποίηση της κατάστασής τους, που θα σημάνει τη φοβερότερη από όλες τις εξεγέρσεις, τον εμφύλιο εναντίον του «εχθρού εαυτού». Γιατί το πιο τρομερό κι από την ξενότητα είναι να είσαι ξένος απέναντι στον εαυτό σου, να μην έχεις συμφιλιωθεί με τους δαίμονές σου, αυτές τις απωθημένες σκιές στις εσωτερικές κρύπτες της ψυχής. Μίσος παντού. Μίσος στο μίσος. Βία στη βία. Οφθαλμός αντί οφθαλμού. Και η προπαγάνδα των «πάνω» να ρίχνει κι άλλο λάδι στη φωτιά του φανατισμού και του μίσους. Όμως, η εξανάσταση –ο πόλεμος- των νέων μπορεί να συστήσει ένα νέο σημείο ισορροπίας, να αποτελέσει μια ομοιόσταση απέναντι στην απουσία Αγάπης και Τρυφερότητας, να ανατρέψει τα στερεότυπα της βίας.