Ο πόλεμος κι ο Λόγος

Πρώτη Μαρτίου και η Ανί Ζιραρντό, που τη γνωρίσαμε στο «Ρόκο και τ’ αδέρφια του» του Βισκόντι, έφυγε τελεσίδικα απ’ αυτόν τον κόσμο, ενώ πριν μερικά χρόνια είχε συμφιλιωθεί με τους δαίμονές της, εξαλείφοντας το ζωτικό τους χώρο, τη μνήμη(αλτσχάιμερ). Πρώτη Μαρτίου και τα παιδιά των Τζουμέρκων θα περπατούν είκοσι χιλιόμετρα πήγαινε-έλα για να πάνε στο σχολείο τους, όπως οι πατεράδες τους τη δεκαετία του 1960. Πρώτη του Μάρτη, του μήνα του θεού του πολέμου και ενδεχομένως του Ηράκλειτου που έλεγε ότι «πόλεμος πατήρ πάντων». Μόνο που εμείς υιοθετούμε την άποψη ότι ο «πόλεμος» του Εφέσιου είναι ο «λόγος». Εν αρχή ην ο λόγος και ο λόγος είναι ο πατέρας των πάντων. Όταν όμως ο οικονομολόγος Ζακ Σαπίρ λέει ότι η οικονομική πολιτική είναι ένα είδος πολέμου, αυτό σημαίνει ότι δεν αποδέχεται την ερμηνεία μας. Ο Σαπίρ αναφέρεται στη σύγκρουση Γαλλίας και Γερμανίας ως προς την οικονομική πολιτική που θα επικρατήσει στην ευρωζώνη και προτείνει τη στρατηγική της μετατροπής της αδυναμίας σε δύναμη, όπως στο τζούντο. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και για την Ελλάδα που μπορεί να πιέσει την κ. Μέρκελ έχοντας ως διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα την έξοδο από το ευρώ και τη ζημία που θα προκαλέσει στην ευρωζώνη η επιστροφή στη δραχμή. Αυτό με στόχο την αναδιάθρωση του χρέους. Μία άλλη στρατηγική είναι η πίεση για μείωση της ισοτιμίας του ευρώ και η χρήση μη συμβατικών όπλων, όπως η ανάληψη όλου σχεδόν του δημόσιου χρέους από την εθνικοποιημένη κεντρική τράπεζα. Μόνο που η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου αδυνατεί να πιέσει, αδυνατεί να συγκρουστεί είτε γιατί δεν μπορεί να αρθρώσει «λόγο» είτε γιατί δεν ξέρει να μετατρέψει την αδυναμία σε δύναμη.
Πρώτη Μαρτίου και οι μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις δεν σοβούν μόνο μεταφορικά αλλά και πραγματικά, όπως η εμφύλια σύρραξη στη Λιβύη ή οι εμφύλιες ρήξεις μεταξύ των «κάτω», μεταξύ των άνεργων γηγενών και των απελπισμένων μεταναστών. Και στις δύο περιπτώσεις αόρατοι άνθρωποι, χιονισμένοι άνθρωποι, άνθρωποι της απέραντης, σύγχρονης μοναξιάς, των αποκλεισμένων, των περιττών, των ζωντανών νεκρών και η συνειδητοποίηση της κατάστασής τους, που θα σημάνει τη φοβερότερη από όλες τις εξεγέρσεις, τον εμφύλιο εναντίον του «εχθρού εαυτού». Γιατί το πιο τρομερό κι από την ξενότητα είναι να είσαι ξένος απέναντι στον εαυτό σου, να μην έχεις συμφιλιωθεί με τους δαίμονές σου, αυτές τις απωθημένες σκιές στις εσωτερικές κρύπτες της ψυχής. Μίσος παντού. Μίσος στο μίσος. Βία στη βία. Οφθαλμός αντί οφθαλμού. Και η προπαγάνδα των «πάνω» να ρίχνει κι άλλο λάδι στη φωτιά του φανατισμού και του μίσους. Όμως, η εξανάσταση –ο πόλεμος- των νέων μπορεί να συστήσει ένα νέο σημείο ισορροπίας, να αποτελέσει μια ομοιόσταση απέναντι στην απουσία Αγάπης και Τρυφερότητας, να ανατρέψει τα στερεότυπα της βίας.