Ανθρωποειδή

Ο στρατιώτης στη φωτογραφία του Der Spiegel κοιτάει την κάμερα με ένα πλατύ χαμόγελο στο πρόσωπό του. Με τα χέρια του σηκώνει το κεφάλι ενός Αφγανού, τον οποίο μέλη της ομάδας του μόλις έχουν δολοφονήσει. Το ζωώδες χαμόγελό του φέρνει στο νου τις φωτογραφίες από τις ακρότητες στη φυλακή του Aμπού Γκράιμπ. Η ίδια ηδονή στο πρόσωπό του μ’ αυτή της Sabrinas Harman πάνω από το πτώμα του Ιρακινού. Αλλά αυτό το ευτυχισμένο χαμόγελο πάνω από το θάνατο δεν μπορεί να ανήκει σε άνθρωπο. Και δεν πρόκειται για απλό σαδισμό. Εδώ, ο θάνατος απαθανατίζεται, κυριαρχείται και καταγράφεται όπως μια χαρούμενη στιγμή με αγαπημένους, όπως σε μια φωτογραφία ενός τυπικού αμερικάνικου γουίκ εντ, ή ενός σαφάρι που απέδωσε. Είναι, άραγε, παρανοϊκή η Χάρμαν και ο στρατιώτης στο Αφγανιστάν; Είναι, απλώς, τόσο τρελοί όσο και ο Σαρκοζί όταν βομβαρδίζει τη Λιβύη, πιστεύοντας ότι με τις βόμβες θα επιτύχει ακόμη μία εκλογή στην Προεδρία της χώρας του. Το ίδιο και οι πιλότοι που βομβαρδίζουν καθώς θεωρούν ότι όλα είναι μια προσομοίωση, ένα ριάλιτι σόου, ένα survivor όπου οι νεκροί δεν είναι παρά εικόνες. Ο στρατιώτης εν γένει δεν έχει σκέψη, εκπαιδεύεται για να είναι μόνο ένα νεύρο, ένας ιμάντας μεταβίβασης, ένα εξάρτημα, ένας ατελής άνθρωπος, χωρίς πρόσωπο και προσωπικότητα, θύμα-θύτης και ο ίδιος. Γιατί και μεταξύ των θυμάτων υπάρχουν διαβαθμίσεις και ιεραρχία. Γιατί οι Γάλλοι άνεργοι, ενδεχομένως και οι αποκλεισμένοι νέοι των παρισινών προαστίων, έμπλεοι πατριωτικού ενθουσιασμού για τους βομβαρδισμούς στη Λιβύη θα ψηφίσουν Σαρκοζί. Βέβαια, υπάρχουν και οι στρατιώτες που τρελαίνονται. Στον πόλεμο είτε αποανθρωποποιείσαι ή σκοτώνεσαι (ή τρελαίνεσαι που είναι ομοίως ένας ζωντανός θάνατος). Έτσι, ο Τούρκος ηθοποιός Ολγκάτς τη μέρα σκότωνε αιχμαλώτους στην Κύπρο και τα βράδια έκλαιγε; «Κάθε φορά που σκότωνα κάποιον, έλεγε ο ίδιος, πήγαινα στο αρχηγείο και έκλαιγα. Την άλλη μέρα ξανασκότωνα»! Φόνος και ευαισθησία; Ή αλλιώς, ο Ολγκάτς σκότωνε για να ’χει το βράδυ να κλαίει; Όχι, ένας 19χρονος στρατιώτης δεν μπορεί εύκολα να αρθεί στο ύψος της ατομικής του ευθύνης, να πετάξει το όπλο και να λιποτακτήσει από την κτηνωδία. Ο Όγκλατς έφθασε στα όρια της τρέλας. Η ψυχή του εκτελέστηκε τελεσίδικα στα 19 του χρόνια με δέκα σφαίρες όσοι και οι φόνοι του. Τι έχουν, όμως, να πουν εκείνοι που σκοτώνουν εν ψυχρώ και χωρίς ενοχές, χωρίς τύψεις; Εδώ το Εγώ γίνεται απόλυτο, αυτιστικό, καθώς δεν βλέπει το αίμα που ρέει δίπλα του. Έτσι, έχουμε την απόλυτη αποανθρωποποίηση. Τότε το λόγο έχει η βρώμικη «μαγεία» των γουρουνιών, που ανθρωποποιούνται, ή των ανθρώπων που σκέφτονται και δρουν σαν γουρούνια.
Γι’ αυτό νοσταλγούμε ξανά τον άνθρωπο, τον άνθρωπο της αλληλεγγύης, τον άνθρωπο της συμπάθειας και των αισθήσεων, των σιωπών, των κλασικών επιθυμιών, των παλαιών ημερών, των ωραίων ημερών, των ηλικιών, των ηδονών, των λησμονημένων ουτοπιών και του ειρηνικού θανάτου.