Αλληλο-μίσος

Την ώρα που μιλούν για την «ανταγωνιστικότητα» και δίνουν το πράσινο φως για χιλιάδες απολύσεις εργαζομένων, συστήνουν ταυτοχρόνως την αλληλεγγύη. Μεταξύ ποιών άραγε; Μεταξύ ζωντανών-νεκρών; Σε κάθε περίπτωση, ο ανταγωνισμός στην εργασία σε συνδυασμό με το φόβο της απόλυσης και της ανεργίας καταργεί κάθε έννοια συναδελφικής αλληλεγγύης και καθιστά τους πάντες δύσπιστους και καχύποπτους έναντι όλων. Οι συναισθηματικοί δεσμοί εκπίπτουν και η κοινωνική εκτίμηση-αναγνώριση τίθεται υπό αίρεση. Αυτό δημιουργεί μία τεράστια κόπωση, ένα τρομερό κενό καθώς ό,τι αποτελεί το όλον ενός ανθρώπου, η προσωπικότητά του απορρίπτεται. Εκείνο που μένει σταθερό είναι η αίσθηση της ματαίωσης, του τίποτα. Σ’ αυτή την αιτία του τίποτα εδράζεται η απαισιοδοξία και ο μηδενισμός. Η ψυχολογική αναπλήρωση του κενού, που επιχειρείται στη Γαλλική «Τέλεκομ», όπου οι αυτοκτονίες συνεχίζονται, ή στην Κίνα, δεν επισυμβαίνει ποτέ παρ’ όλες τις ψυχαγωγικές εκδηλώσεις του επιχειρηματικού μάνατζμεντ.
Και τούτο γιατί η ριζική ματαίωση είναι συνυφασμένη με την έλλειψη επικοινωνίας, με τον αποκλεισμό από την αγορά στην οποία αποκτώνται τα σημεία και τα σύμβολα, τα οποία μας καθιστούν αναγνωρίσιμους/ορατούς στο βλέμμα των άλλων, ή του μεγάλου Άλλου. Γιατί είμαστε αυτό που βλέπουν οι άλλοι. Το ενδεχόμενο η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας να αφίσταται ή να έρχεται σε σύγκρουση με την εικόνα που έχουν οι άλλοι για μας μπορεί να μας τρελάνει. Σε γενικές γραμμές, το βλέμμα των άλλων μας τρομοκρατεί. Αλλά αυτή η κοινή εξάρτηση σε επίπεδο «αλληλο-καθρεφτίσματος» μας συνέχει ως κοινωνία, η οποία με τις αρχές και τις αξίες της είναι ο μεγάλος καθρέφτης, ο μεγάλος Άλλος. Γι’ αυτό όταν σπάσει ο καθρέφτης της κοινής «θέασης» και επειδή δεν μπορούμε να ζήσουμε μόνοι, οδηγούμαστε σε υποκατάστατα και σε περισπασμούς, όπως αυτοί των ψυχοτρόπων, για την απεξάρτηση από τα οποία μιλούσε χθες στο Ίλιον ο πρωθυπουργός, αγνοώντας ότι η πολιτική της κυβέρνησής του και οι απολύσεις ειδικά των νέων οδηγούν κατευθείαν σ’ αυτά.
Πέραν τούτου, η καταναλωτική κοινωνία έθρεψε υπερτροφικά το Εγώ μας, γι’ αυτό τώρα που η τροφή είναι λίγη, η αποκτηθείσα προηγουμένως σπουδαιότητα της εικόνας του εαυτού κάνει τον ναρκισσισμό μας ευάλωτο, με συνέπεια ορισμένοι να καταρρέουν με την παραμικρή κριτική. Γι’ αυτό κάθε κριτική βιώνεται ως επίθεση (Hirigoyen). Αυτός ο ναρκισσισμός είναι το ιδεώδες της ατομικιστικής κοινωνίας και είναι η αιτία ώστε κανείς να μην βλέπει τον άλλον ως υποκείμενο και να συμπάσχει όταν υποφέρει. Πως είναι δυνατόν συνεπώς τώρα να γίνει η μεγάλη μεταστροφή και να επανέλθουμε σε μορφές «αλληλεγγύης» που προτείνει τόσο ο σοσιαλιστής Γιώργος Παπανδρέου όσο και ο κεντροδεξιός Ντε Βιλπέν; Ιστορικά η πολιτική έκφραση της «αλληλεγγύης» ήταν ο φανατισμός και ο φασισμός.