Κρίση αντιπροσώπευσης

Καμία άλλη κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να ψηφίσει τόσα αντιλαϊκά μέτρα όσα η σημερινή. Καμία άλλη Βουλή δεν θα έκλεινε το γόνυ –κατά πλειοψηφία- σε μία εξωτερική δύναμη, όπως η τρόικα, και δεν θα αφαιρούσε δικαιώματα των εργαζομένων που κατακτήθηκαν με τόσους αγώνες. Κι όμως ο Ελληνικός λαός δεν αντιδρά. Το ίδιο συμβαίνει σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στη Γαλλία, τη χώρα των επαναστάσεων, κανείς δεν λέει «φτάνει πια». Και αυτό αποδίδεται από το 70% και πλέον των Γάλλων στην παρακμή του έθνους. Το κύτταρο χάλασε που έλεγε ένας ποιητής. Αντιθέτως, «Είμαι αισιόδοξος» έλεγε ένας συνάδελφος στη διαδήλωση της Πέμπτης. «Είμαστε αισιόδοξοι, πιστεύουμε στη μετά θάνατο ζωή» έγραφαν κάποιοι άλλοι σ’ ένα πανό. Τουλάχιστον το χιούμορ είναι ανατρεπτικό. Αλλά ισχνές οι συγκεντρώσεις, αδύνατες οι αντιδράσεις, μαυρισμένοι οι πολίτες, «μαυρίζουν» κόμματα και συνδικάτα. «Οι άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική, γιατί η πολιτική δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτούς» επισήμαινε παλαιότερα η γαλλική εφημερίδα Le Monde στο κύριο άρθρο της. Αλλά αν η πολιτική δεν ενδιαφέρεται για τους πολίτες, δηλαδή για το γενικό συμφέρον, τότε γιατί ενδιαφέρεται; Για τα ειδικά συμφέροντα, για τα συμφέροντα των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων και των εταιρειών. Ο «νέος νιτσεϊσμός», όπως σημείωνε ο Χάμπερμας, τείνει να αποδομήσει όλα τα κριτήρια και να δείξει ότι η πολιτική «αναλώνεται αποκλειστικά με βρώμικες υποθέσεις», ενισχύοντας την απαξίωσή της. Ο πυρήνας της κρίσης βρίσκεται στην οικονομική κυρίως εξάρτηση των πολιτικών από το επιχειρείν λόγω του τεράστιου κόστους του πολιτικού ανταγωνισμού. Από εδώ προκύπτει το «μαύρο πολιτικό χρήμα» αλλά και η έλλειψη συνείδησης εκ μέρους των πολιτικών για το άδικο του πράγματος. Αυτή η κανονιστική αναισθησία των πολιτικών συντείνει στη δημιουργία δυσαρέσκειας στους πολίτες. Η αποχή συνεπώς δεν είναι πάντα απολιτική. Μπορεί να είναι ένα μεγάλο «όχι» στη μεταδημοκρατία, δηλαδή στη δημοκρατία δίκην προσομοίωσης, την ολιγαρχία με δημοκρατική μάσκα, όπου βιομήχανοι και πολιτικοί διαπραγματεύονται τα πακέτα των ψήφων των δεύτερης κατηγορίας πολιτών, των εργαζομένων. Η αποχή είναι, συγχρόνως, και ένα μεγάλο «ναι» στην ανεύρετη σήμερα δημοκρατία, εκείνη τη δημοκρατία όπου η ψήφος συνιστά πραγματικά έκφραση της πολιτικής βούλησης και όχι αντικείμενο αγοραπωλησίας για μία θέση στο Δημόσιο ή για μια δουλειά. Υπάρχουν πολίτες που δεν ανήκουν σε κανένα κόμμα, που αρνούνται την ακύρωση των θεσμών της κοινωνίας των πολιτών από την κομματοκρατία και οι οποίοι βρίσκουν το νόημα της πολιτικής, συμμετέχοντας ενεργά σε οργανώσεις ειδικών σκοπών: αλληλεγγύης, για την προστασία του περιβάλλοντος κ.ά. Οι πολίτες αυτοί δεν εκφράζονται από τον τρόπο λειτουργίας και οργάνωσης των σημερινών κομμάτων. Θεωρούν ότι τα κόμματα είναι επιχειρήσεις οικογενειών και παραγόντων ή επαγγελματιών που αναπαράγουν την προσωπική εξουσία τους. Και ότι γενικά το παιγνίδι είναι στημένο και γι’ αυτό αρνούνται να το νομιμοποιήσουν. Αυτό δεν σημαίνει ότι εγκλωβίζονται στον ατομικό πυρήνα τους, αλλά επιχειρούν να διαμορφώσουν νέες πολιτικές δομές, ανιδιοτελείς, ερασιτεχνικές, πραγματικά εθελοντικές (όχι η ΜΚΟ-απάτη) νοηματοδοτώντας τες άλλοτε με ανθρωπιά και άλλοτε με οργή. Ναι με οργή, αλλά ποτέ με τυφλή βία…




Εφήμερα
Η Γερμανία μας πίνει το αίμα και σύμφωνα με τους οικονομολόγους «θα συνεχίσει να βασίζει την ανάπτυξή της στις εξαγωγές, καταποντίζοντας τις προοπτικές των εταίρων της για εξαγωγές». Στην ουσία, «η Γερμανία, παρά το θεόρατο εμπορικό πλεόνασμά της, αρνείται να επιτρέψει την αύξηση της κατανάλωσής της, την ώρα που κάτι τέτοιο θα ήταν επωφελές για τις πιο αδύναμες οικονομίες». Έτσι, εξαναγκάζει χώρες όπως η Ελλάδα και εν γένει του ευρωπαϊκού νότου να λάβουν αποπληθωριστικά μέτρα, τα οποία διογκώνουν ακόμη περισσότερο τα ελλείμματά τους. Ο μόνος δρόμος, συνεπώς, για τις χώρες του νότου είναι η έξοδος από το ευρώ και η επιστροφή στα εθνικά νομίσματα. Εμείς θα προτείναμε να εξέλθει η Γερμανία από το ευρώ, αλλά επειδή αυτό δεν φαίνεται ρεαλιστικό, θα μπορούσε να υπάρξει μία κοινή στάση των χωρών του ευρωπαϊκού νότου, ακόμη και μία οικονομική και νομισματική ζώνη του ευρωπαϊκού νότου, η οποία θα υποχρέωνε τις χώρες του βορρά να λειτουργήσουν επί ίσοις όροις και όχι άπληστα και κανιβαλικά. Για να συμβεί, ασφαλώς, κάτι τέτοιο χρειάζονται ισχυρές ηγεσίες ικανές να «τραβήξουν το κάρο». Όμως, ούτε στο βορρά ούτε στο νότο υπάρχουν τέτοιες ηγεσίες. Δεν είναι τυχαίο πως στο «Συμπόσιο της Σύμης» που γίνεται στον… Πόρο, ένα από τα θέματα συζήτησης είναι «η ατζέντα μιας προοδευτικής ηγεσίας της Ευρώπης». Από αυτό συνάγεται ότι το πρόβλημα δεν είναι η ηγεσία αλλά η… ατζέντα. Ο γενικός τίτλος μάλιστα του συμποσίου είναι «Πρόσω ολοταχώς: ιδέες προόδου…». Και αναρωτιέται κανείς μαζί με τον Αρθούρο Ρεμπώ, γιατί πρόοδος να σημαίνει «πρόσω ολοταχώς» και όχι επιστροφή στο παρελθόν; Τότε που οι εργαζόμενοι είχαν σύνταξη και διεκδικούσαν το 35ωρο; Ακόμη περισσότερο, τι σημαίνει πρόοδος όταν η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών αποδοκιμάζει τις πολιτικές ηγεσίες και τα άδικα μέτρα που λαμβάνουν; Τότε πρόοδος σημαίνει υπέρβαση της κρίσης αντιπροσώπευσης και νομιμοποίησης των πολιτικών κομμάτων που όταν κυβερνούν οφείλουν να εκφράζουν το Γενικό Συμφέρον δηλαδή όλους τους πολίτες και όχι τους λίγους.