Την ώρα που ένας νεαρός πέφτει από το βράχο της Ακρόπολης, ο 32χρονος διεθνής Γερμανός τερματοφύλακας Ρόμπερτ Ένκε πέφτει στις γραμμές του τρένου κι ένας 43χρονος στον Κάτω Αγιάννη Πιερίας αυτοχειριάζεται ομοίως. Μόνο η αυτοκτονία του δεύτερου, καθότι διάσημος, δημιούργησε αίσθηση. Οι άλλοι δύο από την ανωνυμία πέρασαν κατευθείαν στην ανωνυμία(σ.σ. ανώνυμους-νώνυμνους έλεγαν οι αρχαίοι τους νεκρούς). Ο τερματοφύλακας έπασχε από κατάθλιψη και το έκρυβε θα πει η γυναίκα του. Μπορεί, όμως, να έπασχε και από έναν διαρκεί φόβο, όπως «ο φόβος τους τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι», λέμε εμείς.
Αλλά γιατί, τελικά, τρελαινόμαστε; Γιατί όλο και περισσότεροι πεθαίνουμε κάθε στιγμή από μελαγχολία; Γιατί οι άγριοι πρόγονοί μας δεν είχαν ψυχικές διαταραχές; Αλλά και γιατί κατά την κλασσική εποχή ο τρελός και ο τραγικός διαλέγονταν, είχαν κοινή γλώσσα, ενώ τώρα όχι; Σήμερα, η τρέλα δεν είναι το σημάδι ενός άλλου κόσμου, εντός της κοινωνίας, αλλά ένα σημάδι του τίποτε. Γι’ αυτό ο εγκλεισμός είναι «μια πράξη εκμηδενισμού του μηδενός». Αλλά γιατί τόση οδύνη, τόσος φόβος, τόση τρέλα; Τι είναι η τρέλα; Αναζητώ την απάντηση στην «Ιστορία της τρέλας στην κλασική εποχή» του Μισέλ Φουκώ (εκδόσεις Καλέντη). Η προσέγγιση του Φουκώ έχει ως αφετηρία την άποψη του Λακάν σύμφωνα με την οποία η τρέλα, «το παραλήρημα κάτι θέλει να πει». Τι όμως; Είναι η απελευθέρωση του έγκλειστου, του ζωώδους, που έχουμε απωθήσει, μέσω της γλώσσας; Είναι μία απάτη, ένα ξεγέλασμα του φύλακα, που είναι η ηθική του εκάστοτε πολιτισμού; Είναι η κλαγγή των όπλων αυτής της κολοσσιαίας εμφύλιας σύγκρουσης μεταξύ της ψυχής και του σώματος; Καταλήγω ότι μπορεί κανείς να αντιστοιχίσει τα επικρατούντα είδη τρέλας στους ανθρώπους με την κρατούσα τρέλα του πολιτισμού μιας εποχής. Δεν είναι ίσως τυχαίο ότι η κυρίαρχη μορφή «τρέλας» σήμερα είναι η μανιοκατάθλιψη (διπολική διαταραχή ή όπως αλλιώς τη λένε) που αντιστοιχεί στην τρέλα του σημερινού πολιτισμού, που είναι ο «μανιακός καπιταλισμός», αυτό το «συμφέρον» των επιθυμιών που μας αλλοτριώνει και μας ξεριζώνει, που είναι η απόσπαση του ανθρώπου από τη φύση και τη φύση του. Οι άγριοι ήταν φυσικοί, οι πολιτισμένοι δεν είμαστε.
«Το είναι του ανθρώπου τίθεται ως υποκείμενο απέναντι στον κόσμο ο οποίος γίνεται πλέον αντιληπτός ως ένα σύστημα αντικειμένων ουσιαστικά ξένο προς τον άνθρωπο, ‘’βουβό’’ σε ό,τι αφορά τον ύστατο προορισμό του… (Κάποτε) Η ύπαρξη μπορεί να συγκλονιζόταν από βαθύτατους φόβους, αλλά δεν ήταν προβληματική: ο άνθρωπος αναγνώριζε τη φυσική του θέση μέσα στην αμετακίνητη και αδιαμφισβήτητη ιεραρχία των όντων και των πραγμάτων»(Κ. Παπαϊωάννου). Ο άνθρωπος πλέον τίθεται πέρα και πάνω (ως επιθυμία) από τη φύση και σε λίγο και από τη φύση του (κλωνοποίηση, ρομπότ με συνείδηση κ.ά.). Η ανθρώπινη ιστορία στο εξής θα είναι μια ιστορία των επιθυμούμενων επιθυμιών, μια ιστορία κατάκτησης της φύσης (μέσω της επινόησης της «προόδου») και της επιθυμίας των άλλων. Έτσι, ο άνθρωπος γίνεται θεός στη θέση του Θεού. Κι όταν αυτή η φαντασίωση καταπίπτει μπροστά στην έσχατη ματαίωση, στο θάνατο ή την απώλεια του παιδιού μας, τότε όλα ξαναγίνονται μηδέν, ένα μαύρο τίποτα, μια μέλανα χολή, το ίδιο και η ψυχή μας.
ΣΤΑΣΙΝΟΣ
Ο Στράτος Στασινός, ένας βαθιά ευγενής και σοφός άνθρωπος, ένας προικισμένος σκηνοθέτης, κομίστας, ζωγράφος, λογοτέχνης, ένας καλλιτέχνης κάθε μορφής εικόνας, αλλά προπάντων ο φίλος και πατριώτης μας, έφυγε απ’ αυτόν τον κόσμο πρόωρα, μεταβαίνοντας εκεί όπου όλα είναι ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά. Σαν χθες τα πίναμε. Σαν χθες μας πήρε τηλέφωνο για να μας καλέσει στην έκθεση ζωγραφικής, αυτός ο βαθιά «ριζωμένος» άνθρωπος, που τώρα έγινε «ρίζα» και αναφορά μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου