Η εμπειρία

Ο δημοσιογράφος ρώτησε τον πολιτικό αρχηγό αν έχει εμπειρία από δημόσιο σχολείο, υπαινισσόμενος ότι αν δεν έχει, δεν μπορεί να καταλάβει και, συνεπώς, ως εν δυνάμει πρωθυπουργός να ασκήσει πολιτική υπέρ των μη προνομιούχων. Λάθος ερώτηση και στο ίδιο μήκος κύματος απάντηση. Η εμπειρία δεν οδηγεί αυταπόδεικτα στην κατανόηση μιας κατάστασης. Πολλοί βιώνουν τις ίδιες και τις ίδιες εμπειρίες, συνεχίζοντας να κάνουν τα ίδια λάθη. Άρα υπάρχει κάτι περισσότερο από την απλή εμπειρία που πρέπει να εξετάζουμε. Ή αλλιώς, η ίδια η εμπειρία απαιτεί ένα είδος ανάλυσης σχετικά με το ποιος οργανώνει αυτόν ή τον άλλον τρόπο πρόσληψης των καταστάσεων ώστε να τις βιώνουμε ως μία ορισμένη εμπειρία. Με άλλα λόγια, η πρόσληψη, ο τρόπος που βιώνουμε την εμπειρία επηρεάζεται από τις κυρίαρχες ή τις μειοψηφικές ιδέες, τις ιστορικές αντιλήψεις, τις συνήθειες, το γούστο(μόδα), τις κουλτούρες και τις αντικουλτούρες. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν πολλά χρόνια τα ιδιωτικά σχολεία ήταν πλήρως απαξιωμένα και θεωρούνταν «άσυλα» των μαθητών που «δεν τα έπαιρναν τα γράμματα». Σήμερα, έχουμε μία αντιστροφή. Η αιτία μπορεί να βρεθεί αν ακολουθήσουμε τους δρόμους του χρήματος. Κατά συνέπεια πρέπει να δυσπιστούμε στη «φυσικοποίηση» ή του αυταπόδεικτου της εμπειρίας. Δύο αυτόπτες μάρτυρες του ίδιου συμβάντος, μιας αυτοκτονίας φερ’ ειπείν από χρέη, μπορεί να βλέπουν το ίδιο πράγμα αλλά δεν το βιώνουν με τον ίδιο τρόπο. Γι’ αυτό η χρήση της εμπειρίας στη συγγραφή της ιστορίας αμφισβητείται έντονα. Είναι αδύνατο να γράψουμε την «αντικειμενική ιστορία» λέει η Αμερικάνα ιστορικός Joan W. Scotts. Η οπτική γωνία του ιστορικού (και πολύ περισσότερο του δημοσιογράφου) εισέρχεται συνειδητά ή ασυνείδητα στο παιγνίδι. Πολύ περισσότερο που υπάρχει μια διάσταση επικαιρότητας (αναστοχασμός με βάση τις σημερινές διερωτήσεις και ανάγκες) στη συγγραφή της ιστορίας. Μόνο αν λάβουμε υπόψη αυτή την υποκειμενική επιρροή μπορούμε να γράψουμε «την πλέον δεσμευμένη και συγχρόνως κριτική ιστορία», ή ακόμη ένα δεσμευμένο και συγχρόνως κριτικό άρθρο ή ρεπορτάζ.