Όταν οι εκδηλώσεις, που επιδιώκουν να ενεργοποιήσουν την ιστορική μνήμη, γίνονται διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, τότε η ιστορία ζωντανεύει. Ξαναζούμε το μεγάλο «Όχι» των Ελλήνων του 1940 στους δρόμους της Ελλάδας του 2011. Βιώνουμε μία αντίδραση που συμπυκνώνει την οικονομική εξαθλίωση και τη διάλυση του κοινωνικού ιστού καθώς και την ιδέα που είχαμε για τον εαυτό μας. Τώρα οι Έλληνες δεν ανήκουμε στον ένδοξο αρχαίο Σίσυφο, ούτε στον Άτλαντα που κρατούσε στις πλάτες του τον Ουρανό, αλλά ανήκουμε σ’ έναν σύγχρονο είλωτα, τον Κώστα τον Έλληνα. Αυτό το ταπεινωτικό πρότυπο που δημιούργησε για μας το βλέμμα των άλλων δεν μπορεί να γίνει ανεκτό. Γι’ αυτό απορρίπτεται και επιρρίπτεται σ’ αυτούς που θεωρούνται υπεύθυνοι της πραγματικής και συμβολικής μας εξαθλίωσης, στους πολιτικούς συλλήβδην. Αυτή η τυφλή αντίδραση επιχειρεί να καλύψει το κενό της ιδεολογίας της καταναλωτικής κοινωνίας που αρμολογούσε μέχρι χθες το ελληνικό κοινωνικό μωσαϊκό. Γιατί χωρίς την αγανάκτηση, χωρίς το «Όχι» των πλατειών και των δρόμων η ελληνική κοινωνία θα κατέρρεε μέσα στη νεκρική απάθεια και τη σήψη. Ασφαλώς η άρνηση δεν είναι θέση, δεν είναι δημιουργία, αλλά είναι κάτι εν σχέση με την αδράνεια. Υπ’ αυτή την οπτική η κοινωνική πραγματικότητα συνιστά μια ηθική κατασκευή την οποία υποβαστάζει ένα ορισμένο «Ως Εάν». Πράττουμε, δηλαδή, πιστεύοντας ότι εάν φωνάξουμε «αέρα», ή φυσήξουμε όλο και περισσότεροι στους δρόμους, η εξέλιξη των πραγμάτων θα αλλάξει ρότα. Αυτή η πίστη –που κάποτε όπως το 1940 συνέβη- μάς σώζει. Γιατί όταν χάνεται η πίστη αποσυντίθεται ο κοινωνικός ιστός.
Η πίστη αυτή δεν είναι τίποτ’ άλλο από τη λεγόμενη ιδεολογία, δηλαδή μία ασυνείδητη αίσθηση που δομεί την ίδια την κοινωνική μας πραγματικότητα, που μας καθιστά κοινωνούς, συντοπίτες, συναδέλφους, συν-Ελληνες. Η λειτουργία της ιδεολογίας δεν είναι να μας προσφέρει ένα τόπο διαφυγής από την πραγματικότητά μας, αλλά να μας προσφέρει την ίδια την κοινωνική πραγματικότητα ως μια διαφυγή από τον τραυματικό, πραγματικό πυρήνα της, όπως είναι ο τρομερός ανταγωνισμός, η αντίθεση μεταξύ του κοινωνικού τρόπου παραγωγής και της ατομικής ιδιοποίησης. Γι’ αυτό σήμερα όσο ποτέ έχουμε ανάγκη από μία ιδεολογία, όχι μόνο ως άρνηση του κινδύνου που διατρέχουμε αλλά και ως μία νέα θέση μας στον κόσμο. Αλλά αυτό στο οποίο γινόμαστε μάρτυρες αυτή τη στιγμή είναι η προσπάθεια από την κυβέρνηση να επιβάλλει μία ολοκληρωτική ιδεολογία, που είναι ένα επικοινωνιακό μέσο χειραγώγησης των πολιτών-ειλώτων. Είναι κατάδηλο ότι αυτή η ιδεολογία κι αυτό το καθεστώς είναι αντιλαϊκά και αντιδημοκρατικά. Όμως απέναντι σ’ αυτή την αρνητική ιδεολογία μπορεί να σταθεί μία θετική, που θα κινητοποιεί τον ελληνικό λαό ώστε να εξέλθει ως ενεργό «σώμα» από το τέλμα της κρίσης. Αυτή η ιδεολογία μπορεί να είναι αυτό που έλεγε ο Χ. Μίλλερ «να αγαπάς βαθιά σαν Έλληνας που είσαι». Μπορεί να είναι το ελληνικό φιλότιμο και το πολυμήχανο δημιουργικό πνεύμα του ελληνικού λαού. Μπορεί να είναι η ιδέα της ατομικής και της συλλογικής ελευθερίας καθώς και της αυτοπραγμάτωσης και της καλυτέρευσης των όρων της ζωής μας. Μόνο σ’ αυτό το πλαίσιο είναι νοητές οι θυσίες και όχι
στο πλαίσιο της καντιανής κατηγορικής προσταγής που λέει ότι οφείλεις να βρεις θετική πλήρωση στην ίδια την α-νοησία της θυσίας σου, μόνο και μόνο επειδή «οφείλεις να υπακούς». Το ανόητο πνεύμα θυσίας είναι ίδιο των φασιστικών ιδεολογιών, στις οποίες δυστυχώς επιδίδονται οι κυβερνώντες και όπου ο ελληνικός λαός λέει το νέο «Όχι».
Υ.Γ. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στη "Βραδυνή" στις 28/10/2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου