Η πλατεία είναι ακόμα ζωντανή

Η εντολή ήταν σαφής, εξαφανίστε την πλατεία μαζί με τους Αγανακτισμένους. Η προεργασία είχε ξεκινήσει την Τρίτη. Και χθες το Σύνταγμα έγινε κυριολεκτικά θάλαμος αερίων. Χωρίς να δοθεί καμία σοβαρή αφορμή. Χωρίς να υπάρξει πρόκληση, άλλως πως προβοκάτσια, έγινε μία άνευ προηγουμένου χρήση χημικών από τα ματ. Προβοκάτορας, χθες, ήταν το ίδιο το κράτος. Ένα κράτος αδύναμο, αφού η τρομοκρατία της προπαγάνδας του δεν κατάφερε να εκφοβίσει. Ένα κράτος αστυνομικό και δη φασιστικό, αφού πέρασε στο στάδιο της απρόκλητης, ωμής βίας. Κι όμως αυτό που δεν έδειξαν οι κάμερες των τηλεοπτικών καναλιών ήταν πως αυτό το ειρηνικό πλήθος των Αγανακτισμένων δεν έφευγε. Έμενε εκεί. Ανυποχώρητο. Θυμωμένο. Η Φιλελλήνων, η Μητροπόλεως, η Καραγιώργη Σερβίας, η Σταδίου ήταν γεμάτες με χιλιάδες ανθρώπους που διαδήλωναν και χειροκροτούσαν. Αυτή ήταν η δική τους απάντηση σε κάθε ρίψη χειροβομβίδας κρότου λάμψης, σε κάθε βομβαρδισμό μ’ αυτά τα φοβερά χημικά που σου καίνε πρώτα το πρόσωπο και μετά σου κόβουν την ανάσα. Αλλά εκείνο που έκαιγε πιο πολύ τα σωθικά ήταν το «γιατί;». Τα ερωτήματα είναι αμείλικτα και τίθενται πρωτίστως από εκείνους που ψήφισαν στις τελευταίες εκλογές ΠΑΣΟΚ. Αυτοί ήταν οι πιο οργισμένοι. Αυτοί μιλούν για «προδότες» και για «πράσινη χούντα». Οι ίδιοι είναι που λένε ότι περιμένουν τώρα την εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου. Είναι η στιγμή που η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να συγκρουστεί με τον εν τω βάθει εαυτό της, το λεγόμενο «βαθύ ΠΑΣΟΚ» των ΔΕΚΟ.
Τελικά, κι αφού το πλήθος παρέμενε αμετακίνητο επιστρατεύτηκαν και οι συνήθεις προβοκάτορες με τα μαύρα. Το κράτος συνάντησε το alter ego του, το παρακράτος, σε μία συντονισμένη προσπάθεια να σβήσουν την «πλατεία» από τον πολιτικό χάρτη. Όμως, η «πλατεία», ακόμη κι αν πάψει να υπάρχει με τη σημερινή της μορφή, έχει ήδη εγγράψει μακροπρόθεσμη πολιτική υποθήκη, επαναθέτοντας το αίτημα της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Γιατί αυτό που βιώνουμε σήμερα πολιτικά δεν είναι ένα δημοκρατικό καθεστώς, αλλά ένα καθεστώς βίας και κοινωνικής αδικίας, ένα καθεστώς ψεύδους αφού δεν τηρούνται οι πολιτικές υποσχέσεις, ενώ ένα μεγάλο τμήμα των πολιτικών σχέσεων παραμένουν αδιαφανείς και μυστικές(διαπλοκή). Εν συνόψει, η βία απονομιμοποιεί τη «δημοκρατία» και το υπάρχον πολιτικό σύστημα.
Όσο για τη βία κάποιων νεαρών, για την κραυγή τους «όχι ειρήνη» στην κρατική βία και την αγανάκτησή τους απέναντι στους διαδηλωτές, που ήθελαν να τους συγκρατήσουν, έξω από το Μακντόναλντ της πλατείας Συντάγματος, να τους πούμε πως η ahimsa του Μ. Γκάντι δεν είναι ούτε παθητικότητα ούτε παραίτηση. Ο Γκάντι έλεγε ότι «εκεί όπου η εκλογή είναι ανάμεσα σε δειλία και βία θα συμβούλευα τη βία». Όταν όμως δεν πρόκειται περί αυτού, δηλαδή δειλίας, επιβάλλεται «ένας έντονος διανοητικός αγώνας», μια ισορροπία στην κόψη του ξυραφιού, μια σκληρή αντιπαράθεση της βίας με τον εαυτό της, ικανή να οδηγήσει σε μια μεταμόρφωση του ίδιου του ανθρώπου. Εντέλει, η πρόταση της πλατείας Συντάγματος, ένα μήνα τώρα, είναι μία «ηρωική μη-αποδοχή», είναι μία ιδιαίτερη ανυπακοή, μια στάση πάνω από την απολίτικη έριδα, μια στάση η οποία διακηρύσσει πως σε έναν κόσμο σαρωμένο από τον άνεμο της βίας της ανεργίας και της κρατικής καταστολής, αυτοί που είναι τα θύματα αυτή της βίας δεν θα την νομιμοποιήσουν, απαντώντας με την ίδια βία, θα απαντήσουν με τη δύναμη της αλληλεγγύης και της ανθρωπιάς, ό,τι δηλαδή τσακίζει την ιδεολογία και το σύστημα των επικυρίαρχων.

Χθες χτύπησε το παρακράτος Σήμερα χτύπησε το κράτος

Το ίδιο σκηνικό, οι ίδιοι πρωταγωνιστές, η ίδια σκηνοθεσία. Οι δήθεν αναρχικοί που έκαψαν τρεις ανθρώπους πριν ένα χρόνο στη Marfin, επιτίθενται ανενόχλητοι, συνεχίζοντας την προβοκατόρικη δραστηριότητάς τους κατά του λαϊκού κινήματος σε αγαστή συνεργασία με την κυβέρνηση και τον κατασταλτικό μηχανισμό της. Τα ΜΑΤ, χθες, αντί να στραφούν εναντίον των «μπαχαλάκηδων», ραντίζουν την πλατεία με χημικά στα οποία δεν αντέχουν ούτε κατσαρίδες. Η «πλατεία», όμως, αντέχει. Η απελπισία είναι ακραία και η διαμαρτυρία ο έσχατος σπασμός ανθρώπων που δεν έχουν να χάσουν ούτε καν αλυσίδες. Μόνο που ο φόβος εμφυλλοχωρεί. Η καταστολή έχει εν μέρει πετύχει. Πολλοί δεν αντέχουν. Αυτοί που μένουν διακυβεύουν την ίδια τους τη ζωή. Γι’ αυτό η απομόνωση των προβοκατόρων είναι ζωτικής σημασίας και πρώτης προτεραιότητας τόσο για να μην υπάρξουν θύματα όσο και για να μη σβήσει το μεγαλειώδες κίνημα της «πλατείας». Το τελευταίο δέχεται πανταχόθεν επιθέσεις.
Οι εκβιασμοί εκ μέρους των Βρυξελλών συνεχίζονται. Το φόβητρο της χρεοκοπίας επιπίπτει στα μυαλά και στις ψυχές των ανθρώπων όπως τα χημικά στα πνευμόνια των Αγανακτισμένων. Παλιό το κόλπο της χειραγώγησης του λαού μέσω του φόβου και του ελέγχου της συνείδησης. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε την απειλή της καταστροφής, ενώ στη δεύτερη έχουμε τη χειραγώγηση μέσω των μίντια και ειδικά της τηλεόρασης. Ήδη από τον 19ο αιώνα ο Αμερικανός ποιητής και φιλόσοφος Ραλφ Ουάλντο Έμερσον (1803-1882), έλεγε ότι «Πρέπει να εκπαιδεύουμε το λαό έτσι ώστε να μη μας αρπάξει απ’ το λαιμό». Ο στόχος συνεπώς είναι να καταστεί ο λαός παθητικός. Επίσης, η «κατασκευή συναίνεσης» είναι όρος ενός άλλου Αμερικανού του Ουόλτερ Λίπμαν, ο οποίος από το 1920 επέστησε την προσοχή στη σημασία των προπαγανδιστικών τεχνικών για τον έλεγχο των μαζών. Σ’ αυτή την κατεύθυνση κινήθηκε και ο Έντουαρντ Μπερνέις (από τους ιδρυτές της βιομηχανίας δημοσίων σχέσεων) που μαζί με τον Λίπμαν ανήκαν στην επίσημη ομάδα προπαγάνδας του Γούντροου Ουίλσον. Η περίφημη αυτή Επιτροπή για τη Δημόσια Ενημέρωση του Ουίλσον πέτυχε να μετατρέψει τους ειρηνόφιλους Αμερικανούς που ήταν αντίθετοι στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο «σε μια ορδή φανατικών κατά της Γερμανίας».
Το ίδιο συμβαίνει, σήμερα, με την πανευρωπαϊκή προπαγάνδα των ευρωπαϊκών μίντια εναντίον της πλατείας Συντάγματος και του κινήματος των Αγανακτισμένων. Έτσι, το πρώτο θέμα της χθεσινής ηλεκτρονικής σελίδας της μεγάλης γαλλικής εφημερίδας Le Monde ήταν οι διαμαρτυρίες των Ελλήνων εργαζομένων εναντίον της ψήφισης του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος. Η εφημερίδα φθάνει στο σημείο να καλέσει όσους ζουν στην Ελλάδα να στείλουν τις αφηγήσεις τους «γι’ αυτό που σας ωθεί να απεργήσετε» και να εξηγήσουν «το λόγο της δυσαρέσκειάς σας»! Η διατύπωση και μόνο των ερωτημάτων είναι τουλάχιστον προκλητική όταν είναι γνωστή η τεράστια ανεργία στην Ελλάδα, όταν όλοι γνωρίζουν τα νέα κανιβαλικά μέτρα λιτότητας –πριν δύο ημέρες ακόμα και οι νεοφιλελεύθερες εφημερίδες όπως οι Financial Times έγραφαν για «οικονομικό βανδαλισμό»-, την εξαθλίωση συνταξιούχων και των εργαζομένων, την εξάλειψη του κοινωνικού κράτους, του συστήματος Υγείας και της Παιδείας. Οι μεσαίες τάξεις εξαφανίζονται. Κι είναι αυτές που από το φως βρέθηκαν αίφνης στο σκοτάδι και γι’ αυτό είναι αυτές που έχουν αλλοφρονήσει, πολύ περισσότερο που έχουν προδοθεί πολιτικά από το κόμμα που πίστεψαν και ψήφισαν.
Στην ελληνική κοινωνία αυτή τη στιγμή υπάρχουν οι «πάνω», που βρίσκονται στη γέφυρα του πλοίου, οι οδυσσείς –η οικονομική, πολιτική και μιντιακή εξουσία- και οι «κάτω», το πλήρωμα, οι άγνωστοι κι ανώνυμοι. Αυτοί με το μελισόκερο στα αυτιά, που δεν είχαν τίποτα πριν, τίποτα δεν έχουν και τώρα. Τι δόθηκε σ’ αυτούς, τι δόθηκε στους εργαζόμενους; Τι δόθηκε σ’ αυτούς που τραβούσαν και τραβούν το κουπί; Χθες με το ζόρι τα έβγαζαν πέρα, ενώ σήμερα δεν τα βγάζουν καθόλου. Αντίθετα, οι «πάνω», αυτοί που ζούσαν την ψεύτικη ευδαιμονία, με τα «καγιέν» εξακολουθούν να κυκλοφορούν και τώρα. Είναι οι ίδιοι που συνδέονται με τα lobbys των Βρυξελλών, που πληροφορούν ότι για το Μνημόνιο δεν ευθύνεται η βλακεία τους, αλλά οι άλλοι, η αντι-μνημονιακή αντιπολίτευση! Γενικά, η ελλαδική οικονομική, πολιτική και μιντιακή ολιγαρχία συνδέεται με την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια ολιγαρχία. Μόνο που ο παλλαϊκός ξεσηκωμός ακυρώνει την τρομοκρατίας τους. Τώρα επιχειρούν να απομονώσουν το κίνημα των Αγανακτισμένων, παραπληροφορώντας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ασκώντας ακραία βία στο εσωτερικό των πλατειών σε συνεργασία με το παρακράτος. Γι’ αυτό το μέγα μέλημα των διαδηλωτών πρέπει να είναι σήμερα η περιφρούρηση.

Το Συγκεκριμένο εναντίον του Αφηρημένου

Τα νέα μέτρα –του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος- συνιστούν «οικονομικό βανδαλισμό». Η νέα λιτότητα –χωρίς ανάπτυξη- είναι «οικονομικά επικίνδυνη και πολιτικά ανεύθυνη». Αυτά δεν τα λέει κάποιος μισερός, ανορθολογικός και ανεύθυνος Έλληνας που έχει πάρει διαζύγιο από το πνεύμα του Διαφωτισμού και την κοινή λογική, ούτε κάποιος που επιδιώκει να αποφύγει την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του έναντι των δανειστών του, όπως θα έλεγαν οι εν Ελλάδι «ορθολογιστές», αλλά οι Financial Times! Αλλά ποια είναι τα προτάγματα που επικαλούνται οι εγχώριοι οπαδοί του Διαφωτισμού και τα οποία αρνούνται οι Αγανακτισμένοι; Είναι η πίστη στην κοινή λογική, η πίστη «στην αυταξία του αυτόνομα σκεπτόμενου ανθρώπου και η πίστη στη δημοκρατία». Με άλλα λόγια η κοινή λογική δεν είναι κάτι ορθολογικό αλλά κάτι μεταφυσικό, αφού για να υπάρξει έχει ανάγκη την… πίστη. Εδώ ισχύει αυτό που έλεγε ο Θορώ τον 19ο αιώνα, ότι δηλαδή «Η πιο κοινή λογική απ’ όλες είναι η λογική του ανθρώπου που κοιμάται και την οποία εκφράζει με το ροχαλητό του»! Αλλά τι μας ζητούν οι Έλληνες οπαδοί αυτού του μεταφυσικού ορθού λόγου; Να μην πιστεύουμε στο «ανορθολογικό» σύνθημα «Δεν χρωστάω, δεν πουλάω, δεν πληρώνω», αλλά να είμαστε υπεύθυνοι ως προς την αναγνώριση των υποχρεώσεών μας. Έναντι ποιων; Έναντι της μαφίας των τοκογλύφων του διεθνούς χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, το οποίο τείνει να οδηγήσει στην κατάρρευση ολόκληρο το οικοδόμημα της πραγματικής οικονομίας. Ακόμη κι έτσι, όμως, να είναι, «τα δανειστήκαμε» λένε οι συμπατριώτες μας, και τα χρήματα πήγαν σε… όλους. Αυτό είναι μέγα ψεύδος. Το πλιάτσικο έγινε από πολύ λίγους. Έγινε στο χρηματιστήριο, έγινε στα κοινοτικά κονδύλια απ’ όσους είχαν κομματική πρόσβαση, έγινε στους Ολυμπιακούς Αγώνες από τους κατασκευαστές και τους προμηθευτές. Κι αυτό ενώ όλοι οι άλλοι φώναζαν «Τηρήστε τους κανόνες…», όπως, ακριβώς, «το θύμα» στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μπέλοου.
Το κανονιστικό πλαίσιο της ελληνικής κοινωνίας ανέκαθεν εξασφάλιζε την υπακοή και συμμόρφωση των «κάτω» και την ελευθεριότητα των «πάνω». Οι «πάνω» δεν ήταν αυτοί που χρησιμοποιούσαν τη «νόμιμη παρανομία, που δημιουργούσαν για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος τις off shore (εξωχώριες) εταιρείες, που βάφτιζαν το νόμιμο, ηθικό; Τώρα κάποιοι θέλουν να μας πείσουν ότι όλοι φταίμε, ότι δήθεν στις «οφ σορ» κατέφευγαν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι ή ο ψιλικαντζής της γειτονιάς! Αυτό είναι το γνωστό κόλπο με τις γενικεύσεις και τον συμψηφισμό των εισοδημάτων του Ροβινσώνα και του δούλου του Παρασκευά. Αλλά οι πνευματικοί απολογητές της σημερινής παρακμασμένης κοινωνίας δεν αντιλαμβάνονται ότι η κρίση δεν είναι μόνο κρίση οικονομική αλλά και κρίση μιας αντίληψης για τη ζωή και τον άνθρωπο που εμφανίστηκε στη Δύση με την Αναγέννηση και η οποία δημιουργήθηκε από τρεις αντινομίες: ένα ατομικιστικό κίνημα –του δήθεν αυτόνομα σκεπτόμενου ανθρώπου- που κατέληξε στη μαζικοποίηση, ένα νατουραλιστικό κίνημα που κατέληξε στη μηχανή και ένα ανθρωπιστικό κίνημα, που κατέληξε στην απανθρωποποίηση. Και οι τρεις συνιστώσες δεν είναι παρά όψεις της μέγιστης αντίφασης που είναι η απανθρωποποίηση της ανθρωπότητας λόγω της επενέργειας των δύο αμοραλιστικών δυνάμεων: του χρήματος και του ορθού λόγου του Καντ. Γιατί όταν η αστική τάξη έφτασε στη φάση της επιστήμης, χρειάστηκε ένα ορθολογικό και αφηρημένο σχήμα, για να συνδέσει τα γεγονότα κι έτσι ιδιοποιήθηκε το θέμα της Αφαίρεσης. Το Χρήμα και ο Ορθός Λόγος θα παραχωρήσουν την κοσμική εξουσία στον άνθρωπο, χάρη στην Αφαίρεση. Έτσι, από το συγκεκριμένο προϊόν, όπως ένα δημητριακό, οδηγούμαστε στην ισχύ του χρηματιστή(χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο), που δεν έχει δει ποτέ του ένα κόκκο σταριού(πραγματική οικονομία). Με αυτό τον τρόπο σχηματίσθηκε η πεποίθηση ότι η φύση «είναι γραμμένη με μαθηματικούς χαρακτήρες», ενώ στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για τη φύση, αλλά για τη μαθηματική δομή της. Έτσι, η «μαθηματική γλώσσα», αντί να εκφράσει τον απέραντο πλούτο της φύσης, εξέφρασε εν τέλει το «πυθαγόρειο φάντασμά της», σύμφωνα με το οποίο ένας εκ γενετής κωφάλαλος μπορεί να απολαύσει μια μουσική εξετάζοντας την παρτιτούρα της. Η ανθρωπότητα έχει φτάσει στις έσχατες συνέπειες του τεχνολατρικού πολιτισμού, που είναι -λόγω της αφαιρετικής ενοποίησης- το μαθηματικό φάντασμα της πραγματικότητας και μια κοινωνία που αποτελείται από ανθρώπους-πράγματα. Σήμερα, καθώς αυτό το μοντέλο καταρρέει, συμπαρασύρει τον ορθό λόγο, το χρήμα και την απόλυτη ατομικότητα (δηλαδή τις αφαιρέσεις του). Αυτό μόνο τυφλοί δεν το βλέπουν. Και μόνο ευήθεις δεν αντιλαμβάνονται ότι η ελπίδα πλέον βρίσκεται στον αγώνα για μια νέα σύνθεση που ετοιμάζεται στις πλατείες και βρίσκεται απέναντι από το Αφηρημένο. Εκεί δηλαδή που κατοικεί το Συγκεκριμένο: στην πραγματική οικονομία, στην πραγματική ζωή.

Αγορά χρόνου για ποιον;

«Αγοράσαμε χρόνο» και «είναι κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον να δοθεί στην Ελλάδα χρόνος» δήλωσε η καγκελάριος της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ, αιτιολογώντας το δεύτερο πακέτο δανειοδότησης προς τη χώρα μας. Αλλά σε τι συνίσταται εν προκειμένω το ευρωπαϊκό και σε τι το ελληνικό συμφέρον; Η Ελληνική οικονομία θα μπορέσει να ανακάμψει ή όχι; Θα πιάσουν τόπο οι θυσίες των Ελλήνων -εργαζομένων και συνταξιούχων- ή θα πάνε στράφι, όπως συνέβη με το πρώτο Μνημόνιο; Αρνητικοί, δυστυχώς, είναι οι περισσότεροι οικονομολόγοι, καθώς τα διάφορα μέτρα αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα και όχι την αιτία της κρίσης. Η νέα τρομερή φορολογική αφαίμαξη των Ελλήνων όχι μόνο δεν θα παράσχει λύση, αλλά θα οξύνει ακόμη πιο πολύ την ύφεση, αφού η νέα άγρια μείωση της αγοραστικής δύναμης -αυτών που κατά κανόνα καταναλώνουν- θα τσακίσει κυριολεκτικά την αγορά και την ελληνική οικονομία γενικότερα. Και διερωτάται κανείς, αυτό δεν το βλέπουν τόσο οι τροϊκανοί όσο και η ελληνική κυβέρνηση; Οι πρώτοι το βλέπουν αλλά εκείνο για το οποίο ενδιαφέρονται πρωτίστως είναι η διάσωση των τραπεζών και όχι των λαών. Όπως είναι γνωστό στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις ο Ν. Σαρκοζί και ο Ζαν Κλοντ Τρισέ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας(ΕΚΤ) δεν ήθελαν τη συμμετοχή των τραπεζών στο νέο δάνειο προς την Ελλάδα. Και τούτο γιατί οι Γαλλικές τράπεζες είναι ήδη υπερβολικά εκτεθειμένες στην Ελλάδα κατά 28 δις ευρώ, ενώ οι Γερμανικές κατά 8 δις. Οι δεύτερες κατάφεραν πιο νωρίς να «ξεφορτώσουν» τα ελληνικά ομόλογα στην ΕΚΤ. Συνεπώς, η αγορά χρόνου μέχρι το 2015 μέσω του νέου δανείου έχει ως στόχο να προστατεύσει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και όχι την Ελλάδα. Όταν αυτό συμβεί, τότε η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αφήσει τη χώρα μας να πέσει στο γκρεμό, εκδιώκοντάς την συγχρόνως από την ευρωζώνη. Άρα το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον αφορά στη θωράκιση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και μόνο. Γι’ αυτό δεν ενδιαφέρει καθόλου το πόσο κανιβαλική είναι η αφαίμαξη των Ελλήνων εργαζομένων και συνταξιούχων.
Υπάρχει, όμως, το ενδεχόμενο να ανακάμψει η ελληνική οικονομία; Με την εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική, η απάντηση είναι απαισιόδοξη. Σύμφωνα με την ίδια την τρόικα, το 2015 το ελληνικό χρέος θα ανέλθει στο 160%. Όμως, αυτό έχει φθάσει σ’ αυτό το ύψος σήμερα, ενώ υπολογίζεται ότι το 2015 θα φθάσει στο 200% του ΑΕΠ. Μάλιστα, η υποχρέωση για την εξυπηρέτηση του χρέους θα φθάνει το 10% του ΑΕΠ ετησίως. Άρα, η Ελλάδα θα πρέπει να έχει ανάπτυξη πάνω από 10% ετησίως για να ανταποκρίνεται σ’ αυτό! Πράγμα αδύνατο. Γενικά, τα κράτη-μέλη δεν μπορούν να αναπτυχθούν με τους τεράστιους δημοσιονομικούς περιορισμούς, εκτός κι αν έχουν μεγάλες εξαγωγές, όπως η Γερμανία, δηλώνει ο αμερικανός οικονομολόγος L. Randall Wray: «Η Γερμανία τα καταφέρνει χάρη στις εξαγωγές προς τους γείτονές της. Κάποιοι μπορεί να είναι υπερήφανοι για το ότι η Γερμανία μπορεί να μειώνει το κόστος, να σφίγγει το ζωνάρι και να αυξάνει τη σχετική παραγωγικότητα, αλλά ένα μεγάλο μέρος της υπόλοιπης Ευρώπης υποφέρει. Δεν μπορούν όλες οι χώρες να αναπτύσσονται μέσω καθαρών εξαγωγών. Για κάθε εξαγωγέα πρέπει να υπάρχει ένας εισαγωγέας. Και μια πολιτική δημοσιονομικής πειθαρχίας και δημοσιονομικών περιορισμών και μέτρων λιτότητας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο συνεπάγεται κούρσα ανταγωνισμού προς τα κάτω. Κανένα ευρωπαϊκό έθνος δεν θα κερδίσει μια τέτοια κούρσα. Σε μια τέτοια περίπτωση, εγώ θα στοιχημάτιζα υπέρ της Κίνας και της Νοτιοανατολικής Ασίας»! Η διαπίστωση του Αμερικανού οικονομολόγου είναι ήδη βεβαιωμένη από την τεράστια απόσταση που χωρίζει τις περιφερειακές χώρες, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Ισπανία, έναντι των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης. Πως μπορεί, άραγε, να αλλάξει ο προσανατολισμός της Ευρώπης των τραπεζών; Μόνο με τον γενικό ξεσηκωμό των ευρωπαϊκών λαών, ακόμη κι αυτών που πρόσκαιρα σήμερα ωφελούνται. Και, συγχρόνως, με την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας μέσω του ελέγχου του άπληστου και τζογαδόρικου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου ήτοι των τραπεζών.

Ιδεολογικοί μεταπράτες

Από εδώ οι φίλοι της «πλατείας» κι από εκεί οι αντίπαλοί της. Ο διαχωρισμός στην τηλεοπτική σκηνή της κρατικής τηλεόρασης(ΝΕΤ) επεδίωκε καταφανώς να αντικατοπτρίσει (κατ’ άλλους να επιβάλλει) μία υπαρκτή διαίρεση. Οι φίλοι της «πλατείας», όμως, ήραν το διαχωρισμό, δημιουργώντας συνθήκες ιδιότυπης επιθετικότητας εκ μέρους των τριών δημοσιογράφων που διηύθυναν τη συζήτηση. Νικητής αναδείχθηκε η κοινωνία και ηττημένη η προσπάθεια δημιουργίας «εμφυλίου μεταξύ των κάτω», μεταξύ εκείνων «που δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα». Το ίδιο ατελέσφορη παρέμεινε και η προσπάθεια συκοφαντίας των εργαζομένων του Δημοσίου μέσω γενικεύσεων και αφαιρέσεων, ενώ δεν είπε κανείς κουβέντα για τα πολιτικά κόμματα που έπαιξαν και συνεχίζουν να παίζουν το πελατειακό παιχνίδι, αυτό που εξαχρειώνει τον πολίτη, που υποβιβάζει την πολιτική συμμετοχή σε μία κοινή αγοραπωλησία, που καθιστά τη δημοκρατία ένα στημένο παιγνίδι, που διαπαιδαγωγεί την κοινωνία στο ραγιαδισμό, στην ελάσσονα προσπάθεια, στην κουτοπονηριά των λαμόγιων, ενώ καθιστά την αξιοκρατία και την μείζονα προσπάθεια ίδιο των ηλιθίων. Πρέπει να σταματήσει αυτό; Πρέπει. Πως όμως; Ρίχνοντας στην ανεργία χιλιάδες νέους; Όχι. Απλώς καταργώντας το θεσμισμένο πελατειακό σύστημα και εγκαθιστώντας ένα αυστηρό αξιοκρατικό σύστημα και κυρίως εργασία για όλους. Γιατί δεν το έκανε κανείς;
Κανείς επίσης δεν λέει ότι το πελατειακό σύστημα και η διαφθορά νομιμοποιήθηκαν μέσω της «κοινωνίας του ρίσκου», που εισήγαγαν οι εκσυγχρονιστές του κ. Σημίτη και οι νεοφιλελεύθεροι. Ο διεφθαρμένος πολιτικός, ο παράνομος επιχειρηματίας(ακόμα και οι νονοί της μαφίας) αλλά και ο βαγαπόντης πολίτης δεν ήταν παρά κάποιοι που αναλαμβάνουν τους «κινδύνους» των ενεργειών τους. Αυτή η αντίληψη εξάλειψε τα ιδεολογικά όρια μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας, μεταξύ ηθικότητας και ανηθικότητας. Όλα επιτράπηκαν καθώς βυθίστηκαν στον απόλυτο σχετικισμό. Κι αυτό έχει πλέον εγγραφεί στον πολιτιστικό κώδικα του νεοέλληνα. Αυτό αποεγγράφεται, σήμερα, με βίαιο τρόπο με χειρουργικές επεμβάσεις επί της κοινωνίας και φάρμακα που γίνονται φαρμάκια για τους ανθρώπους.
Αλλά για ποιους ανθρώπους και για ποια κοινωνία μιλάμε; Γνωστός αρθρογράφος εκτιμά ότι δεν υπάρχει κοινωνία, αλλά μόνο άνθρωποι. Ότι η κοινωνία είναι αναλυτικό εργαλείο της αριστεράς! Μήπως σύμφωνα με τη λογική του δεν υπάρχει η συλλογικότητα που ονομάζεται Έθνος, ή ελληνισμός; Γενικά, στην Ευρώπη η κοινωνία εκλαμβάνεται ως εκείνο το σύνολο ανθρωπίνων ατομικοτήτων όπου το συλλογικό Εμείς –το ανθρώπινο- είναι η κεντρομόλος δύναμη και το άτομο η φυγόκεντρος. Εδώ το Εγώ αντιστοιχεί στην «ποίηση» και το Εμείς στο «έλεος»: «Ποίηση και Έλεος. Ποίηση: απόλαυση προσωπική, σπάνια, μυστική. Έλεος: εγκατάλειψη του εγώ σε όλους τους άλλους υποφέροντες...». Αυτά τα δύο σε κανέναν μεγάλο ποιητή δεν πάνε χώρια επισημαίνει ο Μπωντλαίρ. Αντίθετα, στις ΗΠΑ ο τόνος δεν θα δοθεί στην κοινή «ανθρώπινη ιδιότητα» (Καντ) αλλά σε μια ατομικότητα που ακόμη και όταν προσβλέπει στους άλλους, βλέπει σ’ αυτούς μόνο τον εαυτό της. Έτσι, ενώ στην Ευρώπη η συλλογικότητα θα είναι ιερή ως πυρήνας του έθνους-κράτους και η λατρεία του Εγώ μια «εκτροπή», μία ιδιώτευση, μία αναχώρηση από την Πόλη, ή έστω ένας τρόπος να βλέπει κανείς «απ’ έξω» τον κόσμο, στις ΗΠΑ το άτομο θα καταστεί «ιερό» μέσω μιας θρησκείας της οποίας ο άνθρωπος θα είναι συγχρόνως και «πιστός και θεός». Άρα, η θέαση της κοινωνίας και του ατόμου είναι κοινωνικο-πολιτισμικό και λιγότερο πολιτικό ζήτημα.
Ο A. Tocqueville στο βιβλίο του «Η Δημοκρατία στην Αμερική» διακρίνει τον εγωισμό από τον εμφανισθέντα κατά τη βιομηχανική επανάσταση «ατομισμό». Ο ατομικισμός σημαίνει την απόσυρση του πολίτη από τη «μεγαλύτερη κοινωνία» προς αυτή της οικογένειας και των φίλων και γρήγορα μετατρέπεται σε πρωτόγονο εγωτισμό που «αποστειρώνει κάθε αρετή από τις αξίες της» και καθιστά αδύνατη τη δημοκρατία. Συνεπώς, η ματιά του αρθρογράφου μας έχει μία ιδεολογική αφετηρία, αυτή του δυτικού βιομηχανικού ατομικισμού και συγκεκριμένα του αμερικάνικου. Αντιθέτως, για μας η πολιτιστική διαδικασία, που είναι η ενσωμάτωση των κοινωνικών περιορισμών και κανόνων από ένα άτομο, έχει μία ιστορία. Γιατί η σχέση μεταξύ ατόμου και συλλογικότητας, Εγώ και Εμείς είναι η σχέση ζωικού και ανθρώπινου. Η συλλογικότητα και το κοινωνικό είναι η άρση του ανθρώπου από τη ζωική στην ανθρώπινη κατάσταση. Σ’ αυτή την κατεύθυνση ο Ντυρκαίμ εκτιμά ότι οι ανθρώπινες ατομικότητες δια του καταμερισμού της εργασίας συνειδητοποιούν τις διακεκριμένες τους προσωπικότητες. Ο ίδιος πάντως λέει πως η «ιερότης των προσώπων», τα ατομικά δικαιώματα και οι υποχρεώσεις έχουν γίνει η σύγχρονη θρησκεία όπου «ο άνθρωπος είναι ταυτοχρόνως και πιστός και θεός». Και ο Ντυρκαίμ καταλήγει επισημαίνοντας ότι «το άτομο είναι παράγωγο μάλλον της κοινωνίας [δηλαδή μια ιδιαίτερη παράσταση στη σύγχρονη συλλογική συνείδηση] παρά αιτία της», ο ατομισμός είναι «κοινωνικό προϊόν όπως όλες οι ηθικές…».

Λογοκρισία

Η λογοκρισία σήμερα δεν γίνεται με την απαγόρευση μιας πληροφορίας αλλά με την υπερπληθώρα πληροφοριών. Μπορεί η μεγάλη είδηση των ημερών να είναι τα νέα μέτρα εξόντωσης των εργαζομένων και των συνταξιούχων, αλλά αυτή αποδυναμώνεται, αφυδατώνεται από την επικίνδυνη αγανάκτηση που εκλύει, μέσω άλλων ειδήσεων, όπως το μεγάλο θέμα των στημένων ποδοσφαιρικών παιγνιδιών, το σκάνδαλο με την «κρυφή αποθήκη» φαρμάκων στο Ιπποκράτειο και τους διευθυντές σχολείων που έστελναν παραποιημένα στοιχεία στο υπουργείο Παιδείας! Είναι τυχαίο ότι όλα αυτά τα σκάνδαλα δημοσιοποιήθηκαν χθες; Όχι. Και δεν πρόκειται για συνομωσιολογικό τρόπο σκέψης αλλά για αμιγώς επικοινωνιακό σχεδιασμό. Αλλά για να μπορέσει η κυβέρνηση να στήσει αυτό το επικοινωνιακό παιγνίδι με τα… στημένα πρέπει να συγκεντρώνει μια σειρά από εξουσίας. Τότε τι γίνεται η περίφημη διάκριση των εξουσιών; Δεν υπάρχει πλέον και είναι απλώς θεωρητική (P. Rosanvallon). Εκτελεστική(κυβέρνηση), νομοθετική(Βουλή) και δικαστική εξουσία ταυτίζονται. Αν εδώ προσθέσουμε και την εξουσία πάνω στα μεγάλα μέσα ενημέρωσης μέσω του ελέγχου διαμόρφωσης της ατζέντας τους, τότε αυτό δεν είναι δημοκρατία. Δεν είναι τυχαίο ότι χθες όλοι μιλούσαν για τα στημένα παιγνίδια, ενώ για το στημένο πολιτικό παιγνίδι, για το στήσιμο στο… στήσιμο δεν μιλούσε κανείς.
Ο στόχος, εν προκειμένω, του σχεδίου είναι να καταπνιγεί ή να ματαιωθεί η έκδηλη πλέον αμφισβήτηση των «αξιών» και των συμφερόντων αυτών που λαμβάνουν τις αποφάσεις. Με άλλα λόγια αναπτύσσεται ένας μιντιακός μηχανισμός που επιδιώκει να εξαφανίσει τις αντιδράσεις στα μέτρα του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος πριν καν διατυπωθούν, να τα εξουδετερώσει πριν αυτά κερδίσουν δύναμη ή πρόσβαση στους συναφείς με τη λήψη των αποφάσεων χώρους –στο εσωτερικό δηλαδή της κυβέρνησης και της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ.
Αν δηλαδή τα παλιά αυταρχικά καθεστώτα λειτουργούσαν με βάση την «παραγωγή της άγνοιας»(λογοκρισία), τα σύγχρονα βασίζονται στο παραπλανάν, στην κατασκευή ή τη διαμόρφωση των προτιμήσεων που συντελούν στην εκούσια συμμόρφωση ή υποταγή στην αθέμιτη κυριαρχία των ισχυρών, που ασκείται κυρίως στο συμβολικό πεδίο της επικοινωνίας, των ιδεών, των πεποιθήσεων και της κοινωνικοποίησης(σχολείο). Σ’ αυτό διαδραματίζει μεγάλο ρόλο η βιομηχανία της συνείδησης(ΜΜΕ) και των κατόχων-βαρόνων της. Τα μεγάλα μίντια και δη η τηλοψία έχουν καταστεί ο τόπος συνάντησης οικονομίας και πολιτικής(διαπλοκή), με τη δεύτερη να έχει απολέσει το παιγνίδι από την πρώτη, εξαρτώμενη πλήρως από αυτή. Έτσι όλα καταλήγουν σε μία ήπια, συμβολική βία, που είναι ανεπαίσθητη και αφανής ακόμη και στα θύματά της. Όλα καθίστανται φυσικά ακόμα και η εξόντωση των «κάτω». Συνεπώς, γινόμαστε, σήμερα, μάρτυρες ενός επικοινωνιακού σχεδίου που κυμαίνεται από την καθαρή λογοκρισία και την παραπληροφόρηση μέχρι τους ποικίλους και ιδιαίτερους τρόπους απομώρανσης της κρίσης καθώς και την προαγωγή και συντήρηση κάθε είδους παραλογισμού και απατηλής σκέψης, μεταξύ των οποίων είναι και η φυσικοποίηση της αδικίας.
Αυτό όμως το οπλοστάσιο επιτήρησης και ελέγχου της εξανάστασης των «κάτω» έχει σήμερα έναν μεγάλο και παραδοσιακό αντίπαλο, το «δρόμο» με την επικοινωνιακή έννοια του όρου, ή την «πλατεία» με την πολιτική. Εκεί σήμερα ακυρώνεται ο έλεγχος του μεγάλου θυμού. Γι’ αυτό ενδέχεται στην «πλατεία» να ασκηθούν οι παραδοσιακές μορφές βίας προκειμένου να εξαλειφθεί ως θεσμός επικίνδυνης αμφισβήτησης.

Περί της δημοκρατίας

Το ερώτημα περί της δημοκρατίας επανατέθηκε στη Βουλή. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης θέτοντας το 1981 ως χρονικό όριο της εγκαθίδρυσης της δημοκρατίας στην Ελλάδα θέλησε να οικειοποιηθεί υπέρ του κόμματός του το συμβολισμό. Είναι, όμως, γνωστό ότι η δημοκρατία εγκαθιδρύθηκε το 1974, γεγονός το οποίο εκτός από τον κ. Πάγκαλο αμφισβητούν και οι Αγανακτισμένοι των οποίων το πανό αναγράφει «Ψωμί Παιδεία Ελευθερία-Η χούντα δεν τελείωσε το ‘73». Σύμφωνα με τους τελευταίους, το ερώτημα δεν είναι από πότε έχουμε δημοκρατία στην Ελλάδα, αλλά αν σήμερα έχουμε δημοκρατία. Κι αν όντως το 1981 ένα πολύ μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας το οποίο ήταν αποκλεισμένο από την εξουσία απόκτησε πρόσβαση σ’ αυτή μέσω του ΠΑΣΟΚ και του πελατειακού συστήματος, σήμερα οι αποκλεισμένοι είναι οι άνεργοι, οι νέοι που δεν είναι οργανωμένοι σε κανένα κόμμα εξουσίας. Σ’ αυτό τον αποκλεισμό αντιστοιχεί μία κατά προσομοίωση δημοκρατία. Ο Λέστερ Θόροου (σύμβουλος του Μπιλ Κλίντον) το έλεγε κυνικά: «σήμερα ψηφίζουν μόνο οι πλούσιοι» με τις ψήφους που αγοράζουν! Αλλά αυτό δεν είναι η κλασσική ολιγαρχία; Όσο για τους πολιτικούς δεν είναι παρά οι πλασιέ των μεγάλων συμφερόντων από τα οποία εξαρτώνται. Το πολιτικό σύστημα, συνεπώς, αντλεί κατ’ επίφαση τη δημοκρατική νομιμοποίησή του από τους πολλούς, ενώ στην πραγματικότητα νομιμοποιείται από την υλική στήριξη των πλουσίων. Το ιδεολογικό προκάλυμμα αυτής της προσομοιωμένης δημοκρατίας είναι η άποψη πως ο πλούσιος (Ροβινσώνας) και ο φτωχός «εργαζόμενος» (Παρασκευάς) αντί να βλάπτουν ο ένας τον άλλο, μπορούν να συνεννοούνται(ιδού και η συναίνεση) για να χρησιμοποιήσουν όσο το δυνατόν καλύτερα τις ιδιαίτερες ικανότητές τους! Εδώ σημαντικός είναι ο ρόλος των διανοούμενων (32+), οι οποίοι επικαλούνται αδιαλείπτως τη δημοκρατία, όπως ο Ταρτούφος τα ονόματα των αγίων, υποστηρίζοντας ότι υπάρχει ισότητα ανάμεσα στον κοινό άνθρωπο και τους ισχυρούς ως προς το δικαίωμα να «ζήσει κάποιος τη ζωή του»! Είναι αυτοί για τους οποίους η «σοφία» είναι ο κοινός νους που περιλαμβάνει τις δύο πνευματικότητες, αυτή του λογιστή κι εκείνη του εφόρου.
Όλοι αυτοί, όμως, βλέπουν τη σημερινή κατάσταση απ’ έξω, όπως ο γιατρός τον ασθενή, όπως βλέπει τον άνεργο εκείνος που είναι βέβαιος για τη δουλειά του. Αυτή είναι μία «έξωθεν» δημοκρατία, μία απάνθρωπη δημοκρατία για πάνω από το 20% του ενεργού πληθυσμού της χώρας. Επίσης, όταν καταργούν σχολεία και πανεπιστήμια, ή όταν εξαλείφουν τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες, αυτό δεν είναι δημοκρατία. Είναι ολιγαρχία. Και για τους αποκλεισμένους είναι ολοκληρωτισμός. Γιατί βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα ολοκληρωτικό παιγνίδι όπου οι μόνοι που θα σωθούν θα είναι οι «μεγάλοι», οι μεγαλο-επιχειρηματίες, οι μεγαλογιατροί, οι μεγαλοδικηγόροι, οι μεγαλοδημοσιογράφοι. Αυτή η ταξική κατηγοριοποίηση υφίσταται στο εσωτερικό κάθε κοινωνικής κατηγορίας και ομάδας, η οποία δομείται με ιεραρχική, πυραμιδική μορφή. Οι «μεγάλοι» (οι πάνω) όλων των κατηγοριών είναι αυτοί που διαπλέκονται μεταξύ τους, επιδιώκοντας, σήμερα, την απόρριψη στον Καιάδα των «μικρών», των κάτω.
Τώρα ακούμε για τα ηθικά νέα μέτρα, για το δίκαιο νέο Μνημόνιο, ουσιαστικά για μία πιο δίκαιη εξόντωση. Είναι το νέο τροπάρι των ευρωπαϊκών ελίτ, που επιχειρούν να εγκαταστήσουν μέσω της «ηθικοποίησης του καπιταλισμού» μια νέα σύνθεση, μια νέα σοσιαλδημοκρατική παγκόσμια τάξη, όπου ο Ροβινσώνας και ο δούλος του ο Παρασκευάς θα συνυπάρχουν αρμονικά ως ζευγάρι όχι προς χάριν της ευτυχίας, όπως πριν, αλλά λόγω της ανάγκης διαχείρισης της κρίσης.
Γιατί από τη «δημοκρατία του standing», από τη δημοκρατία της αέναης ανάπτυξης, της ευφορικότητας και της θέσης ότι δια της ποσότητας θα επέλθει η αυτόματη εξίσωση και η ευημερία για όλους, βρισκόμαστε ενώπιον της «δημοκρατίας του φόβου», μπροστά στη δημοκρατία της καθήλωσης, όπου τα δικαιώματα στην υγεία, στις διακοπές, στη γνώση, ακόμα και στο φυσικό αέρα δεν υφίστανται ως αξίες χρήσης, ως φυσικά δικαιώματα, αλλά ως ανταλλακτικές αξίες, ως εμπορεύματα. Όλη η δημόσια, η κοινή περιουσία των Ελλήνων πωλείται, ιδιωτικοποιείται.
Μπορεί, άραγε, να υπάρξει μία άλλη προοπτική από αυτή της ολιγαρχικής δημοκρατίας. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο συστηματοποιημένος σωρός των ιδεολογιών –καπιταλισμός, σοσιαλισμός, δημοκρατία- πρέπει να αποδιαρθρωθεί, έτσι ώστε να μπορέσουμε να πειραματιστούμε με τα υλικά, να προσθέσουμε καινούργια στοιχεία και να δημιουργήσουμε νέους συνδυασμούς. Είναι αλήθεια ότι χρειαζόμαστε απεγνωσμένα νέες, ευρηματικές προσεγγίσεις στα ανθρώπινα προβλήματα του καιρού μας. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται μετριοπάθεια, γιατί τίποτα δεν είναι απόλυτο, καμία πραγματικότητα και καμία αλήθεια δεν είναι αντικειμενική, κανείς δεν έχει τα ίδια συμφέροντα με τον άλλο.
Η συλλογιστική του όλου εγχειρήματος εκκινεί από την πεποίθηση πως δεν υπάρχουν «μονόδρομοι», δεν μπορεί να υπάρξει μία και μοναδική εμπορευματική αξία στην οποία να υποτάσσονται τα πάντα. Εν τέλει θα το ξαναπούμε, αν ο Μάης του 1968 ήταν μία αντίδραση στην επιχείρηση αλλαγής των πολιτιστικών κωδίκων, το ίδιο συμβαίνει και σήμερα. Τότε είχαμε την αναγνώριση του ατόμου μέσα από την ηθική της συλλογικής Πράξης για έναν καλύτερο κόσμο. Σήμερα, έχουμε την αμυντική δράση απέναντι στην προσπάθεια εξαφάνισης και της συλλογικότητας και του ατόμου και της προοπτικής ενός κόσμου καλύτερου.

Ακόμα ένα λεπτό, δήμιε

Έφριξε η γη, απεστράφη ο ήλιος και του ναού το καταπέτασμα εσχίσθη. Μόνο η βιβλική ποίηση μπορεί να αποδώσει τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα αλλά και όσα μπορούν να συμβούν στην Ευρώπη σήμερα. «Δώστε τον ήλιο σας»(σ.σ. ηλιακή ενέργεια), τη γη σας, τους εργάτες σας σε φθηνή τιμή για να σας δώσουμε το δάνειο λέει ο γερμανός Σόιμπλε. «Ακόμα ένα λεπτό δήμιε» λέει η Ελλάδα λίγο πριν την εκτέλεση-πτώχευσή της σύμφωνα με γαλλικό περιοδικό. Αντιθέτως, σε βοήθεια της Ελλάδας προστρέχουν… 70 πολυεθνικές οι οποίες στην κοινή ανακοίνωσή τους αναφέρουν ότι «Οι λύσεις όπως ο εξοστρακισμός χωρών από την ευρωζώνη ή το σχίσμα μεταξύ μίας Ένωσης των χωρών του Βορρά και μίας του Νότου, δεν είναι καλές». Οι επικεφαλείς των οικονομικών κολοσσών επισημαίνουν στους πολιτικούς της Ευρώπης, κυρίως σ’ αυτούς της Γερμανίας και της Γαλλίας πως η ενιαία αγορά και το κοινό νόμισμα είναι τα μεγάλα τους πλεονεκτήματα. Είναι πασίγνωστο το τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα των δύο βιομηχανικών χωρών έναντι των περιφερειακών. Γι’ αυτό «μία αποτυχία του ευρώ θα είναι μοιραία για την Ευρώπη» καταλήγουν τα ηγετικά στελέχη των πολυεθνικών. Δεν διαφωνούν οι πολυεθνικές με τον Σόιμπλε. Κοινός τόπος και των δύο μερών είναι οι «πιο αυστηροί κανόνες σταθερότητας», «οι δομικές αλλαγές στην εργασία». Κάντε συνεπώς τους εργαζόμενους δούλους και όλα τα δάνεια δικά σας! Αλλά εκείνος ο Ζαν Κλοντ Γουνκέρ κατάλαβε από το μακρινό Λουξεμβούργο ότι οι Έλληνες έχουν φθάσει στα όριά τους. Παρόλα αυτά υπάρχουν Έλληνες που διαφωνούν με τον πρόεδρο της ευρωζώνης, όπως ο αρθρογράφος εκείνος του οποίου η αισθητική και το βλέμμα φρικιούν μπροστά στην «τριτοκοσμική εικόνα της Αθήνας» λόγω της κατασκήνωσης των Αγανακτισμένων στο Σύνταγμα! Ανάλογη είναι και η απορία άλλου αναλυτή που εξανίσταται για τις διαμαρτυρίες πολιτών που έχουν κατά τη γνώμη του το δημοκρατικό δικαίωμα κάθε τέσσερα χρόνια να εκλέγουν κυβέρνηση ή ακόμη και να την αλλάζουν. Αυτός ο κύριος δεν γνωρίζει τάχα για τα πολιτικά ψεύδη(«λεφτά υπάρχουν»), δεν γνωρίζει για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης μέσω της πλύσης εγκεφάλου των μίντια, δεν γνωρίζει για το πελατειακό σύστημα, για την εξαγορά της ψήφου; Άλλος –ροπαλοφόρος οπαδός της βιοπολιτικής του φόβου- μέμφεται τους «Ηρακλειδείς της αγανάκτησης» και κάθε αγανάκτησης που προέρχεται από τα «κάτω». Αντίθετα οι «πάνω», όπως αυτός και οι 32 συνάδελφοί του, μπορούν να διασύρουν και να κατασυκοφαντούν ή έστω να εκφράζουν τις αντίθετες απόψεις τους για τους αγώνες των άλλων, ενώ όταν οι άλλοι τους απαντούν, αυτό συνιστά «ιδεολογική τρομοκρατία».
Οι κύριοι αυτοί παραπέμπουν σ’ εκείνους τους… ευαίσθητους νεοφιλελεύθερους που θέλουν την εξανάσταση των απελπισμένων να μοιάζει σαν τον καφέ χωρίς καφεΐνη, σαν βόλτα σε πάρκο διαδηλώσεων φυτοφάγων που έχουν λάβει άδεια για να διαμαρτυρηθούν! Αλλά γιατί άραγε η αδιαφορία για ένα εκατομμύριο ανέργους, γιατί η υποστήριξη στην εκτέλεση με «ζωντανό θάνατο» ενός εκατομμυρίου ανθρώπων, γιατί τάχα αυτό το έγκλημα δεν πρέπει να καταδικάζεται και να τρομοκρατείται ηθικά, ιδεολογικά και πολιτικά; Γιατί απλούστατα το έγκλημα γίνεται από τους «πάνω», από στους συστημικούς, από τα τσοπανόσκυλα της εξουσίας που επιδιώκουν την επιστροφή σε μία σύγχρονη δουλεία. Και η ειρηνική τρομοκρατία των «κάτω», των απελπισμένων των πλατειών, των ανέργων –ένας στους δύο νέοι- είναι χειραφετητική, καθώς εξαλείφει τη δουλική αντίληψη ότι ο νόμος είναι φυσικός. Μάλιστα, αυτή η μη βίαιη «τρομοκρατία» δικαιώνεται καθώς η κοινωνία που θα αναδυθεί μέσα απ’ αυτήν θα αποδειχθεί αληθινά ανθρώπινη καθώς θα πάψει να αφαιρεί από τους ανθρώπους το «πρόσωπό» τους.

Μην εκπλαγείτε αν καεί η Αθήνα

«Μην εκπλαγείτε αν καεί η Αθήνα…»(The Guardian). Η λιτότητα στη λιτότητα που επιβάλλεται στους Έλληνες είναι «επικίνδυνη γιατί τσακίζει την ανάπτυξη και θα προκαλέσει κοινωνική έκρηξη»(ο οικονομολόγος Anton Brender στη Le Monde). Οι επισημάνσεις των ευρωπαϊκών εφημερίδων αφήνουν αδιάφορους τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θεωρούν ότι οι Έλληνες αλλά και οι Ιρλανδοί και οι Πορτογάλοι μπορούν να αντέξουν τα αλλεπάλληλα κύματα λιτότητας. Ομοίως συνεχίζουν να εκβιάζουν, αλλοιώνοντας κάθε έννοια δημοκρατίας και εθνικής ανεξαρτησίας. Έτσι, ο κ. Όλι Ρεν εκβιάζει κυνικά λέγοντας πως αν δεν ψηφισθεί το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα στο ελληνικό Κοινοβούλιο, τότε δεν θα δοθεί η πέμπτη δόση του δανείου. Η ψήφος συνεπώς των βουλευτών δεν γίνεται με ελεύθερη βούληση αλλά υπό το κράτος του πρωτοφανούς εκβιασμού της χρεοκοπίας. Η αντιμετώπιση αυτή του ελληνικού Κοινοβουλίου δείχνει ότι οι Ευρωπαίοι νεοφιλελεύθεροι ηγέτες της ΕΕ αντιμετωπίζουν τους Έλληνες πολιτικούς αλλά και τους Έλληνες πολίτες ως ανίκανους να εμπλακούν στις υποθέσεις της χώρας τους. Αν αυτό δεν είναι ένας ιδιότυπος δεσποτισμός(σ.σ. καθόλου πεφωτισμένος), τότε τι είναι; Δεν είναι τυχαίο ότι οι κύριοι αυτοί και οι εν Ελλάδι υποστηρικτές τους αντιμετωπίζουν την άμεση δημοκρατία όπως αναπτύσσεται στις λαϊκές συνελεύσεις των Αγανακτισμένων ως τη… «δημαγωγική τυραννία του πλήθους». Γι’ αυτό όσοι υποστηρίζουν τους Αγανακτισμένους χαρακτηρίζονται «λαϊκιστές»!
Αλλά τι επιδιώκουν σήμερα οι Ευρωπαίοι; Ό,τι και ο Γιώργος Α. Παπανδρέου. Να κερδίσουν χρόνο. Γιατί η χρεοκοπία σήμερα της Ελλάδας θα συμπαρασύρει και όλες τις άλλες περιφερειακές χώρες της Ευρώπης και κυρίως την Ισπανία. Η προσπάθεια, συνεπώς, να κερδηθεί χρόνος έχει ως στόχο να πάψουν οι άλλες χώρες να είναι ευάλωτες σε μία κατάρρευση της Ελλάδας. Αυτό σημειώνει ο οικονομολόγος A. Brender. Άρα, αν στην Ελλάδα ο Γ. Α. Παπανδρέου κατάφερε να κερδίσει πολιτικό χρόνο, οι Ευρωπαίοι επιχειρούν με το νέο δάνειο προς την Ελλάδα να κερδίσουν χρόνο ώστε να εξουδετερώσουν το ενδεχόμενο ντόμινο, αφήνοντας ύστερα την Ελλάδα να πάει στο διάβολο. Όλα θα παιχτούν σε λίγο καιρό στην Ισπανία λέει ο οικονομολόγος J. Mistral. Όπως όμως σημειώνει η οικονομολόγος A. Brunet ο συστημικός κίνδυνος όχι από τη χρεοκοπία αλλά από την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους μετά από ένα χρόνο θα είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ ό,τι σήμερα.
Τούτων δοθέντων, υπάρχει λύση σωτηρίας; Κάποιοι εκτιμούν ότι οι αδύνατες χώρες πρέπει να βοηθούνται χωρίς μέτρα λιτότητας αλλά με χαμηλότοκα δάνεια. Άλλοι θέτουν το δίλημμα ή να αφήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το ευρώ να καταρρεύσει ή να ακολουθήσει το αμερικανικό παράδειγμα όπου η ομοσπονδιακή τράπεζα(fed) αγόρασε ομόλογα ύψους 2 τρις δολάρια προκειμένου να στηρίξει την οικονομία. Ενδεχομένως η τελευταία λύση να είναι η καλύτερη αλλά χωρίς να συνοδεύεται από τα βάρβαρα και κανιβαλικά μέτρα λιτότητας που τσακίζουν τους ανθρώπους αλλά και την αγορά.

Καταιγιστικές εξελίξεις

Αυτο-απαξίωση των πολιτικών από το βήμα της Βουλή. Ο ίδιος κουφός πολιτικός λόγος. Η λαϊκή πίεση κράτησε λίγο. Αυτοί που την αισθάνθηκαν και παραιτήθηκαν χαρακτηρίζονται «βιαστικοί» ου μην και μη πραγματιστές από τους συστημικούς αναλυτές. Οι τελευταίοι δεν έχουν αντιληφθεί τίποτα. Όλοι νομίζουν ότι το αυτοκίνητο θα καταφέρνει πάντα να αποφεύγει την πρόσκρουση στο δέντρο χάρη στη δεξιότητα και το ανάποδο τιμόνι του Γάλλου οδηγού στο ράλι Ακρόπολις. Όμως τα οικονομικά δεδομένα είναι τόσο στενά, τόσο αρνητικά που δεν επιτρέπουν τα ψεύδη και τα νέα παραμύθια για «δίκαιη λιτότητα» και μνημόνια με… ανθρώπινο πρόσωπο. Κι όμως το ΠΑΣΟΚ επιμένει, αναστέλλοντας προσωρινά την αντίδραση τού «εν τω βάθει» εαυτού του και δείχνοντας ως εχθρούς της Ελλάδας όχι τους τραπεζίτες και την τρόικα αλλά τη δεξιά της πάνω και την αριστερά της κάτω πλατείας. Τάδε έφη ο επανακάμψας στο πεδίο της «ανοησίας» και της τηλοψίας υπέρβαρος προπαγανδιστής, ο οποίος μας απειλεί ότι θα συγγράψει και πόνημα, τεκμηριώνοντας το «μαζί τα φάγαμε» ήτοι τη συλλογική μας ευθύνη για την κατάντια της χώρας! Αλλά εμείς δεν λέγαμε ένα μήνα μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές ότι είναι έγκλημα να χαρακτηρίζει ο πρωθυπουργός τους Έλληνες διεφθαρμένους και ο υπουργός Οικονομικών την ελληνική οικονομία Τιτανικό; Τώρα, μόλις, ο πρωθυπουργός κατάλαβε, όπως ακούσαμε στη Βουλή, πως ότι λέγεται ακόμη και στο εσωτερικό της χώρας προκαλεί ζημιά. Γιατί, λοιπόν, η ευθύνη για τη ζημία που προκάλεσε και προκαλεί η κυβέρνηση του κ. Παπανδρέου να είναι συλλογική; Αλλά έτσι είναι, ανάλογα με τα μικροκομματικά συμφέροντα η καθολικότητα που λέγεται «λαός» άλλοτε εξιδανικεύεται ως αλάθητη και οιονεί φορέας της δημοκρατικότητας, ενώ άλλες φορές καταδικάζεται ως «πλέμπα»; Ναι, ο «λαός» δεν μπορεί να νομιμοποιεί τους πάντες. Και ο Χίτλερ μέσω εκλογών ανήλθε στην εξουσία. Γι’ αυτό πρέπει να κάνουμε τη διάκριση του λαού σε vulgus και populus(Χέγκελ). Όταν υπάρχουν και λειτουργούν δημοκρατικά οι θεσμοί, τα κόμματα και ο δημόσιος χώρος, εκεί όπου αναπτύσσεται ο δημόσιος διάλογος και όπου τα ατομικά συμφέροντα μπορούν να διυλίζονται και να μετασχηματίζονται σε δημόσια, τότε έχουμε έναν βουλευόμενο και βουλόμενο «λαό». Όταν δεν συμβαίνει αυτό έχουμε ένα χαοτικό συνονθύλευμα, τον όχλο. Συνεπώς, πολλές φορές στη Βουλή ισχύει το vulgus καθώς τα ιδιοτελή ή τα μικροκομματικά συμφέροντα δεν μετασχηματίζονται σε δημόσια. Αυτό το κενό έρχονται να καλύψουν οι Λαϊκές Συνελεύσεις των πλατειών. Γιατί ο πληθυσμός δεν είχε μέχρι τώρα τρόπο να γίνει λαός, να είναι μία βουλευόμενη οντότητα που εκφράζεται. Αντιθέτως ήταν ένα συνονθύλευμα από δημοσκοπικά τάργκετ γκρουπ (ομάδες-στόχοι), τα μέλη των οποίων έχουν μόνο ηθικές ανησυχίες για να μην πεθάνουν από τις υπερδόσεις κυνισμού, ενώ συνέχονταν όλα από εκείνη τη ρατσιστική ψύχωση σύμφωνα με την οποία για όλα τα κακά φταίνε οι άλλοι, οι εξωτερικοί εχθροί, εν προκειμένω οι δεξιοί και οι… τραμπούκοι αριστεροί(Πάγκαλος)! Όμως, η οικονομική και κατ’ επέκταση η κοινωνική και πολιτική κρίση είναι τέτοια που δεν θα επιτρέψει στην κυβερνητική προπαγάνδα να στομώσει τη λαϊκή εξανάσταση. Πολύ γρήγορα το «βαθύ ΠΑΣΟΚ» θα στραφεί και πάλι εναντίον του υπόλοιπου πολιτικού σώματός του. Και τότε οι εξελίξεις θα είναι καταιγιστικές.

Η λαϊκή πίεση

Mόλις οι ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας είδαν τον λαϊκό ξεσηκωμό και την κυβέρνηση του κ. Παπανδρέου να παραπαίει, τελώντας υπό κατάρρευση, άλλαξαν αμέσως ρότα. Η κ. Μέρκελ που έλεγε ότι το νέο δάνειο προς την Ελλάδα θα πρέπει να συζητηθεί τον προσεχή Σεπτέμβριο, τώρα λέει πως «το πιο γρήγορο είναι το καλύτερο» καθώς φοβάται τη χρεοκοπία και το φαινόμενο του ντόμινο στις χώρες της Μεσογείου. Τρομοκρατήθηκαν, επίσης, από το γεγονός ότι η οικονομική κρίση κατέστη κοινωνική και πολιτική κρίση. Ήδη πολλά μέσα ενημέρωσης της Ευρώπης αναφέρουν πως «έρχεται και η σειρά μας». Για να αποδειχθεί ότι η λαϊκή εξέγερση των Αγανακτισμένων βοήθησε στην αλλαγή στάσης του γαλλογερμανικού άξονα. Επιπλέον, κι αυτό πρέπει να επισημανθεί, οι πολίτες που διαμαρτύρονται στις πλατείες της Ελλάδας, γκρέμισαν το «τείχος περιφρόνησης» για τους Έλληνες που σήκωσαν οι κεντροευρωπαίοι και κυρίως οι Γερμανοί, επαναφέροντας την εθνική μας αξιοπρέπεια.
Η λαϊκή εξανάσταση άσκησε, ομοίως, υψηλές πιέσεις στο εσωτερικό της ελληνικής κυβέρνησης. Γι’ αυτό η νέα κυβέρνηση προέκυψε πρωτίστως ως μία επικοινωνιακή προσπάθεια επανελέγχου του ΠΑΣΟΚ, κυρίως του «βαθέως ΠΑΣΟΚ», που αντιδρά σχεδόν βίαια στην προοπτική περαιτέρω μείωσης των προνομίων του τόσο στις ΔΕΚΟ όσο και στον στενό Δημόσιο τομέα, αφού είναι ο προνομιακός του χώρος. Αυτό εξυπηρετεί και η αναβάθμιση στο νέο υπουργικό συμβούλιο των πολιτικών εκπροσώπων αυτού του τμήματος του κυβερνώντος κόμματος. Όμως, η συρρίκνωση των ΔΕΚΟ και του Δημοσίου θα γίνει. Οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, η μεγάλη μείωση των συντάξεων και των μισθών καθώς και οι μεγάλες περικοπές των επιδομάτων επέρχονται καθώς προβλέπονται από το νέο Μνημόνιο. Συνεπώς, η νέα σύγκρουση στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ είναι προ των θυρών. Οι λοιποί Αγανακτισμένοι, επίσης, θα συνεχίζουν να γεμίζουν τις πλατείες και η ανεργία θα καλπάζει ενώ η αγορά θα νεκρώνει. Όλα αυτά δημιουργούν κοινωνικό και πολιτικό αδιέξοδο που θα οδηγήσει σε Οικουμενική κυβέρνηση είτε πριν είτε μετά από εκλογές. Εκτός κι αν οι Αγανακτισμένοι πολίτες ολόκληρης της Ευρώπης καταφέρουν να επιβάλλουν αλλαγή της πολιτικής της ΕΕ, η οποία δεν θα εξυπηρετεί πια μόνο τις τράπεζες αλλά και τους λαούς της.

Το πειραματόζωο έστειλε το μήνυμα

Οι άνεργοι, οι νέοι, οι συνταξιούχοι, το αγανακτισμένο πλήθος, οι πολίτες έξω από το Κοινοβούλιο διαδηλώνουν την οργή τους έναντι όσων τους ενέπαιξαν και εξακολουθούν να τους εμπαίζουν. Εντός, οι βουλευτές, οι εκπρόσωποι των πολιτών, των ανέργων, των υπαλλήλων, των νέων, των γυναικών αδυνατούν να αντιληφθούν το μέγα πάθος και τον μέγα πόνο. Κι ας λέει ο πρωθυπουργός ότι καταλαβαίνει, ότι συμπάσχει. Εάν το αντιλαμβανόταν θα έκανε αυτό που θα έκανε κάθε έντιμος άνθρωπος, θα προσέφευγε στη λαϊκή ετυμηγορία. Για να αποφασίσουν οι εκλογείς, αυτοί που υποφέρουν, με πραγματικά δεδομένα, μ’ αυτά που λεηλατούν κυριολεκτικά τη ζωή τους, και όχι με το μέγα ψεύδος που έλεγε «λεφτά υπάρχουν» για να υφαρπάξει την ψήφος τους. Υπ’ αυτή την οπτική, η κυβέρνηση, η πριν και η αναδομηθείσα, δεν έχουν τη λαϊκή νομιμοποίηση. Γι’ αυτό οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, οι νέοι και οι άνεργοι θα εξακολουθήσουν να διαδηλώνουν, μέχρι να ακουσθούν τα αιτήματά τους, με βασικό αυτό της επιβίωσής τους. Όμως, το πολιτικό σύστημα, πίσω από το οποίο καλύπτεται ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση, επιδιώκει τη δική του επιβίωση, ερχόμενο έτσι σε ευθεία σύγκρουση με τη λαϊκή αγανάκτηση. Συνεπώς, η προβοκάτσια της οποίας γίναμε μάρτυρες την προηγούμενη Τετάρτη στην Αθήνα με τους αστυνόμους-φρικιά θα ωχριά μπροστά στη γιγαντιαία καταστολή του «εχθρού λαού» που προετοιμάζεται.
Ήδη η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ υπό το φάσμα της απώλειας της εξουσίας και μετά από πρωτοφανείς συκοφαντίες περί «αποστασίας» και «Ιουλιανών» εναντίον όσων βουλευτών του τόλμησαν να σηκώσουν φωνή αμφισβήτησης του αρχηγού, προσωρινά συσπειρώνεται, δίνοντας παράταση πολιτικού χρόνου στον Γ. Α. Παπανδρέου και προκαλώντας κυριολεκτικά απέχθεια σε κάθε δημοκρατικό πολίτη, ενώ πιστοποιεί ταυτόχρονα την ανίατη κρίση του αρχηγικού, κομματικοκρατικού, οικογενειοκρατικού και σε κάθε περίπτωση αντιδημοκρατικού πολιτικού μας συστήματος. Αλλά σε ποια βάση έγινε η συσπείρωση των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ; Στη βάση της επανάληψης της ιστορίας και των συμβολισμών και όχι επί της ουσίας που είναι η διαχείριση του τεράστιου χρέους. Αντιθέτως, το χρέος «είναι διαχειρίσιμο» επανέλαβε χθες ο πρώην πλέον τσάρος της Οικονομίας. Το ίδιο πιστεύει και ο πρωθυπουργός, ο οποίος με απίθανη μεγαλαυχία μίλησε για «διαμόρφωση συνθηκών στη διεθνή σκακιέρα, ώστε η Ελλάδα να παίξει το ρόλο που της αρμόζει»! Αυτοί οι άνθρωποι, δυστυχώς, εξακολουθούν να μας κυβερνούν.
Το ίδιο, όμως, ισχύει και για τους Ευρωπαίους ηγέτες καθώς και τους δανειστές που αμέσως χθες συναισθάνθηκαν ότι το πειραματόζωο πνέει τα λοίσθια και προσέτρεξαν αμέσως σε βοήθειά του, δικαιώνοντας εκείνους που έλεγαν πως η απειλή χρεοκοπίας μπορεί να γίνει «όπλο» υπέρ της ελληνικής οικονομίας. Αλλά η κυβέρνηση δεν διαπραγματεύθηκε ποτέ. Απλώς υπακούει. Η «διαπραγμάτευση» έγινε μόνο από τους Αγανακτισμένους στις πλατείες, οι οποίοι έστειλαν το μήνυμα «ως εδώ και μη παρέκει». Και το έλαβαν όλοι, ακόμη και το ΔΝΤ. Μόνο που η ακολουθούμενη πολιτική παραμένει η ίδια, αυτή της εξόντωσης των εργαζομένων, που θεωρούνται άχρηστοι, όπως στα ολιγαρχικά καθεστώτα.

Δημοκρατικό έλλειμμα

Το γράφαμε από χθες. Το έλεγαν στην πλατεία Συντάγματος εδώ και ημέρες. Και συνέβη. Οι γνωστοί «μπαχλάκηδες» λειτούργησαν ως προβοκάτορες και αιχμή του δόρατος της κυβερνητικής καταστολής. Και δεν ξέρουμε αν όντως βρέθηκε «προβοκάτορας» αστυνομικός, εκείνο, όμως, που είδαμε ιδίοις όμμασι είναι πως τα ματ «προστάτευαν» τους «μαύρους», ακολουθώντας τους κατά πόδας. Είδαμε, επίσης, τον γκριζομάλλη αναρχικό να προετοιμάζεται, δένοντας τα παπούτσια του, όπως εκείνος που ετοιμάζεται να χτυπήσει… πέναλτι ή να τρέξει. Το υποψιαστήκαμε όταν διαπιστώσαμε ότι τα συνδικάτα της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ λειτούργησαν ελλείψει στοιχειώδους περιφρούρησης ως «Δούρειοι Ίπποι» για να λάβει χώρα η μεγάλη προβοκάτσια που θα οδηγούσε στην καταστολή του εκπληκτικού κινήματος των Αγανακτισμένων στην πλατεία Συντάγματος.
Πάντως, η άσκηση βίας φανερώνει την αδυναμία της κυβέρνησης να ανταπεξέλθει στην κρίση, περιφρουρώντας πολιτικά τη δημόσια σφαίρα, το δυνητικό δηλαδή χώρο εμφάνισης και έκφρασης των πολιτών. Σε κάθε περίπτωση και με πολιτικούς όρους, η επιβολή δια της βίας σημαίνει την απώλεια της πολιτικής ηγεμονίας εκ μέρους της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Υπό ορισμένες συνθήκες όμως η κρατική βία, όπως εν προκειμένω, όχι μόνο δεν εκφοβίζει αλλά αντίθετα τροφοδοτεί την εξέγερση.
Τα χθεσινά γεγονότα καταδεικνύουν ότι η ισχύουσα δημοκρατία δεν απέχει πολύ από τον ολοκληρωτισμό, όπως τον ορίζει η Χάνα Άρεντ (The Origins of Totalitarianism), που έχει ως στόχο να εξασφαλιστεί η επικράτεια της ενιαίας θέλησης, του γνωστού «μονόδρομου». Για να συμβεί αυτό πρέπει να εκκαθαριστεί, ταυτόχρονα ο εχθρός και ο αυθορμητισμός, ό,τι δηλαδή συγκροτεί τη μοναδικότητα της ανθρώπινης ταυτότητας. Επιχειρείται, επίσης, πέραν της φυσικής εξόντωσης του αντιπάλου, η μεταφυσική εξαφάνιση του Πολλαπλού μέσα στο Ένα. Γι’ αυτό οι δυτικές δημοκρατίες, που απέμειναν χωρίς αντίπαλο απέναντί τους μετά το 1989, εμπεριέχουν τα σπέρματα του Ολοκληρωτισμού. Συγκεκριμένα, η σύγχρονη δημοκρατία, ενώ είναι δημοκρατική στο επίπεδο της κρατικής δομής και των θεσμών, αφήνει να εισχωρήσουν στο εσωτερικό της οι ολοκληρωτικοί τρόποι συμπεριφοράς και αντιπροσώπευσης. Η απαξίωση της πολιτικής, η οποία περιορίζεται πλέον σε θέματα ασφάλειας, και η υποταγή της στην οικονομία είναι ένα απτό παράδειγμα. Η Άρεντ υπό μία δημοκρατική οπτική γωνία ισχυρίζεται ότι η σύγχρονη δημοκρατία και η ολοκληρωτική κοινωνία, όσο συγκρουσιακές κι αν είναι οι σχέσεις τους, έχουν κάποιες άδηλες κοινές αρχές.
Ένα δημοκρατικό καθεστώς, τέλος, μπορεί να αξιολογηθεί με κριτήριο το βαθμό πολιτικής βίας που υπάρχει ακόμα σ’ αυτήν(σ.σ. αστυνομικό κράτος), από το πόσο μεγάλο τμήμα των πολιτικών σχέσεων είναι ακόμα μυστικές(σ.σ. διαπλοκή με μέσα ενημέρωσης και οικονομικά συμφέροντα, που «ευνοεί την τέχνη του ψεύδους»), πόσο μεγάλη, εν κατακλείδι, είναι η δεσμευτική ισχύς των συμφωνιών μεταξύ των κοινωνικών και των πολιτικών δυνάμεων (σ.σ. ασυνέπεια υποσχέσεων και απαξίωση πολιτικής). Με αυτά τα κριτήρια υπάρχει μεγάλο δημοκρατικό έλλειμμα στο πολιτικό μας σύστημα.

Η μεγάλη προβοκάτσια

Σε πέντε χρόνια οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας θα εγκαταλείψουν το ευρώ. Η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Ιταλία θα επιστρέψουν στα εθνικά τους νομίσματα για να καταστούν ανταγωνιστικές. Η δήλωση του νομπελίστα οικονομολόγους ου μην και τζογαρόδου Ν. Ρουμπινί συνιστά αυτοεκπληρούμενη προφητεία καθώς αφ’ εαυτής συνιστά ώθηση της Ελλάδας και των λοιπών περιφερειακών χωρών της ευρωζώνης στο χάος. Η διεθνής μαφία των τραπεζιτών και των παραγόντων του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου θέλει την Ελλάδα χρεοκοπημένη. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή τη στιγμή η χώρα μας μετά την τελευταία υποβάθμιση του οίκου Standard & Poor’s είναι αυτή με τη χαμηλότερη πιστοληπτική ικανότητα σε ολόκληρο τον κόσμο! Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, η ελληνική κυβέρνηση αποδέχεται να τεθεί ταφόπλακα στην ελληνική οικονομία με την υιοθέτηση του αντιαναπτυξιακού και υφεσιακού μεσοπρόθεσμου προγράμματος λιτότητας που επιβάλλει η τρόικα. Ήδη ο οικονομικός θάνατος είναι ορατός παντού. Τα λουκέτα σε επιχειρήσεις πολλαπλασιάζονται με αύξουσα ταχύτητα. Το ίδιο και οι άνεργοι. Η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σε κατάσταση βρασμού και η πολιτική σύγκρουση μεταξύ Αγανακτισμένων και εξουσίας είναι προ των πυλών. Ήδη τα αντίπαλα «στρατεύματα» αναπτύσσονται, δημιουργώντας τις συνθήκες μιας καταστροφικής αντιπαράθεσης. Οι γλοιώδεις εστέτ της ελληνικής διανόησης και οι αρθρογράφοι υπερασπίζονται από το ύψος της βολής τους τα εκδοτικά πρυτανεία που τους σιτίζουν, επιτιθέμενοι με περισσή περιφρόνηση εναντίον των Αγανακτισμένων, τους οποίους παρουσιάζουν ανιστόρητα και ποταπά κατά το ανάλογο εκείνων που έφεραν στην εξουσία τον Πινοσέτ στη Χιλή. Τούτων δοθέντων και τηρουμένων των αναλογιών, ο Γιώργος Α. Παπανδρέου κατ’ αυτούς είναι ο μάρτυρας Σ. Αλιέντε! Με τέτοιες στρεψοδικίες τα ψόφια θρασίμια του… πνεύματος δικαιολογούν το μισθό τους, συκοφαντώντας όλους όσους τολμούν να αντιδράσουν, όλους όσους θέλουν να λειτουργούν ως πολίτες και όχι ως ιδιώτες, όλους εκείνους που αρνούνται την εθελοδουλεία, την ατομική και εθνική ανελευθερία. Πολύ φοβόμαστε ότι αυτά τα «ψόφια πρόβατα» προετοιμάζουν το έδαφος για τη βίαιη διάλυση του κινήματος των πολιτών, του κινήματος των Αγανακτισμένων με τη χρήση προβοκατόρων και των δυνάμεων καταστολής. Γι’ αυτό σήμερα πρέπει όλοι να περιφρουρήσουν την ειρηνική εξέλιξη της πάνδημης διαμαρτυρίας των πολιτών. Οι προβοκάτορες πρέπει να απομονωθούν. Αλλά και η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός ας μη ρισκάρουν μία σύγκρουση, που μπορεί να αποβεί ανεξέλεγκτη και ολέθρια. Η σημερινή ημέρα ή θα είναι η μέρα της αφύπνισης της ελληνικής κοινωνίας ή μια μαύρη σελίδα βίας και καταστολής. Η ευθύνη όσων επιλέξουν το δεύτερο εγκληματικό δρόμο θα είναι πολύ μεγάλη.
Υ.Γ. Το κείμενο αυτό γράφτηκε χθες και δυστυχώς επαληθευτήκαμε

Ετοιμάζουν προβοκάτσια;

Παρά τη σφοδρή μπόρα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συνέρευσαν και πάλι στις πλατείες. Όλη η Ελλάδα μια πλατεία. Μόνο που κάτι εκφυλιστικό «μυρίζει» στον αέρα. Αίφνης, το εμπόριο ουσιών μετακόμισε από την Ομόνοια στους πέριξ του Συντάγματος δρόμους. Οι Αγανακτισμένοι αναζητούν τρόπο για να τους απομακρύνουν. Κάποιοι μιλούν για κλιμακούμενη προβοκάτσια η οποία θα κορυφωθεί τις επόμενες ημέρες. Άλλοι καταγγέλλουν τα σενάρια τρομοκρατίας που στοχεύουν στην αποθάρρυνση των πολιτών. Μαζί με τις τρομοκρατικές φήμες και οι εκβιασμοί της Bundesbank που αναφέρονται σε πτώχευση της χώρας αν δεν εφαρμοστεί το νέο Μνημόνιο. Ανησυχούν, οι ξένοι επικυρίαρχοι, ανησυχούν και οι εγχώριοι ψιττακοί τους, αλλά ομοίως με τους καθεστωτικούς, ανησυχεί και η συστημική αριστερά που δεν κατάφερε να «καπελώσει» τις πλατείες, αποκλειόμενη από αυτές. Το κίνημα πλέον στρέφεται εναντίον του πολιτικού συστήματος συνολικά, το οποίο επιζητεί να ανατραπεί, αλλά κανείς δεν λέει με τι θα αντικατασταθεί. Ο στόχος είναι «να φύγουν και να μην επιστρέψουν με άλλο προσωπείο όλοι όσοι δημιούργησαν το σημερινό αδιέξοδο: ΔΝΤ, μνημόνια, τρόικα, κυβερνήσεις, τράπεζες και όλοι όσοι μας εκμεταλλεύονται…». Και μετά; Άγνωστο.
Σε κάθε περίπτωση πάντως το κίνημα των Αγανακτισμένων έχει προκαλέσει μια μεγάλη αλλαγή. Η παραγωγή της άγνοιας και του παραπλανάν εκ μέρους της εξουσίας έχει καταστεί πλέον άκρως δύσκολη υπόθεση. Προπάντων, είναι πλέον αδύνατον να αναπαραχθεί η εξουσία στο μυαλό και το «σώμα» των εξουσιαζόμενων. Δεν είναι πια μπορετή η κατασκευή των «προτιμήσεων» των πολιτών, αυτές που διαμορφώνουν την εκούσια συμμόρφωση ή υποταγή στην αθέμιτη κυριαρχία των ισχυρών. Οι άνθρωποι ξέρουν τώρα τα πραγματικά τους συμφέροντα και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και κοινωνικοποίησης, που ήλεγχαν μέχρι τώρα τις σκέψεις και τις επιθυμίες, δεν μπορούν τώρα να το κάνουν. Έτσι, η δυσφορία δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την αποδοχή και η απελπισμένη εξέγερση από την κομφορμιστική ηρεμία. Οι κοινωνικές νόρμες και οι συμβάσεις που «εγγράφονταν» ύπουλα και ανεπαίσθητα (σαν ελατήρια), σχεδόν «μαγικά» στα σώματα των ανθρώπων, παράγοντας μια μόνιμη διάθεση, ένα διαρκή τρόπο να στέκεται, να μιλάει, να βαδίζει και, ως εκ τούτου, να αισθάνεται και να σκέπτεται κανείς, δεν υφίστανται πια.
Εντέλει, το κίνημα των πλατειών μιλάει μέχρι τώρα με όρους άρνησης. Μένει να μιλήσει και με όρους σύν-θεσης. Κάποιος μίλησε για «σύνθεση» στην κυριακάτική Λαϊκή Συνέλευση και καταχειροκροτήθηκε. Αλλά δεν είπε τι έπρεπε να συντεθεί.

Ο κόσμος ένα απέραντο Μπούχενβαλντ

«Σε μία κλωστή κρέμεται η παγκόσμια οικονομία. Σε διάστημα λίγων ημερών, το 2008, το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας φάνηκε να καταρρέει αιφνιδίως»! Τα λόγια ανήκουν στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλωντ Τρισέ σ’ ένα συνέδριο στο Μόντρεαλ. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ κατέληξε λέγοντας ότι οι κυβερνήσεις οφείλουν να πουν στον ιδιωτικό τομέα «είμαστε περισσότερο ευάλωτοι απ’ ό,τι πιστεύαμε». Αλλά όταν ο κ. Τρισέ μιλάει για παγκόσμια οικονομία συμπεριλαμβάνει κάθε οικονομική δραστηριότητα, ήτοι τόσο την εικονική οικονομία(χρηματοπιστωτικό τομέα) όσο και την πραγματική οικονομία(παραγωγικός τομέας και υπηρεσίες). Έτσι, όμως, αποκρύπτει την αιτία και τους υπαίτιους της σημερινής κρίσης που είναι οι τραπεζίτες. Οι τελευταίοι έχουν δημιουργήσει ένα «πανωσήκωμα» στην οικοδομή της πραγματικής οικονομίας που τείνει να την καταστρέψει κυριολεκτικά. Προκειμένου, μάλιστα, να σωθεί το οικοδόμημα έχουν ξεκινήσει να εκπαραθυρώνουν ανθρώπους, αρχίζοντας από τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους(ανεργία και φτώχεια). Κι αν στους παλαιότερους ολοκληρωτισμούς οι άνθρωποι θεωρούνταν άχρηστοι, στο νέο ολοκληρωτισμό τείνουν να καταστούν περιττοί! Εν προκειμένω ισχύει η ιστορική μεταφορά του Χόρχε Σεμπρούν για το Μπούχενβαλντ, του στρατοπέδου συγκέντρωσης των ναζί, όπου οι φυλακισμένοι δεν πέθαιναν στον θάλαμο αερίων αλλά με εξοντωτικά καταναγκαστικά έργα. Έτσι, όλη η Ελλάδα, ολόκληρη η Ευρώπη και ο κόσμος όλος γίνονται σήμερα ένα απέραντο Μπούχενβαλντ. Θα αναστραφεί αυτή η εξέλιξη από την αντίδραση των πολιτών; Αυτό μένει να φανεί. Θα λειτουργήσει, άραγε, «ο ηρωισμός της λογικής», τον οποίο επικαλούνταν το Μάιο του 1935 ο γερμανός φιλόσοφος Ε. Χούσερλ ώστε να αντιμετωπιστεί η κρίση εκείνης της εποχής, και σήμερα τον επικαλούνται διάφοροι όπως ο Τρισέ; Γιατί και σήμερα το δίλημμα είναι το ίδιο με εκείνης της χρονικής περιόδου καθώς η οικονομική κρίση παραπέμπει α’ αυτή. Και για τη σημερινή κρίση διερωτώνται οι άνθρωποι αν η Ευρώπη θα καταρρεύσει ή αν θα υπάρξει μία πνευματική αναγέννηση χάρις στον «ηρωισμό της λογικής» του Χούσερλ. Όμως σε ποιων τη λογική απευθύνεται ο Γερμανός φιλόσοφος; Μάλλον στον ηρωισμό της λογικής των «πάνω». Γι’ αυτό ευλόγως αυτός ο «ηρωισμός» χαρακτηρίζεται αφηρημένος, όπως ο πνευματικός αγώνας κατά της βαρβαρότητας, που μπορεί να κάνει τους ανθρώπους λιγότερο βάρβαρους αλλά δεν τους αλλάζει ριζικά. Γι’ αυτό ο Σεμπρούν αναφέρεται στη δημοκρατία της Βαϊμάρης και στο γεγονός ότι η πόλη της Βαϊμάρης, εκεί που κάθονταν τα καλοκαίρια ο Γκαίτε, απείχε μερικά χιλιόμετρα από το Μπούχενβαλντ, το κολαστήριο των ναζί. Συνεπώς, ή η Ευρώπη θα γίνει ένα ανάχωμα στο νέο ολοκληρωτισμό, ή θα καταστεί ένα απέραντο Μπούχενβαλντ.

Ο νέος ανθρωπισμός και το νέο σύστημα αξιών

Οι Indignados της πλατείας Πουέρτα δελ Σολ της Μαδρίτης δεν υπάρχουν πια με την προηγούμενη μορφή δράσης τους. Αλλά και ο σπουδαίος Ισπανός συγγραφέας Χόρχε Σεμπρούν, αυτός που δήλωνε πως «όλη μου η ζωή είναι ένα ταξίδι», έφυγε για το πιο μεγάλο του ταξίδι. Είναι ο ίδιος, ο οποίος σ’ ένα εστιατόριο της Αθήνας έλεγε για τον συμπατριώτη του Μ. Μονταλμπάν πως έφυγε ξαφνικά, αδόκητα, αλλά αυτό «ήταν δικαίωμά του»! Αυτό το δικαίωμα στην ύπαρξη και τη θανή των εργαζομένων αμφισβητείται σήμερα από τις «αγορές». Αλλά γιατί φυλλορρόησε το κίνημα των Αγανακτισμένων της Ισπανίας; Γιατί το κίνημα αν δεν αποκτήσει το πνεύμα του, την αυτοσυνειδησία του, ανατρέποντας το κυρίαρχο σύστημα αξιών και ενοφθαλμίζοντας όλες τις δομές της κοινωνίας, θα χαθεί. Που θα βρεθεί, όμως, αυτό πνεύμα; «Το Πνεύμα μπορεί να σωθεί μόνο ανάμεσα στις ρωγμές της δημοκρατίας, καθώς μόνο εκεί θα μπορέσει να βρει καταφύγιο η φαντασία...» έλεγε ο Μονταλμπάν. Άρα, χρειάζεται να ανθίσει η φαντασία έξω και ενάντια στην αγορά και μέσα στο ίδιο το κίνημα. Οι πλατείες και ο λόγος τους πρέπει να διαχυθούν παντού, μέσω των διαδικτυακών τόπων που θα γίνουν τόποι επικοινωνίας και προβληματισμού. «Αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο στη ζωή είναι η επικοινωνία» έλεγε ο Σεμπρούν. Η επικοινωνία αλλά σε ποια βάση; Στη βάση της ανατροπής της χομπσιανής ατομικότητας, του νόμου της ζούγκλας του νεοφιλελευθερισμού και του τεχνολατρικού πολιτισμού των «κοσμοπόλεων», που οδηγεί -λόγω της αφαιρετικής ενοποίησης- σ’ ένα μαθηματικό φάντασμα της πραγματικότητας και μία κοινωνία που αποτελείται από ανθρώπους-πράγματα. Σήμερα, που αυτό το μοντέλο καταρρέει, συμπαρασύρει και την απόλυτη ατομικότητα. Τι αντιπροτείνουμε; Μια νέα συλλογικότητα και την ελπίδα, η οποία βρίσκεται στον αγώνα για μια νέα σύνθεση: στη συμφιλίωση του ατόμου με την κοινότητα· όχι τον εκτοπισμό του ορθού λόγου και της μηχανής, αλλά τον αυστηρό περιορισμό στα εδάφη που τους αναλογούν. Γιατί το βασίλειο του ανθρώπου δεν είναι ο στενόχωρος και αγχωτικός χώρος του ίδιου του εγώ, ούτε η αφηρημένη και καταναγκαστική κυριαρχία της συλλογικότητας, αλλά εκείνη η ενδιάμεση ζώνη στην οποία συνηθίζουν να λαμβάνουν χώρα ο έρωτας, η φιλία, η κατανόηση, η συμπόνια και η αλληλεγγύη. «Μόνο η παραδοχή αυτής της αρχής θα μας επιτρέψει να θεμελιώσουμε αυθεντικές κοινότητες, αντί για κοινωνικές μηχανές» (Ε. Σάμπατο).
Επίσης, ο σεβασμός προς τον άλλον, προς τον συνάνθρωπο είναι η μόνη υποχρέωση. Κι αυτή πληρούται όταν ο σεβασμός είναι πραγματικός και όχι αγοραίος ή συμβατικός. Και ο πραγματικός σεβασμός είναι αυτός που καλύπτει τις γήινες ανάγκες του ανθρώπου, που είναι φυσικές(τροφή, στέγη κ.ά.) αλλά κι αυτός που ικανοποιεί τις ανάγκες της ψυχής. Μία ανθρώπινη ύπαρξη έχει μία ρίζα από την πραγματική, ενεργητική και φυσική συμμετοχή της στην ύπαρξη μιας συλλογικότητας, που κρατάει ζωντανούς κάποιους θησαυρούς του παρελθόντος και κάποια προαισθήματα του μέλλοντος. Σε ό,τι αφορά στη συλλογικότητα, αυτή εισχωρεί ήδη στο μέλλον και συντηρείται όχι μόνο από τους ζωντανούς αλλά και από τα παιδιά που θα έρθουν στον κόσμο στους αιώνες που έρχονται. Η συλλογικότητα είναι η μοναδική εγκόσμια κατάσταση που αποτελεί έναν άμεσο σύνδεσμο με τον αιώνιο προορισμό του ανθρώπου. Γι’ αυτό η υποχρέωση απέναντι σε μία συλλογικότητα μπορεί να συναρτάται με την ολοκληρωτική θυσία. Όμως μερικές συλλογικότητες αντί να προσφέρουν τροφή, κανιβαλίζουν τις ψυχές, όπως οι ναζί αλλά και μία ορισμένη χρήση της τηλοψίας, που διαφθείρει ακόμα και τη δυστυχία. Ακόμη υπάρχουν νεκρές συλλογικότητες, που οφείλουμε να τις αναζωογονήσουμε, ξαναζωντανεύοντας τις ρίζες. Η παράδοση, πάντως, δεν είναι αντιδραστική αφ’ εαυτής. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι όλες οι επαναστάσεις άντλησαν το σφρίγος τους από την παράδοση.
Τέλος, η πρωτοβουλία και η υπευθυνότητα, το να αισθάνεται κανείς χρήσιμος και συγχρόνως απαραίτητος είναι ζωτικές ψυχικές ανάγκες. Το παράδειγμα της πλήρους στέρησης των αναγκών αυτών είναι ο Άνεργος, ακόμα και αν βοηθούμενος έχει να φάει, έχει στέγη και δύναται να ντυθεί. Γι’ αυτό κανείς δεν μπορεί να δημιουργεί ούτε καν το φόβο της ανεργίας σε κανέναν. Η ισότητα, κατά προέκταση, είναι ζωτική ανάγκη και συνίσταται στο σεβασμό και στην πραγματική δημόσια αναγνώριση, εκφραζόμενη μέσω των θεσμών και των ηθών. Αλλά σε κάθε περίπτωση ο καθένας πρέπει να είναι ίσος με κάθε άλλον στην ελπίδα τόσο τη δική του όσο και τον παιδιών του.

Η ποίηση είναι η γλώσσα της αλλαγής

Κανείς πλέον στην Ευρώπη δεν μιλάει για τη βελτίωση του επιπέδου ζωής των ανθρώπων, για την κοινωνική ευημερία, για τη γενική ανάπτυξη και την εξασφάλιση της συλλογικής ευμάρειας. Όλοι οι πολιτικοί σχηματισμοί από τη δεξιά έως την αριστερά έχουν τον ίδιο προσανατολισμό και όλοι αναφέρονται στη μείωση των μισθών και των συντάξεων, στις αποκρατικοποιήσεις, τη μείωση του κράτους, την πληρωμή με κάθε τρόπο του δημόσιου χρέους, την καθησύχαση των αγορών και την κατάργηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Γι’ αυτό όλοι και κυρίως οι νεοφιλελεύθεροι των Βρυξελλών που επιτάσσουν των ευρωπαϊκό οικονομικό μονόδρομο απορούν και εξίστανται γιατί στην Ελλάδα τα πολιτικά κόμματα διαφοροποιούνται και τολμούν να αρνούνται τη «συναίνεση». Αυτό όμως που προβάλλουν τα ελληνικά κόμματα της αντιπολίτευσης ως λόγο διαφοροποίησής τους από την πολιτική της ΕΕ, του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και της κυβέρνησης καθίσταται πλέον και η βάση της αμφισβήτησης της μονεταριστικής πολιτικής της ΕΕ από τους Ευρωπαίους. Κι αυτό γιατί όλοι πια διακρίνουν πως παρά τα άγρια μέτρα λιτότητας, το χρέος των περιφερειακών χωρών αυξάνεται όπως και η ανεργία. Αντίθετα, τα εισοδήματα και η αγοραστική δύναμη μειώνονται, δημιουργώντας συνθήκες μαζικής εξαθλίωσης καθώς και απονέκρωση της αγοράς. Το χειρότερο όλων είναι ότι τα μέτρα λιτότητας δεν συνοδεύονται από καμία προοπτική, από καμία βεβαιότητα για την έξοδο από το τούνελ. Έτσι, η κρίση τόσο στην Ελλάδα όσο και στις άλλες χώρες οξύνεται, χωρίς αυτό να σώζει το ευρώ. Οδεύοντας από κρίση σε κρίση καταλήγουμε στο περίφημο σπιράλ της ύφεσης και η οικονομική κρίση γίνεται κοινωνική και πολιτική κρίση. Αυτό βιώνουμε σήμερα. Όμως, οι Βρυξέλλες περί άλλων τυρβάζουν, καθώς η ηγεσία της ΕΕ είναι αδύνατο να αντιληφθεί ότι όχι μόνο η Ελλάδα και οι περιφερειακές χώρες της ευρωζώνης αλλά και ολόκληρη η ΕΕ τείνει προς την καταστροφή. Η ελπίδα να τεθεί φρένο σ’ αυτόν τον κατήφορο επαφίεται πλέον στα ευρωπαϊκά κινήματα, που καλούνται να δημιουργήσουν την ποίησή τους, το νέο λόγο τους.
Κάποιοι είπαν πως η ποίηση δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Η αλλαγή όμως του κόσμου θέλει την ποίησή της, τη νέα γλώσσα της. Συνεπώς, το νέο είναι συνυφασμένο με την ποίηση. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πλάτωνας «καταδίκαζε» την τέχνη και δη αυτή της ποίησης. Ο Πλάτωνας έβλεπε κάθε τέχνη και μαζί την ποίηση με κριτήριο την προσδιορισμένη θέση της στην «οργάνωση της πόλης». Αλλά ο λόγος της ποίησης είναι ουσιαστικά ο αντίπαλος του λόγου της πόλης, καθώς εισάγει την «απομαγικοποίηση» και τη σύγκρουση των αντιθέτων ανάμεσα στις αντιτιθέμενες αξίες. Η ποίηση υπ’ αυτή την οπτική σημαίνει τον «πόλεμο των διαφορών», την απορύθμιση της πόλης και των αισθήσεων. Αυτά στον καιρό της ηρεμίας. Στην εποχή όμως τον ανακατατάξεων, το λόγο έχει η ποίηση και ακολουθεί ο λόγος που είναι το μέτρο, ο λογισμός, η σύνθεση των παράφωνων και συγκεχυμένων στοιχείων σ’ έναν ενιαίο και αρμονικό κόσμο.

Η λογοκρισία

Το κίνημα των Αγανακτισμένων της Ισπανίας και κυρίως της Ελλάδας λογοκρίνεται από τα ευρωπαϊκά, καθεστωτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η καταγγελία γίνεται από τον διαδικτυακό τόπο AgoraVox, που σημειώνει ότι για την επίσκεψη του πάπα στην Κροατία γράφτηκαν 400 άρθρα, ενώ για τον ξεσηκωμό στην Ελλάδα μόλις 100. Επισημαίνεται, επίσης, ότι και σε αυτά τα εκατό δημοσιεύματα υπάρχει παραπληροφόρηση. Κι αυτό γιατί το κίνημα δεν πρέπει να εξέλθει από τα εθνικά σύνορα, δεν πρέπει να γίνει ευρωπαϊκό, γιατί τότε θα καταστεί ανεξέλεγκτο και άκρως επικίνδυνο για την καθεστηκυία υπερεθνική τάξη, καθώς ο «δρόμος», εν προκειμένω οι «πλατείες», ακυρώνει τη χειραγώγηση των καθεστωτικών μέσων ενημέρωσης και αναμοχλεύει τις συνειδήσεις, οι οποίες ξανασκέφτονται τη νομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος και τη σημασία της δημοκρατίας αλλά και της ολιγαρχίας. Για να πετύχει συνεπώς το κίνημα των Αγανακτισμένων πρέπει να εξέλθει από τα ελληνικά σύνορα και να γίνει κίνημα ευρωπαϊκό, το οποίο θα αμφισβητήσει τη νεοφιλελεύθερη υπερεθνική τάξη των Βρυξελλών. Εν άλλοις λόγοις, το κίνημα θα πρέπει να γίνει ο φορέας του μηνύματος για μία Ευρώπη των πολιτών και των λαών, εναντίον της Ευρώπης των τραπεζιτών.
Αλλά πως βλέπουν οι ξένοι το ελληνικό κίνημα; Σύμφωνα με το AgoraVox υπάρχει πλέον μία ειδοποιός διαφορά στο ελληνικό κίνημα καθώς οι Έλληνες δεν διαδηλώνουν πλέον κατά των συνεπειών της οικονομικής κρίσης αλλά εναντίον της αιτίας της. Συνεπώς, η κινητοποίηση έχει ξεφύγει από την αμιγώς οικονομική διεκδίκηση και την αποδοκιμασία της άγριας λιτότητας του Μνημονίου και έχει λάβει άκρως πολιτικά χαρακτηριστικά, θέτοντας θέμα νομιμοποίησης όχι μόνο της κυβέρνησης αλλά και ολόκληρου του πολιτικού συστήματος, που θεωρείται η αιτία της κρίσης. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρώτες μεγάλες διαδηλώσεις κατά του Μνημονίου1 έγιναν από τα συνδικάτα, αλλά αυτά στη συνέχεια αποδοκιμάστηκαν ως μέρος του πολιτικού συστήματος με συνέπεια η διαδήλωση της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ το προηγούμενο Σάββατο στην Ομόνοια να συγκεντρώσει μόνο μερικές δεκάδες επαγγελματιών συνδικαλιστών. Γενικά, η πολιτική τάξη θεωρείται ότι είναι αυτή που επιτρέπει στο χρηματοπιστωτικό σύστημα να λειτουργεί εν πλήρη ασυδοσία. Η ίδια η πολιτική τάξη είναι μία μικρή μειοψηφία που έχει όλη την εξουσία, ενώ ο λαός περιορίζεται στην επιλογή των ηγετών του χειραγωγούμενος από τα καθεστωτικά ΜΜΕ. Εδώ, όμως, οι «ξένοι» κάνουν λάθος. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα εξαρτάται και καθορίζεται από την οικονομία(διαπλοκή) και όχι το αντίστροφο. Σε κάθε περίπτωση όμως το κίνημα των Αγανακτισμένων ή θα γίνει διεθνές ή θα φυλλορροήσει. Πάντως, οι «έξυπνοι» εντός της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ προτείνουν την «ενσωμάτωση» του κινήματος. Δηλαδή την καταστολή του δια της απορρόφησης. Ήδη εντεταλμένη δημοσιογράφος κρατικού καναλιού ανέφερε ότι «και ο πρωθυπουργός αν ήταν πολίτης θα κατέβαινε στη διαδήλωση»! Δεν αποκλείεται συνεπώς απέναντι από τις σκηνές των Αγανακτισμένων να εγκατασταθούν τα βαν της τηλοψίας, που θα σκηνοθετήσουν το θέαμα της διαμαρτυρίας σύμφωνα με τους τηλεοπτικούς κώδικες, διαμορφώνοντας έτσι την ημερήσια διάταξη των θεμάτων του κινήματος. Θα το πετύχουν; Όχι. Γιατί η δύναμη του κινήματος δεν επιτρέπει πλέον τις γνωστές επικοινωνιακές ακροβασίες του συστήματος και της κυβέρνησης.

Πραγματική δημοκρατία τώρα

Το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και οι νέες θυσίες των μισθωτών και συνταξιούχων είναι μονόδρομος δηλώνουν οι κυβερνητικοί με την πλήρη έπαρση της ευήθειας κι εκείνων που είναι ικανοποιημένοι από την επιτέλεση του καθήκοντός τους. Η εθελοδουλεία τους μονόδρομος. Το αποδεδειγμένο λάθος τους μονόδρομος. Μονόδρομος ήταν και ο εκσυγχρονισμός του Κ. Σημίτη, μονόδρομος και η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, μονόδρομος τα τοξικά ομόλογα –γιατί έτσι παίζεται το «έξυπνο» παιγνίδι» έλεγαν!-, μονόδρομος και το σχέδιο Ανάν, μονόδρομος, μονόδρομος… όλα μονόδρομος. Μόνο που αυτοί οι μονόδρομοι μας οδήγησαν στο χείλος του γκρεμού. Όσο για τη νέα συμφωνία, το Μνημόνιο νο2 δεν επιλύει απολύτως τίποτα, απλώς συνιστά «αγορά χρόνου», καθυστερώντας την πτώση στο κενό. Για την ώρα εκείνο που θυσιάζεται είναι το «έρμα», ό,τι κρατάει την ισορροπία στο πλοίο, τα «σκουπίδια», οι περιττοί, δηλαδή οι εργαζόμενοι. Τα «σκουπίδια», όμως, τραγουδούν ακόμα, αντιπαραθέτοντας την πραγματική δημοκρατία στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Η «άμεση δημοκρατία» των πολιτών στην πλατεία Συντάγματος αντιπαρατίθεται στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία του Κοινοβουλίου. Τι διεκδικεί, συνεπώς, το κίνημα των αγανακτισμένων που απαξιώνει τη Βουλή; Τίποτ’ άλλο εκτός από την ανάγκη ουσιαστικής συμμετοχής των πολιτών στις υποθέσεις της πόλης. Οι πολίτες αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα της ψήφου κάθε τέσσερα χρόνια. Εξ άλλου αυτό αποδεικνύει το μεγάλο ποσοστό της αποχής από τις εκλογές. Οι Ισπανοί λένε «Δεν ψηφίζω, βγαίνω στο δρόμο». Γενικά, οι πολίτες αναζητούν ρόλο στην πολιτική και κοινωνική ζωή, αρνούμενοι τους επαγγελματίες της πολιτικής και το στημένο παιγνίδι τους. Κάποιοι μιλούν για το τέλος της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και ότι η πραγματική δημοκρατία δεν είναι ουτοπία. Άλλοι επαναφέρουν το αρχαίο δικαίωμα στην Ισηγορία και άλλοι θεωρούν ότι εισερχόμαστε στην εποχή της «αυτοοργανωμένης δημοκρατίας» που διαδέχεται την αντιπροσωπευτική. Όλα αυτά είναι θέσεις, οι οποίες απλώς φανερώνουν τις ζυμώσεις ως αποτέλεσμα της αποτυχίας της πολιτικής να διαχειριστεί την κρίση σύμφωνα με το γενικό συμφέρον.
Αλλά αν η πολιτική δεν ενδιαφέρεται για το λαό, δηλαδή για το γενικό συμφέρον, τότε γιατί ενδιαφέρεται; Για τα ειδικά συμφέροντα, για τα συμφέροντα των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων και των εταιρειών. Ο «νέος νιτσεϊσμός», σύμφων με τον Χάμπερμας, τείνει να αποδομήσει όλα τα κριτήρια και να δείξει ότι η πολιτική «αναλώνεται αποκλειστικά με βρώμικες υποθέσεις», ενισχύοντας την απαξίωσή της. Αυτό επαυξάνεται από το γεγονός της οικονομικής κυρίως εξάρτησης των πολιτικών από το επιχειρείν λόγω του τεράστιου κόστους του πολιτικού ανταγωνισμού. Το «μαύρο πολιτικό χρήμα» αλλά και η έλλειψη συνείδησης εκ μέρους των πολιτικών για το άδικο του πράγματος είναι το μέγα σκάνδαλο της σύγχρονης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Το σκάνδαλο σε συνδυασμό με την κανονιστική αναισθησία των πολιτικών συντείνει στη δημιουργία δυσαρέσκειας στους πολίτες που αντέδρασαν αρχικά με την αποχή από την εκλογική διαδικασία και τώρα με τις δυναμικές διαδηλώσεις των Αγανακτισμένων. Οι διαμαρτυρίες αυτές συνιστούν ένα μεγάλο «όχι» στη μεταδημοκρατία, στη δημοκρατία δίκην προσομοίωσης, την ολιγαρχία με δημοκρατική μάσκα, όπου βιομήχανοι και πολιτικοί διαπραγματεύονται τα πακέτα των ψήφων.
Σήμερα οι πολίτες αρνούνται την ακύρωση των θεσμών της κοινωνίας των πολιτών από την κομματοκρατία και βρίσκουν το νόημα της πολιτικής, συμμετέχοντας ενεργά στο κίνημα των «πλατειών». Οι πολίτες αυτοί δεν εκφράζονται από τον τρόπο λειτουργίας και οργάνωσης των σημερινών κομμάτων. Θεωρούν ότι τα κόμματα είναι επιχειρήσεις οικογενειών και παραγόντων ή επαγγελματιών που αναπαράγουν την προσωπική εξουσία τους. Και ότι γενικά το παιγνίδι είναι στημένο και γι’ αυτό αρνούνται να το νομιμοποιήσουν. Αυτό δεν σημαίνει ότι εγκλωβίζονται στον ατομικό πυρήνα τους, αλλά επιχειρούν να διαμορφώσουν νέες πολιτικές δομές, νοηματοδοτώντας τες άλλοτε με ανθρωπιά και άλλοτε με οργή. Ναι με οργή, αλλά ποτέ με τυφλή βία…
Αυτή η σύγκρουση, αυτό το πνεύμα της αντίστασης «είναι η πρώτη βάση όλων των δημοκρατιών» λέει ο καθηγητής Μπ. Μπαντί στη Le Monde. Αλλά πέρα από την άμεση πραγματική δημοκρατία ως αντικατάσταση της χρεοκοπημένης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, υπάρχει και μία ενδιάμεση πρόταση. Πρόκειται για το μοντέλο της «μεγάλης Δημοκρατίας», που είναι ένας συνδυασμός της άμεσης και της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, που ακυρώνει την «ονομαστική» λαϊκή κυριαρχία -δηλαδή την πλασματική λαϊκή κυριαρχία- υπέρ της «πραγματικής» κυριαρχίας, που αντικαθιστά τον καταμερισμό της εξουσίας με τον καταμερισμός της κυριαρχίας, παρέχοντας μια νέα διάσταση στην κυριαρχία του λαού. Αυτό όμως απαιτεί ένα νέο συνταγματικό χάρτη. Και για την ώρα μία καθολική αντίσταση έναντι αυτών που επιβουλεύονται την εθνικής μας ανεξαρτησία και ό,τι απέμεινε από τη δημοκρατία.

Εχθρός λαός και αυτοσυνειδησία

Ο μηχανισμός προπαγάνδας του φαιοπράσινου καθεστώτος βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη, ενεργοποιώντας κρατικοδίαιτους έμμεσα ή άμεσα διανοούμενους, δημοσιογράφους, αναλυτές, διαμορφωτές της κοινής γνώμης, μέσα μαζικής ενημέρωσης και ολόκληρο το δίκτυο του πράσινου κομματικού κράτους σε μία πρωτοφανή επιχείρηση κατασυκοφάντησης του κινήματος των Αγανακτισμένων και απαξίωσης της μεγάλης αφύπνισης της ελληνικής κοινωνίας. Συνθήματα και επιχειρήματα του καθεστώτος είναι ότι βρισκόμαστε ενώπιον ενός κινήματος που δεν είναι ο λαός, αλλά μία «δυναμική μειοψηφία», η οποία ελέγχεται από κόμματα της αριστεράς, τείνουσα να εκτραπεί στα άκρα και να καταστεί άκρως επικίνδυνη. Η επίθεση αυτή εναντίον του «εχθρού λαού» επιδιώκει να στομώσει την οργή, να εμποδίσει την αυτοοργάνωσή της, καθιστώντας μία κενή και κάποτε βίαιη εκτόνωση. Φραστικές διαμαρτυρίες, ενίοτε και η ρήψη αντικειμένων διογκώνεται από τα καθεστωτικά μίντια, ιδίως την τηλοψία, που προσπαθεί να τα παρουσιάσει ως προφασιστικά φαινόμενα. Όμως, ο ζωντανός θάνατος εκατοντάδων χιλιάδων ανέργων και ο φασισμός εναντίον των απολυμένων από τη ζωή αποσιωπάται ή αποκρύπτεται. Όχι δεν θεωρείται φασισμός και ολοκληρωτισμός η επιβολή «επιτροπείας» στην Ελλάδα, αλλά ορθολογισμός(το αντίθετο είναι ο λαϊκισμός). Συνεπώς, ο λαός λαϊκίζει όταν διαμαρτύρεται, όταν αγανακτεί, όταν οργίζεται, όταν διεκδικεί, όταν υπερασπίζεται την εθνική κυριαρχία, όταν θέλει πίσω τα δικαιώματά του και το μέλλον των παιδιών του. Αντιθέτως, είναι ορθολογισμός τα δισεκατομμύρια των δανείων που καταλήγουν στις τράπεζες, και ορθή πολιτική λογική αυτά να τα πληρώνουν ως μη όφειλαν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Επίσης είναι φασισμός κατά την άποψη των διανοούμενων, των γνωστών κι από την υποστήριξή τους στο σχέδιο Ανάν, η αγανάκτηση, αυτός ο τελευταίος σπασμός αξιοπρέπειας των εργαζομένων, ενώ η υπεράσπιση της οργής θεωρείται «λαϊκισμός».
Πέρα απ’ αυτούς που επιτίθενται στο κίνημα των Αγανακτισμένων, ευρισκόμενοι σε διατεταγμένη υπηρεσία, είναι και οι άλλοι, οι έχοντες «επιφυλάξεις». Επιφυλάξεις αφορούν στην εξέλιξη του κινήματος των Αγανακτισμένων, για το ποια κατεύθυνση θα λάβει ανάλογα με το ποιες απόψεις θα επικρατήσουν, οι μετριοπαθείς ή οι ακραίες. Όποιες θέσεις, όμως, κι αν επικρατήσουν, ο «βρασμός» είναι ήδη ένα γεγονός. Μάλιστα, αν επικρατήσουν κάποιες πολιτικές θέσεις, αυτό σημαίνει ότι το κίνημα θα αποκτήσει την εγελιανή «αυτοσυνειδησία» του, θα δημιουργήσει το Λόγο του. Θ’ αλλάξει, όμως, ο ρους της ιστορίας; Εν προκειμένω υπάρχουν δύο απόψεις: Σύμφωνα με τους Ελεάτες και τον Μπρωντέλ, «όλα τριγύρω αλλάζουνε (τα γεγονότα), αλλά πάντα (η ιστορία) τα ίδια μένουν»! Υπάρχει λοιπόν μια δυναμική των συστατικών στοιχείων του κόσμου, τα οποία κινούνται, άλλα με μικρομετρική ταχύτητα (σ.σ: γεωιστορικό περιβάλλον), άλλα με συγκρατημένα βήματα (σ.σ: οικονομία) και άλλα, τέλος, με μια αέναη περιδίνηση (σ.σ.: διπλωματική ιστορία, στρατιωτική ιστορία, ιστορία των πολιτικών σχέσεων). Υπάρχει συνεπώς μια ιστορία δομική, η οποία διαμορφώνεται από παράγοντες γεωγραφικούς και κλιματολογικούς, μια ιστορία περιοδική, που διαμορφώνεται από παράγοντες κοινωνικούς και οικονομικούς και μια ιστορία των συμβάντων, των γεγονότων (evenementielle) που αποτελείται από πολιτικά και στρατιωτικά στοιχεία. Η ιστορία είναι όπως ακριβώς το παιγνίδι του σκακιού με τις χίλιες δυο βαριάντες(μεταβλητές) του.
Ο Χέγκελ από την άλλη πλευρά κάνει τη διάκριση μεταξύ της «αληθινής ιστορίας» και της «επιφαινόμενης ιστορίας». Η πρώτη βαίνει προς την ανάπτυξη του Λόγου, ενώ η δεύτερη δεν είναι παρά το θέαμα της ασυνάφειας, του πάθους και της βίας. Θα είναι, λοιπόν, το κίνημα των Αγανακτισμένων ένα θέαμα του αυθόρμητου πάθους και της βίας, όπως ισχυρίζονται οι «επιφυλακτικοί», δηλαδή μία επιφαινόμενη ιστορία; Ή μήπως οι ασυνείδητες πράξεις των δρώντων υποκειμένων, χωρίς να το γνωρίζουν, θα επιτελέσουν τους λογικούς σκοπούς της ιστορίας; Πάντα, οι ατομικές συνειδήσεις βρίσκονται, ακουσίως, στην υπηρεσία εκείνου το οποίο τις υπερβαίνει, λέει ο Χέγκελ. Στη Γαλλική Επανάσταση είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που οι άνθρωποι πραγματοποίησαν την ελευθερία, περνώντας από το στάδιο της «συνείδησης καθ’ εαυτής» -της συνείδησης ως αίσθηση- στο στάδιο της «αυτοσυνειδησίας», μιας αυτοσυνείδησης, που μέσω της Γνώσης υπερβαίνει τις ψευδοδιαμεσολαβήσεις, εξέρχεται από τον εαυτό της και το υποκείμενο γίνεται, συγχρόνως, και αντικείμενο, τουτέστιν Λόγος.
Σε κάθε, συνεπώς, περίπτωση, αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα ή θα παραμείνει μία «σπηλιάδα», μία ριπή ανέμου στη θάλασσα της Ιστορίας ή, εφόσον καταστεί «αυτοσυνειδησία», θα δημιουργήσει θαλασσοταραχή, δημιουργώντας μια νέα κατάσταση, ένα νέο Λόγο, ήτοι μια «αληθινή ιστορία».

Η πολιτικοποιημένη πλατεία και ο χαοτικός δρόμος

Μερικοί ήπιοι, πλην καταδικαστέοι, προπηλακισμοί βουλευτών από πολίτες (που θα μπορούσαν να είναι και προβοκάτορες) έξω από τη Βουλή και το σύμπαν εσχίσθη στα δύο. Οιμωγές, κραυγές και διαμαρτυρίες για την ενέργεια τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τα φιλικά της μίντια. Για «ακρότητες» μίλησαν τα αλαλάζοντα τηλεοπτικά και έντυπα κύμβαλα σε μία προσπάθεια κατασυκοφάντησης του κινήματος των αγανακτισμένων πολιτών αλλά και εκφοβισμού όλων εκείνων που θα ήθελαν να πλαισιώσουν την πρωτόγνωρη διαμαρτυρία. Ειρωνείες από τον γνωστό κ. Πάγκαλο και χαρακτηρισμοί περί «χαοτικού» και μη ορθολογικής ερμηνείας φαινομένου από άλλους που θα μπορούσαν να είναι και καλοπροαίρετοι. Απ’ όλους αυτούς κανείς δεν πέρασε από το Σύνταγμα. Γιατί αν είχε περάσει θα καταλάβαινε αυτό που έχουν αντιληφθεί εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, ότι δηλαδή στο δρόμο, στη Λεωφόρο Αμαλίας το αυθόρμητο φαινόμενο είναι όντως «χαοτικό», ίσως και «γηπεδικό», ακόμη και χουλιγκανικό. Όμως στην πλατεία το αυθόρμητο και το συναισθηματικό εξορθολογίζονται μέσα από πρωτοφανείς διαδικασίες αμεσοδημοκρατίας. Θα επιβληθεί η πλατεία στο δρόμο, ή θα συμβεί το αντίστροφο; Αυτό είναι το ερώτημα-στοίχημα της καταπληκτικής αυτής διαμαρτυρίας-αφύπνισης της ελληνικής κοινωνίας.
Εξυπακούεται, βέβαια, ότι δεν επιχαίρουν όλοι γι’ αυτή την αντίδραση πολιτικής υγείας των πολιτών. Πρόκειται για όλους αυτούς που πριν ένα χρόνο μυκτήριζαν και χαρακτήριζαν γραφικούς όσους τολμούσαν να επικρίνουν το Μνημόνιο. Είναι οι ίδιοι που προωθούν σήμερα μία τεράστια επιχείρηση τρομοκρατίας του ελληνικού λαού με φήμες περί χρεωκοπίας και επιστροφής στη δραχμή έτσι ώστε να επιβάλλουν τα νέα μέτρα οριστικής εξόντωσης των εργαζομένων και των συνταξιούχων καθώς και της ελληνικής οικονομίας. Είναι οι ίδιοι που κορυβαντιούν για την «απαξίωση των θεσμών και των προσώπων», αλλά δεν αρθρώνουν λέξη για το ζωντανό θάνατο που επιβάλλουν σε εκατοντάδες χιλιάδες ανέργους, σε χιλιάδες νέους ανθρώπους, τη γενιά των 500 ευρώ. Όλοι αυτοί μαζί και η κυβέρνηση θα ήθελαν μία αφορμή για να διαλύσουν με τη βία το κίνημα των αγανακτισμένων πολιτών. Ήδη αυτό φαίνεται να προετοιμάζεται. Στην ηλεκτρονική σελίδα της γαλλικής εφημερίδας Le Monde διαβάζαμε χθες ότι «Η διαμαρτυρία μπορεί να πάρει ένα πιο βίαιο δρόμο, όπως με τις αναρχικές ομάδες που οργανώνουν μια σειρά τρομοκρατικών ενεργειών…». Οι γνωστοί προβοκάτορες ενδέχεται να λειτουργήσουν και πάλι. Όπως στη Marfin ή στις άλλες μεγάλες διαδηλώσεις. «Το κίνημα του Δεκεμβρίου του 2008 παραμένει στις μνήμες, τότε που οι ειρηνικές συγκεντρώσεις μετατράπηκαν σε βίαιες διαδηλώσεις» επιμένει η γαλλική εφημερίδα, δείχνοντας το δρόμο για την κατάπνιξη του κινήματος.

Επιχείρηση τρομοκρατίας των αγανακτισμένων απ' αυτούς που μας εκτελούν με τον "ζωντανό θάνατο" της ανεργίας

«Αυτοοργάνωση παντού». Το σύνθημα γραμμένο στον τοίχο νοσοκομείου στα Κάτω Πατήσια. Η αυτοοργάνωση στο Σύνταγμα διαχέεται παντού, απλώνεται στις γειτονιές, στους τόπους δουλειάς, στα πανεπιστήμια. Το Εμείς θριαμβεύει. Η συλλογικότητα και η αλληλεγγύη επικρατούν πλήρως. Κι όμως κάποιοι απαξιώνουν το γεγονός, επιμένοντας να το χαρακτηρίζουν απολιτικό. Ίσως γιατί είναι ειρηνικό. Ίσως γιατί παραπέμπει περισσότερο στον Γκάντι και λιγότερο στον Ροβεσπιέρο και την ευρωπαϊκή παράδοση.
Αν, συνεπώς, πρέπει να μιλάμε για την κληρονομιά του Μάη που εμπεριέχεται στο κίνημα των Αγανακτισμένων, αυτή δεν μπορεί να είναι η δημιουργία των νέων ελίτ της εξουσίας, δηλαδή η αναπαραγωγή της εξουσίας, αλλά το ανεπανάληπτο βίωμα κάποιων στιγμών κατάλυσης κάθε μορφής εξουσίας, η στιγμιαία κατάργηση των ταξικών διαφορών, το πανηγύρι της ισότητας, της αλληλεγγύης και της αποθέωσης του έρωτα για όλο τον κόσμο, για τη ζωή, για το παν, για τον ένα. Γιατί και ο Μάης του 1968 ήταν μία αντίδραση στην επιχείρηση αλλαγής των πολιτιστικών κωδίκων, που τελικά συνέβη. Ήταν η άμυνα μιας έννοιας της «αναγνώρισης» ως ηθικής της δράσης για έναν καλύτερο κόσμο, απέναντι στην «αναγνώριση» μέσω της δύναμης, του χρήματος, της οικονομική ισχύος και της εικόνας. Η συσσώρευση ήταν ακόμη τότε μία περιφρονητέα και απαξιωμένη πράξη, γι’ αυτό και κάθε εξέγερση είχε και έχει τα χαρακτηριστικά της γιορτής και της καταστροφής.
Και στο κίνημα των Αγανακτισμένων ισχύει το vox populi, vox dei(φωνή λαού, φωνή θεού), αλλά δεν ισχύουν τα λόγια του Ροβεσπιέρου ότι «Η αλήθεια… έχει τη δύναμή της, έχει την οργή της, τον δεσποτισμό της…». Γι’ αυτό κάποιοι, κυρίως αριστεροί, εγκλωβισμένοι σ’ αυτή την παράδοση θεωρούν το όλο κίνημα «απολιτικό», αδυνατώντας να αντιληφθούν μια εξανάσταση χωρίς τη βία της.
Για κάποιους στη διάζευξη «ανθρωπισμός ή τρομοκρατία» ο θετικός όρος δεν είναι ο ανθρωπισμός αλλά η τρομοκρατία. Ο ανθρωπισμός θεμελιωμένος στο «αγάπα τον πλησίον σου» απορρίπτεται, καθώς στην ευρωπαϊκή αριστερά αναδύεται ο λακανικός «απάνθρωπος πυρήνας του πλησίον». Με άλλα λόγια, έχουμε την απάνθρωπη διάσταση όταν από ένα άτομο αφαιρείται η «προσωπικότητα». Γι’ αυτό όλοι οι αριστεροί αναλυτές μιλούν για την εξέγερση του δημοσκοπικού «Κανένα», ως εάν οι Αγανακτισμένοι να μην έχουν κανένα πρόσωπο και καμία ταυτότητα. Σ’ αυτό θα συναντηθούν με τον Θ. Πάγκαλο που χαρακτηρίζει χωρίς αιτήματα την εξέγερση λες και στην Ελλάδα δεν τίθεται θέμα εθνικής ανεξαρτησίας(διεθνής επιτροπεία), κοινωνικής δικαιοσύνης(ανεργία, φτώχεια), παιδείας, ελευθερίας. Οι κύριοι αυτοί δεν μπορούν να υπερβούν το Εγώ τους. Ή αλλιώς, η συλλογικότητα και η άμεση δημοκρατία που αναπτύσσεται στην πλατεία Συντάγματος τους υπερβαίνει. Και ό,τι τους υπερβαίνει απορρίπτεται. Αντιθέτως, ο αυθεντικός επαναστάτης μιλάει σαν τον Σαιν Ζυστ που σιχαίνεται «τη σκόνη που με αποτελεί και σας μιλά». Γι’ αυτό αν θέλουμε να είμαστε δίπλα στα παιδιά μας, τότε η αλήθεια της συνήθειας με βάση την οποία κρίνουμε το σωστό ή το λάθος, το δίκαιο και το άδικο πρέπει να υπερκεραστεί. Με άλλα λόγια, κάθε τι πρέπει να κρίνεται ανατρέχοντας «στα θεμέλια της οικονομική τάξεως(ιδιωτική ιδιοκτησία κλπ)», ότι το πρόβλημα της ελευθερίας εμπεριέχεται στις κοινωνικές σχέσεις, που δεν είναι καθόλου «απολιτικές» και πολύ περισσότερο δεν είναι «φυσικές».
Κάποιοι μιλούν περί «αποτελεσματικότητας», που, όμως, παραπέμπει στη λογική του Στάλιν. Σύμφωνα μ’ αυτή, η κρίση με βάση το αποτέλεσμα, δηλαδή την «προοπτική της τελικής κρίσεως», του κομμουνισμού, δημιουργεί την «αντικειμενική ενοχή», το αντικειμενικό νόημα των πράξεων ενός ατόμου, που μπορεί να είναι έντιμο αλλά παρά ταύτα «αντικειμενικά ένοχος», αφού αντικειμενικά οι πράξεις του εξυπηρετούν τις αντιδραστικές δυνάμεις. Έτσι, σύμφωνα με τον κ. Πάγκαλο «όλοι μαζί τα φάγαμε», όλοι είμαστε ένοχοι! Αυτή η ενοχή καταρρίπτεται τώρα στην πράξη. Γιατί η εξέγερση αποενοχοποιεί.
Τέλος, εδώ δεν έχουμε μία επανάσταση κατ’ εξουσιοδότηση, αλλά μία επανάσταση που εξουσιοδοτείται μόνο από τον εαυτό της. Αυτή είναι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ μιας πραγματικά χειραφετητικής πολιτικής και μία πολιτικής του στάτους κβο και της βιοπολιτικής του φόβου(που ζητάει εγγυήσεις για την επανάσταση).

Επιχείρηση τρομοκρατίας των αγανατκισμένων

«Αυτοοργάνωση παντού». Το σύνθημα γραμμένο στον τοίχο νοσοκομείου στα Κάτω Πατήσια. Η αυτοοργάνωση στο Σύνταγμα διαχέεται παντού, απλώνεται στις γειτονιές, στους τόπους δουλειάς, στα πανεπιστήμια. Το Εμείς θριαμβεύει. Η συλλογικότητα και η αλληλεγγύη επικρατούν πλήρως. Κι όμως κάποιοι απαξιώνουν το γεγονός, επιμένοντας να το χαρακτηρίζουν απολιτικό. Ίσως γιατί είναι ειρηνικό. Ίσως γιατί παραπέμπει περισσότερο στον Γκάντι και λιγότερο στον Ροβεσπιέρο και την ευρωπαϊκή παράδοση.
Αν, συνεπώς, πρέπει να μιλάμε για την κληρονομιά του Μάη που εμπεριέχεται στο κίνημα των Αγανακτισμένων, αυτή δεν μπορεί να είναι η δημιουργία των νέων ελίτ της εξουσίας, δηλαδή η αναπαραγωγή της εξουσίας, αλλά το ανεπανάληπτο βίωμα κάποιων στιγμών κατάλυσης κάθε μορφής εξουσίας, η στιγμιαία κατάργηση των ταξικών διαφορών, το πανηγύρι της ισότητας, της αλληλεγγύης και της αποθέωσης του έρωτα για όλο τον κόσμο, για τη ζωή, για το παν, για τον ένα. Γιατί και ο Μάης του 1968 ήταν μία αντίδραση στην επιχείρηση αλλαγής των πολιτιστικών κωδίκων, που τελικά συνέβη. Ήταν η άμυνα μιας έννοιας της «αναγνώρισης» ως ηθικής της δράσης για έναν καλύτερο κόσμο, απέναντι στην «αναγνώριση» μέσω της δύναμης, του χρήματος, της οικονομική ισχύος και της εικόνας. Η συσσώρευση ήταν ακόμη τότε μία περιφρονητέα και απαξιωμένη πράξη, γι’ αυτό και κάθε εξέγερση είχε και έχει τα χαρακτηριστικά της γιορτής και της καταστροφής.
Και στο κίνημα των Αγανακτισμένων ισχύει το vox populi, vox dei(φωνή λαού, φωνή θεού), αλλά δεν ισχύουν τα λόγια του Ροβεσπιέρου ότι «Η αλήθεια… έχει τη δύναμή της, έχει την οργή της, τον δεσποτισμό της…». Γι’ αυτό κάποιοι, κυρίως αριστεροί, εγκλωβισμένοι σ’ αυτή την παράδοση θεωρούν το όλο κίνημα «απολιτικό», αδυνατώντας να αντιληφθούν μια εξανάσταση χωρίς τη βία της.
Για κάποιους στη διάζευξη «ανθρωπισμός ή τρομοκρατία» ο θετικός όρος δεν είναι ο ανθρωπισμός αλλά η τρομοκρατία. Ο ανθρωπισμός θεμελιωμένος στο «αγάπα τον πλησίον σου» απορρίπτεται, καθώς στην ευρωπαϊκή αριστερά αναδύεται ο λακανικός «απάνθρωπος πυρήνας του πλησίον». Με άλλα λόγια, έχουμε την απάνθρωπη διάσταση όταν από ένα άτομο αφαιρείται η «προσωπικότητα». Γι’ αυτό όλοι οι αριστεροί αναλυτές μιλούν για την εξέγερση του δημοσκοπικού «Κανένα», ως εάν οι Αγανακτισμένοι να μην έχουν κανένα πρόσωπο και καμία ταυτότητα. Σ’ αυτό θα συναντηθούν με τον Θ. Πάγκαλο που χαρακτηρίζει χωρίς αιτήματα την εξέγερση λες και στην Ελλάδα δεν τίθεται θέμα εθνικής ανεξαρτησίας(διεθνής επιτροπεία), κοινωνικής δικαιοσύνης(ανεργία, φτώχεια), παιδείας, ελευθερίας. Οι κύριοι αυτοί δεν μπορούν να υπερβούν το Εγώ τους. Ή αλλιώς, η συλλογικότητα και η άμεση δημοκρατία που αναπτύσσεται στην πλατεία Συντάγματος τους υπερβαίνει. Και ό,τι τους υπερβαίνει απορρίπτεται. Αντιθέτως, ο αυθεντικός επαναστάτης μιλάει σαν τον Σαιν Ζυστ που σιχαίνεται «τη σκόνη που με αποτελεί και σας μιλά». Γι’ αυτό αν θέλουμε να είμαστε δίπλα στα παιδιά μας, τότε η αλήθεια της συνήθειας με βάση την οποία κρίνουμε το σωστό ή το λάθος, το δίκαιο και το άδικο πρέπει να υπερκεραστεί. Με άλλα λόγια, κάθε τι πρέπει να κρίνεται ανατρέχοντας «στα θεμέλια της οικονομική τάξεως(ιδιωτική ιδιοκτησία κλπ)», ότι το πρόβλημα της ελευθερίας εμπεριέχεται στις κοινωνικές σχέσεις, που δεν είναι καθόλου «απολιτικές» και πολύ περισσότερο δεν είναι «φυσικές».
Κάποιοι μιλούν περί «αποτελεσματικότητας», που, όμως, παραπέμπει στη λογική του Στάλιν. Σύμφωνα μ’ αυτή, η κρίση με βάση το αποτέλεσμα, δηλαδή την «προοπτική της τελικής κρίσεως», του κομμουνισμού, δημιουργεί την «αντικειμενική ενοχή», το αντικειμενικό νόημα των πράξεων ενός ατόμου, που μπορεί να είναι έντιμο αλλά παρά ταύτα «αντικειμενικά ένοχος», αφού αντικειμενικά οι πράξεις του εξυπηρετούν τις αντιδραστικές δυνάμεις. Έτσι, σύμφωνα με τον κ. Πάγκαλο «όλοι μαζί τα φάγαμε», όλοι είμαστε ένοχοι! Αυτή η ενοχή καταρρίπτεται τώρα στην πράξη. Γιατί η εξέγερση αποενοχοποιεί.
Τέλος, εδώ δεν έχουμε μία επανάσταση κατ’ εξουσιοδότηση, αλλά μία επανάσταση που εξουσιοδοτείται μόνο από τον εαυτό της. Αυτή είναι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ μιας πραγματικά χειραφετητικής πολιτικής και μία πολιτικής του στάτους κβο και της βιοπολιτικής του φόβου(που ζητάει εγγυήσεις για την επανάσταση).