Τρίτη 9 Νοεμβρίου 2010

Περί αποχής

Η αποχή θεωρείται η μεγάλη… νικήτρια της προχθεσινής εκλογικής αναμέτρησης. Αλλά από πότε η μη συμμετοχή των πολιτών σε μία κορυφαία πολιτική διαδικασία, όπως οι εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, μπορεί να συνιστά θετική δράση; Από τότε, δυστυχώς, που η αποχή θεωρήθηκε εργαλείο αποδοκιμασίας και απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος συνολικά. Παραδόξως, όμως, σε μεγάλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, όπου η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία κυμαίνεται από 26 έως 30% δεν τίθεται θέμα δημοκρατικότητας και κρίσης αντιπροσώπευσης. Με άλλα λόγια, οι απέχοντες, όπως και αυτοί που ψηφίζουν λευκό ή άκυρο απλώς δεν υφίστανται, δεν υπάρχουν. Υπ’ αυτή την οπτική η γενίκευση ότι η αποχή συνιστά πάντα ένα εργαλείο αποδοκιμασίας, ότι οι εκλογείς απέχουν και απέχοντας σπάνε τη βιτρίνα της υποτιθέμενης δημοκρατικής αντιπροσώπευσης, είναι παγίδα. Αντιθέτως, η αποχή πρέπει να αντιμετωπίζεται κάθε φορά συγκεκριμένα και αναλόγως των συνθηκών. Στις προχθεσινές αυτοδιοικητικές εκλογές οι ψηφοφόροι απείχαν είτε λόγω απογοήτευσης είτε για να εκφράσουν την πικρία και την αποδοκιμασία τους είτε ακόμα για λόγους αδιαφορίας. Αλλά από τι απογοητεύονται οι πολίτες και απέχουν; «Οι άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική, γιατί η πολιτική δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτούς» επισήμαινε παλαιότερα η γαλλική εφημερίδα Le Monde στο κύριο άρθρο της. Αλλά αν η πολιτική δεν ενδιαφέρεται για τους πολίτες, δηλαδή για το γενικό συμφέρον, τότε γιατί ενδιαφέρεται; Για τα ειδικά συμφέροντα, δηλαδή για τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Τα μεγαλύτερα οικονομικά συμφέροντα σήμερα στην Ελλάδα είναι αυτά των δανειστών μας, ήτοι της ΕΕ, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του ΔΝΤ, τα οποία αν και είναι ειδικά, παρουσιάζονται σαν γενικά συμφέροντα(σωτηρία της Ελλάδας κ.ά.). Όταν, μάλιστα, η πλεκτάνη αποκαλυφθεί, τότε αναπτύσσεται ένας ανοιχτός «μαφιόζικος» εκβιασμός -ή με ψηφίζεται ή πάμε σε εκλογές- που παραπέμπει στο «νέο νιτσεϊσμό», ο οποίος σύμφωνα με τον Χάμπερμας τείνει να αποδομήσει όλα τα κριτήρια και να δείξει ότι η πολιτική «αναλώνεται αποκλειστικά με βρώμικες υποθέσεις». Έτσι, όμως ενισχύεται η απαξίωση της πολιτικής, οδηγώντας τους πολίτες στην αποχή και στην παραλία. Μόνο που αυτή η μορφή αποδοκιμασίας απορροφάται τάχιστα και εξαφανίζεται στους κερδισμένους και τους χαμένους που προκύπτουν από τους «ψηφίσαντες».
Η αποχή, ωστόσο, μπορεί κάποιες στιγμές να είναι ένα μεγάλο «όχι» στη μεταδημοκρατία, καθώς οι πολίτες αρνούνται την ακύρωση των θεσμών της κοινωνίας των πολιτών από την κομματοκρατία. Οι πολίτες αυτοί δεν σημαίνει ότι εγκλωβίζονται στον ατομικό πυρήνα τους, αλλά επιχειρούν να διαμορφώσουν νέες πολιτικές δομές, ανιδιοτελείς, ερασιτεχνικές, νοηματοδοτώντας τες άλλοτε με ανθρωπιά και άλλοτε με θυμό. Τότε μόνο η αποχή είναι θετική δράση.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ο παλιός και ο νέος φασισμός

  [   Γιώργος X. Παπασωτηρίου   /   Ελλάδα   / 22.04.24 ] Η γερμανική κυβέρνηση απαγορεύει εκδήλωση για την Γάζα. Το ίδιο συμβαίνει και στην...