ΓΙΩΡΓΟΣ Χ. ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

Ματώνει ο ελληνικός Τύπος, ενώ στην κολυμπήθρα του Σιλωάμ της «περαίωσης» ξεπλένονται φορολογικές αμαρτίες και εξυπηρετούνται κυβερνητικές δουλείες. Η πράσινη υποκρισία, ενίοτε και αβελτηρία, σε πλήρη ανάπτυξη, καθώς η καταγγελία του πελατειακού κράτους συνοδεύεται από τη μεγαλύτερη πράξη πελατειακής αντίληψης και λογικής. Αβελτηρία γιατί ο υπουργός Οικονομικών με τη ρύθμιση που εισήγαγε στη Βουλή παρ’ ολίγο να «αθωώσει» και να αποδώσει «καθαρούς» στην κοινωνία τα μέλη της μαφίας των ακινήτων και το νέο παραδικαστικό. Το γνωστό ΠΑΣΟΚ που καταγγέλλει αυτά τα οποία εν ταυτώ υλοποιεί άλλοτε συνειδητά και άλλοτε με ακραία επιπολαιότητα. Έξω από τη Βουλή οι δρόμοι ξεχειλίζουν από οργή. Όλη η Ευρώπη, χθες, έβραζε από την αγανάκτηση εκατοντάδων χιλιάδων διαδηλωτών κατά των μέτρων λιτότητας. Εδώ, ένας νέος κραυγάζει στους δρόμους της Βαρκελώνης. Στο πρόσωπό του πληγές από τα χτυπήματα της αστυνομίας. Στην ψυχή του πληγές από τα πλήγματα της ανεργίας. Η βία τον κυκλώνει από παντού. Είναι πρώην ...

Κρίση για ποιόν; Ποιον διασπά, ποιον στέλνει στη ανεργία, ποιον σκοτώνει ψυχικά, ποιον βιάζει και ποιανού τη συνείδηση σαπίζει η περίφημη κρίση; Η ερώτηση είναι ασφαλώς ρητορική. Αλλά χειρότερα και από τον συμβολικό θάνατο είναι η απόπειρα κάποιων να μας πείσουν ότι για την οικονομική κρίση φταίμε όλοι(εσχάτως σ’ αυτούς συμπεριλήφθηκε κι ο Πάγκαλος). Πως γίνεται, όμως, οι εργαζόμενοι να είναι οι μόνοι που πληρώνουν τα σπασμένα και οι κυρίως υπεύθυνοι της κρίσης να γίνονται πιο πλούσιοι; Γιατί ακόμη κι αν η ευθύνη για την κρίση είναι ίδια, δεν την πληρώνουν το ίδιο όλοι. Για τους «πάνω» η κρίση έχει ήδη παρέλθει. Μάλιστα, το 2009 ο αριθμός των εκατομμυριούχων σε δολάρια αυξήθηκε κατά 14%(έκθεση του Boston Consulting Group για το2010). Κι όμως, για τους «κάτω» εξακολουθούν να λαμβάνονται βάρβαρα μέτρα λιτότητας; Τελικά τι είναι η κρίση; Είναι, όπως έχουμε ξαναγράψει, το μεγάλο κόλπο, είναι το πρόσχημα για τη σκανδαλώδη αλλαγή των εργασιακών σχέσεων, για τη πλήρη διάλυση του κράτους πρόνο...

Σχέδιο νόμου για τον έλεγχο του διαδικτύου θα φέρει προς ψήφιση στο Κογκρέσο η κυβέρνηση Ομπάμα τον προσεχή χρόνο. Σύμφωνα με την αποκάλυψη των New York Times ο νόμος θα επιβάλει σε όλες τις υπηρεσίες επικοινωνίας να είναι συμβατές με τα συστήματα παρακολούθησης της αστυνομίας. Συνεπώς, το Facebook, το Skyp, ακόμα και το Blackberry θα διαφοροποιήσουν τον τρόπο λειτουργίας τους έτσι ώστε το FBI και η NSA(Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας) να μπορούν να ακούν και να βλέπουν ό,τι επικοινωνείται σ’ αυτά. Μέχρι τώρα στις ΗΠΑ παρεχόταν η δυνατότητα στο FBI και στις μυστικές υπηρεσίες να ελέγχουν μέσω ειδικών «παραθύρων» τους χρήστες του διαδικτύου. Αλλά ο έλεγχος κινούνταν στα όρια της παρανομίας. Τώρα η κυβέρνηση Ομπάμα τον νομιμοποιεί πλήρως, προκαλώντας την οργή των κινημάτων για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Έτσι, για μία ακόμη φορά τίθεται το θέμα της ελευθερίας στις επικοινωνίες αλλά και της παραβίασης του απορρήτου των προσωπικών δεδομένων, καθώς και για το αν η πληροφορική θα καταστεί ένας ολ...

«Θεού θέλοντος» είπε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Μπάιντεν η Ελλάδα θα βρει το «σωστό δρόμο». «Είμαστε στο σωστό δρόμο» ανταπάντησε ο Γιώργος Παπανδρέου, καθώς στο ΠΑΣΟΚ φαίνεται ότι «δεν έχουν το Θεό τους». Δημιουργούν, μάλιστα, και μιντιακές εντυπώσεις ότι δήθεν ήδη βγήκαμε από το τούνελ. Ως εάν η απάτη να είναι το προοίμιο της πραγματικότητας, που έρχεται όχι τραγουδώντας αλλά ονειροβατώντας. Με άλλα λόγια ο κ. Παπανδρέου θυμίζει εκείνο τον αρχηγό κράτους που κουνιόταν πέρα δώθε στο κάθισμά του, κάνοντας δήθεν ότι το τρένο στο οποίο επέβαινε και το οποίο είχε μπλοκαριστεί στα χιόνια, κινούνταν! Ακόμα και το «καλησπέρα, τι κάνουν τα παιδιά» που αντάλλαξε με τον Μπάρακ Ομπάμα στη δεξίωση που παρέθεσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ σε όλους τους εκπροσώπους των κρατών που παραβρέθηκαν στη σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών, παρουσιάστηκε από τα καθεστωτικά μέσα ενημέρωσης και τους συστημικούς δημοσιογράφους ως «συνάντηση 10΄ με τον πρόεδρο Ομπάμα»! Έτσι, το προφίλ του ηγέτη, που έχει πλανητική ακτινοβολία κα...

Το τσατμένιο σπίτι, τα κεραμίδια απ’ όπου το καλοκαίρι έμπαιναν τ’ αστέρια και το χειμώνα η βροχή, ο σοφράς, τα ξύλινα κουτάλια, η οκλαδόν ανθρωπότητα, ο Καραγκιόζης και τα πεινασμένα όνειρά του, το πα βου γα δι κε ζο νι στο γραμμόφωνο με τον Τσιτσάνη και στο Άξιον Εστί του πάππου του παπά. Το «Δοξαστικόν» του Ελύτη αλλά και του Μίκη Θεοδωράκη. Τέλος, οι πίνακες του Θεόφιλου. Ε, λοιπόν, κάποτε το ελληνικό φως είχε όχι μόνο αισθητικά αλλά και οντολογικά χαρακτηριστικά, καθώς αποδίδονταν σ’ αυτό μια λειτουργία «ενανθρωπισμού». Συνειρμοί καθώς διαβάζω για τη συμφωνία με το Κατάρ, για το Ελληνικό που θα γίνει καζίνο και άλλα συναφή. Χρειαζόμαστε τα χρήματα λένε. Ε, τότε ας πουλήσουμε και την Ακρόπολη, όπως πρότεινε εκείνο το χυδαίο γερμανικό περιοδικό. Όμως, το «μέσα μας» αντιδρά, γιατί ο τόπος μας είναι μνήμη, είναι περιοχή μνείας και μάθησης, είναι χώρος και λόγος, ένας κοινός τόπος αναφοράς, μία αρχετυπική πατρίδα, γιατί εντέλει ο τόπος είναι εμείς. Γι’ αυτό η αλλοίωση του τόπου(Ελληνικ...

Η Τερέζα Λιούις πέθανε στα 41 της χρόνια. Εκτελέστηκε με θανατηφόρα ένεση στη Βιρτζίνια των Ηνωμένων Πολιτειών, κι όχι με λιθοβολισμό όπως συνηθίζεται στη «βάρβαρη» Τεχεράνη. Για την Τερέζα Λιούις κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε, κανείς δεν βγήκε στους δρόμους, κι ας είχε διαπιστωθεί πως ήταν νοητικά καθυστερημένη. Ποιος άραγε τροφοδοτεί την ψυχή των ανθρώπων, καθιστώντας επιλεκτική την ευαισθησία; Ποιος μαγειρεύει την ανθρωπιά κατά το δοκούν; Ποιος μας εμπαίζει, μιλώντας για «φρένο στον παράνομο τζόγο», ως εάν ο νόμιμος να είναι δημιουργικός, συμβάλλοντας στην πολιτιστική και οικονομική ανόρθωση της χώρας! Το αυτό ισχύει και για το Eurovoice, την εκδήλωση που έχει θέσει υπό την αιγίδα του ο ΕΟΤ και θα παρουσιάσει η μεγάλη προσωπικότητα του πλανητικού πολιτισμού της σιλικόνης Πάμελα Άντερσον, εισπράττοντας το όχι ευκαταφρόνητο ποσό των 300.000 ευρώ! Απέναντι από το ξενοδοχείο όπου ανακοινώθηκε το μεγάλο μουσικό γεγονός ψηφιζόταν «η απελευθέρωση των μεταφορών». Πολλοί θεωρούν ότι η απελευθέρω...

«Η απάντηση στην κατακραυγή των πολιτών 'πώς φάγατε τα λεφτά;' είναι ότι σας διορίσαμε όλα αυτά τα χρόνια στο Δημόσιο. Τα φάγαμε όλοι μαζί σε μία πρακτική αθλιότητας, εξαγοράς και διασπάθισης του δημοσίου χρήματος». Τάδε έφη ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Θ. Πάγκαλος, θέτοντας στην ίδια μοίρα το νέο που ζητά εργασία με τον πολιτικό και το πελατειακό πολιτικό σύστημα εν γένει, το οποίο ανταλλάσσει τις θέσεις δουλειάς έναντι ψήφων. Αλλά το πρόβλημα είναι δομικό και ο νεαρός πολίτης-πελάτης που αναζητεί εργασία έχει τόση ευθύνη όση ευθύνη έχει ο εργαζόμενος σε μια μεγάλη επιχείρηση για τα οικονομικά της αποτελέσματα. Συνεπώς, οι ευθύνες δεν είναι ίδιες μεταξύ των «πάνω» και των «κάτω». Οι δεύτεροι, μάλιστα, εξιλεώνονται στο βαθμό που, σήμερα, «γιουχάρουν» τους πολιτικούς. Κι ακόμη περισσότερο όταν αύριο θα τους «μαυρίσουν» στην κάλπη. Με άλλα λόγια, αν δεχθούμε την άποψη Πάγκαλου, οι πολίτες ευθύνονται γιατί δεν εξανέστησαν πιο πριν. Αλλά πίσω από την απάντηση του αντιπροέδρου της ...

Η Ελλάδα ήταν το «πειραματόζωο» του ψυχρού πολέμου(εμφύλιος). Και τώρα το «πειραματόζωο» της μετα-αμερικανικής εποχής, ενός χωρίς προηγούμενο οικονομικού πολέμου. Αλλά αν ο εμφύλιος ήταν πρωτίστως ένας αγώνας για τον έλεγχο τα ων ερμηνειών του Ελληνισμού, ο τωρινός «πόλεμος» για τι είναι; Ποια όπλα και για ποιον δοκιμάζονται στο πεδίο της ελληνικής κοινωνίας; Οι περικοπές μισθών και συντάξεων, οι ανατροπές των εργασιακών σχέσεων, οι αλλαγές στο ασφαλιστικό, οι αυξήσεις των φόρων, ο αυταρχισμός, η λιτότητα είναι τα «όπλα» εναντίον των εργαζομένων. Αυτοί είναι τα πειραματόζωα, των οποίων θα μετρηθεί ο βαθμός αντοχής και αντίδρασης. Αυτό υπό τον όρο ότι το οικονομικό «φάρμακο» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα αποδεικνυόταν «φαρμάκι» για την ελληνική αγορά και κοινωνία. Γιατί με την ανεργία ενός εκατομμυρίου ανθρώπων έχουμε και τη νέκρωση της αγοράς με το κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων, που δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα ικανό να διαλύσει κυριολεκτικά τη...

Ένας στους τέσσερις Έλληνες λένε όχι στο υπάρχον πολιτικό σύστημα σύμφωνα με δημοσκόπηση. Το ποσοστό είναι μάλλον μικρό, καθώς η αίσθηση της απαξίωσης είναι μοιάζει σχεδόν καθολική. Ναι, ο πληθυσμός δεν εμπιστεύεται πλέον τους πολιτικούς, δεν τους θεωρεί αξιόπιστους κι ακόμη χειρότερα τους θεωρεί ανήθικους. Υπ’ αυτή την οπτική είναι αλήθεια ότι το μεγάλο πολιτικό αίτημα σήμερα στην Ελλάδα είναι η αξιοπιστία και το ήθος. Όταν το επισημαίναμε από την εποχή της διακυβέρνησης των σημίτειων κυνικών, εκείνοι όντας στην εξουσία και κυριαρχώντας ως το «έξυπνο» εκσυγχρονιστικό πνεύμα της εποχής μας έψεγαν ότι «ηθικολογούμε». Τότε η εξυπνάδα, ταυτισμένη με την καπατσοσύνη, επικρατούσε και συσσώρευε «μαύρο χρήμα» και συμβολικό κεφάλαιο. Ύστερα, ενέσκηψε το ομοίως κερδοφόρο ήθος που βασίστηκε στη… νομιμότητα. Αντιθέτως, σήμερα, εν καιρώ κρίσης, έχουμε το ήθος που αντιδιαστέλλεται από το «ήθος» των κυνικών και των νάρκισσων. Αλλά μπορεί αυτό το ήθος το οποίο στηρίζεται στο πνεύμα ανιδιοτέλειας και...

Να αντικατασταθεί η λέξη «λιτότητα» με τη λέξη «ευθύνη» πρότεινε ο πρωθυπουργός της χώρας Γιώργος Παπανδρέου από τις Βρυξέλλες. Με άλλα λόγια, ζητά να αντικατασταθεί η λέξη άνεργος με τη λέξη υπεύθυνος, ή η λέξη πείνα με τη λέξη υπευθυνότητα! Άλλως πως, δεν πεινάμε σύμφωνα με τον κ. Παπανδρέου επειδή δεν έχουμε να φάμε αλλά επειδή είμαστε «υπεύθυνοι» ή γιατί κάνουμε «υπεύθυνη διαχείριση»! Εάν δε νομίσετε ότι ακούτε ενίοτε το γουργουρητό της κοιλιάς του πεινασμένου, κάνετε μεγάλο λάθος, γιατί δεν πρόκειται περί αυτού αλλά για το μεγαλειώδες… γουργουρητό της ευθύνης. Αντί, όμως, για την αντικατάσταση των λέξεων, ο κ. Παπανδρέου μπορεί να ζητήσει την αντικατάσταση της δικής του θέσης μ’ αυτή ενός ανέργου ή ενός συνταξιούχου των 300 ευρώ, ή ακόμη με τη θέση ενός από τα 22.000 παιδιά που πεθαίνουν κάθε μέρα σε ολόκληρο τον κόσμο από πείνα ή ακόμη κι από έλλειψη νερού. Δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί ότι ο πρωθυπουργός αντιμετώπισε τους Έλληνες που υποφέρουν από τη βάρβαρη λιτότητα με τον σκ...

Η απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους είναι μία σωστή απόφαση από τη στιγμή που αποδεικνύεται ότι το παθητικό κάπνισμα είναι βλαπτικό για την υγεία των μη καπνιστών. Απ’ αυτό, όμως, μέχρι την εκ των άνω κατευθυνόμενη υστερία η απόσταση είναι μεγάλη. Αναφερόμαστε στην απαγόρευση από το δήμαρχο της Νέας Υόρκης του καπνίσματος στα 17.000 πάρκα και της πλατείες της πόλης του! Ασφαλώς έχουν δίκιο οι μη καπνιστές, οι οποίοι σαν τους κοινωνιστές των αρχών του 20ου αιώνα προβάλλουν την ευαγγελική ρήση «ο συ μισείς ετέρω μη ποιήσεις», ή αλλιώς η ελευθερία συνίσταται στο να μπορεί κανείς να κάνει μόνο εκείνο που δεν βλάπτει τον άλλον. Υπ’ αυτή την οπτική και οι καπνιστές έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν τα ίδια φυσικά δικαιώματα με τους μη καπνιστές. Με άλλα λόγια, το δικαίωμα στο κάπνισμα πρέπει να τυγχάνει ανάλογης αντιμετώπισης με το δικαίωμα στο μη κάπνισμα. Ασφαλώς, κάποιος θα πει ότι η ανεργία και η φτώχεια είναι τα μείζονα σημερινά προβλήματα και όχι το θέμα ή μη του καπνίσματ...

Για κρίση πεσιμισμού των Ελλήνων μιλάει εντός και εκτός Ελλάδας ο πρωθυπουργός. «Ελπίδα, πούλα ελπίδα», συμβουλεύει ο ειδικός της επικοινωνίας, την ώρα που το ακροδεξιό «κόμμα του τσαγιού» στο εσωτερικό των Αμερικανών ρεπουμπλικάνων κερδίζει έδαφος, ενώ ο μύθος Ομπάμα αρχίζει να ξεφουσκώνει σε Ευρώπη και Αμερική. Ελπίδα πουλάει και το ρεπορτάζ για τις φαβέλες του Ρίο ντε Τζανέιρο, όπου «το αύριο έρχεται τραγουδώντας» σύμφωνα με τον ποιητή, καθώς οι έμποροι ναρκωτικών έχουν εκδιωχθεί από την αστυνομία. Γι’ αυτό το μέλλον τραγουδά! Μόνο που το ναρκεμπόριο αντικαταστάθηκε από τις κλοπές. Γιατί στις τενεκεδουπόλεις εκείνο που εξακολουθεί να τραγουδά είναι η φτώχεια και το στομάχι των ανέργων καθώς και η οργή των πεινασμένων. Οι δρόμοι στο Ρίο, στην Αθήνα, παντού γεμίζουν από τέτοιες κραυγές, από βόγκους και φωνές που διαμαρτύρονται για τη μεγάλη έκλειψη της ανθρωπιάς στο μέτωπο του κόσμου. Ναι, η απελπισία δεν αντέχεται. Η ζωή δεν υποφέρεται χωρίς την υγρασία της ελπίδας και χωρίς εκείνο ...

Η κρίση αλλάζει τον κόσμο. Τα χαρτιά στο γεωοικονομικό και γεωπολιτικό πόκερ ξαναμοιράζονται. Η Κίνα είναι πλέον δεύτερη παγκόσμια οικονομία μετά τις ΗΠΑ και πριν από την Ιαπωνία. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η Γερμανία ισχυροποιείται σημαντικά και η Ισπανία καθώς και ολόκληρος ο ευρωπαϊκός νότος αποδυναμώνεται, αναγεννώντας την αντίθεση Βορράς-Νότος. Οι αναδυόμενες αγορές που εξαρτώνται από το εξωτερικό αυξάνουν το δημόσιο χρέος τους, ενώ εκείνες που στηρίζονται σε μια τεράστια αγορά, όπως η Κίνα, η Βραζιλία, αλλά και η γειτονική μας Τουρκία καταφέρνουν να πετύχουν διψήφιο ρυθμό ανάπτυξης. Όσο για τις χώρες που εξαρτώνται από το εξωτερικό και βρίσκονται σε παρακμή, όπως η Ελλάδα, αυτές τείνουν να μεγιστοποιήσουν το δημόσιο χρέος τους. Όμως, κάτι ανάλογο συνέβη και μετά το 1930, όταν η οικονομική κρίση της Ευρώπης ήταν μία κρίση χρέους έναντι των ΗΠΑ και χρειάστηκε η αλλαγή στάσης της Ουάσινγκτον για να ισορροπήσει η κατάσταση. Σήμερα, στη θέση των ΗΠΑ, που έχουν αποβιομηχανοποιηθεί, βρίσκεται...

Δημοσιονομικό χάος, κατεστραμμένη οικονομία, χρέη, χρηματοπιστωτική κρίση, «μαύρη τρύπα», έλλειμμα, fast track, η γλώσσα της πολιτικής «δραματοποίησης» της οικονομικής κατάστασης που θα δικαιολογήσει τα νέα μέτρα. Από την ελπίδα στο δράμα, αφού ήδη προαναγγέλθηκε η «τεράστια» ανεργία, η οποία τώρα αρχίζει να καθίσταται πραγματικότητα, καθώς 34 εκατομμύρια εργαζόμενοι αναμένεται να πεταχτούν στο δρόμο(Διεθνής Οργάνωση Εργασίας), ενώ 60 εκατομμύρια θα περιπέσουν σε έσχατη ένδεια(Παγκόσμια Τράπεζα). Και ο Γιώργος Παπανδρέου να λέει από το Όσλο ότι περνάμε «κρίση πεσιμισμού»! Όμως, ο τρόμος, αυτός που διευκόλυνε τα μέτρα εναντίον των «κάτω» γίνεται τώρα μπούμεραγκ και ανακλάται προς τα «πάνω». Έτσι, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας και οι ηγέτες των χωρών της ανεργίας (Θαπατέρο και Παπανδρέου) συζητούν για την αντιμετώπιση της μεγάλης οργής, για την κοινωνική συνοχή που διαλύεται, για την αγορά που παγώνει εξαιτίας της λειψής αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων-καταν...

Το παπούτσι, που εκσφενδόνισε ο ιρακινός δημοσιογράφος εναντίον του Μπους στη Βαγδάτη κάτι ήθελε να πει. Το ίδιο και το παπούτσι του γιατρού στη Θεσσαλονίκη εναντίον του πρωθυπουργού. Αγανάκτηση, οργή, αποδοκιμασία οι λέξεις που συνδηλώνονται στη ρήψη. Για ανεπίτρεπτη βία μίλησε ο κ. Γ. Παπανδρέου, συνδέοντας το… παπούτσι με τις συνομωσίες ξένων κερδοσκοπικών funds! Μόνο που η ενέργεια ήταν μία απολύτως ήπια έκφραση της οργής, όπως τα «γιούχα» που εισέπραξαν οι πολιτικοί των κομμάτων εξουσίας καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού που μόλις παρήλθε. Από την άλλη πλευρά, ένα παπούτσι κατέστρεψε δεκάδες εργατοώρες των επικοινωνιολόγων και των στελεχών της κυβέρνησης. Αλλά παρά τις προσπάθειες επικοινωνιακής ανάταξης του προφίλ του κ. Γιώργου Παπανδρέου από την απόπειρα με το παπούτσι, έρχεται το μαρτύριο της βενζίνης σε συνδυασμό με τις φασιστικές επιχειρήσεις λιντσαρίσματος του προέδρου του ΕΒΕΑ, έρχεται η ανεργία που σκοτώνει και η ανέχεια που πληγώνει, καθιστώντας αναξιόπιστες τις κατηγ...

Ο πρωθυπουργός δίνει με οικογενειακή οικειότητα το λόγο στην Τίνα. Κι εκείνη με ύφος, ομοίως, απλό, σε αντιστοιχία με το τζην ντύσιμό της θα μιλήσει για την «πόλη αυτή». Η φράση και μόνο καταδεικνύει ότι η πόλη είναι ξένη προς την Τίνα, ή ότι η Τίνα είναι μία ξένη στη Θεσσαλονίκη, όπως ο Φιλίπ, ο ήρωας στην παλιά ταινία του Βιμ Βέντερς «Η Αλίκη στις πόλεις». Οι πόλεις δεν μπορούσαν να «κρατήσουν» τον Φιλίπ ούτε εκείνος να βρει κάποιο νόημα σ’ αυτές. Το βλέμμα του ήταν «τουριστικό», στιγμιαίο και «νεκρό», όπως οι φωτογραφίες που τραβούσε αδιάκοπα. Ώσπου έρχεται εκείνο το εννιάχρονο κορίτσι, η Αλίκη, της οποίας η αναζήτηση θα παράσχει σκοπό και ευθύνη στον πρωταγωνιστή. Η ματιά του ήρωα τότε αλλάζει δια μιας, η ίδια η ζωή του αλλάζει, το ίδιο και οι πόλεις. Δεν συμβαίνει κάτι ανάλογο, όμως, στην κυρία Τίνα(Μπιρμπίλη). Η Θεσσαλονίκη παραμένει «η πόλη αυτή». Έτσι, όσα είπε για την πόλη ήταν κοινότοπα και ψυχρά, διανθισμένα με τεχνοκρατικούς όρους κι εκείνο… «το θαλάσσιο μέτωπο». Ναι, τη Θε...

Δεν είναι η πρώτη φορά που το ΠΑΣΟΚ υποκαθιστά την πολιτική με την επικοινωνία. Τη δεκαετία του 1990 είχαμε και πάλι την κένωση της πολιτικής από τα πραγματικά προβλήματα. Έτσι η πολιτική διακρίθηκε σε εικονική και πραγματική πολιτική διαδικασία κατά το ανάλογο της εικονικής –χρηματιστήριο- και της πραγματικής οικονομίας. Εν προκειμένω ισχύει ο αμερικανικός Πραγματισμός που συλλαμβάνει την κοινωνία «ως επικοινωνιακή κοινότητα. Δεν είναι συμπτωματικό ίσως ότι η πραγματιστική προσέγγιση του Ντιούι αναφέρεται στην ειδική περίπτωση της «ανατροπής ισορροπίας», όπως συμβαίνει στις διάφορες κρίσεις. Συγκεκριμένα, όταν παράγεται μια ανατροπή της ισορροπίας σ’ έναν ζωντανό οργανισμό, τότε «ξυπνάει» σύμφωνα με τον Ντιούη η συνείδηση, που θέτει τα ερωτήματα και κατ’ αυτόν τον τρόπο συνειδητοποιούνται τα προβλήματα. Η συνείδηση, συνεπώς, βρίσκεται εν υπνώσει και «ξυπνά» μόνο σε καταστάσεις κρίσης για να απαντήσει σε πρακτικούς σκοπούς, όπως είναι η αποκατάσταση της ισορροπίας, που διαταράχθηκε. Έτ...

Έφυγε ο Βασίλης Χριστοδούλου. Σαν χθες έβλεπα το χαμογελαστό του πρόσωπο στην εφημερίδα να χαιρετάει και να επαινεί. Το «εύγε» του μεγάλο όσο και η μεγαλοσύνη της σεμνότητάς του. Κι ύστερα τα μικρά και χυδαία. Τα υπουργεία-μπάμπουσκες από τη μια κι ο Πάγκαλος από την άλλη. Χυδαία η πολιτική που κατάντησε να ασχολείται με τα μικρά, τις δημόσιες σχέσεις, την προβολή των λευκασμένων δοντιών και τα απολύτως στενά συμφέροντα, όπως ψέγει λάβρος εκείνος ο «παλαιός των ημερών», ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ τον πρόεδρο της ΕΕ Μανουέλ Μπαρόζο. «Oι πολιτικοί των κρατών-μελών (της ΕΕ) όλο και περισσότερο επιδιώκουν να θέτουν τα στενά συμφέροντα τους μπροστά από κάθε κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον, είτε όσον αφορά την οικονομική κακοδιαχείριση στα κράτη μέλη είτε την ανοικτή καταπάτηση των βασικών δικαιωμάτων όπως ορίζονται στις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης… Δυστυχώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαθέτει έναν απόντα πρόεδρο. Δυστυχώς, ο Πρόεδρος Μπαρόζο φαίνεται να μην έχει όραμα για την Ευρώπη. Αντ’ αυτού, ασχολείτ...

Μία αμερικανική προτεσταντική Εκκλησία ανακοίνωσε ότι θα κάψει το κοράνι στις 11 Σεπτεμβρίου, ημέρα της επίθεσης στους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης. Οι μουσουλμάνοι αντιδρούν καίγοντας το ομοίωμα του Αμερικανού θρησκευτικού ηγέτης της Εκκλησίας αυτής. Φανατισμός και μίσος παντού. Οι πουριτανοί προτεστάντες και οι φανατικοί μουσουλμάνοι «βράζουν» στον ίδιο φονταμενταλισμό. Μόνο που η φωτιά που πήζει τον φανατισμό των δεύτερων είναι η επιθετικότητα, εν οις και η «γελοιοποίησή» τους –όπως με τα σκίτσα του Μωάμεθ- από τους πρώτους. Είχε συμβεί και στην Αθήνα, όταν εκατοντάδες μουσουλμάνοι διαδήλωσαν στο κέντρο της ελληνικής πρωτεύουσας, σπάζοντας και καίγοντας, επειδή θεώρησαν ότι ένας αστυνομικός προσέβαλε το κοράνι. Για το βλέμμα ενός δυτικού ορθολογιστή αυτό μοιάζει παράλογο. Όμως η μουσουλμανική θρησκεία είναι τρόπος ζωής. Όπως ακριβώς τρόπος ζωής είναι ο χριστιανισμός για τους πολύ θρησκευόμενους. Η παραβίαση συνεπώς των συμβόλων αυτής της ζωής προκαλεί την εύλογη άμυνα. Παραδόξως...

Φιλελευθερισμός, νεοφιλελευθερισμός, δημοσιονομικό χάος και δημοσιονομική πειθαρχία, κατεστραμμένη οικονομία, κρίση και Κέυνς, Κέυνς για τους συντηρητικούς και Κέυνς για τους προοδευτικούς, όροι, λέξεις και φράσεις στη γλώσσα της θεατρικής αλλά και της πολιτικής «δραματοποίησης» της οικονομικής κατάστασης μέσω των οποίων επιχειρείται η νομιμοποίηση των παλιών και των νέων μέτρων σε βάρος των μισθωτών και των συνταξιούχων, των «κάτω» εν γένει. Σήμερα παρατηρείται το εξής παράδοξο, η Ευρώπη του κράτους πρόνοιας να έχει καταστεί ο τόπος εφαρμογής του νεοφιλελευθερισμού, καταστρέφοντας κυριολεκτικά το κοινωνικό κράτος της, ενώ η κατ’ εξοχήν χώρα του νεοφιλελευθερισμού, οι ΗΠΑ επιχειρούν μέσω του Μπάρακ Ομπάμα να αντιμετωπίσουν με 50 δις δολάρια την καλπάζουσα ανεργία. Φιλελεύθερη οικονομία είχαμε στις ΗΠΑ και τη δεκαετία του 1930, μετά το μεγάλο κραχ, μέχρι το 1980(Ρήγκαν). Αυτή την χρονική περίοδο είχαμε το κράτος πρόνοιας, αυτό που φρόντιζε ώστε η βιοτή των εργαζομένων να διατηρεί τους σ...

Ο Θεός δημιούργησε το σύμπαν ή οι νόμοι της φυσικής; Ο Θεός απλώς παρακολουθούσε το θέαμα της «αυθόρμητης δημιουργίας»; Κι αν είναι έτσι, τότε οι φυσικοί και δη οι αστροφυσικοί, όπως ο Στήβεν Χώκινγκ είναι μικροί θεοί, ή έστω προφήτες του Θεού, ου μην και μάγοι, όπως εκείνοι που πήγαν χρυσάφι, σμύρνα και λιβάνι στο… Χριστό; Αστεία πράγματα. Πάντως, ο Χώκινγκ και ο συνεργάτης του με την αμφισβήτηση του Θεού, τονίζουν τη συζήτηση για την ύπαρξη του ή όχι. Με άλλα λόγια, δεν έχουμε μία διαδικασία εκκοσμίκευσης μέσω της επιστήμης και της λογικής αλλά μίας απεκκοσμίκευσης, μίας επιστροφής σε θεολογικές συζητήσεις. Ήδη ο αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι, Ρ. Ουίλιαμς απαντά στον Χώκινγκ μέσα από τις σελίδες της λονδρέζικης εφημερίδας The Times, επισημαίνοντας πως «Η φυσική μόνη της δεν μπορεί να πει γιατί υπάρχει κάτι τι περισσότερο από το τίποτε». Το ίδιο λένε και οι θρησκευτικοί εκπρόσωποι των Μουσουλμάνων και των Εβραίων που αντέδρασαν στα λεγόμενα των δύο αστροφυσικών. Σε κάθε περίπτωση, κα...

Από το τίποτα μπορεί να δημιουργηθεί ένα σύμπαν ολόκληρο. Μόνο το παλαιστινιακό κράτος δεν μπορεί να δημιουργηθεί παρά τη διακήρυξη της Αννάπολης το 2007 ότι αυτό θα συμβεί μέχρι το τέλος του 2008, τις υποσχέσεις του Τζορτζ Μπους τζούνιορ αλλά και του νυν Προέδρου Μπάρακ Ομπάμα στην περίφημη ομιλία του της 4ης Ιουνίου 2009 στο Κάιρο. Τι χρειάζεται, άραγε, για να δημιουργηθεί το κράτος της Παλαιστίνης; Τη βούληση των εμπλεκομένων. Παραδόξως, το σύμπαν δεν έχει ανάγκη από καμία βούληση, κανέναν Θεό για να δημιουργηθεί γράφουν οι Στήβεν Χώκινγκ και Λέοναρντ Μλόντινοφ στο βιβλίο τους «Το Μεγάλο Σχέδιο». «Η αυθόρμητη δημιουργία» είναι ο λόγος που υπάρχει το σύμπαν κι εμείς, οι άνθρωποι, όπως υποστηρίζουν. Τίποτα συνεπώς δεν είναι τίποτα, αλλά κάτι πιο πάνω από το τίποτα! Αλλά αυτό είναι επιστήμη ή μυθιστορία; Τα όρια είναι δυσδιάκριτα όταν η φιλοσοφία, η επιστήμη και η φαντασία διαπλέκονται, επιδιώκοντας να καλύψουν τα κενά. Τελικά, ο Χώκινγκ είναι ένας επιστήμονας ή ένας φιλόσοφος, που ως ...

Τι είναι τέχνη; Ο βιασμός ενός νεογέννητου τι μπορεί να υπονοεί, τίνος πράγματος είναι η μεταφορά; Αναφερόμαστε στην κινηματογραφική ταινία του Σερντάν Σπασόγεβιτς που συμμετέχει στο φεστιβάλ Αθήνας και περιλαμβάνει τη σκηνή του βιασμού, την οποία οι Λονδρέζοι δεν επέτρεψαν. Πρόκειται άραγε για λογοκρισία κάποιων πουριτανών; Εξαρτάται. Θυμάμαι τη φρικιαστική σκηνή της μνημειώδους ταινίας 1900 όταν ο φασίστας βιάζει το μικρό παιδί και το σκοτώνει. Εμετική σκηνή που ήθελε να δείξει την παρανοϊκή (φροϋδική) πλευρά του φασισμού. Πρόκειται, άραγε, περί αυτού ή όχι; Θα δούμε. Γιατί πολλές φορές όλα αυτά γίνονται για λόγους δωρεάν διαφημιστικού θορύβου. Γιατί η τέχνη έχει καταστεί πλέον μία απλή διέγερση των αισθήσεων χωρίς να αφήνει χώρο για τη διατύπωση διερωτήσεων των μεγάλων προβλημάτων της εποχής. Κανείς δεν αντιμετωπίζει πια την τέχνη σαν μια δραστηριότητα υψηλού κινδύνου, ως κάτι που οφείλει να ανοίγει νέους δρόμους και να επιχειρεί να διατυπώσει με τον τρόπο της «μεταφοράς» αυτό που δ...

Μαύρος ο επερχόμενος χειμώνας για την Ελλάδα. Το λένε πλέον κι εκείνοι που θεωρούσαν ότι η λύση θα δοθεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τη νεοφιλελεύθερη συνταγή του. Η τρόικα, βέβαια, θα συνεχίσει να επιχαίρει για την προσπάθεια της κυβέρνησης του κ. Γ. Παπανδρέου να υλοποιήσει το περίφημο «σπιράλ θανάτου», το οποίο θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν ως «αναγκαίο κακό» οι επαγγελματίες ιδεοπράχτες της κυβερνητικής επικοινωνίας. Όπως ακριβώς παρουσιάζουν κάποιοι ως τέχνη την ταινία του Σερντάν Σπασόγεβιτς A Serbian film, στην οποία παρουσιάζεται ο βιασμός ενός νεογέννητου. Τι θέλει να πει άραγε ο καλλιτέχνης; Ποια σχέση έχει η τέχνη αυτή με την «μεταφορά», με την τέχνη όπου οι καλλιτέχνες δίκην «αρχαιολόγων των αισθήσεων»(Νούτσος) επιδιώκουν να ανακαλύψουν το μέλλον μέσα από τ’ άστεγα βιώματα του παρελθόντος; Ποια σχέση έχει με τον Ιρανό, τον 36χρονο πολιτικό πρόσφυγα Χαμίντι Σαντεκί, που πέντε χρόνια προσπαθούσε να μιλήσει στους αρμόδιους και ακούστηκε μόνο όταν έραψε το στόμα του, ...