Μπάουμαν Ζίγκμουντ

Το μεγάλο σημερινό πολιτικό παράδοξο σύμφωνα με τον Ζίγκμουντ Μπάουμαν είναι η επιχείρηση εύρεσης «τοπικών λύσεων σε παγκόσμια δημιουργημένα προβλήματα και αδιέξοδα». Για να το καταστήσουμε αυτό κατανοητό θα το μεταφέρουμε στα καθ’ ημάς. Στις τελευταίες εκλογές το ΠΑΣΟΚ κατήγαγε σημαντική εκλογική νίκη υποσχόμενο τη διέξοδο από την οικονομική κρίση η οποία κατά τους ισχυρισμούς της ηγεσίας του δεν οφείλεται στη διεθνή κρίση αλλά στην οικονομική διαχείριση εκ μέρους της κυβέρνησης της ΝΔ. Έχουμε εν προκειμένω την παραγνώριση του παράδοξου που επισημαίνει ο Μπάουμαν καθώς παραγνωρίζεται η πραγματικότητα καθώς επιδιώκεται, ή υπάρχει ο ισχυρισμός ότι είναι δυνατή η τοπική λύση σε μία κρίση που έχει παγκόσμια αιτία.
Αλλά αν το ΠΑΣΟΚ παραβλέπει το πολιτικό παράδοξο, τι άραγε μας προτείνει ο Μπάουμαν; Όχι ασφαλώς την προσαρμογή στην υπάρχουσα κόλαση που βιώνουμε αλλά την προσπάθεια αναγνώρισης, όπως μας λέει ο Ίταλο Καλβίνο στις «Αόρατες πόλεις», «ποιος και τι, μέσα στην κόλαση, δεν είναι κόλαση, και να του δώσουμε διάρκεια, να του δώσουμε χώρο». Μόνο που η παραπάνω πρόταση έχει τη λογοτεχνική γοητεία και αξία της, παραπέμποντας στην «εδώ και τώρα» πραγματοποίηση της ουτοπίας, αλλά δεν έχει πολιτική αξία. Ο Μπάουμαν δεν επιζητεί μια αλλαγή με παγκόσμια εμβέλεια, δεν μιλάει για την άρση των παγκόσμιων αιτιών που προκαλούν τα παγκόσμια και συνακόλουθα τα τοπικά προβλήματα, αλλά προτείνει μια αλλαγή σε τοπικό επίπεδο, όπως και ο κ. Γιώργος Παπανδρέου, εκκινώντας από τη θέση ότι αφού έτσι έχουν τα πράγματα(η κόλαση είναι εδώ καθώς «οι πόλεις έχουν καταστεί χωματερές για παγκόσμια δημιουργημένα και κυοφορούμενα προβλήματα»), ας βρούμε σε τοπικό επίπεδο ρωγμές(κάτι σαν παραδείσιες νησίδες) κι ας επιχειρήσουμε να ζήσουμε εκεί όλοι μαζί. Και τούτο γιατί οι άνθρωποι είναι «ανυπεράσπιστοι απέναντι στην παγκόσμια δίνη (και) κρατιούνται πιο σφιχτά από τους εαυτούς τους» δηλαδή από το τοπικό, εκεί που έμαθαν να βρίσκουν την ταυτότητά τους και τα νοήματα της ζωής τους. Γι’ αυτό και η πολιτική θα έχει ως επίκεντρο την τοπικότητα. Που λοιπόν είναι ο τόπος όπου θα λάβει χώρα η σύγκρουση το τοπικό ή το υπερτοπικό(διεθνές); Η ανικανότητα της πολιτικής να λύση το πρόβλημα επιχειρείται να καλυφθεί με τη «δημόσια επίδειξη δύναμης και των ρητορικών παλικαρισμών, που τείνουν να είναι πιο δυναμικοί και ηχηροί όσο πιο δύσμοιροι και με μικρή επιρροή είναι οι ίδιοι οι πολιτικοί»(Μπάουμαν). Κατά τη γνώμη μας, στη σημερινή μεταβατική εποχή ούτε ο Τσόμσκι(πλανητική δράση) έχει δίκιο ούτε ο Μπάουμαν(τοπική δράση) αλλά και οι δύο. Απαιτείται συνεπώς μία παράλληλη και συγχρονική πολιτική δράση σε παγκόσμιο αλλά και σε τοπικό επίπεδο.


Εφήμερα

«Οι λέξεις έρχονται από τη σιωπή και επιστρέφουν στη σιωπή». Αυτός είναι ένα από τα στιχάκια της παγκοσμίως άγνωστης Γερμανίδας Χέρτας Μίλερ που έλαβε χθες το νόμπελ λογοτεχνίας γιατί έγραψε από την πλευρά των εγκαταλελειμένων. Όμως και η Αμερικανίδα Τζόυς Κάρολ Όουτς από την μεριά των κατατρεγμένων γράφει. Το ίδιο και ο Φίλιπ Ροθ. Γιατί η σουηδική ακαδημία επιλέγει όχι τόσο σπουδαίους λογοτέχνες (θυμίζουμε ότι πέρυσι το βραβείο πήρε ο Γάλλος Jean-Marie G. Le Clezio); Ίσως να θέλει να ενισχύσει το γαλλογερμανικό άξονα και κατ’ επέκταση τη διαμόρφωση μιας κοινής κουλτούρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση! Σε κάθε περίπτωση, υφίσταται νομίμως κριτική ότι επιλέγει με βάση σκοπιμότητες.

Μιας κι είμαστε στο χώρο της λογοτεχνίας, η κα. Terez Ulloa διευθύντρια οργάνωσης κατά της σωματεμπορίας στη λατινική Αμερική μήνυσε τις «θλιμμένες πόρνες» του Μαρκές, όπου ως γνωστόν ένας 90χρονος ερωτεύεται μία 14χρονη. Η Ουλλόα θέλει μ’ αυτό τον τρόπο να εμποδίσει τη μεταφορά του έργου στον κινηματογράφο. Μόνο που δεν έχει καταλάβει το μυθιστόρημα, αφού ο Μαρκές θέλει να δείξει ότι κι ένας 90χρονος μπορεί να ερωτευθεί και μάλιστα για πρώτη φορά. Εξάλλου, δεν έκανε με την μικρή σεξ, απλώς την κοίταζε ενώ κοιμόταν, αφού η μικρή δούλευε κορδελιάστρα. Παραδόξως, το έργο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί κατά του «τράφικινγκ», αλλά όταν δεν υπάρχει φαντασία, υπάρχει δογματισμός και φανατισμός.
Πως πέρασαν την πρώτη μέρα τους τα μέλη της κυβέρνησης; Όπως είδαμε ο πρωθυπουργός άλλαξε το σαλόνι στο μέγαρο Μαξίμου. Το νέο σαλόνι είναι πράσινο, ενώ ο καναπές όπου καθόταν ο πρώην πρωθυπουργός αντικαταστάθηκε από πολυθρόνα. Στο υπουργείο Παιδείας, αργοπορημένη κατέφθασε η κα. Διαμαντοπούλου λόγω μποτιλιαρίσματος. Έτσι τη θέση της στην οθόνη του «Μέγκα» πήρε η υφυπουργός κα. Χριστοφιλοπούλου. Όμως, η κα. Υπουργός δεν έμεινε άπραγη, κατήγγειλε πάραυτα τους «πέτσινους καναπέδες» και τις «σκαλιστές πολυθρόνες» του πρώην υπουργού. Ανάλογες καταγγελίες έγιναν και στα άλλα υπουργεία. Άντε, και καλή αντιπολίτευση!