Ο αόρατος αντίπαλος

Ακούω τα ψεύδη για την πτώση του πληθωρισμού, ενώ πρόκειται για «αποπληθωρισμό», για την οδηγία της ΕΕ να εξισωθούν τα όρια συνταξιοδότησης των γυναικών με των ανδρών, στα 65 (η εξίσωση όμως μπορεί να γίνει και προς τα κάτω). Βλέπω το Γκουαντάναμο και το Μπαγκράμ(Αφγανιστάν) να εξακολουθούν να λειτουργούν και επί της… βασιλείας Ομπάμα. Ακούω το κλάμα μικρών παιδιών που πεθαίνουν από ασιτία. Βλέπω τους μαθητές της Ημαθίας να κάνουν και πάλι «ΚΑΤΑΛΙΠΣΥ». Βλέπω τα χιλιάδες κοντέινερς στο λιμάνι του Πειραιά. Βλέπω και τους «προστάτες του πολίτη» να επιτίθενται με μανικό τρόπο εναντίον των μεταλλεργατών, δείχνοντας πως η αλλαγή του ονόματος των πρώτων δεν άλλαξε και το χαρακτήρα τους. Ακούω, τέλος, στο ράδιο(SKY) πως οι σχέσεις του ανθρώπου καθορίζονται από τη σχέση με το περιβάλλον του, από τη σχέση με τη φύση και συνεπώς τη φύση του. Όμως, τι συμβαίνει μ’ έναν άνθρωπο που το βλέμμα του αντί να ταξιδεύει στις γραμμές των οριζόντων, σπάει πάνω σε τοίχους στα δύο μέτρα και πάσχει από αχρωματοψία; Τι άνθρωπος είναι αυτός που δεν ακούει τις εσωτερικές ροές των φυτών, τα κελαηδίσματα των πουλιών, που δεν μυρίζει μυρωδιές σωμάτων και αρώματα λουλουδιών, που οι αισθήσεις του έχουν ακρωτηριασθεί; Ναι. είναι ο άνθρωπος της βίας και του πολέμου όλων εναντίον όλων, είναι ο άνθρωπος του «Εγώ Όλος ο Κόσμος» του Κάφκα, είναι ο άνθρωπος του Μακιαβέλι, είναι ο ναζί και ο φασίστας της κάθε μέρας, είναι ο άνθρωπος της συσσώρευσης και του κέρδους. Αυτός ο άνθρωπος είναι το προϊόν ενός ορισμένου πολιτισμού, που εκπαιδεύει τον καθένα με την ιδέα ότι όλοι οι συνάνθρωποί του είναι κακοί. Υπ’ αυτή την οπτική νομιμοποιείται κάποιος να λέει ψέματα και δικαιολογείται το ΠΑΣΟΚ (ή η ΝΔ) να ψεύδονται προεκλογικά για το… μετεκλογικό καλό μας. Όχι, οι άνθρωποι δεν είναι εγγενώς κακοί. Η ύπαρξή μας εξαρτάται από το περιβάλλον μας. Ο ανθρωπολόγος Κόλιν Τέρνμπελ(The Forest People) που περιγράφει τη ζωή των Πυγμαίων του δάσους Ίτουρι στην κεντρική Αφρική σημειώνει ότι «τιμωρούσαν κάποιον που έτυχε να σφάλει, στέλνοντάς τον στο δάσος για να στεναχωρηθεί»! Βρήκε όμως και φυλές που ήταν επιθετικές και τα μέλη τους εγωιστικά. Εξ αυτού συμπέρανε ότι τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά οφείλονται στο περιβάλλον και τις συνθήκες διαβίωσης: «Η σχετικά εύκολη ζωή των ανθρώπων του δάσους καλλιέργησε την καλή θέληση και τη γενναιοδωρία». Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η θέση του ψυχολόγου Έρικ Έρικσον που αποδίδει την ανθρώπινη συμπεριφορά στη «μάθηση και τον πολιτισμικό καθορισμό»(τα παραδείγματα παρατίθενται από τον Χ. Ζιν στο βιβλίο του «Διακηρύξεις ανεξαρτησίας). Τώρα βλέπω τους μεταλλεργάτες να χτυπούν με τα καδρόνια τις ασπίδες των ματατζήδων και θυμάμαι τον αγρότη στα «Σταφύλια της οργής». Ο αγρότης είχε χάσει τη γη του και βρίσκεται αντιμέτωπος με τον οδηγό της μπουλντόζας που γκρέμιζε το σπίτι του, κι ενώ τον σημαδεύει με το όπλο, ο οδηγός του λέει ότι εκτελεί διαταγές ενός τραπεζίτη από την Οκλαχόμα, που ομοίως εκτελεί διαταγές ενός τραπεζίτη της Ν. Υόρκης. Ο αγρότης χτυπιέται και οδύρεται: «Τότε εγώ ποιον να πυροβολήσω;»! Ο αντίπαλος είναι αόρατος.