Η παρακμή του ψεύδους

Για πρώτη φορά ένα κόμμα εξουσίας κατέρχεται στις εκλογές προαναγγέλλοντας σκληρά μέτρα. Μέχρι τώρα, τα δύο εναλλασσόμενα στη διακυβέρνηση πολιτικά κόμματα πλειοδοτούσαν σε ελαφρύνσεις και παροχές. Προς τι η αλλαγή; Πρόκειται, άραγε, για την υπεύθυνη αντιμετώπιση της κρίσιμης οικονομικής κατάστασης από τη μια πλευρά και τον εξωραϊσμό της από την άλλη, ή μήπως παρά τη φαινομενική αντίθεση και οι δύο πλευρές ψεύδονται; Μάλλον ισχύει η τελευταία εκδοχή. Και τούτο διότι δεν υπάρχει ούτε καθαρή αλήθεια ούτε καθαρό ψεύδος. Και το ψεύδος έχει αισθητική, πρωτοτυπία και ενίοτε την αλήθεια του. Και τα ψέματα είναι μέρος της ανθρώπινης συνθήκης. Τα ζωτικά ψεύδη, οι ζωτικές ψευδαισθήσεις των μεγάλων ή των μικρών ουτοπιών, οι μεγαλόσχημες προτάσεις για «Αλλαγή» πάντα λειτουργούσαν ως κινούντα αίτια των μεγάλων ανατροπών. Αλλά σήμερα βιώνουμε την παρακμή του ψεύδους, την πιο χυδαία εκδοχή του, αυτή που απευθύνεται σε ηλίθιους, σε ιδιώτες και σκλάβους -με την έννοια της χειραγώγησης! Γι’ αυτό σήμερα δεν έχουμε μεγάλους πολιτικούς, αλλά τρίτης κατηγορίας θεατρίνους. Δείτε τα ψηφοδέλτια. Ονόματα χωρίς κύρος, χωρίς όραμα, χωρίς γοητεία, χωρίς έρμα. Μόνο εικόνες, μόνο αναγνωρισιμότητα, μόνο κομμένα κεφάλια και ομιλούσες τηλεοπτικές γραβάτες. Δεν είναι τυχαίο ότι το κύριο σημείο αντιπαράθεσης για την τηλεμαχία μεταξύ των δύο υποψήφιων πρωθυπουργών είναι αν στέκονται όρθιοι ή καθιστοί. Γιατί ο λόγος έχει πάψει να μετράει. Μετράει μόνο η εικόνα, η εντύπωση, το ύψος. Κατά τα άλλα οι ίδιες προτάσεις, οι ίδιες λύσεις, με παραλλαγές μόνο στο ύφος και στον τρόπο εφαρμογής τους. Βλέποντας τους δύο αρχηγούς, σκέφτεσαι τους μεγάλους πρωταγωνιστές-προγόνους τους, που αν μη τι άλλο συνέπαιρναν, κινούσαν και παρακινούσαν, δημιουργώντας ενθουσιασμό και ελπίδες. Σήμερα, οι προσδοκίες είναι χαμηλές, στο ύψος των σημερινών πρωταγωνιστών. Το ίδιο βέβαια ισχύει παντού. Η ελληνική κοινωνία είναι μία κοινωνία σε παρακμή. Γι’ αυτό στις μέρες μας εκτός από σπουδαίους πολιτικούς δεν έχουμε και μεγάλους καλλιτέχνες και λογοτέχνες, τέτοιους που να μπορούν να πιάνουν τον πόνο με τα χέρια τους, να τον ζυμώνουν με μελάνι και οινόπνευμα και να τον μετασχηματίζουν σε λέξεις που να ανασταίνουν την ελπίδα. Και τούτο γιατί, σήμερα, οι ανθρώπινες ομάδες που τον προηγούμενο αιώνα εκτρέφονταν από φιλόσοφους και ποιητές, τώρα εκτρέφονται δίκην μάζας κι άμορφου πολτού από «δημοσκόπους» και ολίγιστους δημοκόπους της πεντάρας, που εκτοξεύουν βαρυπενθείς ή πομπώδεις λόγους που δεν έχουν σχέση ούτε με την αλήθεια ούτε με το ψεύδος. Μόνο με το κενό και το τίποτα.