Οι συνεχείς ρυθμιστικές παρεμβάσεις της FED (ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ) για να επιβραδύνει την ύφεση της αμερικανικής οικονομίας και να αποτρέψει ένα κραχ ανάλογο του 1929 αποτελούν για πολλούς (εν οις και οι Financial Times) το τέλος του καπιταλισμού της ελεύθερης αγοράς. Ο μύθος της δυνατότητας της ελεύθερης αγοράς να αυτορυθμίζεται εξαερώθηκε σαν ιριδίζον πομφόλυγας. Οι σκεπτικιστές, που άκουγαν «περίεργους θορύβους»(Πωλ Κρούγκμαν) στη μηχανή της οικονομίας, επιβεβαιώνονται. Τελικά, το κεντρικό οικονομικό πρόβλημα στην «επαναστατική» εποχή μας εξακολουθεί να «είναι η υπερβολική προσφορά (...) η συσσώρευση πλεοναζόντων εργοστασίων, καθώς χτίζονται συγχρόνως και νέα στις αναδυόμενες αγορές, η μαζική ανεργία και οι φθίνοντες μισθοί, οι αρρύθμιστοι εμπορικοί αγώνες για είσοδο στην αγορά και μερίδια στη βιομηχανική βάση, ο κορεσμός της αγοράς που ρίχνει τιμές και κέρδη, οι ανελέητοι ανταγωνισμοί που οδηγούν στη δημιουργία καρτέλ...» (Ουίλιαμ Γκρέηντερ ). Η υπερβολική προσφορά δεν μπορεί να απορροφηθεί ούτε από τον άνεργο καταναλωτή ούτε από το συνεχώς μειούμενο μισθό του εργαζόμενου. Το ίδιο και το υποθηκευμένο σπίτι του αμερικανού δανειολήπτη είναι αδύνατο να ξεχρεωθεί. Εκείνοι που προειδοποιούσαν ότι η υπερσυσσώρευση λειτουργεί σαν ένα «πανωσήκωμα» που απειλεί να γκρεμίσει όλο το οικοδόμημα, ενώ είναι ψευδαίσθηση ότι το σύστημα μπορεί να αυτορυθμιστεί επιτυγχάνοντας μία ισορροπία μεταξύ προσφοράς-ζήτησης και χαλιναγωγώντας την τάση του κεφαλαίου για γρήγορη και υψηλότερη απόδοση, επαληθεύονται.
Επίσης, η μόλυνση του περιβάλλοντος και οι κλιματικές αλλαγές επιβεβαιώνουν τους φόβους για την καταστροφή της Γης και προβάλλουν το αμείλικτο ερώτημά: «Μπορεί η οικονομική μεγέθυνση να αποβεί συμβατή με τη σωτηρία του πλανήτη;» Μπορεί λένε οι αισιόδοξοι, αρκεί οι όροι της μεγέθυνσης να επανακαθοριστούν ως σταθερή ισορροπία με το φυσικό κόσμο. Μεγέθυνση μ’ αυτούς τους όρους σημαίνει βελτίωση της «γενικής ευημερίας». Αλλά ποια οικονομική και πολιτική εξουσία μπορεί σήμερα να σκεφτεί έτσι; Ο κώδων του κινδύνου, ωστόσο, κρούεται και επισημαίνεται η άμεση ανάγκη μιας επαναρρύθμισης σε πλανητικό επίπεδο που θα έχει ως προμετωπίδα τον «παγκόσμιο ουμανισμό», τον συγκερασμό της αγοράς και της οικολογικής δημοκρατίας, την επιβολή διεθνών κανόνων για «ελάχιστα ημερομίσθια» κ.ά.Αυτές οι γενικές διαπιστώσεις ωστόσο δεν είναι ικανές για οποιαδήποτε αλλαγή πλεύσης καθώς το όλο σύστημα λειτουργεί πλέον σχετικά αυτόνομα. Απαιτείται συνεπώς μία αλλαγή του πολιτικού συσχετισμού δυνάμεων σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι το οποίο προς το παρόν δεν είναι ορατό. Παρόλα αυτά, οι οδυνηρές συνέπειες της οικονομικής ύφεσης, της οικολογικής και ανθρωπιστικής καταστροφής μπορούν να δημιουργήσουν τις συνθήκες διαμόρφωσης νέων αφυπνίσεων. Αρκεί αυτό να συμβεί πριν να είναι πολύ αργά για τον πλανήτη και τη ζωή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου