Συλλογικότητα

Ένα εκατομμύριο οι άνεργοι. Από τους πορτοκαλεώνες της Άρτας βγαίνουν σαν σκιές οι μετανάστες. Ένας άστεγος κοιμάται στα μάρμαρα της Τράπεζας της Ελλάδος. Πάνω φωτίζει μία απαστράπτουσα «κυβερνόπολης» αλα ελληνικά. Εκεί κατοικούν εκείνοι που σχεδιάζουν τα νέα μέτρα χωρίς να σκέφτονται πόσους συμβολικούς και πραγματικούς θανάτους σημαίνουν. Σε λίγο θα καταργήσουν και τη διάρκεια της ημερήσιας εργασίας. Ο «ανταγωνισμός» είναι η μαγική λέξη την οποία επικαλούνται και το ειδωλολατρικό ξόανο στο οποίο ομνύουν, τροφοδοτώντας το με συνεχείς ανθρωποθυσίες. Ο ανταγωνισμός συμπληρώνει τον δημοκρατικό κομφορμισμό, τη σημερινή κατ’ επίφαση δυτική δημοκρατία. «Κάτω» η ανεργία και η δυστυχία, «πάνω» πρόσωπα ανοιγμένα από το μπότοξ και την απληστία, ψυχές κοινωνικοποιημένες με βιταμίνες και ντοπαρισμένες με ψυχοτρόπα. Αυτοί είναι οι άνθρωποι της κοινωνίας μας. Ένα σκουπίδι εδώ, ένας χημικός άνθρωπος εκεί, που δοξάζει το σώμα. Και οι δύο μυκτηρίζουν το πνεύμα. Οι «κάτω» θέλουν να γίνουν σαν τους «πάνω». Έτσι, οι πρώτοι διέπονται από την ιδεολογία της ψευδούς συνείδησης και οι δεύτεροι από την ιδεολογία του «ως εάν». Το σημείο που συνέχει και τους δύο είναι το χρήμα αλλά και μία ορισμένη αντίληψη για το σώμα! Το σώμα, δηλαδή ο άνθρωπος, συρρικνώνεται σε μία δομή πληροφοριών. Τα άλλα, ο έρωτας, η αγάπη, είναι απλές διεγέρσεις, απλές διευθετήσεις αναγκών. Όλα ολοκληρώνονται χωρίς επαφή, χωρίς κανείς να αγγίξει κανέναν. Γενικά υπάρχει ένα σύμφωνο μη επαφής.
Κάποτε η σχέση μεταξύ ατόμου και συλλογικότητας, Εγώ και Εμείς ήταν η σχέση ζωικού και ανθρώπινου. Η συλλογικότητα, το κοινωνικό ήταν η άρση του ανθρώπου από τη ζωική στην ανθρώπινη κατάσταση. Σήμερα, τα μέλη της ίδιας κοινωνικής ομάδας δεν έχουν πλέον τίποτε κοινό. Κάποτε υπήρχε η ενοποιός κοινή πίστη σε κάτι, η πίστη στην ανθρώπινη ιδιότητα, ή αλλιώς στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Σήμερα, όλα είναι ισοπεδωμένα. Το μόνο που διεκδικούμε είναι η ισότητα στη μιζέρια, η ισότητα στη μείωση του μισθού! Αυτό εκλαμβάνεται πλέον ως κοινωνική δικαιοσύνη, αντικαθιστώντας την ισότητα απέναντι σ’ ένα εξοχικό του καταναλωτικού πολιτισμού! Πάνω απ’ όλα, όμως, ο εγωτισμός, ο ναρκισσισμός και εν γένει ο ατομικισμός παραμένουν εν ισχύ ακόμη και στους απόκληρους, ακόμη και σ’ αυτούς που γκρεμίζονται στο χάος και το συμβολικό θάνατο της ανεργίας. Οι εργαζόμενοι έχουν απολέσει την κουλτούρα του Εμείς και της αλληλεγγύης. Έτσι, επιστρέφουμε στον Χέγκελ σύμφωνα με τον οποίο κάθε άτομο είναι προϊόν της εποχής του, δηλαδή ενός συγκεκριμένου πολιτισμού. Συνεπώς, η έξοδος από την κρίση θα πρέπει να σημάνει και την αλλαγή εποχής, την αλλαγή πολιτισμού και, ενδεχομένως, την επιστροφή στον πολιτισμό της συλλογικότητας.