Όλα για τις τράπεζες

Ούτε η οικονομική κρίση ήταν αναπόφευκτη ούτε η λιτότητα ως τρόπος αντιμετώπισής της. Γενικά, η διάγνωση της ασθένειας και η ίασή της έχουν σχέση με την οπτική γωνία των συμφερόντων του καθενός. Έτσι, μπορεί να απαντήσουμε στο εύλογο ερώτημα: Γιατί οι «Μεγάλοι» σώζουν τις τράπεζες και όχι τους λαούς; Γιατί τα εισοδήματα μειώνονται, γιατί εργαζόμαστε περισσότερο και πληρωνόμαστε λιγότερο; Όλα αυτά είναι αναπόφευκτα; Ασφαλώς όχι. Όχι μόνο η λιτότητα και η σωτηρία των τραπεζών αλλά και το άρθρο 104 της συμφωνίας του Μάαστριχτ και το αντίστοιχο άρθρο 123 της Συνθήκης της Λισσαβόνας, που απαγόρευαν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα(ΕΚΤ)και στις Κεντρικές εθνικές Τράπεζες να δανείσουν δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς, είναι απολύτως ιδεολογικές επιλογές. Η παραπάνω απαγόρευση υποχρεώνει τα κράτη της ΕΕ να καταφεύγουν στον τοκογλυφικό ιδιωτικό δανεισμό των περίφημων αγορών για να διατηρήσει το κοινωνικό κράτος (νοσοκομεία, βρεφονηπιακούς σταθμοούς κ.ά.). Κατ’ αυτό τον τρόπο το δημόσιο χρέος εκτοξεύεται στα ύψη. Στην περίπτωση της Ελλάδας πρέπει να προσθέσουμε και τον δανεισμό για τις κατασκευές των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 καθώς και των φαραωνικών έργων, όπως η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου και η Εγνατία οδός. Στην Ισπανία ο σημερινός δανεισμός γίνεται με το τρομερό επιτόκιο του 7%! Ποιος ωφελείται, τελικά, απ’ όλα αυτά; Οι δανειστές, δηλαδή οι ιδιωτικές τράπεζες, αλλά και οι χώρες που έχουν μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα, όπως η Γερμανία, σήμερα. Μάλιστα, κάποιοι λένε ότι η κρίση δεν είναι συστημική αλλά διαφόρων χωρών, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία κ.ά., οι οποίες κατανάλωναν περισσότερα από όσα μπορούσαν. Αυτό είναι το επιχείρημα της Μέρκελ και του Σόιμπλε. Αυτό ισχυρίζονται και όσοι διατείνονται πως η κρίση είναι περιορισμένη και όχι πλανητική. Όμως, η Γερμανία πάει καλά γιατί τα τεράστια εμπορικά πλεονάσματά της οφείλονται στα τεράστια εμπορικά ελλείμματα της νότιας Ευρώπη, όπου κάνει τις ακριβές εξαγωγές της λόγω ευρώ. Τώρα, άραγε, που θα εξάγει η Γερμανία; Ήδη αυξάνει τους μισθούς των Γερμανών εργαζομένων για να τονώσει την κατανάλωση. Με άλλα λόγια, η κρίση αρχίζει να χτυπάει την πόρτα της ίδιας της Γερμανίας ακόμη και αν οι Μέρκελ, Σόιμπλε εξακολουθούν να μην ακούνε. Υπάρχουν, εντούτοις, κάποιοι, όπως η ηγεσία του Βερολίνου, που επιμένουν ότι η αιτία της κρίσης είναι η… Ελλάδα, ότι η ευρωπαϊκή κρίση ξεκίνησε από τη χώρα μας. Όμως, μόνο φανατικοί νεοφιλελεύθεροι πολιτικοί μπορούν να σκέφτονται ακόμα κατ’ αυτόν τον τρόπο. Αντίθετα, οι «επενδυτές», περισσότερο ρεαλιστές, αντιμετωπίζουν πιο ολοκληρωμένα την κατάσταση και θεωρούν ότι ναι, τα προβλήματα συνεχίζουν να υπάρχουν στην Ελλάδα, αλλά η άμεση πίεση για κατάρρευση εκτονώθηκε. Τώρα το ενδιαφέρον και η ελπίδα εστιάζονται στην Κίνα ώστε να τονωθεί εκ νέου του μοντέλου της παγκόσμιας ανάπτυξης. Συνεπώς, όλα εξαρτώνται από τα γεωπολιτικά συμφέροντα των «Μεγάλων». Η Ελλάδα αποτελεί, απλώς, ένα εφέ, όπως οι τυφώνες που πριν λίγο καιρό ανέβαζαν την τιμή του πετρελαίου στη Γουόλ Στρητ! Τι θα αλλάξει με την κατευθείαν "ανακεφαλαιοποίηση" των τραπεζών από την ΕΚΤ; Η απάντηση αύριο.

Όσο ζει, θα πεθαίνουμε

«Όσο ζω, ευρωομόλογα δεν θα υπάρξουν» φέρεται να δήλωσε η Άγκελα Μέρκελ σε κλειστή συνεδρίαση των βουλευτών του κόμματός της. Δραματική η ρήση, η οποία εκ πρώτης όψεως παραπέμπει σε ιδεοληψία ψυχοπαθολογικής υφής. Μία πιο προσεκτική, όμως, ανάγνωση οδηγεί στο ενδεχόμενο της σκόπιμης διαρροής στο πλαίσιο των παζαριών που θα λάβουν χώρα στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών, σήμερα και αύριο. Για την ακρίβεια, υπάρχει η περίπτωση να αποφασισθεί η «κοινοτικοποίηση», δηλαδή η αντιμετώπιση από κοινού, όχι του συνόλου των εθνικών χρεών αλλά μέρους του. Θα έχουμε, με άλλα λόγια, ευρωομόλογα για ένα μέρος του χρέους. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Μέχρι σήμερα η ευρωζώνη δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους που προκλήθηκε από το τσουνάμι του 2008 στη Γουόλ Στρητ. Κι αυτό οφείλεται εν πολλοίς στην επιμονή του Βερολίνου να επιχειρεί να σβήσει τη φωτιά της ευρωπαϊκής κρίσης με βενζίνη(λιτότητα), η οποία τελικά προκάλεσε πιο βαθιά ύφεση. Κι αυτό όταν υπήρχαν τα ανάλογα προηγούμενα του 1930 με τον Χ. Χούβερ στις ΗΠΑ και τον Χ. Μπράνινγκ στη Γερμανία(Δημοκρατία της Βαϊμάρης). Σε κάθε περίπτωση, η κρίση αντιμετωπίστηκε μέχρι τώρα με ένα παζάρι όπου κυριαρχούσε η υπεράσπιση των βραχυπρόθεσμων εθνικών συμφερόντων κυρίως των Γερμανών και με μία πρωτοφανή επίθεση εναντίον της Ελλάδας ως δήθεν μοναδικής αιτίας της ευρωπαϊκής κρίσης. Κι αυτό μέχρι να επεκταθεί η κρίση στην Ισπανία και την Ιταλία, προκαλώντας ισχυρές αναταράξεις σε ολόκληρη την Ευρώπη αλλά και σε όλο τον κόσμο. Έτσι, σήμερα, βρισκόμαστε για πρώτη φορά ενώπιον ενός σχεδίου που θα υπερβαίνει κάπως τα ημίμετρα, όχι βέβαια όσον αναφορά τη σωτηρία του κοινωνικού κράτους και της εργασίας(τεράστια ανεργία) αλλά σε ό,τι αφορά στη σωτηρία των τραπεζών και την κοινή άμυνα έναντι των «αγορών». Το σχέδιο που θα αποφασισθεί την Παρασκευή εκτιμάται ότι θα περιλαμβάνει δύο είδη μέτρων επείγουσας ανάγκης. Το πρώτο έχει σχέση με την ώθηση της Ανάπτυξης και την επανεκκίνηση των εθνικών οικονομιών. Και το δεύτερο με την ευελιξία των κεφαλαίων βοήθειας από τον μηχανισμό χρηματοπιστωτικής σταθερότητας προς τις χώρες που δέχονται τις σφοδρές επιθέσεις των αγορών, όπως είναι αυτή τη στιγμή η Ισπανία και η Ιταλία αλλά και η Κύπρος, οι οποίες δανείζονται με τοκογλυφικά επιτόκια. Στη συνέχεια το σχέδιο περιλαμβάνει την τραπεζική και δημοσιονομική(στο επίπεδο των εθνικών Προϋπολογισμών) ένωση. Τέλος, όπως προείπαμε, τα ευρωομόλογα θα καλύψουν ένα μέρος και όχι ολόκληρο το χρέος. Τούτων δοθέντων, το ερώτημα που τίθεται είναι: Η Μέρκελ θα κάνει την κίνησή της προς τα εμπρός; Ή θα επαναλάβει το «Όσο ζω…»; Στη δεύτερη περίπτωση, η καταστροφή της ευρωζώνης είναι επί θύραις.

Μεταφυσική

Λέει πως κάποιος προφήτης-κλοσάρ προφήτεψε την καταστροφή και επιβεβαιώθηκε. Τώρα προλέγει την μεγάλη πείνα. Μόνο που δεν χρειάζεται προφήτης για να δει αυτό που ήδη υπάρχει. Γιατί η μεγάλη ένδεια είναι εδώ. Βγαίνει κάθε σούρουπο στους δρόμους και ψάχνει στους κάδους σκουπιδιών. Δύο εκατομμύρια ψυχές αναζητούν τροφή καθώς βραδιάζει κι εμείς δεν θωρούμε το ήδη υπάρχον. Μόνο ο ευαίσθητος ψευδο-προφήτης «βλέπει» οικογένειες ολόκληρες να γυρεύουν εναγώνια τροφή! Ναι, η πείνα είναι εδώ. Είναι, επίσης, στη Σεβίλη, εκεί όπου 36 άστεγες οικογένειες κατέλαβαν περί τα μέσα Μαΐου ένα κτήριο, που κατασκευάστηκε το 2008 και έκτοτε παρέμενε άδειο. Το φαινόμενο εξαπλώνεται ραγδαία και στην άγρια χτυπημένη από τη λιτότητα Ισπανία. Στην Ελλάδα, όμως, για να δούμε και να αντιληφθούμε την πραγματικότητα, αντί να προσφύγουμε στη λογική, καταφεύγουμε στη μεταφυσική –ευνοούν και οι ασθένειες των πολιτικών, οι παραιτήσεις και οι αντικαταστάσεις! Απέναντι σε όλα αυτά, όμως, τι μπορεί να πει ένας γραφιάς, ένας αποτυπωτής του καθημερινού και του εφήμερου; Ο Έντουαρντ Σαΐντ παρέθετε το μαρτύριο της γραφής όπως βιώνεται από ένα συγγραφέα όπως ο Κόνραντ. Σε τι συνίσταται, λοιπόν, αυτή η εργασία-κόλαση της γραφής; «Η δουλειά μου την οποία προσπαθώ να φέρω εις πέρας είναι, μέσω της δύναμης του γραπτού λόγου, να σε κάνει να ακούσεις, να σε κάνει να νιώσεις – πάνω απ’ όλα είναι να σε κάνει να καταλάβεις». Αλλά τι εμποδίζει τον αναγνώστη να καταλάβει; Η εσκεμμένη συσκότιση. Και εκείνο που συσκοτίζεται είναι αυτό που συνδέει τους γραφιάδες –δημοσιογράφους, αρθρογράφους, λογογράφους, συγγραφείς- με το κράτος και με έναν παγκόσμιο «μητροπολιτικό ιμπεριαλισμό», ο οποίος, την ώρα που γράφουν, τους εξοπλίζει με τις τεχνικές των περιγραφών με τα εσωτερικευμένα υποδείγματα συσσώρευσης, πειθαρχίας και κανονικοποίησης και κυρίως με τα παραδείγματα. Προσπαθώντας να προσδιορίσει την κριτική συνείδηση στις μέρες μας ο Σαΐντ αφού παραθέτει το πλαίσιο της κυρίαρχης κουλτούρας ως σύστημα αξιών και αποκλεισμών που σήμερα είναι αόρατο και την ανάγκη της αντίστασης σ’ αυτό, σημειώνει: «η κριτική συνείδηση αποτελεί μέρος του πραγματικού κοινωνικού της κόσμου και του σώματος στο οποίο η συνείδηση κατοικεί, δεν αποτελεί κατά κανένα τρόπο μιαν απόδραση είτε από το ένα είτε από το άλλο». Η κριτική συνείδηση, συνεπώς, είναι μια διαρκής επιλογή εναλλακτικών λύσεων. Αλλά ποιες είναι αυτές οι εναλλακτικές λύσεις; Είναι ό,τι αντιστέκεται, είναι η επιφυλακτική κίνηση στον ευρύτερο πολιτικό κόσμο και στις επικράτειες του ανθρώπινου τολμήματος, που είναι η συγκρατημένη πίστη σε μια μη καταπιεστική ανθρώπινη κοινότητα. Αντίσταση, όμως, σε τι; Σ’ αυτούς που πριν λίγο μας πωλούσαν την ευτυχία με τη μορφή κατανάλωσης σημείων και συμβόλων, ενώ τώρα μας θέλουν πεινασμένα κτήνη. Αλλά μια τέτοια ανελεύθερη και ζωώδης ζωή είναι αφόρητη τόσο που μπορεί να δει και τον ίδιο το θάνατο ως σωτηρία. Γι’ αυτό οι ευρωπαϊκές ελίτ και οι ηγεσίες τους με τους «παιδικούς εγκεφάλους»(όπως τις χαρακτήριζε ο Ζακ Λικ Γκοντάρ) δεν έχουν δει ακόμα τίποτα από την έκρηξη της απελπισίας και της βίας που οι ίδιοι έχουν πυροδοτήσει. Γιατί εδώ το «Ελευθερία ή θάνατος» δεν έχει πλέον μεταφυσική αλλά την πλέον ζωτική διάσταση.

Καπιταλισμός-καζίνο

Τα μίντια συντελούν στην οικονομική κρίση διατείνεται ο τηλεοπτικός σχολιαστής, γιατί κατά τη γνώμη του δημιουργούν αρνητικό κλίμα. Όμως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και η συγκεκριμένη τρομοκρατική χρήση τους –δημιουργία ψυχολογικών εφέ- δεν είναι η πρωταρχική αιτία της κρίσης. Απλώς, βρίσκονται στην υπηρεσία του καπιταλισμού-καζίνο, όπου κυριαρχεί το Χρηματιστήριο και στο οποίο κάποιοι κερδίζουν και «οι τελευταίοι πάνε στο διάβολο»(Τζ. Γκαλμπρέηθ). Οι τελευταίοι, οι «κάτω» πληρώνουν πάντα τα σπασμένα. Για την ακρίβεια, οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι των περιφερειακών χωρών, οι πιο τελευταίοι από τους τελευταίους, υφίστανται τα δεινά περισσότερο από τους συναδέλφους τους των μεγάλων καπιταλιστικών χωρών. Αλλά ποια είναι η πραγματική αιτία της σημερινής κρίσης; Το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, δηλαδή οι τράπεζες που καταβροχθίζουν την πραγματική οικονομία, είναι η απάντηση. Για την ιστορία, η πρώτη κρίση δανεισμού συμβαίνει με το χρέος των χωρών του Τρίτου Κόσμου -μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο- όταν λόγω της αποικιακής επανάστασης οι αναπτυγμένες χώρες κατανόησαν πως τα συμφέροντά τους ικανοποιούνταν καλύτερα μέσω της οικονομικής εξάρτησης. Ο υψηλότοκος δανεισμός που ακολούθησε, όχι μόνο δεν συνέβαλε στην ανάπτυξη της οικονομίας, αλλά εξαντλήθηκε στους πολεμικούς εξοπλισμούς των εξαρτημένων χωρών και στον πλουτισμό των διαφόρων διεφθαρμένων στοιχείων της εκάστοτε εγχώριας αστικής τάξης τους. Οδήγησε δε στο φαινόμενο όλες σχεδόν οι χώρες να έχουν πληρώσει τα αρχικά τους δάνεια στο πολλαπλάσιο, αλλά ακόμα να υπολείπονται κατά πολύ της τελικής αποπληρωμής των τόκων. Στην κατάσταση αυτή οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί όπως το ΔΝΤ, το μόνο που πρότειναν ήταν η δομική αναδιάρθρωσης της οικονομίας, κάνοντας περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες. Όλα αυτά συνέβαιναν μέχρι το 1980, όταν ο καπιταλισμός-καζίνο, εξοπλισμένος με την ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού και την αυταρχική πολιτική των Θάτσερ και Ρήγκαν, γενικεύθηκε. Τώρα το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο αποδεσμεύτηκε από την πραγματική οικονομία και προσανατολίστηκε στο υπερκέρδος και στην "παραγωγή" χρήματος από το χρήμα. Έτσι φθάσαμε στο σημείο να τζογάρονται τεράστια ποσά στα τοξικά ομόλογα. Το 2008, μάλιστα, οι τράπεζες διακινούσαν λογιστικό χρήμα έξι φορές το παγκόσμιο Ακαθάριστο Προϊόν. Σήμερα ακόμη, υπάρχει ένα αρρύθμιστο κεφάλαιο –το 90% του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου- που μετακινείται ανά τον κόσμο όπου μυρίσει πτώμα, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία κ.ά. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ανακριτές της αμερικανικής δικαιοσύνης ανακαλύπτουν ότι η μεγαλύτερη τράπεζα επενδύσεων της Γουόλ Στρητ, η Goldman Sachs, η πρώτη δύναμη του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος ήταν ένα επικίνδυνο κερδοσκοπικό καζίνο, καθώς το 2007 επένδυσε σε τοξικά ομόλογα χωρίς οι πελάτες της να το γνωρίζουν. Το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, βέβαια, δεν λειτουργούσε πάντα έτσι. Οι τραπεζίτες απολάμβαναν κάποτε το σεβασμό και το θαυμασμό των ανθρώπων. Ήταν τότε που οι τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα εν γένει δεν θεωρούνταν εχθρός της πραγματικής οικονομίας, αλλά ο πιο σταθερός υποστηρικτή της. Σήμερα, η οικονομία έχει αποσυνδεθεί από την κατανάλωση και «παίζει» κυρίως στα Χρηματιστήρια όπου και επιδιώκεται η μεγιστοποίηση των κερδών. Έτσι, το χρηματοπιστωτικό σύστημα(τράπεζες) αποσυνδέθηκε από την πραγματική οικονομία, δημιουργώντας ένα πανωσήκωμα, που υπερβαίνει τη στατικότητα του συνολικού οικοδομήματος της πραγματικής οικονομίας και της δημοκρατικής κοινωνίας. Το «δημιούργημα» αυτό χρειάστηκε την ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού και τους κήρυκες της περίφημης κοινωνίας της διακινδύνευσης(του παρ’ ημίν εκσυγχρονισμού) και της αυτορρύθμισης της αγοράς που οδήγησε, τελικά, στη σημερινή απορύθμιση. Τώρα όλοι δείχνουν το χάος, την άβυσσο. Ως εάν να μη φταίει κανείς.

Χάος

Για το Chaos(Χάος), το χωριό της Κάτω Ιταλίας και του Πιραντέλο, μιλούσε ο ποιητής. Το Chaos, την ταινία των αδελφών Ταβιάνι ανακάλεσα στη μνήμη μου, συνομιλώντας με τον συνάδελφο και ακούγοντας τη μουσική του Νικόλα Πιοβάνι στη δημόσια τηλεόραση, αυτή την οποία κάποιοι θέλουν να κάνουν εκ νέου κομματική. Χάος, λοιπόν, στις ζωές μας, χάος στις ψυχές και στα μυαλά μας. Ο νόμος της ζούγκλας, ο νόμος του ισχυρότερου, ακόμα και σ’ αυτόν το δύσκολο καιρό, έχει επιβληθεί παντού. Μιλώ για εκείνους που βρίσκουν την ευκαιρία να κερδίσουν παραπάνω από τη δυστυχία. Μιλώ για τη παλιά και τη νέα διαπλοκή, για τους συνεργάτες της τρόικας, γι’ αυτούς που δείχνουν τους άλλους, αυτούς που πρέπει να χαθούν, προκειμένου να μείνουν οι ίδιοι, όσο γίνεται πιο λίγοι στη μοιρασιά του κέρδους. Οι υπόλοιποι ας χαθούν στον Καιάδα της ανεργίας και των λουκέτων. Αλλά να, η μουσική του «Χάους» ανακαλεί τις οικείες φωνές, τους ήχους και τους παλαιούς των ημερών, αναδεικνύει τις ρίζες, την αγάπη, τη γιορτή γύρω από ένα ποτήρι κρασί και το φαγητό-ρεφενέ των φίλων στο κουτούκι του Φώντα στην οδό Αμερικής. Την ίδια ώρα του Σαββάτου κάποιοι, χαμηλά στην Πανεπιστημίου, προπηλάκιζαν τους κατ’ ευφημισμό «συν-αδέλφους» τους. Και διερωτάσαι, πως είναι δυνατόν να συμβεί η υπέρβαση της εκδίκησης και της μνησικακίας, όταν σ’ αυτές τις δύσκολες εποχές δεν μπορεί να επιτευχθεί η ψυχοκοινωνική μας ενότητα; Η δυστυχία που κυκλοφορεί ένα γύρω στην Ομόνοια δεν μπορεί να τρυφερέψει αυτούς τους ανθρώπους; Όχι. Οι δημοσιογράφοι είναι μέρος του παρακμασμένου πολιτικού συστήματος και από το ύψος της βολής τους δεν μπορούν να δουν τη δυστυχία των ανθρώπων. Μόνο αριθμούς και data(πληροφορίες) «βλέπουν». Εδώ η ενότητα των αντιθέτων επιλύεται μόνο με βάση το πιο χυδαίο συμφέρον. Γενικά, ό,τι διαμεσολαβεί για την επικοινωνία με τον κόσμο, όπως οι ανθρώπινες σχέσεις, έχει καταστεί κυριαρχικό, κτητικό. Ή σ’ έχω ή μ’ έχεις. Άλλη σχέση –ισότιμη και δημοκρατική- δεν υπάρχει. Γι’ αυτό αυτοί που κυριαρχούν χάνουν το στόχο, χτυπημένοι χαυνωτικά από την αυτοϊκανοποίηση της κυριαρχίας τους επί των ανθρώπων. Αυτοί οι νάρκισσοι της δύναμης και του χρήματος υποκαθιστούν τον Κόσμο με τον μικρόκοσμό τους και το Παν με τα μικροπάθη τους. Γι’ αυτό έχουμε, πλέον, έναν κόσμο χωρίς άνθρωπο και έναν άνθρωπο χωρίς κόσμο. Γι’ αυτό ζούμε τον πολιτισμό του στιγμιαίου, εκείνου που αναπτύσσεται και σαπίζει επιτόπου. Γι’ αυτό η κοινωνική και η εθνική μας ενότητα είναι αδύνατο να επιτευχθούν σ’ αυτό το πεδίο και μ’ αυτές τις διαμεσολαβήσεις. Γιατί η ενότητα θέλει την υπέρβαση πάνω από τη μικροφιλοδοξία, πάνω από την ιδιοτέλεια και τον φτηνό ατομικισμό, θέλει παράδειγμα ανιδιοτέλειας και προσφοράς. Οι επικοινωνιακές τεχνικές είναι παρωχημένες, οι καιροί απαιτούν θυσία, έτσι ώστε η ύπαρξη να συνταραχθεί συθέμελα και να συνεπαρθεί, δίνοντας ενότητα, οντότητα, πνεύμα και πνοή στη ζωή της. Έτσι θα ξεφύγει η ελληνική κοινωνία από την οικονομική, πολιτική και πολιτιστική κρίση της και θα βρει κοινή περπατησιά μέσα από ανταμώματα, όπως αυτά των φίλων στο μαγαζάκι του Φώντα από τη Μεγαλόχαρη της Άρτας. Αλλιώς, ο τεχνητός εντυπωσιασμός, θα γίνει το κινούν αίτιο μιας ολέθριας υποπλασίας, που θα μας οδηγήσει κατευθείαν στο Χάος.

Άνισα πάθη

«Διακήρυξη κυβέρνησης εθνικής ευθύνης» είναι ο τίτλος της προγραμματικής συμφωνίας των τριών εταίρων του κυβερνητικού συνασπισμού. Η «διακήρυξη» σημαίνει πως έχουμε ένα συμφωνημένο πλαίσιο μεταξύ των τριών κομμάτων, γεγονός πρωτοφανές για τα ελληνικά πολιτικά χρονικά, όπου η κουλτούρα συνεργασιών είναι ανύπαρκτη. Κατ’ αρχήν, συνεπώς, είναι ένα θετικό γεγονός. Το ερώτημα, τώρα, είναι: θα αντέξει αυτή η «πολιτική αιμομιξία» ετερόκλητων πολιτικών δυνάμεων; Τι θα συμβεί, δηλαδή, αν η τρόικα επιβάλλει απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων και πολύ περισσότερο νέες μειώσεις στους μισθούς και στις συντάξεις; Αν λάβουμε υπόψη ότι «Κόκκινη γραμμή» είναι η μη διακινδύνευση της «παραμονής στο ευρώ», τότε ίσως και να γίνουν δεκτές οι μειώσεις και οι απολύσεις. Θα αντέξει, όμως, το ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜΑΡ και η ΝΔ το πολιτικό κόστος της συνέχειας των αντιλαϊκών πολιτικών της λιτότητας; Ήδη, το πολιτικό κόστος τέθηκε στο εσωτερικό τόσο του ΠΑΣΟΚ(συμμετοχή στην κυβέρνηση όχι «εν ενεργεία πολιτικών»), όσο και εντός της Δημοκρατικής Αριστεράς. Επίσης, οι προσωπικές φιλοδοξίες τέθηκαν πάνω από το συμφέρον της χώρας στις περιπτώσεις άρνησης υποδεέστερων θέσεων, όπως στην περίπτωση της άρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη να αναλάβει αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ. Πάντως, η κυβέρνηση συστήθηκε και απομένει σύμφωνα με τα παραπάνω να αποδειχθεί αν θα είναι «εθνικής ευθύνης», αν δηλαδή πάνω απ’ όλα θα τεθεί το συμφέρον του έθνους. Αλλά ποιο είναι το συμφέρον του έθνους; Η επιβίωση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Με άλλα λόγια δεν μπορεί η σωτηρία των τραπεζών να σημαίνει το θάνατο των εργαζομένων και των ασφαλισμένων. Δεν μπορεί τα ασφαλιστικά ταμεία και τα νοσοκομεία, οι εργαζόμενοι καθώς και οι μικρομεσαίοι να διαλύονται, ενώ οι τράπεζες να ανακεφαλαιώνονται με χρήματα των φορολογουμένων(των «κάτω») και οι φορολογούμενοι να εξευτελίζονται και να χάνουν την αξιοπρέπεια κι ενίοτε τη ζωή τους. Κάποτε, στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Τίοντορ Ρούσβελτ έθετε ως κριτήριο της «αισχροκέρδειας» την υπέρβαση του εθνικού-ή του Δημόσιου- συμφέροντος. Για να έχουμε, λοιπόν, μία «κυβέρνηση εθνικής ευθύνης» πρέπει να έχουμε και μία ελληνική κοινωνία που να λειτουργεί με όρους έθνους και εθνικής επιβίωσης, με όρους Δημοσίου ή εθνικού συμφέροντος. Υπ’ αυτή την οπτική, κανείς δεν μπορεί να μιλάει για έθνος και εθνική ευθύνη όταν κάποιοι υφίστανται τις «θυσίες» του Χριστού και κάποιοι άλλοι εκμεταλλεύονται την κατάσταση για να «σβήσουν» τους «μικρούς» και να γίνουν ακόμα πιο πλούσιοι οι ίδιοι. Αυτή, όμως, δεν είναι πλέον εθνική αλλά ταξική πολιτική. Και για να το πούμε με τα λόγια του Όργουελ, στη Βρετανία «όταν ο λαός πείναγε και οι «πάνω» διήγαν βίο χλιδής, τότε η πείνα ήταν ανυπόφορη. Όταν και οι «πάνω» υπέφεραν, τότε και οι «κάτω» άντεχαν». Γι’ αυτό δεν θα υπάρξει «εθνική ευθύνη» αν δεν μοιραστούν κατ’ αναλογίαν τα βάρη και στους «κάτω» και στους «πάνω», αν υπάρχουν άνισα πάθη. Μόνο αν υπάρξει δικαιοσύνη στα βάρη, οι Έλληνες θα μπορέσουμε να λειτουργήσουμε με όρους «έθνους» και «λαού». Αλλιώς θα τρωγόμαστε μεταξύ μας μέχρις εξαφανίσεως αλλήλων. Όσο για την οριστική λύση, αυτή θα είναι όταν δεν θα υπάρχουν "πάνω και κάτω", όταν δεν θα υπάρχουν άνθρωποι που πεινάνε, ή που κουβαλάνε ένα τόνο αλυσίδες για ένα κομάτι ψωμί.

Αντίδραση

Πρωθυπουργό έχουμε, κυβέρνηση έχουμε, και τώρα τι περιμένουμε; «Χειροπιαστή ελπίδα» είπε ο νέος πρωθυπουργός. Τι σημαίνει, όμως, χειροπιαστή ελπίδα; Σημαίνει «να πάρω ανάσα, να ξαναβρώ το χαμόγελό μου, να έχω τα φάρμακα που δικαιούμαι», μου είπε μία πανέμορφη κοπέλα από το ειδικό καροτσάκι της, όπου την έριξε η σκλήρυνση κατά πλάκας. Ναι, να ξαναβρούμε το πρόσωπό μας, την αξιοπρέπειά μας, τις δουλειές μας, τη σύνταξή μας, να επιστρέψουν τα χρήματα, που μας λήστεψαν από τα ασφαλιστικά μας ταμεία, τα χρήματα που μας έκλεψαν τα λαμόγια μέσω των ποικίλων δημόσιων προμηθειών και μιζών, αυτό είναι «χειροπιαστή ελπίδα». Δεν είναι, όμως, προστασία της αξιοπρέπειας, όπως έλεγαν οι παρουσιαστές της τηλοψίας, χθες, όταν ο τηλεοπτικός φακός δεν εστιάζει στο πρόσωπο των ανθρώπων που προσέτρεξαν για να παραλάβουν μερικά δωρεάν λαχανικά από την πλατεία Αιγύπτου, τα οποία προς τιμή τους μοίραζαν οι αγρότες της Ιεράπετρας. Γιατί οι άνεργοι και οι απελπισμένοι έχουν απολέσει την αξιοπρέπειά τους τόσο μέσα τους όσο και έξω τους, κυρίως απέναντι στα παιδιά τους, αφού δεν έχουν να τους προσφέρουν τα απαραίτητα για να θρέψουν το στομάχι και τα όνειρά τους. Είναι υποκρισία, λοιπόν, να λέμε «μη τους δείχνετε τα πρόσωπα», γιατί οι άνθρωποι αυτοί έχουν ήδη χάσει το πρόσωπό τους, το ίδιο τους το είναι, τον λόγο ύπαρξή τους. Δεν υπάρχουν με άλλα λόγια. Είναι αφανείς ακόμη και από τον ίδιο τους τον εαυτό. Γι’ αυτό αυτοχειριάζονται με μεγάλη ευκολία. Γιατί η απελπισία δεν έχει αξιοπρέπεια, δεν έχει ελπίδα. Τι σημαίνει, άρα, χειροπιαστή ελπίδα; Να το επαναλάβουμε, σημαίνει εργασία, σημαίνει νοσοκομειακή περίθαλψη, ανθρώπινη σύνταξη, προοπτική για τους νέους που μοχθούν στα θρανία, σημαίνει ανάπτυξη όχι με τον τρόπο των τραπεζών και της γερμανικής συνταγής λιτότητας, αλλά με τον τρόπο της κοινωνικής δικαιοσύνης και ισορροπίας. Θα πρέπει, συνεπώς, να αντιταχθούμε σε μία πολιτική που δεν λαμβάνει υπόψη της τον ανθρώπινο παράγοντα, που επιμένει ότι οι εργαζόμενοι είναι περιττοί, όπως στα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Δεν μπορεί στο όνομα της δημιουργίας μίας ευρωπαϊκής(γερμανικής) αυτοκρατορίας που θα είναι ικανή να αντιπαρατεθεί στις άλλες παγκόσμιες οικονομικές δυνάμεις, να επιβληθεί μία γιγαντιαία ανθρωπιστική καταστροφή. Αυτό δεν συνιστά πρόοδο αλλά οπισθοδρόμηση στην πλέον βάρβαρη περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας. Όμως, οι ευρωπαϊκές ελίτ θα πρέπει να αντιληφθούν ότι αργά ή γρήγορα σε μία τέτοια δράση θα υπάρξει μία ανάλογη αντίδραση. Κι αν η αντίδραση δεν θα μπορεί να έχει τα νομότυπα χαρακτηριστικά των εκλογών, αργά ή γρήγορα θα προσλάβει τα αιματηρά χαρακτηριστικά των εξεγέρσεων.

Έγκλημα και τιμωρία

«Πέσε κάτω». Το ουρλιαχτό, λίγο πριν τα μεσάνυχτα, επαναλήφθηκε αρκετές φορές, σηκώνοντας στο πόδι την ήσυχη γειτονιά του Περιστερίου. Ένας αστυνομικός περνάει χειροπέδες σ’ έναν νεαρό, που είναι μπρούμυτα στο έδαφος. «Τον έχω, μη τρέχεις» λέει στο συνάδελφό του, ενώ σηκώνει βίαια τον συλληφθέντα. «Τον έχεις, μην ασκείς βία» του φωνάζω. «Αν χτυπούσε το παιδί σου, δεν θα το έλεγες» μου απαντά και αισθάνομαι πως είναι έτοιμος να με συλλάβει. Κι όμως θα το έλεγα γιατί «μου συνέβη» του αντιτείνω. Αγριεύει. Αλλά ο συνάδελφός του τον παροτρύνει να φύγουν, αφού ρίχνουν σύμφωνα με πληροφορίες τον συλληφθέντα στο πορτ-παγκάζ ενός αυτοκινήτου. Μαθαίνω ότι κάπου αλλού ένας δημοτικός αστυνομικός χτυπάει έναν δημοσιογράφο, που προσπάθησε να καταγράψει μία παρόμοια βιαιότητα μετά από σύλληψη. Αντιλαμβάνομαι την ένταση, αλλά αδυνατώ να καταλάβω πως μπορεί να δέρνει κανείς έναν δεμένο άνθρωπο, όποιος κι αν είναι. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ένας νεαρός κινδυνεύει να χάσει το νεφρό του μετά τον ξυλοδαρμό του από τα ΜΑΤ. Ούτε μπορώ να αντιληφθώ γιατί ένας στους δύο αστυνομικούς ψήφισαν και πάλι Χρυσή Αυγή, γιατί και πως η κουλτούρα της φασιστικής βίας έχει εμφιλοχωρήσει σ’ έναν σημαντικό θεσμό της Πολιτείας όπως η αστυνομία. Η τελευταία δεν μπορεί να λειτουργεί δίκην παραστρατιωτικής οργάνωσης, ούτε σε συνεργασία με ανάλογες οργανώσεις. Δεν μπορεί, δηλαδή, να λαμβάνει μέρος στον άτυπο κοινωνικό εμφύλιο, υποστηρίζοντας την εγχώρια Κου Κλουξ Κλαν, αλλά, αντιθέτως, οφείλει να παρέχει ασφάλεια και να διασφαλίζει την κοινωνική ειρήνη. Βεβαίως, στο βαθμό που η πολιτική της λιτότητας θα εξακολουθήσει να υφίσταται όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα βγαίνουν στην παρανομία μην έχοντας άλλο τρόπο να θρέψουν τα παιδιά τους. Ομοίως, όλο και περισσότεροι νοικοκυραίοι θα προσπαθούν να υπερασπισθούν τα σπίτια και τις ζωές τους προσφεύγοντας στην αυτοδικία εξαιτίας της απουσίας της αστυνομίας, ή στη Χρυσή Αυγή, επίσης για τον ίδιο λόγο! Ποια πρέπει να είναι η λύση; Κατ’ αρχήν η πολιτεία πρέπει να απαγορεύσει και να καταστείλει τη δράση παραθεσμών, όπως η παραστρατιωτική λειτουργίας της Χρυσής Αυγής, που έχουν καλύψει παράνομα το κενό σημαντικών θεσμών, όπως η αστυνομία. Αλλά αυτή δεν είναι μία θεραπεία στη ρίζα του κακού. Μόνο η αντιμετώπιση της ανεργίας, της πείνας, της ανέχειας και της απελπισίας είναι ικανή να παράσχει ριζική και μακρόχρονη λύση στη διάλυση του κοινωνικού ιστού και της ανθρωπιστικής καταστροφής που υφιστάμεθα. Συνεπώς, χρειάζεται αλλαγή πολιτικής, αλλαγή της γερμανικής συνταγής της βάρβαρης, νεοφιλελεύθερης λιτότητας, που αποδεδειγμένα οδηγεί στην ύφεση και στο θάνατο τόσο την ελληνική οικονομία όσο και την κοινωνία. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί οι φορολογούμενοι, οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι καθώς και οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες να πληρώνουν συνεχώς αυτούς που δημιούργησαν την κρίση, δηλαδή τις τράπεζες. Δεν μπορεί να υπερχρεωνόμαστε ως κράτος ή να χάνουμε τα χρήματα των ασφαλιστικών μας ταμείων προκειμένου να σωθούν οι ιδιωτικές τράπεζες. Τουλάχιστον ας τις εθνικοποιήσουμε.

Φοβίες

Στις εκλογές της 17ης Ιουνίου δεν ήταν η λογική που επικράτησε του συναισθήματος, αλλά ο φόβος που κατίσχυσε της οργής. Η πρωτοφανής παρέμβαση και οι απειλές των Financial Times Deutschland (μεταξύ άλλων) έπιασαν τόπο. Η ίδια εφημερίδα δικαιολογείται για την ενέργειά της αυτή, γράφοντας πως στις ελληνικές εκλογές διακυβευόταν όχι μόνο το μέλλον της Ελλάδας αλλά και το μέλλον της Γερμανίας, η κοινωνική και υλική ευημερία που επιτεύχθηκε μετά από προσπάθειες δεκαετιών! Αλλά σε ποια ευημερία αναφέρεται η εφημερίδα; Στην ευημερία μόνο της Γερμανίας. Αυτή η οποία στηρίζεται στη δυστυχία των Ελλήνων και των νοτιο-ευρωπαίων γενικά, καθώς τα ελλείμματα της Ελλάδας και του ευρωπαϊκού νότου είναι τα πλεονάσματα και η ευημερία της Γερμανίας. Με άλλα λόγια, η εφημερίδα δικαιώνει με το χθεσινό σχόλιό της, αυτόν που κατηγορούσε ως «δημαγωγό», τον Αλ. Τσίπρα, καθώς ομολογεί ότι η παρέμβασή της ενείχε σκοπιμότητα! Όμως αυτή είναι η μισή αλήθεια. Για την ακρίβεια ο μισός φόβος. Ο άλλος μισός είχε ενδοβληθεί στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ, όπου πολλά στελέχη, μέλη και ψηφοφόροι του, μαθημένοι στην αντι-εξουσία και τη διαμαρτυρία φοβόταν την ανάληψη της εξουσίας. Άλλως πως, άκουγαν εξουσία και παρέλυαν μπροστά της, όπως εκείνοι που κοκάλωναν θωρώντας την Μέδουσα, καθώς εκεί καθρεφτίζονταν οι ανεπάρκειες και οι αδυναμίες τους. Γι’ αυτό πολλοί ανακουφίστηκαν στο κόμμα της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης από το εκλογικό αποτέλεσμα. Αντιθέτως, εκείνοι που δυσαρεστήθηκαν είχαν την «επαναστατική άποψη», ότι οι αδυναμίες αντιμετωπίζονται και η ωριμότητα επιτυγχάνεται μέσω της λαϊκής δυναμικής και της πυκνότητας του χρόνου σε ανάλογες καταστάσεις. Όμως, ήταν η εξουσία ικανή να δημιουργήσει τις συνθήκες περάσματος από την ανυπακοή στην υπακοή και να αρμολογήσει το πολιτικό μωσαϊκό των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ; Μάλλον όχι. Ο συνδετικός ιστός μέχρι τώρα είναι η επιτυχής έκφραση της αγανάκτησης και της διαμαρτυρίας των πενόμενων Ελλήνων, και κυρίως η πολιτική προσωπικότητα και ο λόγος του χαρισματικού Αλέξη Τσίπρα. Αυτό, όμως, δεν αρκεί. Το 2012 δεν είναι 1981. Εν άλλοις λόγοις, η λύση της ελληνικής κρίσης, όπως έχουμε ξαναγράψει, οφείλει να είναι ευρωπαϊκή, αλλιώς δεν θα υπάρξει. Και είναι πλέον πανθομολογούμενη αλήθεια ότι η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα σημάνει τη διάλυση της ευρωζώνης για οικονομικούς, αλλά προπάντων για πολιτικούς και ιδεολογικούς λόγους. Δεν είναι τυχαίο ότι η παγκόσμια οικονομία κρεμόταν από τις εκλογές στην Ελλάδα. Αλλά εδώ ισχύει και κάτι άλλο. Οι ελληνικές εκλογές λειτούργησαν με τον ίδιο τρόπο που ένας τυφώνας έριχνε παλαιότερα το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και εκτίνασσε στα ύψη την τιμή του πετρελαίου και των τροφίμων. Γιατί ο καπιταλισμός-καζίνο, ο καπιταλισμός που βγάζει χρήμα από το χρήμα, λειτουργεί με ανάλογα ψυχολογικά-εφέ. Γι’ αυτό στη νίκη της Αριστεράς δεν πόνταραν μόνο οι απόκληροι και οι απελπισμένοι, ούτε οι Γερμανοί που φοβήθηκαν μη χάσουν την ευημερία τους, αλλά και το αρρύθμιστο κεφάλαιο της Γουόλ Στρητ, του Σίτυ και της Φρανκφούρτης, ήτοι το 90% του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, που υπερίπταται πάνω από τον πλανήτη και επιπίπτει σαν το όρνεο όπου μυρίσει πτώμα. Τέλος, στο πολιτικό πεδίο είχαμε και τον φόβο των ευρωπαϊκών ελίτ, καθώς η επικράτηση της Αριστεράς στην Ελλάδα θα μπορούσε να δημιουργήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις με τη μορφή επιδημίας.

Φασιστικό μίσος

Στην Άρτα στήνουν ενέδρες και κυνηγούν τους μετανάστες στα χωράφια και στους πορτοκαλεώνες. Στο Μεσολόγγι, όπως και στις γειτονιές της Αθήνας, οι κάτοικοι δεν καλούν την απούσα και πάντα αναποτελεσματική αστυνομία, αλλά τη Χρυσή Αυγή, η οποία λειτουργεί δίκην παρα-αστυνομίας με χαρακτηριστικά Κου Κλουξ Κλαν, αυτοδικώντας, τρομοκρατώντας και χτυπώντας, δίκαιους και μη, μετανάστες. Αυτή η παραστρατιωτική οργάνωση επιβραβεύθηκε, και χθες, από τους εκλογείς, εκφράζοντας το θρίαμβο της αμάθειας, του μίσους αλλά και της απελπισίας. Εδώ, όμως, δεν υπάρχει απλώς ένα φασιστικό μόρφωμα αλλά και το στοιχείο εκείνο που θα αποτελέσει τη μία πλευρά του επαπειλούμενου πλέον κοινωνικού εμφυλίου. Το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό. Και στη Βρετανία προ καιρού τα συνδικάτα είχαν ξεσηκωθεί, όχι εναντίον των τραπεζών, όχι εναντίον αυτών που προκάλεσαν την οικονομική κρίση, ούτε εναντίον της κυβέρνησης, αλλά εναντίον των μεταναστών! Το «εσωτερικό προλεταριάτο» επιτίθεται στο «εξωτερικό προλεταριάτο». Η μετάθεση της σύγκρουσης στην περιφέρεια, ο «εμφύλιος των κάτω», αυτό που οι Αμερικανοί WASP’s ανήγαγαν σε επιστήμη στις ΗΠΑ, μεταφέρεται τώρα στην Ευρώπη. Για όλα φταίνε οι μετανάστες, αυτοί που μας παίρνουν τις… δουλειές. Αυτοί οι οποίοι αποτελούσαν πριν λίγο καιρό(π.χ. Ολυμπιακοί αγώνες) τη φθηνή και ανασφάλιστη εργατική δύναμη που εξυπηρετούσε τα συμφέροντα των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών. Τώρα για όλα φταίνε οι ξένοι, αυτοί που πριν μας έκαναν τη δουλειά! Κι αυτό γιατί το σύστημα χρειάζεται ένα εξιλαστήριο θύμα, έναν αποδιοπομπαίο τράγο για να κρύψει τη χρεοκοπία του. Χθες ήταν οι Εβραίοι, σήμερα, οι μετανάστες με πρόσχημα το χρώμα και τη φυλή τους. Αλλά η ανθρώπινη φύση είναι μία και καθολική(παντού η ίδια) έλεγε ο Σπινόζα, απαντώντας έτσι στους ρατσιστές κάθε εποχής που αποδίδουν σε κάποιους ανθρώπους αλλά και σε λαούς μία γονιδιακή ή αταβιστική «κακότητα». «Το μίσος, όπως και η αγάπη, τρέφονται με τα πιο μικρά πράγματα…» σημείωνε ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ. Αλλά εδώ ισχύει η περίπτωση του Μερσώ(Α. Καμύ) που θα επανασυνθέσει τον αποδομημένο λόγω της ανεργίας και της μοναξιάς εαυτό του μέσα από το μίσος των άλλων. Ναι, ο Μερσώ μισεί «για να μην αισθάνεται μόνος», για να μην είναι ο δακτυλοδεικτούμενος απόκληρος. Θέλει με άλλα λόγια όλοι να χρεοκοπήσουν σαν κι αυτόν, όλοι να χάσουν τις δουλειές τους, τα μαγαζιά τους. Την μισερή ιδεολογία του την θέλει «καθαρή». Η οπτική του μίσους του είναι η καθαρότητα της φυλής, η υπεροχή της… ράτσας. Αυτό το μίσος είναι ο πυροκροτητής που θα βάλει φωτιά στις βόμβες-προβλήματα της σημερινής ελληνικής κοινωνίας. Αν όλοι, όμως,, είμαστε ξένοι και ρατσιστές ο ένας για τον άλλο, θα πεθάνουμε από μίσος, δηλητηριασμένοι καθώς θα δαγκώνουμε την ίδια τη γλώσσα μας. Αλλά μπορούμε να ζήσουμε χωρίς το μίσος, χωρίς τη Χρυσή Αυγή; Μπορούμε, αρκεί να αντικαταστήσουμε το μίσος με την Αγάπη, την αγάπη για όλους αδιακρίτως τους ανθρώπους με όρους χριστιανικότητας, αρκεί να δούμε την ξενότητα σαν ένα ταξίδι στην ξενότητα του άλλου και του αποξενωμένου εαυτού μας, με πυξίδα μία ηθική του σεβασμού ακόμα και για το ασυμβίβαστο. Αρκεί να πάψει το κρατικό κενό της ασφάλειας των πολιτών που έρχεται να καλύψει ο φασισμός και ο ρατσισμός ενός παράνομου κοινωνικού παραθεσμού που κρύβεται πίσω από μία πολιτική οργάνωση με νομότυπα χαρακτηριστικά.

Ελάχιστη η διαφορά

Πολύ αργά το βράδυ θα έχουμε μία εικόνα για το νικητή των εκλογών. Η διαφορά είναι πολύ μικρή.

Τρία σενάρια

Θέλω να γράψω για την επικινδυνότητα του πολιτικού μορφώματος που αποκαλείται «Χρυσή Αυγή», για τη βία που ασκεί εναντίον των μεταναστών, πάνω σε δυστυχισμένες ανθρώπινες υπάρξεις, για τις επιθέσεις στην Αγία Παρασκευή, στα Γλυκά Νερά, στο τρένο της Αθήνας, στην Άρτα. Ήθελα να γράψω για τη διαπλοκή, που συνεχίζεται καθώς νέα μίντια ξεφυτρώνουν στον καιρό της άγριας ύφεσης(με τι αλήθεια χρήματα;), ενώ οι εκπρόσωποι των κομμάτων εξακολουθούν να μοιράζουν «στημένες ερωτήσεις» στους δημοσιογράφους. Όμως η βία αυτή ωχριά μπροστά στη βία των διεθνών τοκογλύφων, αυτών που χθες δάνεισαν την Ισπανία με επιτόκιο 7%! Η βία αυτή καταδικάζει και στέλνει στο θάνατο ολόκληρους λαούς δια μιας, μ’ έναν σπασμό. Αλλά πως σκέφτονται οι τοκογλύφοι για την Ευρώπη, για την Ελλάδα; Σύμφωνα με μελέτες της Ελβετικής τράπεζας Picter & Cie(πηγή AgoraVox) για τη χώρα μας υπάρχουν τρία μετεκλογικά σενάρια. Στο πρώτο, έχουμε μία κυβέρνηση που υιοθετεί τα μέτρα λιτότητας του Μνημονίου. Όμως το σενάριο αυτό θεωρείται «ελάχιστα πιθανό». Σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο σχηματίζεται στην Ελλάδα μία κυβερνητική συμμαχία των αντιμνημονιακών δυνάμεων που δεν θα εφαρμόσει τα μέτρα λιτότητας, που είναι προϋποθέσεις για τα δάνεια της τρόικας. Αλλά χωρίς τη χρηματοδότηση εκ μέρους των αγορών και από την Ευρώπη η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της και το τραπεζικό σύστημα θα καταρρεύσει, αφού δεν θα μπορέσει να ανακεφαλαιοποιηθεί. Η χώρα, συνεπώς, θα βγει από το ευρώ και την ΕΕ και θα επιδιωχθεί η επάνοδος στην ανταγωνιστικότητα με το υποτιμημένο εθνικό νόμισμα, τη δραχμή. Σύμφωνα με το τρίτο σενάριο, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να βοηθά την Ελλάδα, ακόμα κι αν η νέα κυβέρνηση δεν τηρεί τα μέτρα λιτότητας και τα μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος. Αυτό το σενάριο θεωρείται δυνατό από την Ελβετική τράπεζα εξαιτίας των φόβων για τις κολοσσιαίες ζημίες και τη διασάλευση της σταθερότητας της ευρωζώνης, που θα προκληθούν από την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Σ’ αυτή την περίπτωση πρέπει είτε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να επαναγοράσει το ελληνικό χρέος από τις αγορές, είτε να το μεταφέρει προς ένα ευρωπαϊκό fund, όπως είναι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, είτε να προχωρήσει σ’ ένα νέο κούρεμα. Ούτε αυτό, όμως, λύνει το πρόβλημα του χρέους. Απλώς κερδίζεται χρόνος. Μία λυσιτελής αντιμετώπιση του χρέους χρειάζεται μείωση των ελλειμμάτων και ισοσκελισμένους Προϋπολογισμούς σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αλλά προπάντων χρειάζεται ανάπτυξη, καταλήγει η μελέτη για λογαριασμό της τράπεζας. Συνεπώς, το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελληνικό, είναι ευρωπαϊκό. Άρα, η λύση ή θα είναι ευρωπαϊκή ή δεν θα υπάρξει. Είτε θα είναι υπέρ των «πάνω» είτε υπέρ των «κάτω», ανάλογα με τους συσχετισμούς των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γι' αυτό οι εκλογές της Κυριακής δεν θα σηματοδοτήσουν μόνο το μέλλον της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης, το μέλλον των λαών και το μέλλον των ελίτ.

Η οπτική γωνία της ψήφου

Ακούς τους επικεφαλείς των δύο κομμάτων, που δημοσκοπικά φέρονται να έχουν την προτίμηση του μεγαλύτερου μέρους των Ελλήνων ψηφοφόρων, και διερωτάσαι, ποιον να ψηφίσεις την Κυριακή; Τη ΝΔ ή το ΣΥΡΙΖΑ; Το επιχείρημα της ΝΔ είναι πως η Ευρώπη αλλάζει, ότι ο συσχετισμός δυνάμεων διαφοροποιείται και η Ελλάδα οφείλει να είναι εντός της ευρωζώνης, μη ρισκάροντας την έξοδό της με μία κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, και ότι απλώς χρειάζονται κάποιες αλλαγές στο Μνημόνιο και ασφαλώς Ανάπτυξη. Ο αριστερός πολιτικός σχηματισμός από την πλευρά του διατείνεται πως ήδη το Μνημόνιο μας οδηγεί στην καταστροφή και χρειάζεται η ακύρωσή του. Πως θα γίνει, όμως, η ακύρωσή του; Δεν υπάρχει το ρίσκο της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ; Θα το ρισκάρουμε λέει ο κ. Τσίπρας. Τούτων δοθέντων, ο ελληνικός λαός καλείται να ψηφίσει. Πως θα ψηφίσει όμως; Ανάλογα με την οπτική γωνία απ’ όπου βλέπει τα πράγματα νομίζουμε πως είναι η απάντηση. Έτσι, ένας πλούσιος, που έχει στείλει τα χρήματά του στο εξωτερικό, ή όπως λέει ο Σόιμπλε «έχει δέσει το γάιδαρό του», κι ακόμα εκείνα τα κοινωνικά στρώματα που δεν έχουν πληγεί σοβαρά από την οικονομική κρίση, δεν έχουν χάσει τη δουλειά τους, ή εκείνοι που βασίζονται στην παραοικονομία, ή επιπλέον εκείνοι που πλήττονται από την εγκληματικότητα και έχουν φοβηθεί από τις πιέσεις τόσο από το εξωτερικό όσο και από το εσωτερικό, ή τέλος οι φανατικοί οπαδοί θα ψηφίσουν δεξιά. Αντιθέτως, εκείνοι που έχουν χάσει τα πάντα, οι άνεργοι(μόνο 1 στους 4 πληρώνεται από τον ΟΑΕΔ και σε λίγο κανείς), οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, που έβαλαν λουκέτο, οι νεόπτωχοι που δέχονται τις αλλεπάλληλες ληστρικές επιδρομές των φόρων και των χαρατσιών, οι νέοι που δεν έχουν ελπίδα να δουλέψουν ποτέ, αυτοί θα ψηφίσουν Αριστερά, γιατί ήδη έχουν καταστραφεί. Αλλά το ερώτημα είναι, πως συνέβη αυτή η ριζική ανατροπή στο πολιτικό σκηνικό; Πως ένα κόμμα διαμαρτυρίας εκτοξεύθηκε από το 4% στο 17% και, ενδεχομένως τη Δευτέρα, στο 29%; Αρκεί η κρίση και το Μνημόνιο για να αιτιολογήσει τη μεγάλη άνοδο; Όχι. Ο λόγος της εκτόξευσης του ΣΥΡΙΖΑ και του καταποντισμού πρωτευόντως του ΠΑΣΟΚ και δευτερευόντως της ΝΔ είναι η κατάργηση εξ ανάγκης του πελατειακού συστήματος σε ό,τι αφορά στους «κάτω». Κανείς πλέον δεν μπορεί να αμβλύνει τη λαϊκή δυσαρέσκεια με υποσχέσεις διορισμών. Μόνο το πελατειακό σύστημα των «μεγάλων παρασιτικών δουλειών» των «πάνω» λειτουργεί. Αλλά κι αυτό εν μέρει καθώς οι αποφάσεις λαμβάνονται ουσιαστικά από την τρόικα. Γι’ αυτό τα μίντια τα συνδεδεμένα με την παλαιά και τη νέα διαπλοκή(αυτή που έχει προνομιακή σχέση με την τρόικα) στηρίζουν εκείνη την κατάσταση που θα τους διασφαλίζει μία κυβέρνηση που θα ελέγχεται εύκολα τόσο από την τρόικα όσο και απ’ αυτούς. Για την ακρίβεια δεν επιθυμούν μία ισχυρή κυβέρνηση, ούτε δεξιά ούτε αριστερή, αλλά μία ανίσχυρη συμμαχική κυβέρνηση και, ει δυνατόν, μία κυβέρνηση «τεχνοκρατών». Δηλαδή, μία «δική» τους κυβέρνηση. Γι’ αυτό, τη Δευτέρα η χώρα πρέπει να έχει μία ισχυρή κυβέρνηση, εκλεγμένη από τους πολίτες και όχι από τους κουίσλιγκς σε συνεργασία με την τρόικα.

Η κρυψώνα της γενίκευσης

Η γενίκευση είναι φασισμός. Το να βάζεις στο ίδιο σακούλι θύτες και θύματα είναι κατάφωρη αδικία. Το να επιμένεις, συνεπώς, όπως η κ. Λαγκάρντ ότι οι Έλληνες δεν πληρώνουν τους φόρους τους, είναι συγχρόνως αδικία και αντιδημοκρατική γενίκευση. Γιατί οι Έλληνες πληρώνουν φόρους. Απλώς δεν πληρώνουν όλοι. Πολύ χειρότερα, πληρώνουν οι «κάτω», πληρώνουν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, πληρώνουν ακόμα και οι άνεργοι, ενώ οι πλούσιοι φοροαποφεύγουν και φοροδιαφεύγουν στους φορολογικούς παράδεισους υπό την ομπρέλα και τη συνενοχή του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Δεν είναι τυχαίο ότι κάποιος επώνυμος λέει "ελάτε να μας βρείτε". Ενώ οι Έλληνες εφοπλιστές έμπλεοι πατριωτισμού, απειλούν να φύγουν εάν φορολογηθούν! Όμως που κρύβονται οι φοροδιαφεύγοντες; Εκτός από τους φορολογικούς παραδείσους κρύβονται και στις γενικεύσεις της κ. Λαγκάρντ. Εκεί μέσα κρύβονται οι ένοχοι, οι πραγματικοί φοροφυγάδες, δηλαδή οι πολύ πλούσιοι, εκείνοι τους οποίους εκπροσωπεί το ΔΝΤ και οι τράπεζες, γιατί η γενικότητα είναι η κρυψώνα των «πάνω», των οποίων υπάλληλος είναι η κ. Λαγκάρντ και σύνολή η διεθνής πολιτική ελίτ. Κάποιοι, όπως διάφορα διεθνή μίντια, θεωρούν ότι ενδεχομένως η διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου να διάβασε το βιβλίο του Edmond About «Η σύγχρονη Ελλάδα»(1858), αποσπάσματα του οποίου δημοσίευσε πρόσφατα το γαλλικό, σατυρικό έντυπο Canard enchaine. Εκεί μαθαίνουμε ότι «Η Ελλάδα είναι το μόνο γνωστό παράδειγμα μιας χώρας σε πλήρη χρεοκοπία από την ημέρα της γέννησής της(…) Όλοι οι Προϋπολογισμοί, από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο, είναι ελλειμματικοί». Η κατάσταση αυτή οδηγεί, σύμφωνα με τον Γάλλο συγγραφέα, στο δανεισμό. Όμως τα δάνεια κατασπαταλήθηκαν χωρίς να χρησιμοποιηθούν παραγωγικά. Και επισημαίνει ότι οι φορολογούμενοι «χαίρονται και σχεδόν ευτυχούν όταν δεν πληρώνουν καθόλου φόρο». Μισή αλήθεια, η όντως αντιπαραγωγική κατασπατάληση των δανείων, για να ειπωθεί ένα μεγάλο ψεύδος, ότι η φοροδιαφυγή, είναι το εθνικό μας σπορ, ότι βρίσκεται στο DNA μας. Όμως, ο κ. About δεν λέει τίποτα για την εξάρτηση, για τα Λαυρεωτικά, για την εκμετάλλευση της χώρας από τους ξένους, για τα ληστρικά επιτόκια των δανείων, για το ρόλο των τραπεζών, δεν μιλά για το γεγονός ότι και την τελευταία 20ετία του 19ου αιώνα είχαμε τη χρεοκοπία της Τουρκίας(Οθωμανικής αυτοκρατορίας τότε), τη χρεοκοπία της Αργεντινής και στη συνέχεια τη χρεοκοπία της Ελλάδας. Ακριβώς η ίδια ιστορία με σήμερα. Γιατί, άραγε, συμβαίνει αυτό; Γιατί αυτή η κυκλική επιστροφή εντός της ιστορίας; Εδώ δεν πρόκειται για τις κυκλικές κρίσεις του καπιταλισμού, αλλά για την χρηματοπιστωτική κρίση που επιστρέφει διαρκώς. Θυμίζουμε ότι δεν ήταν 1929 το πρώτο κραχ, αλλά το 1907 στις ΗΠΑ. Η άγνωστη νομισματική και χρηματιστική κρίση του 1907 έδειξε από πολύ νωρίς ότι ο καπιταλισμός είναι «αυτοκαταστροφικός». Ο αντιμονοπωλιακός νόμος του Σέρμαν στις ΗΠΑ, που ήταν μια προσπάθεια θέσπισης ορίων και κανόνων του παιγνίου παρέμεινε αδρανής μέχρι να τον ενεργοποιήσει ο πρόεδρος Θίοντορ Ρούζβελτ (1901-1909) μετά την κρίση του 1907. Ακόμα, η ίδρυση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ το 1913 (FED) και της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου(1912-1920) αν και έθεταν το πλαίσιο και τους κανόνες του ανταγωνισμού δεν αποσόβησαν το κραχ του 1929. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα. Αλλά ενώ ιστορικά οι ΗΠΑ κατάφερναν με τους διάφορους θεσμούς παρέμβασης να θέτουν υπό έλεγχο τις παρενέργειες του συστήματος, στην Ευρώπη σε ανάλογες περιπτώσεις είχαμε ανατροπές και επαναστάσεις, ακόμη και πολέμους. Θα συμβεί το ίδιο και σήμερα;

Αέναη επιστροφή;

Η Ένωση της Ευρώπης έγινε για να αποφευχθεί η τραγωδία της δεκαετίας του 1930, για να ελεγχθούν οι εθνικιστικοί ναρκισσισμοί και οι σωβινισμοί που έβαλαν φωτιά δύο φορές, πρώτα στη γηραιά ήπειρο και μετά σε ολόκληρο τον κόσμο. Γιατί οι Γερμανοί δεν διδάσκονται από την Ιστορία; Γιατί, σήμερα, εξακολουθούν να είναι «κολλημένοι» στον κίνδυνο του υπερπληθωρισμού του 1923 παρά στο θάνατο της δημοκρατίας του 1933; Τα ερωτήματα που έχουν τεθεί κατ’ επανάληψη από τη στήλη, επαναδιατυπώνουν οι διάσημοι οικονομολόγοι Φέργκιουσον και Ρουμπινί στο Der Spiegel. Οι τελευταίοι, μάλιστα, εκτιμούν ότι αν ακολουθηθεί η σημερινή πορεία «Η ιστορία θα μπορούσε να επαναληφθεί». Να ξεσπάσει, δηλαδή, ένας τρίτος πιο καταστροφικός από ποτέ παγκόσμιος πόλεμος. Αλλά γιατί οι Γερμανοί επιστρέφουν στο 1923 και όχι στο 1933; Γιατί επιστρέφουμε στο παρελθόν για να εξυπηρετήσουμε και να νομιμοποιήσουμε τις ανάγκες ή τους σκοπούς του παρόντος. Με άλλα λόγια, το 1933 σημαίνει ότι το σημερινό πρόβλημα της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη είναι πρωτίστως πολιτικό, ενώ η αναφορά στο 1923 ότι είναι αμιγώς οικονομικό και δη δημοσιονομικό. Η δεύτερη εκδοχή επιλέγεται γιατί συμφέρει τόσο τη Γερμανία που ωφελείται σε εθνικό επίπεδο( για άλλη μια φορά δανείστηκε με μηδενικό επιτόκιο) όσο και το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ήδη, η Γερμανία ωφελείται ακόμα και από την κρίση καθώς το λεγόμενο «έξυπνο χρήμα» φεύγει από το Νότο και κατευθύνεται στις γερμανικές τράπεζες. Όσο για τη γερμανική συνταγή που επιβάλλεται στις περιφερειακές χώρες, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και τώρα η Ισπανία, είναι απολύτως λανθασμένη, καθώς σκοτώνει τις οικονομίες, ενώ πολιτικά είναι νέο-αποικιακή. «Η Γερμανία δεν παύει να επαναλαμβάνει ότι η ενίσχυση της ευρωζώνης θα επέλθει με δημοσιονομική πειθαρχία. Η συγκεκριμένη διάγνωση ωστόσο είναι εντελώς λάθος» λέει και ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζ. Στίγκλιτς. Ποιες είναι οι λύσεις που προτείνονται; Ο Στίγκλιτς μιλάει για δημιουργία ενιαίας τραπεζικής αρχής και την προώθηση πολιτικών ανάπτυξης. Οι Φέργκιουσον και Ρουμπινί από την πλευρά τους προτείνουν την ανακεφαλαιοποήση των τραπεζών(με μετόχους τους φορολογούμενους της ευρωζώνης), την πανευρωπαϊκή διασφάλιση των καταθέσεων και την κοινοτικοποίηση του χρέους. Θα δουν οι πολιτικοί ηγέτες της Ευρώπης και δη οι Γερμανοί τον κίνδυνο της καταστροφής; Θα δουν ότι η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη, όπως συμφωνούν όλοι οι οικονομολόγοι, θα σημάνει τη συνολική κατάρρευση της ευρωζώνης και πως αυτό θα έχει ένα αστρονομικό κόστος και για τους ίδιους τους Γερμανούς; Η απάντηση είναι ότι ναι, η γερμανική ηγεσία μπορεί να δει τον κίνδυνο, αλλά μπορεί και να μην τον δει, επιμένοντας στην καταστροφική πολιτική της. Το δεύτερο ενδεχόμενο ας μη το σκεφτόμαστε.

Ολιγαρχία

Μέχρι χθες για όλα τα δεινά της ευρωζώνης ευθύνονταν η Ελλάδα. Μετά την Ισπανία όλοι αντιλαμβάνονται αυτό που επί δύο χρόνια φωνάζουμε ότι δηλαδή το πρόβλημα είναι παγκόσμιο και αφορά στη σχέση του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου με την πραγματική οικονομία. Για την ακρίβεια τα κεφάλαια των τραπεζών είναι εκατοντάδες φορές πάνω από την πραγματική οικονομία(αρρύθμιστο κεφάλαιο), δημιουργώντας τεράστιες φούσκες που σκάνε. Έτσι, το 2008 είχαμε τη φούσκα του κατασκευαστικού τομέα στις ΗΠΑ, το 2010 τη φούσκα των φαραωνικών έργων στην Ελλάδα(Ολυμπιακοί Αγώνες 2004) και, σήμερα, την αντίστοιχη φούσκα στην Ισπανία. Η κρίση των τραπεζών έχει σχέση με το παιγνίδι αυτό. Με άλλα λόγια, το τραπεζικό κεφάλαιο από το 1980 και μετά(εποχή Θάτσερ, Ρήγκαν) κατάλαβε ότι μπορεί κερδίζει χρήματα όχι επενδύοντας στην πραγματική οικονομία, αλλά επενδύοντας στο ίδιο το χρήμα. Αυτό είναι ο λεγόμενος καπιταλισμός-καζίνο. Τα σπίτια, τα κατασκευαστικά έργα, ακόμα και τα σιτηρά δεν είναι παρά προφάσεις για την εξαγωγή τεράστιων κερδών, καθώς οι τιμές τους διαμορφώνονται στα χρηματιστήρια με τη χρήση διαφόρων ψυχολογικών εφέ, όπως ένας τυφώνας παλαιότερα(αύξηση της τιμής του πετρελαίου), ή η χρεοκοπία της Ελλάδας(αύξηση των επιτοκίων-spreads) σήμερα. Σ’ αυτή τη λογική, ο νεοφιλελεύθερος φανατικός που λέγεται Σόιμπλε είναι ο μόνος που χαρακτήρισε ως αιτία της κατάστασης στην Ισπανία, τις εκλογές στην Ελλάδα! Όμως αυτή δεν είναι αιτία αλλά το παιγνίδι εντυπώσεων των περίφημων «αγορών», δηλαδή των μεγα-τραπεζών που εδρεύουν στη Γουόλ Στρητ, στο Σίτυ και στη Φρανκφούρτη. Και επειδή γράφαμε, προχθές, για την αντιπαλότητα ΗΠΑ και Γερμανίας, δεν είναι τυχαίο ότι στην αντιπαράθεση αυτή το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο είναι με την Μέρκελ και όχι με τον Ομπάμα, καθώς χθες η Standard & Poor’s απείλησε τις ΗΠΑ με μείωση της πιστοληπτικής τους ικανότητας! Πίσω, συνεπώς, από τη σημερινή κρίση της Ελλάδας βρίσκεται ασφαλώς η εγχώρια παθογένεια, πρωτίστως, όμως, βρίσκεται το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Κάποιοι, μάλιστα, εκτιμούν ότι το τελευταίο τρομοκρατεί τους πολιτικούς κατά το ανάλογο των ομολόγων τους το 1938 που τολμούσαν να αντιπαρατεθούν στους ναζί(AgoraVox). Οι χρηματοπιστωτικοί κολοσσοί έχουν συστήσει, σήμερα, μία διεθνή ολιγαρχία στη βάση της πίστης ότι τα πάντα έχουν μία ανταλλακτική-εμπορική αξία(δεν υπάρχει συνεπώς αξία χρήσης). Την πεποίθηση ότι ο μοναδικός στόχος είναι η εξαγωγή κέρδους από παντού και με οποιοδήποτε τίμημα. Και ότι η παγκοσμιοποίηση είναι η στρατηγική ελέγχου ολόκληρου του Πλανήτη με βάση τη μονοδιάστατη νεοφιλελεύθερη σκέψη. Η τελευταία εισάγει την άποψη ότι τα ατομικά συμφέροντα προηγούνται του γενικού συμφέροντος, ότι απαιτείται η εμπιστοσύνη των «αγορών»(τραπεζών) και πως χρειάζεται ανάπτυξη για τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Τα δόγματα αυτά διαδίνονται από τα παγκόσμια Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης που ελέγχονται από μία δράκα ομίλων συνδεδεμένων με το χρηματοπιστωτικό σύστημα! Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ελλάδα μία εφημερίδα(Ελευθεροτυπία) δεν έλαβε δάνειο, ενώ μία άλλη έλαβε. Επίσης, εξαγοράζεται ο πολιτικός κόσμος με τη χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών. Υπάρχει άραγε, εναλλακτική λύση; Πολλοί ανεξάρτητοι οικονομολόγοι απαντούν θετικά, προτείνοντας την εξουσιοδότηση των Κεντρικών Τραπεζών, όπως η Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα, για παροχή δανείων σε κράτη (και όχι στις τράπεζες) με μηδενικό επιτόκιο. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν αγώνα κατά του πολέμου των επιτοκίων. Τέλος να απαγορευτούν τα στοιχήματα στις τιμές αλλά και η κερδοσκοπία σε είδη πρώτης ανάγκης όπως το νερό και η τροφή. Όλα αυτά θεωρούνται αναγκαία ώστε να μην καταλήξουμε σε μια διεθνή οικονομική ολιγαρχία(χρηματοπιστωτικό σύστημα) που θα κυριαρχεί πάνω σ’ έναν κόσμο ερειπίων και αθλίων.

Τρίτος πόλεμος;

Η κρίση της Ισπανίας πανικοβάλει την παγκόσμια οικονομία. Οι Ομπάμα και Κάμερον πιέζουν την Μέρκελ να λάβει τάχιστα αποφάσεις. «Η εμμονή στη λιτότητα και τα μέτρα διάσωσης αποδείχτηκαν ημίμετρα» επισημαίνει και ο Economist, καλώντας με τη σειρά του τη Γερμανίδα καγκελάριο να λάβει αποφάσεις. Η Άγκελα Μέρκελ, όμως, εξακολουθεί να εμμένει στην ίδια οικονομική πολιτική, απειλώντας, μάλιστα, τους Έλληνες πως «Η τήρηση του Μνημονίου (σ.σ. των μέτρων λιτότητας) είναι προϋπόθεση για να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ». Όλα τούτα οξύνουν το αντιγερμανικό αίσθημα τόσο στις περιφερειακές χώρες της ευρωζώνης όσο και στις κεντρικές, οι οποίες έχουν αρχίσει να «μολύνονται» από τον οικονομικό, μεταστατικό «καρκίνο». Οι δεύτερες(κυρίως η Γαλλία και η Ιταλία) αγανακτούν από την άρνηση της Γερμανικής κυβέρνησης να δεχθεί την έκδοση ευρωομολόγων, κάτι που σημαίνει ότι το χρέος θα αντιμετωπίζεται από κοινού και θα αποθαρρύνει εντελώς τις περίφημες «αγορές». Γιατί, όμως, η Γερμανία επιμένει σ’ αυτή την ατελέσφορη και καταστροφική πολιτική; Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Ν. Ελίας το τραύμα της ήττας στους δύο παγκοσμίους πολέμους καθόρισε το γερμανικό πνεύμα, δημιουργώντας μία τάση αναδίπλωσης και εθνικής κατάθλιψης κατά τις περιόδους αδυναμίας αλλά και αντιδημοκρατικού αυταρχισμού και επιθετικότητας όταν υπάρχει η αίσθηση της ισχύος. Αυτή η αταβιστική συμπεριφορά εκδηλώνεται κατά κόρον εναντίον της Ελλάδας, η οποία δαιμονοποιείται και χρησιμοποιείται σαν παράδειγμα προς αποφυγή. Για την ακρίβεια, οι Γερμανοί φαίνεται να ακολουθούν την πολιτική των WASP’s(Λευκοί Αγγλοσάξονες Προτεστάντες) στην Αμερική, οι οποίοι ένωναν όλο το μωσαϊκό των μεταναστών που συνέρεε στις ΗΠΑ απ’ όλο τον κόσμο με βάση κάθε φορά έναν κοινό εχθρό-δαίμονα(αρχικά εσωτερικό και στη συνέχεια εξωτερικό). Ο αποδιοπομπαίος τράγος, ή κατ’ άλλους η «Ιφιγένεια», σήμερα, για τη δημιουργία των Ενωμένων Πολιτειών της Ευρώπης φαίνεται να είναι για τους Γερμανούς η Ελλάδα. Αλλά γιατί η Ελλάδα; Γιατί, προφανώς, είναι αυτή που παραπέμπει στην πολιτισμική απαρχή της ευρωπαϊκής ταυτότητας, όπως έγραψε και ο Λιόσα. Συνεπώς, η σύγχρονη συνέχεια των αρχαίων Ελλήνων θα είναι οι… Γερμανοί. Μ’ αυτή τη συμβολική σκευή, την οικονομική της ευρωστία και μία Ευρώπη που θα είναι μία «Μεγάλη Γερμανία», οι Γερμανοί θα αντιπαρατεθούν στις ΗΠΑ και την Κίνα, δημιουργώντας την αυτοκρατορία του 21ου αιώνα. Αυτό θα συμβεί αναίμακτα; Αμερικανοί και Κινέζοι θα δεχτούν αδιαμαρτύρητα τις σε βάρος τους συνέπειες από την οικονομική πολιτική του Βερολίνου; Εντέλει, οι Γερμανοί θα οδηγήσουν την ανθρωπότητα σ’ έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, που θα καταστρέψει ολόκληρο τον πλανήτη, τον πολιτισμό και προπάντων τη ζωή πάνω σ’ αυτόν; Η οστορία τους δείχνει πως δεν ορρωδούν προ ουδενός προκειμένου να επιβάλλουν το Δ΄ Ράιχ. Οι πολίτες της Ευρώπης και ολόκληρου του κόσμου θα τους αφήσουμε;

Το αποτρόπαιο πρόσωπο του φασισμού και ο αποπροσανατολισμός

Το φασιστικό φαινόμενο είναι εδώ. Ήταν πάντα εδώ. Γιατί όπως έλεγε ο Πρίμο Λεβί «ο φασισμός προϋπήρχε του Χίτλερ και του Μουσολίνι και εξακολουθεί να υπάρχει, έκδηλα ή άδηλα, και μετά την ήττα τους στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Παντού, στον κόσμο, όπου αρχίζουμε με την κατάπνιξη των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου και του δικαιώματός του στην ισότητα, ολισθαίνουμε ταχύτατα στο σύστημα των στρατοπέδων συγκέντρωσης...». Οι Γερμανοί θέλουν την Ελλάδα ένα απέραντο στρατόπεδο εργασίας, ένα Μπούχενβαλντ. Αλλά και οι εγχώριοι θαυμαστές τους –συστημικοί και μη- επιβάλλουν τη στρατιωτικοποίηση και την καθαρότητα της ελληνικής κοινωνίας. Και αυτό είναι ο φασισμός. Φασισμός είναι τα απαράδεκτα τηλεοπτικά χαστούκια, αλλά και ο ρατσιστικός λόγος του αρχηγού Μιχαλολιάκου στην κρατική τηλεόραση, που ανήγαγε σε μοναδική παγκόσμια αξία τη δική του εθνική κουλτούρα(όπως την αντιλαμβάνεται), το δικό του τρόπο σκέψης και ζωής, αρνούμενος το σεβασμό στους τρόπους των άλλων λαών, στην κατακτημένη διιστορική αξιοπρέπειά τους. Όλοι οι άλλοι, συνεπώς, πρέπει να εξαφανιστούν. Όλοι είναι εχθροί του «χρυσαυγίτικου» ανθρώπινου γένους. Αυτή η ανορθολογική λογική συνοδεύεται από την περίφημη μανιχαϊκή ηθική που δραματοποιεί και απολυτοποιεί τη διάκριση «καλό-κακό», μεγεθύνοντας τα πάθη και το μίσος εναντίον των Άλλων. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα το φασιστικό φαινόμενο αποκτά κοινωνικό έρεισμα, ενώ πολιτικά είναι ένα συμπίλημα από την περίφημη "νέα δεξιά" τύπου Αυστρίας και την ιδεολογία των Γερμανών νεοναζί με ένα επίχρισμα από Περικλή Γιαννόπουλο. Οφείλουμε, όμως, να πούμε ότι ο φασισμός εκκολάπτεται και στα δύο άκρα, θερμαινόμενος από τη λεκτική αλλά και τη «χειρονακτική» βία. Θυμίζουμε ότι η «Χρυσή Αυγή» έκανε τρισάγιο στο σημείο δολοφονίας του αρχιφύλακα της αντιτρομοκρατικής, που δολοφονήθηκε από τους φασίστες της «Σέχτας», φωνάζοντας το σύνθημα «το αίμα κυλάει, εκδίκηση ζητάει»! Για να αποδειχθεί ότι η «εκδίκηση» είναι ο κοινός τόπος, ο κύκλος της κοινής φαυλότητας, αφού και οι άλλοι «εκδικήθηκαν», όπως είπαν, το νεαρό Γρηγορόπουλο. Πέρα από τη διαπίστωση ότι ο φασισμός είναι ο κοινός τόπος των άκρων είναι γνωστό πως ο αντιμπεριαλισμός, ο αντιαμερικανισμός και ο αντισημιτισμός προσδίδουν σ' αυτές τις φασιστικές εκφάνσεις μία αντισυστημική και φιλολαϊκή επίφαση έτσι ώστε να μπορούν να στρατολογούν από τα φτωχά προάστια των μεγάλων αστικών κέντρων. Δεν είναι τυχαία η προσπάθειά τους να ελέγξουν ολόκληρες γειτονιές με την αστυνομική προστασία, που παρέχουν, τη δημιουργία δικτύων αλληλεγγύης αλλά και ελέγχοντας ποδοσφαιρικές ομάδες -κυρίως τους "φιλάθλους" τους. Αλλά ποιος ευθύνεται για την εκκόλαψη του φασιστικού φαινόμενου στην Ελλάδα; Από τη μια πλευρά ο φανερός οικονομικός φασισμός που ρίχνει στον Καιάδα της ανεργίας και της φτώχειας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Και από την άλλη πλευρά, ο άδηλος φασισμός του ισχύοντος δήθεν δημοκρατικού συστήματος, όπου η ψήφος υφαρπάζεται με εκφοβισμούς και εκβιασμούς ή εξαγοράζεται μέσω του πελατειακού συστήματος. Όσο για τον περίφημο δημοκρατικό διάλογο, αυτός υποχωρεί μπροστά στη βία του λαϊκισμού και τη λογοκρισία της μιντιακής διαπλοκής. Με άλλα λόγια, ο αποτρόπαιος φασισμός της Χρυσής Αυγής επιχειρείται να αξιοποιηθεί για να δώσει άλλοθι στον φασισμό της καθεστηκυίας τάξης που στέλνει κόσμο και κοσμάκι στο συμβολικό θάνατο της ανεργίας, ακρωτηριάζοντάς του την αξιοπρέπεια, τα όνειρα, τη ζωή. Η τραγωδία των βαριά ασθενών που δεν βρίσκουν τα φάρμακα που χρειάζονται είναι ενδεικτική. Γι' αυτό προσοχή, η Χρυσή Αυγή είναι όντως ένα πρόβλημα της κουτσής Δημοκρατίας μας, αλλά ποια είναι η δημοκρατία σε μία οικογένεια που δεν έχει να θρέψει τα παιδιά της με ψωμί και προοπτική; Καταδίκη, λοιπόν, αλλά όχι στην απόκρυψη των πραγματικών προβλημάτων, όχι στον αποπροσανατολισμό...

Το πείραμα

Οι επιθέσεις της Λαγκάρντ, του Σόιμπλε, της Μέρκελ και εν γένει της ευρωπαϊκής πολιτικής ελίτ εναντίον των Ελλήνων συλλήβδην παραπέμπει σε μία αντιμετώπιση των κατοίκων αυτής της χώρας κατά το ανάλογο του homo sacer, του «Ιερού ανθρώπου», ουσιαστικά του «καταραμένου», που νομιμοποιεί την πράξη της νομικής ανθρωποκτονίας στο ρωμαϊκό δίκαιο. Έτσι, αυτός που έχει δηλωθεί homo sacer αποκλείεται από την κανονική νομική προστασία και μπορεί να δολοφονηθεί ατιμωρητί από τον καθένα. Οι Εβραίοι στη ναζιστική Γερμανία ήταν ίσως ο απόλυτος homo sacer, αλλά προτού εγκλειστούν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και δολοφονίας, θα έπρεπε πρώτα να τους αφαιρεθεί η γερμανική ιθαγένεια και οι προστασίες που προέρχονται από αυτή. Η «απογύμνωση» από κάθε πολιτικό και νομικό δικαίωμα, τους καθιστά απάτιδρες, ανέστιους και εντέλει όντα με μη πολιτική αλλά ούτε καν με ανθρώπινη υπόσταση. Σύγχρονο παράδειγμα του homo sacer είναι οι μετανάστες, οι οποίοι στερούνται κάθε είδους επίσημης νομικής προστασίας και οι οποίοι βρίσκονται στο έλεος των κυβερνήσεων σε όλο τον κόσμο αλλά και της κάθε Κου Κλουξ Κλαν ή της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα, που υποκαθιστά το κράτος. Αλλά όλα τα παραπάνω υποδηλώνουν πως δεν θα αργήσει ο καιρός που θα επιτρέπεται η συμβολική ή και η πραγματική θανάτωση των ίδιων των Ελλήνων, αυτών των «τεμπέληδων, των παράσιτων, των διεφθαρμένων, των πονηρών…», που θέτουν σε κίνδυνο το ευρώ σύμφωνα με τα στερεότυπα, που διαδίδουν κυρίως τα σκανδαλοθηρικά, γερμανικά μίντια, πολλαπλασιάζοντας τις αντιλήψεις πολιτικών όπως ο Σόιμπλε, η Μέρκελ αλλά και ο… Τζήμερος. Τον τελευταίο «δοξάζει» η Bild για την κατάπτυστη επιστολή που έστειλε στη Γερμανίδα καγκελάριο, παρέχοντας υποστηρικτικά επιχειρήματα στους Γερμανούς για τις ρατσιστικές και φασίζουσες αντιλήψεις τους εναντίον των Ελλήνων. Σύμφωνα με αυτές, η κατάσταση των τελευταίων θα υπαχθεί σε εκείνη της αβράκωτης (naked) ή «γυμνής» (bare) ζωής, παρέχοντας το τέλειο υποκείμενο της βιοπολιτικής, δηλαδή την ίδια τη ζωή των Ελλήνων σε όλες της τις διαστάσεις, πάνω στην οποία η εξουσία μπορεί να ασκηθεί χωρίς κανέναν περιορισμό(Agamben). Για την ακρίβεια, το στρατόπεδο εργασίας, που λέγεται Ελλάδα, ακριβώς όπως το Μπούχενβαλντ, επιθυμούν και επιδιώκουν να καταστεί εκείνος ο υποδειγματικός βιοπολιτικός χώρος, όπου η κυρίαρχη εξωτερική(γερμανική) και εγχώρια(των γραικύλων) εξουσία θα μπορεί να ασκείται χωρίς κανέναν απολύτως περιορισμό στο σώμα, στην πολιτική, στην κοινωνική και στη βιολογική ζωή των Ελλήνων εργαζόμενων και μη. Θα δεχθούμε, άραγε, αυτή την εξέλιξη; Θα αφήσουμε το πείραμα να επισυμβεί πάνω μας και, προπάντων, πάνω στα παιδιά μας και στο μέλλον τους, ήτοι το μέλλον της χώρας; Ασφαλώς όχι. Αλλά για να αντισταθούμε αποτελεσματικά απαιτείται σχέδιο και πολιτική ηγεσία ικανή και αποτελεσματική. Αυτή καλείται να εκλέξει ο ελληνικός λαός στις 17 Ιουνίου.

Ώρα Ελλάδας

Φιτζέραλντ και Ζίζεκ, ο πρώτος θα ακτινογραφήσει την αμερικάνικη κοινωνία της ραγδαίας ανάπτυξης και του γρήγορου πλουτισμού της δεκαετίας τους 1920, που θα καταλήξει στο κραχ του 1929, με το μυθιστόρημα «Ο μεγάλος Γκάτσμπι». Ενώ ο δεύτερος -φιλόσοφος και κοινωνιολόγος- θα μιλήσει για μία ολόκληρη χώρα, η οποία θα έχει την τύχη ενός σύγχρονου Γκάτσμπι. Πρόκειται για την Ελλάδα της μεγάλης ανάπτυξης(μιας ανάλογης φούσκας) των αρχών του 21ου αιώνα, η οποία θα γίνει το πειραματόζωο της Ευρώπης. Ο Ζίζεκ πέρα από το αν διαφωνεί κανείς με την πολιτική του τοποθέτηση, είναι χρήσιμος για τις διαπιστώσεις του. Και δεν αναφέρομαι στην αναφορά του ότι «οι Έλληνες πολεμούν» και "δεν είναι παθητικά θύματα", αλλά στο ότι είναι μυθοπλασία πως θα καταφέρουμε να πληρώσουμε το χρέος και, ακόμη, ότι «Η Ελλάδα δεν μπορεί να κερδίσει χωρίς την Ευρώπη». Με άλλα λόγια, η χώρα μας δεν έχει τύχη αν δεν αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων στην Ευρώπη. Αυτό είναι μία γενική παραδοχή. Κάποιοι, μάλιστα, θεωρούν ότι κάτι αλλάζει στην Ευρώπη μετά και την εκλογή Ολάντ στη Γαλλία. Ήρθε, όμως, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μοσκοβισί για να εξαερώσει τις όποιες ελπίδες, καθώς κάλεσε τους Έλληνες «να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους», γιατί αλλιώς τους περιμένει η έξοδος από την ευρωζώνη. Άρα, για ποια αλλαγή μιλάει ο Ζίζεκ; Για τη διαμόρφωση της «πανευρωπαϊκής αλληλεγγύης των λαών». Πότε, όμως, και πως θα εκφραστεί αποτελεσματικά αυτή η αλληλεγγύη, όταν ο χρόνος είναι αμείλικτος, δεν μας το λέει ο φιλόσοφος. Μία, επίσης, δήλωση του Ζίζεκ, όπως ότι «το χάος το δημιουργούν τα μέτρα λιτότητας», είναι ομοίως γενικά παραδεκτή. Αλλά τι αντιπροτείνει; Τίποτα. Ή μάλλον έναν επανακαθορισμό του «Τι θέλει η Ευρώπη;». Τι θέλει, λοιπόν, η Ευρώπη; Μία πραγματική δημοκρατία, μία οικονομία που δεν θα στηρίζεται στην αφαίμαξη της κοινωνίας και στις τεράστιες μεταγγίσεις στις τράπεζες, μία Ευρώπη του κράτους πρόνοιας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Κανείς δεν έχει αντίρρηση σ’ αυτά, καθώς όλα αυτά δεν είναι παρά μία επιστροφή στο προηγούμενο ευρωπαϊκό υπόδειγμα, το οποίο καταργεί, σήμερα, η νεοφιλελεύθερη πολιτική της Μέρκελ. Ποιος πολιτικός φορέας θα μπορέσει να εκφράσει υπεύθυνα και σοβαρά αυτή την επιστροφή; Για τον Σλάβοι Ζίζεκ, αυτός είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Και, όμως, αυτά θα μπορούσαν να τα εκφράσουν σχεδόν όλα τα ελληνικά κόμματα. Γιατί, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να έχει τον κοινωνικό «αέρα» του μοναδικού εκφραστή τους; Εδώ τίθεται το θέμα της άρνησης κάποιων(ΚΚΕ) να αναλάβουν την ευθύνη της διακυβέρνησης, της μη αξιοπιστίας εκείνων που ψήφισαν τα μνημόνια και της υποτονικής τοποθέτησής τους σε σχέση με τη συνέχιση ή όχι της ίδιας αναποτελεσματικής συνταγής λιτότητας που έχει εξαθλιώσει την κοινωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ ενισχύεται, επίσης, από το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι θεωρούν ότι οι Γερμανοί μας οδηγούν κατευθείαν στον Καιάδα και πως ένας κόλαφος ίσως ταράξει το ευρωπαϊκό τέλμα, δίνοντάς μας μία ευκαιρία σωτηρίας. Αυτή είναι η εκδοχή του Ζίζεκ, του οποίου η πολιτική και ιδεολογική τοποθέτηση βασίζεται σε κάποια στοιχεία, όπως είδαμε, γενικώς αποδεκτά. Και αυτά είναι χρήσιμα για όλους τους Έλληνες, γιατί αν ισχύει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να σωθεί χωρίς την Ευρώπη, τότε πολύ περισσότερο δεν μπορεί να σωθεί χωρίς όλους τους Έλληνες. Συνεπώς, το σύνθημα «ήρθε η ώρα της Αριστεράς», ή ενδεχομενως "της δεξιάς" είναι μέγα λάθος. Γιατί το ορθό, σήμερα, είναι «ήρθε η ώρα της Ελλάδας»!

Η επανάσταση των άσπρων πουκάμισων

«Ήρθε η ώρα της Αριστεράς» ακούστηκε, χθες, στην αίθουσα της Αθηναΐδας. Αλλά τι κομίζει η Αριστερά, αν όντως ήρθε η ώρα της; Πέραν της ακύρωσης του Μνημονίου, της εθνικοποίησης των τραπεζών και της δήμευσης των περιουσιών των φοροφυγάδων η Αριστερά του κ. Αλ. Τσίπρα κομίζει και μία νέα συμβολική τάξη μέσω της κουλτούρας των «άσπρων πουκάμισων», που παραπέμπει στο ζιβάγκο του Αντρέα Παπανδρέου. Δεν είναι καθόλου τυχαία η αντίδραση του ευαίσθητου στην παχυσαρκία Θ. Πάγκαλου, αλλά ακραίου σε ό,τι αφορά τα ανοιχτά, αγραβάτωτα πουκάμισα και τους απεριποίητους σβέρκους. Ο ύμνος στη γραβάτα του πρώην υπουργού παραπέμπει στην υπεράσπιση της «σημαίας» της απερχόμενης πολιτικής τάξης. Γιατί είναι αλήθεια ότι η ενδυμασία, το πώς κάθεται-αναπαύεται, πως περπατάει ή κοιμάται (οι Μασάι κοιμούνται όρθιοι) ένας άνθρωπος ποικίλλουν ανάλογα με τις κοινωνίες, την αγωγή, τους κανόνες καλής συμπεριφοράς, τη μόδα, το γόητρο και το κύρος. Δεν είναι τυχαίο το ενδυματολογικό αλαλούμ στα τέλη του 19ου αιώνα όταν οι Έλληνες ντύνονταν με φουστανέλα και… ρεντιγκότα. «Η στάση του σώματος, οι χειρονομίες, οι ενδυμασίες, η έκφραση του προσώπου, ολόκληρη η εξωτερική συμπεριφορά…», το πώς τρως, αφοδεύεις, συνουσιάζεσαι, πλένεσαι κ.ά., όλα συνιστούν την έκφραση του ανθρώπου στο σύνολό του, όλα είναι πολιτισμικές, τουτέστιν κοινωνικές και ιστορικές λειτουργίες σύμφωνα με τον Νόρμπερτ Ελίας(Ο πολιτισμός των ηθών). Συνεπώς και η πολιτιστική διαδικασία, που είναι η ενσωμάτωση των κοινωνικών περιορισμών και κανόνων από ένα άτομο, έχει μία ιστορία. Συγχρόνως, η κοινή ενδυμασία δημιουργεί μία κοινότητα συναισθήματος, το ανήκειν κάπου. Συνεπώς, αν φοράς άσπρο πουκάμισο είσαι αριστερός, και αν φοράς γραβάτα δεξιός! Έτσι, τα επινοημένα προϊόντα του πολιτισμού γίνονται σύμβολα και επιβάλλονται για δημιουργήσουν ένα κοινό πεδίο ευαισθησίας, ένα κοινό τόπο συναισθηματικής συναίνεσης, το συνανήκειν. Γιατί μας ενδιαφέρει, τώρα, εμάς αυτή η «πολιτιστική διαδικασία»; Γιατί μία πολιτική αλλαγή ή θα επιβάλλει έναν άλλο τρόπο και ρυθμό στους ανθρώπους που θα εσωτερικευθούν, θα γίνουν οι νέοι κανόνες και θα μοιάζουν φυσικοί (έξεις), ή θα αποτύχει. Με άλλα λόγια, η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας και της κοινωνίας για να εδραιωθεί θα πρέπει να συνοδεύεται από ένα σύστημα νέων ηθών που ήδη φέρουν και βιώνουν τα μέλη του πολιτικού πυρήνα της αλλαγής και που έρχεται να απαντήσει στη σήψη της κυρίαρχης κουλτούρας, συνιστώντας ένα εναλλακτικό και συνάμα γοητευτικό σύστημα νέων αξιών και κανόνων, το μπόλι δηλαδή που θα ενοφθαλμιστεί στην κοινωνία, αφού πρώτα το «μαχαίρι»(κατάκτηση πολιτικής εξουσίας) χαράξει τον κορμό. Η «καθημερινότητα» ήταν το συγκριτικό πλεονέκτημα των ΗΠΑ. Γιατί εκεί που ο «νέος, σοβιετικός άνθρωπος» δεν προέκυψε ποτέ(επιμονή στην ποσότητα), ο «Αμερικανός άνθρωπος»(ο καταναλωτικός άνθρωπος) επικράτησε παντού. Να γιατί σύμφωνα με τον κ. Τσίπρα δεν πρέπει να ανήκουμε στη Δύση! Αλλά τότε που να ανήκουμε; Στην Ελλάδα; Αυτόν τον πολιτιστικό προσδιορισμό για το που ανήκουμε δεν μας τον παρέχει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ με θετικό αλλά με αρνητικό τρόπο. Ποια είναι λοιπόν η απάντηση στον νέο-Έλληνα άνθρωπο, που βρίσκεται σε σημείο προϊούσας σήψης; Φέρνει η Αριστερά την ελπίδα της ανανέωσής του; Μέχρι τώρα τα «άσπρα πουκάμισα» μοιάζουν δραματικά αδειανά και παραπέμπουν σε σύμβολα που ευνουχίζουν καθώς παγιδεύουν το υποκείμενο μέσα στη συμβολική τάξη της παλιάς εξουσίας χωρίς να του παρέχουν τα νοηματικά πολιτιστικά στοιχεία της άρνησής της και της χειραφέτησής του.