Γιατί ψηφίζουμε τους Νάρκισσους;

 

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 28.02.23 ]

---

«Οι Νάρκισσοι πήραν την εξουσία», είναι ο τίτλος βιβλίου της Γαλλίδας ψυχιάτρου Marie-France Hirigoyen. «Το μεγάλο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης εστιάζεται σε μία ιδιαίτερη μορφή της ναρκισσιστικής παθολογίας, τη ναρκισσιστική παρενόχληση…» γράφει η συγγραφέας. Πρόκειται για μία άκρως επικίνδυνη διαταραχή (TPN) καθώς αφορά στην «ηθική παρενόχληση». Πρόκειται ακριβώς γι’ αυτό που έκανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της Βουλής εναντίον του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Φίλη, αναφέροντας με απαξιωτικό τρόπο ότι ανήκει σε «ευπαθή ομάδα»(ο βουλευτής είχε σοβαρό πρόβλημα υγείας). «Ναρκισσιστική ηθική παρενόχληση» είναι και το «κυβερνο-μπούλινγκ» (cyberbullying) εναντίον της Έλενας Ακρίτα, που χαρακτηρίστηκε απαξιωτικά μέσω τουίτερ ως «καταθλιπτική» από δημοσιογράφο. Το ίδιο συνέβη με δημοσιογράφο που ειρωνεύθηκε τα χαμένα μαλλιά λόγω χημειοθεραπείας του Γιώργου Κατρούγκαλου. Το ίδιο συμβαίνει και με την στοχοποίηση δημοσιογράφων και δικαστών από τον Παύλου Πολάκη (σ.σ. λες και το πρόβλημα, όπως σωστά επισημαίνεται, είναι αυτοί και όχι το σύστημα που τους «παράγει»).

Οι Αμερικανοί ψυχίατροι έχουν δημιουργήσει μία κλίμακα για τον ναρκισσισμό που κυμαίνεται από το 1 έως το 10. Μέχρι το 5, ένα πρόσωπο έχει μειωμένο ναρκισσισμό, που μπορεί να θεωρηθεί κανονικός. Πέραν αυτού, εισερχόμαστε σε μία παθολογία όλο και βαρύτερη, η οποία μπορεί να φθάσει μέχρι την ψύχωση. Ένας ακραίος ναρκισσισμός μπορεί να φθάσει σε μεγαλομανιακό παραλήρημα. Παθολογικά Νάρκισσος θεωρείται ο Ντόναλντ Τραμπ. Σε αυτόν αφιερώνει το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου της η Γαλλίδα ψυχίατρος.  

Ο ναρκισσισμός του Ντόναλντ Τραμπ

Τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της διαταραχής της ναρκισσιστικής προσωπικότητας του Ντ. Τραμπ είναι τα εξής: Έχει ένα αίσθημα μεγαλείου, υπερεκτιμά τις πράξεις και τις ικανότητές του, θέλει να αναγνωρίζεται ως «ανώτερος», χωρίς να έχει κάνει κάτι… Είναι χαμένος στην φαντασίωση των αναρίθμητων υποτιθέμενων επιτυχιών του, στην εξουσία του, στη δόξα του… Βρίσκεται συνεχώς μέσα στην υπερβολή: «Πιστεύω ότι θα γίνω ο πιο μεγάλος δημιουργός θέσεων εργασίας που έχει κάνει ποτέ ο Θεός»! Θεωρεί τον εαυτό του «ειδικό» και μοναδικό καθώς και ότι δεν μπορεί να γίνει αντιληπτός από εκείνους που δεν είναι «ειδικοί». Η πλειονότητα των συνεργατών του είναι «Άριστοι», γεννήθηκαν πλούσιοι, πήγαν στα καλύτερα σχολεία… Στον Τραμπ η έλλειψη ενσυναίσθησης εκδηλώνεται με τον σεξισμό, το ρατσισμό(δέχεται μόνο τους λευκούς χριστιανούς, χαρακτηρίζει τους μουσουλμάνους εν δυνάμει τρομοκράτες)  και περιφρονεί όλους εκείνους που αρνούνται να του πλέξουν το εγκώμιο. «Δεν μπορεί να παραδεχθεί ότι έκανε λάθος. Αλλά, κυρίως, περιφρονεί τη δημοκρατία, γιατί γι’ αυτόν η πραγματική δύναμη είναι το χρήμα». Όπως κάθε παθολογικός νάρκισσος με εύθραυστη αυτοεκτίμηση είναι απόλυτα αρνητικός στην κριτική. Κάθε κριτική, πραγματική ή φανταστική, αντιμετωπίζεται ως ένα τραύμα ή μία απόρριψη… Λέει «ότι νάναι» προκειμένου να δικαιολογηθεί, κλείνεται μέσα στα ψεύδη και ρίχνει την ευθύνη στους άλλους. Ο Τραμπ μεταμφιέζει συνεχώς την πραγματικότητα και φτάνει στο σημείο να πείθεται και ο ίδιος ότι αυτό που λέει είναι αλήθεια ή ότι τουλάχιστον θα όφειλε να είναι αλήθεια.

Γιατί ψηφίζουμε τους Νάρκισσους;

Το φαινόμενο των πολιτικών-Νάρκισσων είναι αποτέλεσμα της «ναρκισσιστικοποίησης» της κοινωνίας. Αυτό εξηγεί κατά τη γνώμη της M-F Hirigoyen γιατί οι εκλογείς αφήνονται να σαγηνευθούν από έναν άνθρωπο ανοιχτά ρατσιστή, σεξιστή και ικανό να ψεύδεται ανοιχτά.

Οι συνέπειες του ναρκισσισμού είναι εμφανείς πλέον παντού στην κοινωνία. Για να «επιτύχεις» επαγγελματικά ή στην ιδιωτική ζωή, πρέπει «να βγεις μπροστά». Αυτό είναι έκδηλο στα ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ και στα τηλερεάλιτι (ακόμα και τα πιο χυδαία), ή στις οικογένειες όπου τα ζευγάρια είναι όλο και περισσότερο εφήμερα, και πολύ περισσότερο στους εργασιακούς χώρους, όπου υπάρχει όλο και μεγαλύτερη πίεση καθώς και μία ψυχική οδύνη συνδεδεμένη με την «ηθική παρενόχληση» και το burn out(«εγκεφαλικό κάψιμο»). Οι κοινωνικοί κανόνες είναι επικεντρωμένοι στο ΦΑΙΝΕΣΘΑΙ γι’ αυτό διευκολύνουν τη συκοφαντία και τις απάτες, καθώς καθένας οφείλει να κάνει την αυτοπροώθησή του, ακόμα και σε βάρος της αλήθειας, ακόμα και σε βάρος του άλλου, «σκοτώνοντάς» τον συμβολικά, δολοφονώντας τον χαρακτήρα του, δηλαδή την εικόνα του.

Η απάντηση

Το έχουμε ξαναγράψει. Απέναντι σ’ αυτούς τους πολιτικούς και την κουλτούρα του άκρατου ατομικισμού και του παθολογικού ναρκισσισμού του κανιβαλικού καπιταλισμού, η απάντηση είναι η κουλτούρα της συλλογικότητας, του μοιράσματος και της αλληλεγγύης, είναι το παράδειγμα του Χοσέ Μουχίκα, του πάμπτωχου προέδρου της Ουρουγουάης(2010-2015), που δεν έπεσε στην παγίδα της εξουσίας και των συμβόλων της. Έμεινε με το ταπεινό φολκς βάγκεν του, ένα φτωχόσπιτο και τα σκυλιά του, λέγοντάς μας ότι «Μαθαίνουμε περισσότερα από την οδύνη και την μοναξιά παρά από την επιτυχία και την ευημερία […] (και πως) αν δεν προσέξουμε, οι δημοκρατίες θα καταλήξουν να μοιάσουν στις μοναρχίες».