Η νέα σύνθεση

Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία το ενιαίο εργασιακό κόστος μειώθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2012 κατά 11,5%. Αντίθετα, στις υπόλοιπες χώρες τις Ευρωζώνης το εργασιακό κόστος αυξήθηκε 1,5% κατά μέσο όρο. Ο μισθός των Ελλήνων εργαζομένων, επίσης, έχει μειωθεί τουλάχιστον κατά 22%. Αυτά αναγράφονται στην ηλεκτρονική σελίδα της εφημερίδας Le Monde, δίκην πρόσκλησης προς τους ξένους επενδυτές για να επιχειρήσουν στο ελληνικό «Ελ Ντοράντο»! Προς τι λοιπόν το «νέο αίμα» που απαιτεί η τρόικα από τους Έλληνες; Το επιχείρημα της χαμηλής ανταγωνιστικότητας δεν ισχύει πλέον. Αν, μάλιστα, προστεθούν και οι άλλες ρυθμίσεις για το ωράριο εργασίας, τον κατώτατο μισθό, τις αποζημιώσεις, το εξαήμερο, την ελαστική απασχόληση, τότε στους επενδυτές προσφέρεται ένας εργαζόμενος με το θεσμικά δικαιώματα του σκλάβου της Ρώμης, δηλαδή ένα res. Κι όμως φαίνεται πως αυτό δεν τους αρκεί. Θέλουν κι άλλο αίμα. Τώρα, μάλιστα, βάζουν στο μάτι και τις κατώτατες συντάξεις. Γιατί, άραγε, όλα αυτά; Γιατί στοχεύουν και πάλι τους εργαζόμενους; Γιατί πρέπει να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα του φυσικού ορίου του ξέφρενου ρυθμού με τον οποίο το κεφάλαιο μπορεί να συσσωρεύεται. Αφού, λοιπόν, η φύση δεν αντέχει άλλο, το κεφάλαιο θα στραφεί στον άνθρωπο και την εκμετάλλευσή του. Έτσι η ανάπτυξη(άλλοτε την έλεγαν «πρόοδο») θα γίνει εκείνο το τοτέμ που πίνει το νέκταρ από το κρανίο των «δολοφονημένων» εργατών και συνταξιούχων. Έχουμε εν προκειμένω μία μετάθεση από την εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης της φύσης στην εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης του ανθρώπου. Δημιουργείται κατ’ αυτό τον τρόπο μία ανισορροπία μεταξύ της επιχειρηματικότητας και της κοινωνίας. Ήδη παντού, και στην Ελλάδα της φτώχειας και του ρημαδιού οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι, ή ευελπιστούν ότι θα γίνουν. Το ίδιο και στη Γερμανία όπου η ψαλίδα μεταξύ πλούσιων και φτωχών μεγαλώνει. Οι τελευταίοι, προπάντων οι νέοι, αντιλαμβάνονται πια πως δεν έχουν μέλλον. Γι’ αυτό ένας ακόμα νεαρός άνεργος στην Εύβοια αυτοκτόνησε. Η ψυχική κόπωση είναι τεράστια, το κενό τρομερό καθώς το Πρόσωπο του ανθρώπου απορρίπτεται. Δεν χάνει δηλαδή κανείς μόνο τη δουλειά του, αλλά χάνεται ο ίδιος ως ύπαρξη. Το μόνο που μένει σταθερό είναι η αίσθηση της ματαίωσης, του τίποτα. Η προσωπικότητα πυρπολείται από το βλέμμα των άλλων. Εξάλλου, η καταναλωτική κοινωνία έθρεψε υπερβολικά το Εγώ μας, γι’ αυτό τώρα που η τροφή είναι λίγη, η αποκτηθείσα προηγουμένως σπουδαιότητα της εικόνας του εαυτού κάνει τον ναρκισσισμό ευάλωτο, με συνέπεια ορισμένοι να καταρρέουν με την παραμικρή κριτική. Γι’ αυτό κάθε κριτική βιώνεται ως επίθεση. Αυτός ο ναρκισσισμός είναι το ιδεώδες της ατομικιστικής κοινωνίας και είναι η αιτία ώστε κανείς να μην βλέπει τον άλλον ως υποκείμενο. Γι’ αυτό σ’ αυτό το έδαφος ανθεί το μίσος. Τούτων δοθέντων, τι μπορούμε να κάνουμε; Σύμφωνα με την ιστορική ανασύσταση του Μαρσέλ Μος, χρειάστηκε μια ελληνορωμαϊκή «μεγάλη επανάσταση» για να περάσει η δυτική κουλτούρα από μια «αντιοικονομική οικονομία» (όπου υπήρχαν μόνο αξίες χρήσης), που αρνείται την ακόρεστη δίψα του κέρδους, στην «οικονομική οικονομία»(όπου υπάρχουν μόνο ανταλλακτικές αξίες, δηλαδή εμπορεύματα), όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Η συνοχή που επιτυγχάνονταν παλιά μέσω του «δώρου», σήμερα υφίσταται ως απώλεια. Οφείλουμε, συνεπώς, να επιστρέψουμε σε μία συνθετική ενότητα του συμφέροντος και της ανιδιοτέλειας, της γενναιοδωρίας και της χρησιμότητας, αν θέλουμε να σώσουμε από την καταστροφή τη φύση και τον άνθρωπο.