Οδός Αβύσσου

Ομόλογα, δημόσιο χρέος, δημοσιονομικό έλλειμμα, χρεοκοπία, χρηματιστηριακός τζόγος, υποβαθμίσεις πιστοληπτικής ικανότητας, κέρδος. Ένας ολόκληρος κόσμος, αδιάβροχος, αναίσθητος, κυνικός και στεγανός απέναντι σε συναισθήματα περιστρέφεται με αυξανόμενη επιτάχυνση γύρω από την κρίση χρέους. Η κεντρόφυγες δυνάμεις νικούν τις κεντρομόλες και όσοι βρίσκονται στα εξωτερικά όρια ξερνώνται στην άβυσσο της ανεργίας και των αποκλεισμένων. Οι άλλοι, όλο και πιο λίγοι, επιδίδονται στην ικανοποίηση της επιθυμίας τους για συσσώρευση χωρίς όρους και όρια. Κι ας γίνεται αυτή αυτό με όρους κάθεξης και κανιβαλισμού εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Εδώ ο Καντ συναντά τον Σαντ και ο παραλογισμός γίνεται ο ευφημισμός της «ανορθολογικής λογικής»! Ασφαλώς και δεν είναι όλοι οι άνθρωποι το ίδιο. Αλλά αυτή είναι η δεσπόζουσα τάση με προοπτική την «αποκτήνωση» όλων σημείωνε ο Κερτ Βόννεγκατ, που αναρωτιόταν «Τι μπορούμε να πούμε στους νέους μας, τώρα που οι ψυχοπαθείς προσωπικότητες, δηλαδή άνθρωποι χωρίς συνείδηση, χωρίς αίσθηση του ελέους ή της ντροπής, έχουν μαζέψει όλα τα χρήματα στα θησαυροφυλάκια του κράτους και των πολυεθνικών και τα οικειοποιούνται;». Μόνο που οι ψυχοπαθείς προσωπικότητες δεν είναι και τόσο ψυχοπαθείς αλλά εντελώς νεοφιλελεύθεροι πραγματιστές, που όντως δεν έχουν ούτε καρδιά ούτε αισθήματα. Οι «ψυχοπαθείς» του Λευκού Οίκου, της Γουόλ Στριτ, της Φραγκφούρτης και των Βρυξελλών είναι απολύτως υπολογιστές και ορθολογιστές. Γιατί η λιτότητα, τελικά, μπορεί να είναι βίαιη και να εξανεμίζει τα πραγματοποιούμενα έσοδα λόγω της άγριας ύφεσης που προκαλεί, αλλά ο παραλογισμός της αφορά μόνο τους «κάτω», ενώ είναι αποδοτική για τους «πάνω» σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε εθνικό, όμως, επίπεδο –κυρίως για τις περιφερειακές χώρες, όπως η Ελλάδα- είναι ανορθολογική.
Τις συνέπειες του νεοφιλελευθερισμού περιγράφει στο βιβλίο του «Το απεχθές χρέος της Ελλάδας» ο ελληνοαμερικανός Τζέισον Μανωλόπουλος, το οποίο παραθέτει αρθρογράφος των New York Times προκειμένου να εξηγήσει κατ’ αναλογίαν και την κρίση στις ΗΠΑ. Ο Μανωλόπουλος δεν αναφέρει τον όρο νεοφιλελευθερισμός αλλά τον υπονοεί, μιλώντας για τη «συναίνεση της Ουάσινγκτον» και σημειώνοντας ότι «Οι έλληνες πολιτικοί, η ελληνική κοινωνία, τα συνδικάτα, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το ΔΝΤ, οι επενδυτικές τράπεζες σε ολόκληρο τον κόσμο, συνέβαλαν καθένας ξεχωριστά και από κοινού και δεκαετίες στη δημιουργία μιας μη ανταγωνιστικής οικονομίας που στηριζόταν σε ελάχιστους επιχειρηματικούς κλάδους, κυρίως στον τουρισμό, στη ναυτιλία και στη γεωργία». Με τις ανορθολογικές δράσεις τους οι παράγοντες αυτοί εξέθρεψαν, υπέθαλψαν και γιγάντωσαν τη σημερινή κρίση συμπεραίνει ο ελληνοαμερικανός, ενώ το ίδιο συνέβη και στις ΗΠΑ συμπληρώνει η αρθρογράφος των N.Y.T. καθώς κι εκεί επικράτησαν οι πολιτικές ιδέες όπως η πίστη στην οικονομική απορρύθμιση(νεοφιλελευθερισμός), στο ελεύθερο εμπόριο και στη μεγάλη κινητικότητα των κεφαλαίων. Ο Μανωλόπουλος, εντέλει, διερωτάται «Πού είναι οι ηγέτες που θα λάβουν γενναίες αποφάσεις με γνώμονα τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των πολιτών»; Δυστυχώς δεν υπάρχουν. Ο παραλογισμός συνεχίζεται. Η λιτότητα τσακίζει τους μικρούς και τους μεσαίους καθώς και την ανάπτυξη. Η ανεργία είναι τεράστια, η μείωση των μισθών και των συντάξεων βάρβαρη, οι επιχειρήσεις βάζουν λουκέτο. Κι όλα αυτά για το τίποτα. Μάλιστα, σύμφωνα με το AgoraVox σε δύο ή τρία χρόνια είναι μαθηματικά βέβαιο ότι το ελληνικό χρέος θα φθάσει στο 200% του ΑΕΠ και τότε δεν θα αναγκαστεί να φύγει η Γερμανία από το ευρώ, όπως ζητάει ο Τζ. Στίγκλιτς, αλλά η Ελλάδα. Ο χρόνος είναι αναγκαίος για να ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα οι ξένοι επενδυτές. Ύστερα η Ελλάδα μπορεί να χρεοκοπήσει, άλλως πώς να πάει στο διάβολο, όπως η Αργεντινή. Υπάρχουν, άραγε, Έλληνες ηγέτες που θα ανακόψουν αυτή την πορεία προς την άβυσσο; Ελπίζουμε πως ναι, πριν να είναι πολύ αργά.