Το πνεύμα αντίστασης

Ιδού και η περίφημη ιδιωτική εκπαίδευση. Μιλώ για το σκάνδαλο του «διεθνούς μπακαλορεά». Θα ασχοληθούμε και μ’ αυτό δύο-τρεις μέρες μέχρι το επόμενο σκάνδαλο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο συνηθίσαμε στα σκάνδαλα και κυρίως το μεγαλύτερο εξ’ αυτών που αφορά το ίδιο το πολιτικό σύστημα, την ίδια τη δημοκρατία. Γιατί η δημοκρατία στην Ευρώπη έχει παρεκκλίνει. Αυτό λέει και ο γνωστός Γάλλος καθηγητής πολιτικών επιστημών Μπερτράντ Μπαντί. Έτυχε να έχω δάσκαλο τον κ. Μπαντί στη Ναντέρ και μου έκανε τρομερή εντύπωση όταν μιλούσε για την «πολιτική ανάπτυξη», για «πολιτική προσφορά» και «ζήτηση». Όταν μιλούσε με όρους οικονομίας για την πολιτική. Όπως αντιλαμβάνεσθε δεν πρόκειται για κάποιον… επαναστάτη. Κι όμως ο Μπαντί αναφέρεται στην τριπλή αποτυχία της δημοκρατίας στην Ευρώπη: στο δημοκρατικό έλλειμμα της ΕΕ, τη μη ανανέωση της «πολιτικής προσφοράς», καθώς η πολιτική τάξη φοβάται ότι μαζί με την ανανέωση θα χάσει και τις προνομίες της, αλλά κυρίως στην απώλεια της αξιοπιστίας της σοσιαλδημοκρατίας που κατέστη παντού άκριτα νεοφιλελεύθερη, προσχωρώντας σ’ έναν «ήπιο νεοσυντηρητισμό», κάνοντας το νεοφιλελευθερισμό τη μοναδικό οδό, τον περίφημο «μονόδρομο». Πουθενά, πλέον, δεν γίνεται μια σοβαρή προγραμματική προσπάθεια, μία ανανέωση του πλαισίου σκέψης, μία ανανέωση της πολιτικής τάξης. Αποτέλεσμα αυτής της κρίσης του δημοκρατικού συστήματος σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι η αποχή των πολιτών από τις κάλπες και η καταφυγή στις αγκάλες του λαϊκισμού που συνιστά ένα αληθινό δηλητήριο για τη δημοκρατία. Τι μπορεί να αλλάξει την κατάσταση; Μία εξανάσταση των πολιτών; Μία επανάσταση; Ο Μπαντί δεν χρησιμοποιεί τέτοιες… ακραίες εκφράσεις, απλώς μιλάει για την ανάγκη ενός «οικουμενικού εκδημοκρατισμού» και την ενθάρρυνση της δημόσιας αντιπαράθεσης παντού, αξιοποιώντας τους νέους τόπους επικοινωνίας, την εκπαίδευση αλλά και τους προνομιακούς χώρους των δεινών, που ζητάμε τη λύση τους. Η δημόσια σύγκρουση πρέπει πάνω απ’ όλα «να τροφοδοτηθεί από το πνεύμα της αντίστασης που είναι η πρώτη βάση όλων των δημοκρατιών» λέει ο δάσκαλος(Le Monde) και σ’ αυτό το σημείο συμφωνούμε απόλυτα μαζί του.