ΓΙΩΡΓΟΣ Χ. ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

Η σκιά –ίσως της «Φόνισσας», ή μήπως είναι ιδέα μου;- εμφανίζεται στιγμιαία και χάνεται στα χαλάσματα του κάστρου της Σκιάθου, τη στιγμή που ένας τεράστιος φαλλός –ό,τι μας απόμεινε από τον Αριστοφάνη- υψώνεται στο Θέατρο των Βράχων (Βάτρα-Χ). Είναι η ώρα που γεμίζει το φεγγάρι, ο Νέλσον Μαντέλα κλείνει τα 90 του και το αμερικάνικο Κογκρέσο με απόφασή του, ίσως ως δώρο γενεθλίων, τον διέγραψε από τη «μαύρη λίστα» των τρομοκρατών. Μόνο με απόφαση του Κογκρέσου μπορεί να ξαναγίνει κάποιος «καθαρός»! Όλα τούτα όμως, μοιάζουν μηδαμινά όταν αγναντεύεις το Αιγαίο. Και είναι περίεργο που αυτή η θάλασσα μου ανακαλεί τον Καμύ παρά τον Παπαδιαμάντη. Τον Καμύ ακούω κάθε καλοκαίρι να μου αφηγείται την αντίφαση του κόσμου και των ανθρώπων: «Ένας άνθρωπος παρατηρεί με θαυμασμό τον κόσμο κι ένας άλλος σκάβει τον τάφο του: πώς να τους ξεχωρίσω; Τους ανθρώπους και τον παραλογισμό τους; Αλλά να το μειδίαμα του ουρανού. Το φως δυναμώνει και μήπως έρχεται το καλοκαίρι; (...) Ανάμεσα σε τούτη την καλή και...

Η Λισσαβόνα τιμά εν ζωή τον νομπελίστα συγγραφέα Ζ. Σαραμάγκου, παραχωρώντας ένα ιστορικό κτήριο για τη στέγαση του ιδρύματος που φέρει το όνομά του. «Οι άνθρωποι που προσφέρουν στον τόπο και στον άνθρωπο πρέπει να τιμώνται εν ζωή», μου λέει ο Παύλος Μάτεσις. Στην Ελλάδα ούτε μετά θάνατον δεν τους τιμούμε. Ποιος μιλάει σήμερα για τον Κάρολο Κουν; Ούτε καν η επέτειος των εκατό χρόνων από τη γέννησή του δεν συγκινεί. Θυμήθηκα τον Κουν γιατί ο Σαραμάγκου στο μυθιστόρημα «Ο άνθρωπος αντίγραφο» αναφέρεται σ’ έναν καθηγητή ιστορίας, που ανακαλύπτει κάποιον δευτεροκλασάτο ηθοποιό με τον οποίο μοιάζουν σαν δύο σταγόνες νερό. Οι δύο όμοιοι… εαυτοί συγκρούονται διεκδικώντας ο καθένας για τον εαυτό του την πρωτοτυπία, όπως ο Κάιν από τον Άβελ την πρωτοκαθεδρία. «Λένε, γράφει ο Σαραμάγκου, πως μισεί κανείς τον άλλο μόνο όταν μισεί τον εαυτό του, το χειρότερο όμως απ’ όλα τα μίση είναι αυτό που βαραίνει όταν δεν μπορείς ν’ αντέξεις την ομοιότητα του άλλου…». Να τι έγραφε ο Κάρολος Κουν για το ίδιο ...

Φωτιά οι τιμές των καυσίμων, φωτιά στα είδη πρώτης ανάγκης, φωτιά η ΔΕΗ, στο 4,9% (και όχι στο 5%!) ο πληθωρισμός, φωτιές στα δάση, φωτιά και στα μπατζάκια μας. Φωτιές που μας βάζουν άλλοι και φωτιές που βάζουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας. Στον ανθρώπινο παράγοντα και σε εμπρησμούς αποδίδουν οι ειδικοί τη συντριπτική πλειοψηφία των πυρκαγιών. Παραδόξως, κανείς εμπρηστής δεν συλλαμβάνεται, ενώ οι αρχές συνεχίζουν τον επιμενίδειο ύπνο τους. Ούτε τα σπίτια ή τα συγκροτήματα μεζονέτων, που «φυτρώνουν» στα «καμένα» στη θέση των δέντρων, γκρεμίζονται. Φωτιά και τσιμέντο, λοιπόν. Η κατάρα εκπληρώνεται με τη φυσική και ηθική αυτουργία ή ακόμη και τη συνέργια όλων μας. Την ίδια ώρα, που εμείς βάζουμε φωτιά στα δάση μας, άλλοι πυρπολούν τις οικονομίες εκατομμυρίων ανθρώπων. Τράπεζες καταρρέουν. Καταθέτες, μικροί και μεσαίοι, χάνουν μεγάλο μέρος των χρημάτων τους. Τα χρηματιστήρια κατρακυλούν και οι εθνικές οικονομίες των αναπτυσσόμενων και των φτωχών χωρών πλήττονται καίρια. Κι αυτή η «φωτιά»...

Η πολιτική διαθήκη(1896) του Χαρίλαου Τρικούπη άρχιζε με τη μεγάλη παθογένεια του ελληνικού πολιτικού συστήματος, ότι δηλαδή «Είναι απολύτως πλέον αδύνατον να διοικηθώμεν υπό το κράτος του ρουσφετιού». Στο τέλος του 20ου αιώνα και τις αρχές του 21ο η Ελλάδα όχι μόνο εξακολουθεί να διοικείται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, αλλά το πελατειακό σύστημα και η διαφθορά νομιμοποιήθηκαν μέσω της «κοινωνίας του ρίσκου», που εισήγαγαν οι εκσυγχρονιστές. Ο διεφθαρμένος πολιτικός, ο παράνομος επιχειρηματίας αλλά και πολίτης δεν είναι παρά κάποιοι που αναλαμβάνουν τους «κινδύνους» των ενεργειών τους. Αυτή η αντίληψη εξάλειψε τα ιδεολογικά όρια μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας, μεταξύ ηθικότητας και ανηθικότητας. Όλα επιτράπηκαν καθώς βυθίστηκαν στον απόλυτο σχετικισμό. Κι αυτό έχει πλέον εγγραφεί στον πολιτιστικό κώδικα του νεοέλληνα. Γι’ αυτό η περίφημη κοινωνία των πολιτών όταν ακούει για σκάνδαλα, για χρηματισμούς πολιτικών, για «οφ σορ» εταιρείες, για εκβιασμούς και δωροδοκίες δεν αγανακτεί, δεν ε...

Την ώρα που κάποιοι στην Ελλάδα ανακοινώνουν μανιφέστα για τη «μάχη» εναντίον του νεοφιλελευθερισμού, οι νεοφιλελεύθεροι έχουν ήδη γίνει σοσιαλιστές! Δεν αναφερόμαστε στη μεγάλη οικονομική κρίση και την κατάρρευση του αμερικανικού παραδείγματος, αλλά σ’ αυτούς που μιλούσαν για τη δυνατότητα της Αγοράς να αυτορυθμίζεται με την «αόρατη χείρα» της, σ’ αυτούς που ισχυρίζονταν ότι το κράτος είναι εμπόδιο και πρέπει να συρρικνωθεί όσο γίνεται περισσότερο, σ’ αυτούς που τρέχουν τώρα εσπευσμένα για να σώσουν την κατάσταση με κρατική παρέμβαση. Ναι, η σημαία του νεοφιλελευθερισμού, η εφημερίδα The Wall Street Journal στο κύριο άρθρο της καλεί την κυβέρνηση των ΗΠΑ να παρέμβει για να σώσει την κατάσταση, προτείνοντας έναν «τίμιο σοσιαλισμό»! Αναλύοντας την κατάσταση η εφημερίδα σημειώνει πως οι «Fannie και Freddie(σ.σ. οι δύο χρηματοπιστωτικοί κολοσσοί που εξαγοράζει η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα για να τις σώσει από την κατάρρευση) εφαρμόζουν ήδη το σοσιαλισμό, ιδιωτικοποιώντας τα κέρδη κα...

Πριν τέσσερα χρόνια εκθειάζαμε τη γερμανική πειθαρχία που ενοφθάλμισε ο Ότο στον αυθορμητισμό και το πάθος των Ελλήνων ποδοσφαιριστών. Τώρα, ό,τι «γερμανικό» συνδέεται με τη διαφθορά. Η πραγματικότητα είναι πως μία εταιρία, η πολυεθνική Ζίμενς, που έκανε «δουλειές», όπως κάνουν όλες οι επιχειρήσεις, απλώς βρέθηκε στο στόχαστρο λόγω του ανταγωνισμού της με την αμερικανική Τζένεραλ Ελέκτρικ. Συνεπώς, οι αποκαλύψεις περί διαφθοράς κομμάτων και πολιτικών είναι αποτέλεσμα των εσωτερικών αντιθέσεων του καπιταλισμού, όπως θα έλεγαν και οι μαρξιστές, σε παγκόσμιο επίπεδο. Διότι ως γνωστόν, ό,τι έχει αποκαλυφθεί μέχρι τώρα προέρχεται από το αμερικανικό γραφείο που ερευνά την υπόθεση. Στο τοπικό πεδίο, όπως είναι η περίπτωση της Ελλάδας, οι αποκαλύψεις αυτές, εκτός από τις άμεσες πολιτικές τους συνέπειες, που είναι η απαξίωση των κομμάτων εξουσίας και των εμπλεκόμενων πολιτικών προσώπων, χρησιμοποιούνται από ένα δίκτυο εσωτερικών παραγόντων που έχουν άμεση πρόσβαση στις πηγές(τις ΗΠΑ πρωτευόντως...

Ωραία, θα ληφθούν μέτρα λόγω της κρίσης για τους «ασθενέστερους, τους ευπαθείς, τους ευάλωτους». Αναρωτιέμαι, λοιπόν, σε ποια κοινωνική κατηγορία, άραγε, ανήκω; Στους «ασθενείς» ή τους «ασθενέστερους»; Αν δεχθούμε αυτή την κατηγοριοποίηση, όλοι στην Ελλάδα είμαστε άρρωστοι, εκτός από κάποιους που είναι «ασθενέστεροι»! Εκτός και αν η διάκριση έχει την έννοια του «σθένους», της δύναμης δηλαδή, οπότε ως α-σθενείς, κανείς μας δεν έχει δύναμη, πλην κάποιων που είναι ποιο αδύνατοι από τους αδύνατους! Αλλά τώρα που το σκέφτομαι και το άρρωστος από το στερητικό α και το ρώννυμαι προέρχεται, τουθόπερ σημαίνει πάλι κάποιον που δεν έχει δυνάμεις. Άρα, όλοι είμαστε άρρωστοι, πλην κάποιων που είναι πιο άρρωστοι. Ή μήπως, τάχα, ανήκω στους ευπαθείς; Αν θυμάμαι καλά από μικρός είχα μία ευπάθεια λόγω αμυγδαλών. Συνεπώς, στην Ελλάδα έχουμε αυτούς που έχουν πρόβλημα με τις αμυγδαλές τους και αυτούς που δεν έχουν! Ή μήπως, τέλος, ανήκω στις «ευάλωτες» κοινωνικές ομάδες, δηλαδή τις ευπρόσβλητες και ευπόρθ...

Για «διαφάνεια» ακούμε συνεχώς. Αλλά τι είναι η διαφάνεια και τι η αδιαφάνεια; Πολύ φοβόμαστε ότι είναι κάτι πολύ περισσότερο από τις «κρυφές» ενέργειες της πολιτικής εξουσίας, που αφορούν τις σχέσεις της με την οικονομική εξουσία. Γιατί εκτός από τις θετικές πράξεις υπέρ των προνομιούχων υπάρχουν και οι παραλείψεις, οι «μη αποφάσεις» υπέρ των μη προνομιούχων. Ακόμη περισσότερο η αδιαφάνεια υποστηρίζεται από ένα μηχανισμό μέσω του οποίου «αιτήματα για αλλαγή στην υπάρχουσα κατανομή των απολαβών και προνομίων μιας κοινωνίας εξουδετερώνονται πριν καν διατυπωθούν, πριν αποκτήσουν πρόσβαση στους συναφείς με τη λήψη των αποφάσεων χώρους, ή, αν όλα αυτά αποτύχουν, ακρωτηριάζονται ή καταστρέφονται κατά το στάδιο εφαρμογής των αποφάσεων» (Bachrach & Baratz). Συνεπώς, το αίτημα για την «εδώ και τώρα διαφάνεια», που διατυπώθηκε χθες στη Βουλή, δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη συντριβή αυτού του μηχανισμού. Όμως η διάλυση του μηχανισμού έχει ευρύτερες πολιτικές επιπτώσεις. Διότι πρόκειται για ό...

Η πρώτη αποικιοκρατία έγινε στο όνομα του πολιτισμού και της προόδου. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για την εκμετάλλευση των πλούσιων πλουτοπαραγωγικών πηγών των «νέων χωρών»(ανακαλύψεις). Η δεύτερη αποικιοκρατία, που λαμβάνει χώρα σήμερα, γίνεται στο όνομα της σωτηρίας του περιβάλλοντος. Ο καθένας μπορεί να συμμετάσχει στη σωτηρία του πλανήτη κάνοντας ένα «κλικ» στον υπολογιστή του με το οποίο αγοράζει 10 ή 200cm2 στην παταγωνία, στην Αμαζονία, στην Παλμύρα και να σώσει υποτίθεται τα πιο ωραία και σπουδαία από οικολογική άποψη μέρη του κόσμου. Αλλά τι κρύβεται πίσω από αυτή την «ευγενή» αγορά μερικών τετραγωνικών εκατοστών από τους «μικρούς οικολόγους»; Κρύβεται το παιγνίδι των «μεγάλων οικολόγων» που παραπέμπει στην αποικιοκρατία. Συγκεκριμένα, ο John Eliasch, επιχειρηματίας και σύμβουλος για ζητήματα δασών του Γκόρντον Μπράουν, αγόρασε όχι μερικά εκατοστά αλλά 200.000 εκτάρια δάσους στον Αμαζόνιο και επιδιώκει να αγοράσει και άλλα. Και τούτο παρά τις αντιδράσεις του Βραζιλιάνου προέ...

Άλλος στο αρχείο κι άλλος στη φυλακή. Και λόγια, λόγια φθαρμένα, κοινότοπα, διεφθαρμένα, όπως τα ψεύδη. Κανείς δεν πιστεύει κανέναν. Κι ύστερα το παράλογο του αίματος, στην Καμπούλ, στο Ιράκ κι εκείνη να δηλώνει αμετανόητα περήφανη για «την απόφαση» της εισβολής (Ράις). Αίφνης, όμως, μέσα από το θόρυβο και τους αλαλαγμούς των κανιβάλων ακούγεται ο ποιητής να καλεί τον έρωτα: «Θέλω να κάνω μαζί σου/ αυτό που κάνει η άνοιξη στις κερασιές». Όχι, η είδηση δεν είναι ότι κάποιος ανακάλυψε ανέκδοτα ποιήματα του Πάμπλο Νερούντα, αλλά ότι ήταν γραμμένα για μιαν Αλίσια. Γιατί επιβεβαιώνει ότι δεν είναι η δύναμη αλλά ο έρωτας το κινούν αίτιο του κόσμου. Αυτός ο βουβός έρωτας, που η ποίηση τον κάνει να μιλά. Και τι είναι ο έρωτας; Τι είναι ο ερωτευμένος; «Μια λέξη είμαι χωρίς ήχο/ αυτός που όλα τα ’χει χάσει και που όλα τα κατέχει». Αλλά σήμερα, οι ποιητές είναι άχρηστοι. Κανείς δεν τους έχει ανάγκη. Γιατί κανείς πια δεν ερωτεύεται. Κανείς σήμερα δεν αναρωτιέται «Και γιατί ακαριαία με κυριεύει ακέ...

Ακρίβεια-ατιμωρησία-αναξιοπιστία. Τα τρία κακά της μοίρας μας. Μόνο που η… μοίρα δεν αφορά όλους. Ποιος υφίσταται την ακρίβεια πιο πολύ; Οι φτωχοί. Ποιος φταίει για την ακρίβεια; Τα… χαμηλά επιτόκια και οι… μετανάστες! Αυτό συμβαίνει όταν η έξοδος από την κρίση επαφίεται στους τραπεζίτες (Τρισέ), στους χρηματιστές(φούσκα πετρελαίου) και σε πολιτικούς που είτε δεν διανοούνται να δουν τον κόσμο χωρίς τα νεοφιλελεύθερα ματογυάλια τους είτε γιατί είναι απολύτως εξαρτημένοι από τα μεγάλα συμφέροντα και η ύπαρξή τους είναι άρρηκτα συνυφασμένη μ’ αυτά. Αυτή η παράνομη συνύπαρξη πολιτικής και οικονομίας, η οποία στην Ελλάδα αποκλήθηκε απαξιωτικά «διαπλοκή», πλήττει καίρια την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος και συμπαρασύρει επικίνδυνα την ίδια την έννοια της δημοκρατίας. Αυτή η τάση ενισχύεται από την ισχυρή εντύπωση απόκρυψης της «παράνομης» επιβολής της οικονομίας επί της πολιτικής και των διπλών βιβλίων της δεύτερης. Η συγκάλυψη και η ατιμωρησία ενισχύουν και παγιώνουν τη σχέση διαφθορέ...

Μία γυναίκα, η Ίνγκριντ Μπετανκούρ αγκαλιάζει σφιχτά τα παιδιά της μετά από έξι χρόνια ομηρίας στη ζούγκλα της Κολομβίας. Η χαρά της μάνας είναι έκδηλη και μας την κοινωνεί. Κάπως έτσι θα είναι ο παράδεισος, δηλώνει. Όλος ο κόσμος ταυτίζεται μαζί της. Συγκινούμαστε. Ύστερα, έρχεται η αποκαθήλωση της εικόνας, που μόλις μας έκανε να δακρύσουμε, προκύπτει η αποκάλυψη της αλήθειας αλλά και η πολιτική για να οικειοποιηθεί πράξεις και συναισθήματα. Το ψεύδος φανερώνεται, αλλά η συγκίνηση παραμένει. Η Σενγκολέν επιπλήττει τον Σαρκοζί για πολιτική εκμετάλλευση του δράματος. Ένα ελβετικό ραδιόφωνο αποκαλύπτει ότι η απελευθέρωση των 14 και της Μπετανκούρ, δεν ήταν απελευθέρωση αλλά εξαγορά. Οι ΗΠΑ έδωσαν 20 εκατομμύρια δολάρια στους αντάρτες καθώς μεταξύ των ομήρων ήταν και τρεις Αμερικανοί πράκτορες. Αλλά γιατί η Ουάσινγκτον το έκανε αυτό τώρα και όχι πριν; Γιατί, απλώς, στην Κολομβία έχουν εκλογές και ο Κολομβιανός πρόεδρος Ουρίμπε είναι ένας από τους ελάχιστους που είναι φίλα προσκείμενος στι...

Οι πάγοι λιώνουν στο βόρειο πόλο και εκείνοι σκέφτονται, όχι την καταστροφή του πλανήτη αλλά τα κέρδη από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων. Οι άνθρωποι πεθαίνουν από πείνα και δίψα κι αυτοί αξιοποιούν ακόμη και το θάνατο για να κερδίσουν. Ο κανιβαλικός καπιταλισμός σε πλήρη ανάπτυξη, αδιαφορώντας για την υπέρβαση των ορίων ή την κατάρρευση των ιδεολογικών προφάσεων και νομιμοποιήσεων της κίνησής του. Η ιδεολογία είναι αναγκαία όταν υπάρχει αντίπαλος. Αλλά σήμερα κανείς δεν αντιδρά. Τα συνδικάτα είναι διαλυμένα και αναξιόπιστα. Τα πολιτικά κόμματα είναι συμβιβασμένα ή περιθωριοποιημένα. Η πολιτική όχι μόνο δεν ελέγχει την οικονομία αλλά είναι προ πολλού «αγορασμένη» απ’ αυτή. Οι κυβερνήσεις μετακυλύουν το κόστος της κρίσης στους λιγότερο φτωχούς, επιβάλλοντας το «μοίρασμα της φτώχειας». Γι’ αυτό η κρίση αφορά μόνο τους «κάτω», εκείνους που επιβαρύνονται από την ακρίβεια, τη φορολογία, τα τιμολόγια των ΔΕΚΟ, ενώ οι «πάνω» φοροαπαλλάσσονται από τους φόρους κληρονομιάς ή τους φόρους τη...

Μποτιλιάρισμα. Τα αυτοκίνητα ακίνητα. Τα κινητά στ’ αυτί. Κόλαση. Στάθμευση όπου να ’ναι. Τηρείστε τους κανόνες μαλάκες! Σε κοιτούν σαν ούφο. Σου ζητούν τα ρέστα. Προσαρμόσου, μαλάκα! Ο διάλογος εξαντλείται πριν καν αρχίσει. Απομένει η βιαιοπραγία. Αλλά καθώς δεν πραγματοποιείται, εσωτερικεύεται και γίνεται αυτοκανιβαλισμός. Κανείς δεν αντέχει κανέναν ούτε τους εαυτούς μας. Κρύβω την κάρτα ελεύθερης εισόδου στο δακτύλιο. Εξάρχεια. Βοξ. Εκείνος κάθεται στο ίδιο πάντα τραπέζι κοντά στο τζάμι. Θέση στρατηγική. Από κει κατοπτεύει το δρόμο, την πλατεία, τους ανθρώπους. Ολύμπιος. Με συγχωρεί μεγαλοθύμως για την καθυστέρηση. Μιλάει για τα παιδιά που δεν έχουν πολιτικό στόχο. Που καίνε ασκόπως. Θα έπρεπε να «καίνε» τους εμπρηστές, τα σπίτια που χτίζονται στα καμένα. Ο ίδιος «εκπυρώνει» με το καυστικό του χιούμορ. Ο καθείς και τα όπλα του. Μιλάει για τις παρέες των καλλιτεχνών, των διανοούμενων, για τους προστάτες τους. Δηλώνει εξόριστος. Χωρίς περιουσία, χωρίς κόμμα και προστάτες, χωρίς άγκυρα...

«Η διαφθορά είναι γαλάζια», είπε η «πράσινη» βουλευτής (πρώην δημοσιογράφος) και δεν βουβάθηκε, δεν ντράπηκε όταν σύσσωμη η τηλεοπτική παρέα την έψεξε για «αχρωματοψία». Αλλά και οι γαλάζιοι όταν άνοιξαν το στόμα τους, όλα «πράσινα» τα έβλεπαν. Θυμήθηκα τον Αλμπέρ Καμύ που έλεγε πως «Κάθε φορά που ακούω έναν πολιτικό λόγο ή διαβάζω για τους ιθύνοντες, με κυριεύει, εδώ και χρόνια, φρίκη, γιατί δεν ακούω τίποτα που να βγάζει ανθρώπινο ήχο. Οι ίδιες πάντα λέξεις που λένε τα ίδια ψέματα...». Το καινοφανές είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι προβάλλουν πλέον τα ψεύδη τους χωρίς κάποια αισθητική, χωρίς πρωτοτυπία. Υπ’ αυτή την έννοια, σήμερα βιώνουμε την πιο χυδαία και φτηνή εκδοχή του ψεύδους, είτε γιατί οι πολιτικοί νομίζουν ότι απευθύνονται σε άνοες και αμνήμονες είτε γιατί δεν έχουμε πλέον πολιτικούς, αλλά τρίτης κατηγορίας θεατρίνους. Παρόλα αυτά, με την ιδιότητα του «υποκριτή», οι πολιτικοί είναι μέρος του γενικευμένου θεάματος που συντελείται στην τηλοψία και συμπληρώνεται από τον μετατηλεο...

Το 90% των αμερικανών ιεραρχούν ως πρώτο θέμα των εκλογών του Νοεμβρίου τις τιμές των καυσίμων. Πρόκειται για μία σημαντική αλλαγή, που αποδεικνύει την ένταση της κρίσης, καθώς μέχρι τώρα η πλειονότητα (των «κάτω») ψήφιζε με βάση δευτερεύοντα θέματα, όπως η θρησκεία, οι αμβλώσεις, η διδαχή της θεωρίας του Δαρβίνου ή της «δημιουργίας» στα σχολεία κ.ά. Ακόμη σημαντικότερο είναι το γεγονός ότι το 1/3 των αμερικανών πιστεύει ότι κανείς από τους δύο υποψηφίους δεν μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα της ξέφρενης ανόδου της τιμής του πετρελαίου. Αυτό, εξάλλου, δεν θα βαρύνει στις εκλογές, καθώς ήδη η ψήφος πωλείται και αγοράζεται ποικιλοτρόπως. Ήδη τέσσερις χιλιάδες «ευεργέτες» του Ομπάμα έχουν βγει στους δρόμους αναζητώντας την ψήφο των δυσανεκτούντων, την οποία ξεπληρώνουν με «φιλανθρωπίες». Το παρελθόν της αμερικανικής «δημοκρατίας» είναι πλούσιο σε εκλογικές νοθείες, σε μαζικές εξαγορές ψήφων μέσω της σύμπραξης κομμάτων και μεγάλων επιχειρήσεων (Πωλ Κρούγκμαν). Συνεπώς, σ’ αυτές τις εκλογές θ...