Καπιταλισμός VS Καπιταλισμού

Χρόνια τώρα εκείνοι που μιλούσαν για την εικονική οικονομία του χρηματιστηρίου ή γενικότερα για το χρηματοπιστωτικό κεφαλαίο που λειτουργεί σαν πανωσήκωμα έτοιμο να προκαλέσει την κατάρρευση όλου του οικοδομήματος, στραγγαλίζοντας την πραγματική οικονομία, δηλαδή την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών, όλοι αυτοί θεωρούνταν γραφικοί και, τουλάχιστον, οπισθοδρομικοί. Εκείνοι, που πορεύονταν σύμφωνα με το πνεύμα της εποχής, θεωρούσαν ότι όλα είναι θέμα «έξυπνων» κινήσεων και επενδύσεων ακόμη και στα τοξικά(υψηλού ρίσκου) ομόλογα. Ώσπου η φούσκα έσκασε. Όμως, αντί -μετά την παγκόσμια κρίση την οποία προκάλεσαν οι τράπεζες- το κεφάλαιο που δραστηριοποιείται στην πραγματική οικονομία να πάρει το πάνω χέρι, το χρηματοπιστωτικό εξακολουθεί να κυριαρχεί, ελέγχοντας πλήρως την πραγματική οικονομία και θεσμούς, όπως το ΔΝΤ ή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, και κατ’ επέκταση τις πολιτικές αποφάσεις των κρατών. Όμως, το αδιέξοδο είναι απόλυτο.
Γι’ αυτό προσωπικότητες του ίδιου του συστήματος, όπως ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Ντελόρ(συνέντευξη στη Le Monde), καλούν σε αγώνα εναντίον του «χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού» και την υπεράσπιση του «άλλου» καπιταλισμού, εκείνου της παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών που δημιουργεί πραγματικό και όχι εικονικό πλούτο.
Ο Ζακ Ντελόρ επισημαίνει την κοινή διαπίστωση, ότι δηλαδή «Τα 16 κράτη-μέλη της ευρωζώνης δεν είναι ικανά για ουσιαστική συνεργασία. Δεν δρουν ως εάν να έχουν να διαχειριστούν ένα κοινό αγαθό: Το ευρώ». Προτείνει, μάλιστα, ένα θεσμό ενεργοποίησης κεφαλαίων έκτακτης βοήθειας, όπως ο μηχανισμός στήριξης, σε περιόδους μικρής ανάπτυξης αλλά κι ένα ταμείο απόσβεσης που θα αναλαμβάνει ένα μέρος του ελλείμματος καθενός από τα 16 κράτη-μέλη του eurogroup έτσι ώστε να τους παρέχει τα περιθώρια στήριξης των δημόσιων επενδύσεων. Η όλη λογική των προτάσεων του πρώην προέδρου της ΕΕ στρέφεται κατά των πολιτικών λιτότητας που επιβάλλονται στις διάφορες χώρες με στόχο τη μείωση των ελλειμμάτων αλλά οι οποίες είναι βλαβερές για την ανάπτυξη.
Αν δε εξετάσει κανείς τους λόγους που εκφώνησε χθες ο επικεφαλής του ΔΝΤ Στρος- Καν στην Αθήνα, όλοι κινούνται στην ίδια λογική με τις απόψεις Ντελόρ. Ο Στρος-Καν μίλησε για ανάπτυξη και συναίνεση που θα προκύπτει από το δίκαιο καταμερισμό των βαρών, αλλά δεν προχώρησε στη μεγάλη γενίκευση που έκανε ο δεύτερος, δηλαδή την εναντίωση στον χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό και την υπεράσπιση του παραγωγικού καπιταλισμού. Όμως ο λόγος του ήταν ριζοσπαστικός για διευθυντή του ΔΝΤ. Ίσως γιατί ο Στρος-Καν ετοιμάζεται για τον νέο του ρόλο, αυτόν του υποψηφίου προέδρου της Γαλλίας, εκπροσωπώντας τους… σοσιαλιστές.