Διαπαθητική δράση

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα μέσα μαζική μεταφοράς απεργούν σήμερα. Η συμπτωματικά κοινή απεργιακή κινητοποίηση μας υπενθυμίζει ότι τα λεωφορεία και οι τηλεοράσεις είναι «μέσα», τα οποία μεταφέρουν κάτι πολύ σημαντικό για την οικονομία(εργαζόμενους-εμπορεύματα και πληροφορίες-εμπορεύματα), την κοινωνία και την πολιτεία(μηνύματα). Πως λησμονήσαμε αυτόν τον κοινό τόπο; Ακριβώς όπως ξεχάσαμε ότι οι πλούσιοι γίνονται πλούσιοι επειδή υπάρχουν εργαζόμενοι. Δεν είναι, επίσης, τυχαίο ότι χρειάστηκε η πτώση του γιαπωνέζικου χρηματιστηρίου λόγω ενός λάθους στο σύστημα πληροφορικής για να αντιληφθούμε το ρόλο των νέων τεχνολογιών. Σ’ αυτό το νέο περιβάλλον οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να διεκδικούν ή να αντιστέκονται στην επίθεση που υφίστανται με τον ίδιο πεπαλαιωμένο τρόπο. Ήτοι με σπασμωδικές αντιδράσεις των απαξιωμένων συνδικάτων. Αυτή η «ψευδο-δράση», ή η συνεχής παρότρυνση για δράση (για να «γίνεται κάτι», να τηρούνται τα προσχήματα και να εκτονώνεται το «πόπολο») είναι τελικώς πιο επικίνδυνη και από την παθητικότητα. Όπως μάλιστα επισημαίνει ο Σλαβόι Ζίζεκ «Οι ιθύνοντες συχνά προτιμούν την κριτική συμμετοχή από τη σιωπή –μόνο και μόνο για να μας δεσμεύσουν σ’ έναν διάλογο, για να διασφαλίσουν ότι η απειλητική μας παθητικότητα έχει καμφθεί». Αυτός ο διάλογος, όπου η κυβέρνηση διαλέγεται με τους «κοινωνικούς εταίρους» ή οι αλυσιτελείς κινητοποιήσεις για την «τιμή των όπλων» δεν είναι παρά μία «διαπαθητικότητα», όπου έχουμε μία διαρκή δραστηριοποίηση προκειμένου να μην αλλάξει τίποτα. Αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα με τα καθεστωτικά συνδικάτα. Σε έκτακτες όμως και οξυμένες συνθήκες όπως οι σημερινές, οι πολίτες υπερβαίνουν τους κατεστημένους θεσμικούς τους φορείς. Είναι οι στιγμές που το σύστημα αρχίζει να τρίζει. Όμως συνέβη η πυρπόληση της τράπεζας και ο θάνατος των τριών ανθρώπων για να ακυρωθεί η υπέρβαση και να πάρει ανάσα το καθεστώς. Εντούτοις, η χειραγωγητική ικανότητα του καθεστώτος είναι πολύ περιορισμένη και η εκ νέου υπέρβαση από τους εργαζόμενους είναι επί θύραις. Και επειδή αναφερθήκαμε στην αρχή στα μέσα μαζικής επικοινωνίας και μεταφοράς, θυμίζουμε ότι και «ο δρόμος» είναι μέσο μεταφοράς όσο και μέσο επικοινωνίας, τέτοιο που να μπορεί να νικήσει ακόμη και τα σύγχρονα μέσα ενημέρωσης και προπαγάνδας. Εν προκειμένω ισχύει ότι και σε μία ταινία των αδελφών Μαρξ όπου, όταν πιάνουν τον Γκρούσο να λέει εμφανώς ψέματα, εκείνος απαντά εκνευρισμένος: «Και σε τι θα πιστέψεις δηλαδή, στα μάτια σου ή στα λόγια μου;»! Εδώ έχουμε αυτό που ονομάστηκε «φετιχιστική απάρνηση». Δηλαδή, εφόσον είσαι συνδικαλιστής, μέσα από σένα μιλάει το συμφέρον του εργαζόμενου. Μιλάει όμως; Όχι. Παρόλα αυτά κι ένας διεφθαρμένος συνδικαλιστής μπορεί να λειτουργήσει υπέρ των εργαζομένων, αλλά μόνο υπό πίεση. Με άλλα λόγια, για να αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων και για να μην πληρώνουν πάντα το μάρμαρο οι «κάτω», απαιτείται πίεση των εργαζομένων προς τους εκπροσώπους τους και προπάντων να μην πιστεύουν στα λόγια τους αλλά στα δικά τους μάτια.