Η κακή πλευρά της ιστορίας!

Η πολιτική Μπους συνεχίζεται. Ο νέος πόλεμος προετοιμάζεται. Απλώς το προηγούμενο ρητορικό οπλοστάσιο για τα κράτη του «κακού» (rogue states), αντικαταστάθηκε από τα κράτη(Ιράν, Β. Κορέα), τα οποία σύμφωνα με τον Μπάρακ Ομπάμα, «είναι στη λάθος πλευρά της ιστορίας»! Ποιος όμως ορίζει ποια είναι η «σωστή» ή η «λάθος» πλευρά της ιστορίας; Οι ΗΠΑ. Η Αμερική, παρά τη δημοκρατική επίφαση και τη λεκτική πολυμέρεια του προέδρου της, εξακολουθεί να θεωρεί ότι είναι η εγγυήτρια δύναμη του διεθνούς δικαίου, η οποία λαμβάνει την πρωτοβουλία ενός πολέμου, διαφόρων αστυνομικών επιχειρήσεων και της διατήρησης της ειρήνης, εκ του γεγονότος και μόνο ότι αυτή και οι σύμμαχοί της έχουν τη δύναμη. Δεν είχε δίκαιο συνεπώς ο Μουαμάρ Καντάφι, όταν έλεγε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, είναι ένα «Συμβούλιο του Τρόμου». Γιατί το ΣΑ και ο ΟΗΕ δεν είναι παρά όργανα της Ουάσινγκτον. Από την άλλη πλευρά, «Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της σ’ αυτές τις ενέργειες, ακριβώς επειδή είναι επικυρίαρχοι, είναι τα πρώτα κράτη-κακοποιοί (rogue states)», σύμφωνα με τον Ντεριντά. Ο καθένας συνεπώς βλέπει τον άλλον να βρίσκεται στην «κακή πλευρά της ιστορίας». Αλλά αν αυτά λέγονταν στις ΗΠΑ επί Μπους, γιατί εξακολουθούν να ισχύουν και επί Ομπάμα; Γιατί οι ΗΠΑ είναι το μοναδικό έθνος του κόσμου που θεωρεί ότι πραγματώνει το σκοπό της ιστορίας. Αυτή η αυταρχική και ουσιαστικά απρόσβλητη αρχή, σύμφωνα με την οποία η Αμερική είναι η «ιστορική εμπροσθοφυλακή» του κόσμου, καθορίζει σήμερα το πλαίσιο της πολιτικής συζήτησης στις ΗΠΑ (Νόαμ Τσόμσκι, Ηγεμονία ή επιβίωση). Ο Τσόμσκι εκτιμά ότι η αρχή αυτή βρίσκεται στη βάση της ηγεμονικής υψηλής στρατηγικής των ΗΠΑ και της αδιαμφισβήτητης «αλήθειας» των «ευγενών προθέσεων» ενός ιδεαλισμού που οι απαρχή του ανάγεται στον «γουιλσονικό ιδεαλισμό» (ο πρόεδρος Γουίλσον θεωρούσε τους κατοίκους των Φιλιππίνων «παιδιά του που πρέπει να υπακούουν» γι’ αυτό φρόντισε να τους δώσει ένα μάθημα υπακοής, σφάζοντάς τα, για το… καλό τους). Με άλλα λόγια, η ηγεμονία των ΗΠΑ είναι η πραγματοποίηση του σκοπού της ιστορίας και ό,τι αυτές κάνουν είναι για το καλό όλων. Αυτό δεν επιδέχεται καμία εμπειρική αξιολόγηση καθώς η «αλήθεια» του είναι αυταπόδεικτη και ερείδεται είτε στη Θεία πρόνοια(Μπους) είτε την Ιστορία(Ομπάμα) που «καλούν προστακτικά τους Αμερικανούς» να αναμορφώσουν την παγκόσμια τάξη. Προέκταση αυτών των στάσεων είναι ότι οι «κυνικοί Ευρωπαίοι» αδυνατούν να αντιληφθούν την «ένταση ιδεαλισμού» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και ότι αυτό είναι «που κάνει την Αμερική να λειτουργεί» εδώ και 200 χρόνια. Εν κατακλείδι, αρχίζει πλέον να εκδιπλώνεται η στρατηγική της κυβέρνησης Ομπάμα, που οδηγεί σ’ έναν νέο πόλεμο στην Ασία. Ήδη η συμμαχία με τη Ρωσία(ακύρωση αντιπυραυλικής ασπίδας) και η συμφωνία επιβολής κυρώσεων στο Ιράκ καθώς και η απόφαση 1887 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τον «περιορισμό του κινδύνου της πυρηνικής τρομοκρατίας» φωτογραφίζουν το Ιράν και τη Β. Κορέα. Η διερώτηση γιατί δεν ισχύει το ίδιο για το Ισραήλ, το Πακιστάν ή την Ινδία είναι ρητορική, αφού οι χώρες αυτές ανήκουν στην… καλή πλευρά της ιστορίας, είναι δηλαδή σύμμαχοι των ΗΠΑ! Τέλος, η οικονομική κρίση έχει ανάγκη έναν πόλεμο ως διέξοδο και ήδη ο Σαρκοζί, ο Μπράουν και ο Ομπάμα απειλούν με κυρώσεις το Ιράν ως το Δεκέμβριο.


Εφήμερα

Δεν είναι μόνο η Ουάσινγκτον ο παράδεισος των ούτως ή άλλως νόμιμων αμερικανικών «λόμπυ», είναι και οι Βρυξέλλες. Υπολογίζονται σε 3000 οι εκπρόσωποι διαφόρων μεγάλων συμφερόντων που χρησιμοποιούν 15000 εργαζόμενους, και οι οποίοι έχουν «εμφυτευθεί» σαν σαπρόφυτα δίπλα από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Και σκάνδαλα έχουν ξεσπάσει. Αλλά το έλλειμμα δημοκρατίας και διαφάνειας στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι τέτοιο, που είναι δύσκολο να αποκαλυφθούν οι ατασθαλίες. Πάντως, χωρίς ένα «λόμπυ» να σε στηρίζει, όλες οι αποφάσεις θα είναι εναντίον σου!

Ο Λαφονταίν και οι άλλοι

Εκλογές δεν έχουμε μόνο στην Ελλάδα αλλά μεθαύριο ψηφίζουν και στη Γερμανία, όπου ο Όσκαρ Λαφονταίν(ένας κοντός άντρας με μεγάλη μύτη και πύρινο λόγο) έχει γίνει ο εφιάλτης όχι μόνο του όμορου SPD(σοσιαλδημοκράτες) αλλά και της Μέρκελ. Υπολογίζεται ότι το ποσοστό του κόμματος του Λαφονταίν θα ξεπεράσει το 10%, ενώ οι αναλυτές προσπαθούν να εξηγήσουν το φαινόμενο. Ο αριστερός ηγέτης μιλάει για κοινωνική δικαιοσύνη, καλεί σε αγώνα κατά των προνομίων και αρνείται τις στρατιωτικές επεμβάσεις στο εξωτερικό(Αφγανιστάν). Όμως γι’ αυτά μιλούν σχεδόν όλοι, από την αριστερά ως τη δεξιά. Γιατί λοιπόν ο Λαφονταίν συνεπαίρνει τα πλήθη; Γιατί «αισθάνεται τα πράγματα σαν σεισμογράφος και οι λέξεις του ηλεκτρίζουν» εξηγεί ένα στέλεχος του κόμματός του. Ο Γερμανός ηγέτης ανήκει σ’ εκείνη τη στόφα των πολιτικών –εξαιρέσεις σήμερα- που συνεπαίρνουν και κινητοποιούν τα πλήθη, δημιουργώντας ενθουσιασμό και μετασχηματίζοντας με καταλύτη λέξεις-φωτιά την απελπισία σε ελπίδα. Τι να πουν οι άλλοι, οι τρίτης διαλογής θεατρίνοι, όπως αυτοί που έδωσαν προχθές την παράστασή τους από το βήμα του ΟΗΕ; Ακόμη και οι «παλαιοί των ημερών», όπως ο Μουαμάρ Καντάφι, ασόβαρο πλέον μνημείο ενός επαναστατικού παρελθόντος που εκθέτει τη σκηνή και την έκκεντρη ιδιοσυγκρασία του από χώρα σε χώρα, τώρα ψεύδονται ακόμα κι όταν λένε την αλήθεια. Ναι, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι ένα «Συμβούλιο του Τρόμου», ναι, «οι αποικιοκράτες πρέπει να αποζημιώσουν με 7,8 τρισεκατομμύρια δολάρια τις χώρες της Αφρικής για τα χρόνια της αποικιοκρατίας». Αλλά ποιος ακούει τον Καντάφι, ιδίως όταν προτείνει την ένωση Παλαιστίνης και Ισραήλ σε μία νέα χώρα με το όνομα «Ισρατίνη»; Ο τόνος και η κάμερα πέφτουν πάνω στην καραμπογιά και στον εκκεντρισμό. Αντίθετα, όταν ο Σαρκοζί ζητάει μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ότι «οι αναπτυγμένες χώρες δεν μπορούν να κυβερνούν μόνες τους την ανθρωπότητα» καθώς πρέπει να απαντηθεί η πρόκληση μιας «νέας παγκόσμιας διακυβέρνησης», τότε όλοι ακούνε. Γιατί οι προτάσεις αυτές είναι στρογγυλεμένες, είναι εντός του ανεκτού, εξισορροπιστικού πλαισίου, που στοχεύει στον έλεγχο της ανθρωπότητας με τους όρους της καθεστηκυίας πλανητικής τάξης. Αυτής, η οποία(G20) στις 2 Απριλίου στο Λονδίνο αποφάσισε να θέσει σε καθεστώς πειθαρχίας το νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό και η οποία τώρα -στη Νέα Υόρκη και στο Πίτσμπουργκ- αποφασίζει να επιβάλλει κυρώσεις στο Ιράν (κατά το ανάλογο του Ιράκ), προετοιμάζοντας τον επόμενο πόλεμο. Αφού ως γνωστό κάθε μεγάλη ύφεση χρειάζεται έναν μεγάλο πόλεμο. Κατά τα άλλα, στη σύνοδο του G20 δεν πρόκειται να συζητηθεί το πρόβλημα με το ισχυρό και ακριβό ευρώ (1,48 δολάρια), που οδηγεί την Ευρώπη στην ανεργία και χώρες όπως η Ελλάδα στη χρεοκοπία, αφού ο ανταγωνισμός στον τουρισμό και τις εξαγωγές είναι υπέρ των ΗΠΑ και της Αγγλίας. Κανείς δεν γνωρίζει γιατί ο Τρισέ (ο οποίος ως γνωστόν αύξανε τα επιτόκια υποτιμώντας την κρίση) επιμένει σ’ αυτόν τον μονεταριστικό σαδομαζοχισμό. Σε κάθε περίπτωση, οι διπλά και πολλαπλά χαμένοι όλων αυτών είναι οι εργαζόμενοι, οι οποίοι χρειάζονται μία δράση σε διεθνή και παγκόσμιο επίπεδο και ηγέτες σαν τον Λαφονταίν.

Εφήμερα

Δεν θέλουν να γίνουν πειραματόζωα! Το 65% των Γάλλων δεν δέχονται να εμβολιαστούν για τον ιό της γρίπης Α καθώς δεν εμπιστεύονται τα εμβόλια. Ο ίδιος προβληματισμός υπάρχει και στην Ελλάδα. Μάλιστα, η απόφαση για την υπογραφή «δήλωσης συναίνεσης» εκ μέρους των εμβολιαζόμενων ενισχύει το φόβο για πιθανές παρενέργειες. Αλήθεια, γιατί για κανένα άλλο εμβόλιο δεν είχαμε ποτέ την προσφυγή σε ανάλογη «δήλωση συναίνεσης»;

Ο Ομπάμα πήρε πίσω την «αντιπυραυλική ασπίδα» του Μπους στην Ευρώπη και ως αντάλλαγμα ο Πούτιν δια του Μεντβέντεφ συμφώνησε για την επιβολή κυρώσεων εναντίον του Ιράν. Και τούτο την ώρα που ο πρόεδρος του τελευταίου Αχμαντινεζάντ ζητούσε διάλογο για τα πυρηνικά. Αλλά στην αίθουσα της γενικής συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών δεν υπήρχε κανείς να τον ακούσει! Πέραν τούτων, αποδεικνύεται ότι η ακύρωση από τον Ομπάμα του σχεδίου για την «αντιπυραυλική ασπίδα» δεν έγινε λόγω μετριοπάθειας και καλής θέλησης, όπως πανηγύρισαν πολλοί αφελείς «ομπαμικοί», αλλά εντάσσονταν στο διπλωματικό παζάρι ΗΠΑ-Ρωσίας ώστε να απομονωθεί πλήρως το Ιράν.

Πράσινη απάτη

«Πράσινη οικονομία», «πράσινη ανάπτυξη», «οικολόγοι-πράσινοι», γενικώς το πράσινο είναι το χρωματιστό πνεύμα της εποχής καθώς βρίσκεται στα χείλη τόσο του Ομπάμα όσο και του Παπανδρέου ου μην και του Χρυσόγελου! Φαίνεται ότι εφευρέθηκε ο νέος όρος που θα ονοματίσει το νέο στάδιο του καπιταλισμού. Υπενθυμίζουμε ότι ο Τζών Κ. Γκαλμπρέηθ (στο βιβλίο του «τα αθώα ψέματα») έχει μιλήσει για τις έρευνες τη δεκαετία της «μεγάλης ύφεσης», του 1930, ώστε να βρεθεί ένα νέο όνομα για τον καπιταλισμό, που είχε αποκτήσει έντονα αρνητικό περιεχόμενο. Κι αυτό ήταν η «Αγορά». Αλλά πρώτος για την 3η βιομηχανική επανάσταση, που θα είναι «πράσινη» και θα στηρίζεται στις εναλλακτικές μορφές ενέργειας μίλησε ο Τζέρεμι Ρίφκιν. Θα πάψει, όμως, να υπάρχει ο κανιβαλισμός στο όνομα του κέρδους, ο θάνατος μικρών παιδιών από πείνα και δίψα; Ή μήπως η πείνα απλώς θα γίνει κι αυτή πράσινη;
Σήμερα, στο Πίτσμπουργκ, την άλλοτε πρωτεύουσα της βιομηχανίας των ΗΠΑ, ο Ομπάμα και το G20 προτείνουν την «πράσινη οικονομία» ως εναλλακτικό όνομα-μάσκα του ίδιου οικονομικού συστήματος, του καπιταλιστικού. Συγκεκριμένα, η οικονομική κρίση παρουσιάζεται ως ένα ζήτημα αντίθεσης του φιλελεύθερου και του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Πρόκειται, όμως, περί αυτού; Ασφαλώς όχι. Διότι δεν έχουμε την κρίση μιας μορφής καπιταλισμού, αλλά του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος ως τρόπου παραγωγής και συσσώρευσης, βασισμένου στη μεγιστοποίηση του κέρδους. Και δεν είναι μόνο θέμα των τεράστιων κοινωνικών ανισοτήτων, ούτε της επιδιωκόμενης πολιτικής διευθέτησης της κρίσης, αλλά για ένα σύστημα που συγκρούεται με την ύπαρξη της ζωής πάνω στον πλανήτη. Με άλλα λόγια το καπιταλιστικό σύστημα έχει φθάσει στα όριά του καθώς συγκρούεται με ζωτικά μεγέθη όχι μόνο του ανθρώπινου πολιτισμού αλλά και της ίδιας της ύπαρξης της φύσης και της ζωής. Η «πράσινη οικονομία» επιχειρεί απλώς να νομιμοποιήσει το υφιστάμενο πλην ευρύτατα αμφισβητούμενο οικονομικό σύστημα. Η ίδια καταναλωτική κοινωνία ως θεμελιώδης μετάλλαξη της οικολογίας του ανθρώπινου είδους σύμφωνα με την οποία όλα διέπονται από το νόμο της ανταλλακτικής αξίας, αμφισβητείται. Γι’ αυτό στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη γίνεται μία γιγαντιαία προσπάθεια ανάταξης της συμβολικής νομιμοποίησης της οικονομίας της Αγοράς μέσω της πράσινης ανάπτυξης στην οποία ο Ομπάμα έχει ήδη επενδύσει 60 δισεκατομμύρια δολάρια. Κατά συνέπεια, αφού το πλαίσιο της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, ή ολόκληρων περιοχών, όπως η Αφρική, παραμένει το ίδιο, η «πράσινη οικονομία» δεν επιδιώκει να σώσει τον πλανήτη και τον άνθρωπο, αλλά τον καπιταλισμό και τους ευνοούμενούς του. Γι’ αυτό η πραγματική αλλαγή απαιτεί τη διαμόρφωση μιας νέας πρότασης, μιας νέας διευρυμένης και μη καπιταλιστικής οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής οικολογίας που θα λαμβάνει υπόψη της τόσο το χρόνο και τα όρια εκμετάλλευσης της φύσης όσο και τη βελτιστοποίηση της ποιότητας των συνθηκών ζωής του ανθρώπου.

ΔΙΑΦΟΡΑ

Το Ακίλε Λάουρο, το Ιταλικό πλοίο στο οποίο έγινε πειρατεία από τέσσερις Παλαιστίνιους στις 9 Οκτωβρίου 1985 και λύθηκε με την παρέμβαση του τότε Έλληνα πρωθυπουργού, ήταν η αιτία για να χάσει την προεδρία της Ουνέσκο ο Αιγύπτιος υπουργός Πολιτισμού Φαρούκ Χόσνι. Ο τελευταίος σύμφωνα με άρθρο του γνωστού Γάλλου δημοσιογράφου και «νέο-φιλόσοφου» Μπερνάρ Ανρί-Λεβί, που δημοσιεύτηκε σε site την ώρα της ψηφοφορίας, προστάτεψε στην Αιγυπτιακή Ακαδημία Τεχνών της Ρώμης, την οποία διοικούσε, τους Παλαιστίνιους-πειρατές του Ακίλε Λάουρο. Αυτό όμως ήταν μέσα στη συμφωνία των «πειρατών» και των πρωθυπουργών Ανδρέα Παπανδρέου και Μπετίνο Κράξι. Τελικά, ο Χόσνι που υποστήριζονταν από τη Γαλλία έχασε(με 27 ψήφους) και κέρδισε η Βουλγάρα Ιρίνα Μπόκοβα(με 31 ψήφους) την οποία υποστήριξαν οι ΗΠΑ και η Γερμανία. Με ποιον, άραγε, ήταν ο Ανρί-Λεβί;


Στο Μέγκα, πάντως, όπου φιλοξενούνταν ο πρόεδρος του Συνασπισμού Αλέξης Τσίπρας, μας έκανε εντύπωση η κατάπτωση του τελευταίου και μόνο στην ιδέα ότι ενδεχομένως το κόμμα του να μείνει εκτός Βουλής. «Η Βουλή είναι το κέντρο της πολιτικής ζωής» είπε. Κι όμως αγαπητέ, κάποτε το κέντρο της πολιτικής ζωής για την αριστερά ήταν ο «δρόμος», ήτοι το εργοστάσιο, το γραφείο, το χωράφι… Άλλαξαν φαίνεται οι καιροί και μαζί και η αριστερά.

Ο Χομπσμπάουμ κι ο Μήτσος

Τις μέρες που κάποιοι «επαγγελματίες της πολιτικής» -με προνομιακό πεδίο της δράσης τους τις δημόσιες ή τις πελατειακές σχέσεις- αγωνιούν για την τύχη των κομμάτων τους και κατ’ επέκταση τη δική τους, τον καιρό που κάποιοι χθαμαλοί μιλούν στην Ελλάδα για ανανέωση του πολιτικού προσωπικού κι άλλα γραφικά, στο βορρά ένας άνθρωπος, που γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1917, ο Έρικ Χομπσμπάουμ μιλά για την επανάσταση και τους επαναστάτες! Τον ρωτούν αν μπορεί η τεχνικο-επιστημονική ανάπτυξη και η καταστροφή του περιβάλλοντος να προκαλέσουν νέες εξεγέρσεις και η απάντησή του είναι καταφατική, γιατί, όπως λέει, «αυτό είναι το κεντρικό πρόβλημα». Η λυσιτελής λύση, όμως, αυτών των θεμάτων μπορεί να υπάρξει μόνο σε διεθνές επίπεδο, αλλά δυστυχώς το έθνος-κράτος παραμένει το μόνο πεδίο όπου είναι δυνατή η πολιτική δράση. Θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε, συνεπώς, ότι μία εξέγερση ή θα είναι διεθνής ή θα είναι εκ προοιμίου αναποτελεσματική. Αυτό κατά τη γνώμη μας ισχύει για κάθε δυναμική αντίδραση των «κάτω». Δεν είναι φερ’ ειπείν δυνατόν οι αντιδραστικές ντιρεκτίβες των Βρυξελλών για τα εργασιακά ή το ασφαλιστικό να μην βρίσκουν απέναντί τους ένα πανευρωπαϊκό κίνημα. Δεν μπορεί η αντίδραση για την καταστροφή του περιβάλλοντος να μην είναι παγκόσμια, αντίστοιχη δηλαδή στην οικονομική παγκοσμιοποίηση. Ο Χομπσμπάουμ δίνει το παράδειγμα του Μάη του 1968, διότι είναι η πρώτη φορά που οι ιδέες μιας εξέγερσης διαδόθηκαν παντού, «σχεδόν όπως διαχέεται σήμερα ο φόβος της επιδημίας της γρίπης». Δεν είναι τυχαίο ότι τότε εκδηλώθηκαν παντού νεανικά κινήματα δίκην αλυσιδωτής αντίδρασης. Τα σημερινά κινήματα που μπορούν να έχουν ως κέντρο τους το περιβάλλον(υπό την έννοια της βιοπολιτικής), θα είναι «αρχικά διευθυνόμενα από σημαντικές μειοψηφίες, που θα έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη δράσης σε διεθνές επίπεδο»(αξιοποιώντας, κατά μεγάλο μέρος, την επανάσταση των τεχνολογιών της επικοινωνίας). Ζούμε σε μία «μιντιακή κοινωνία», λέει ο στοχαστής, κι αυτό πρέπει να το λαμβάνουν υπόψη οι εξεγερμένοι ώστε να δίνουν άμεσα τη μεγαλύτερη δημοσιότητα στις ενέργειές τους. Σ’ αυτή την κατεύθυνση δεν είναι παράλογη αλλά απολύτως λογική η ομηρία των διευθυντών των εργοστασίων από τους απολυμένους εργαζόμενους.
Ναι, αυτός που σκέφτεται έτσι είναι ένας 92χρονος. Τι σχέση αυτή η σκέψη με την «πολεμοπανήγυρη» των ανούσιων λόγων και μονολόγων που θα ακούσουμε σε λίγο στην τηλεμαχία; Ποια σχέση με τους καρεκλοκένταυρους (ερχόμενους και απιόντες) που τρέμουν για την καρέκλα τους; Γι’ αυτό ας κρατήσουμε τη φρεσκάδα του Χομπσμπάουμ και τη φωνή του αρχαίου εκφωνητή, του Μήτσου, να λέει "ποτέ να μη μπει στη Βουλή ο ΣΥΡΙΖΑ" και να καλεί -Σάββατο μεσημέρι- τους θαμώνες της «Μουριάς» στην Καλλιδρομίου να βγουν «στο δρόμο». Στον απέναντι τοίχο το σύνθημα «ήρθαν τ’ αύρια να διώξουν τα σήμερα».

Η παρακμή του ψεύδους

Για πρώτη φορά ένα κόμμα εξουσίας κατέρχεται στις εκλογές προαναγγέλλοντας σκληρά μέτρα. Μέχρι τώρα, τα δύο εναλλασσόμενα στη διακυβέρνηση πολιτικά κόμματα πλειοδοτούσαν σε ελαφρύνσεις και παροχές. Προς τι η αλλαγή; Πρόκειται, άραγε, για την υπεύθυνη αντιμετώπιση της κρίσιμης οικονομικής κατάστασης από τη μια πλευρά και τον εξωραϊσμό της από την άλλη, ή μήπως παρά τη φαινομενική αντίθεση και οι δύο πλευρές ψεύδονται; Μάλλον ισχύει η τελευταία εκδοχή. Και τούτο διότι δεν υπάρχει ούτε καθαρή αλήθεια ούτε καθαρό ψεύδος. Και το ψεύδος έχει αισθητική, πρωτοτυπία και ενίοτε την αλήθεια του. Και τα ψέματα είναι μέρος της ανθρώπινης συνθήκης. Τα ζωτικά ψεύδη, οι ζωτικές ψευδαισθήσεις των μεγάλων ή των μικρών ουτοπιών, οι μεγαλόσχημες προτάσεις για «Αλλαγή» πάντα λειτουργούσαν ως κινούντα αίτια των μεγάλων ανατροπών. Αλλά σήμερα βιώνουμε την παρακμή του ψεύδους, την πιο χυδαία εκδοχή του, αυτή που απευθύνεται σε ηλίθιους, σε ιδιώτες και σκλάβους -με την έννοια της χειραγώγησης! Γι’ αυτό σήμερα δεν έχουμε μεγάλους πολιτικούς, αλλά τρίτης κατηγορίας θεατρίνους. Δείτε τα ψηφοδέλτια. Ονόματα χωρίς κύρος, χωρίς όραμα, χωρίς γοητεία, χωρίς έρμα. Μόνο εικόνες, μόνο αναγνωρισιμότητα, μόνο κομμένα κεφάλια και ομιλούσες τηλεοπτικές γραβάτες. Δεν είναι τυχαίο ότι το κύριο σημείο αντιπαράθεσης για την τηλεμαχία μεταξύ των δύο υποψήφιων πρωθυπουργών είναι αν στέκονται όρθιοι ή καθιστοί. Γιατί ο λόγος έχει πάψει να μετράει. Μετράει μόνο η εικόνα, η εντύπωση, το ύψος. Κατά τα άλλα οι ίδιες προτάσεις, οι ίδιες λύσεις, με παραλλαγές μόνο στο ύφος και στον τρόπο εφαρμογής τους. Βλέποντας τους δύο αρχηγούς, σκέφτεσαι τους μεγάλους πρωταγωνιστές-προγόνους τους, που αν μη τι άλλο συνέπαιρναν, κινούσαν και παρακινούσαν, δημιουργώντας ενθουσιασμό και ελπίδες. Σήμερα, οι προσδοκίες είναι χαμηλές, στο ύψος των σημερινών πρωταγωνιστών. Το ίδιο βέβαια ισχύει παντού. Η ελληνική κοινωνία είναι μία κοινωνία σε παρακμή. Γι’ αυτό στις μέρες μας εκτός από σπουδαίους πολιτικούς δεν έχουμε και μεγάλους καλλιτέχνες και λογοτέχνες, τέτοιους που να μπορούν να πιάνουν τον πόνο με τα χέρια τους, να τον ζυμώνουν με μελάνι και οινόπνευμα και να τον μετασχηματίζουν σε λέξεις που να ανασταίνουν την ελπίδα. Και τούτο γιατί, σήμερα, οι ανθρώπινες ομάδες που τον προηγούμενο αιώνα εκτρέφονταν από φιλόσοφους και ποιητές, τώρα εκτρέφονται δίκην μάζας κι άμορφου πολτού από «δημοσκόπους» και ολίγιστους δημοκόπους της πεντάρας, που εκτοξεύουν βαρυπενθείς ή πομπώδεις λόγους που δεν έχουν σχέση ούτε με την αλήθεια ούτε με το ψεύδος. Μόνο με το κενό και το τίποτα.

Ανεργία και θάνατος

Κανείς δεν μιλάει για την ανεργία. Κανένας δεν μίλησε για τους δύο εργάτες που έχασαν τη ζωή τους στην Κηφισιά. Διακόσια θανατηφόρα εργατικά δυστυχήματα συνέβησαν στην Ελλάδα από την αρχή του χρόνου. Στη Γαλλία δεν σκοτώνονται αυτοκτονούν. Μία 32χρονη Γαλλίδα αυτοκτόνησε πέφτοντας από τα παράθυρα των γραφείων της France Telecom. Είναι το 23ο θύμα «του τρόμου» που επικρατεί στο χώρο εργασίας, σύμφωνα με τους εργαζόμενους. Σε προσωπικούς λόγους αποδίδουν τις ενέργειες τα «γκόλντεν μπόις», ενώ χαρακτηρίζουν «στατιστικά συνήθεις» τις αυτοκτονίες! Η ανεργία πλήττει ψυχολογικά «τους εύθραυστους εργαζόμενους» λέει και η ανταποκρίτρια της… ΝΕΤ. Κι εσύ μένεις ενεός. Ύστερα οργίζεσαι και θέλεις να πετάξεις την τηλεόραση από το παράθυρο. Ναι, η ευρωζώνη εξήλθε από την ύφεση, λέει και ο Αλμούνια μετά τον Ντομινίκ Στρος-Καν, αλλά εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι εξακολουθούν να πετιούνται στο δρόμο. Κάποιοι αυτοκτονούν. Άλλοι γίνονται κλέφτες. Μερικοί φτιάχνουν μολότοφ.
Αλλά τι είναι ο εργαζόμενος σήμερα; Πως τοποθετείται και πως αναγνωρίζεται ως υποκείμενο; Και ποια τα δικαιώματά του; Ο άνθρωπος τοποθετείται στην αστική κοινωνία, αναγνωρίζεται εντός της και αναπτύσσει τις σχέσεις του μέσα σ’ αυτή, λειτουργώντας ως «καθολικό εμπόρευμα», δηλαδή ως εργαζόμενος. Είναι, συνεπώς, κανείς ό,τι «πουλάει» συνολικά, ό,τι «παράγει και συσσωρεύει» υλικά(χρήμα), ό,τι αγοράζει (σημεία και σύμβολα μέσω των οποίων μιλάει και επικοινωνεί εντός της κοινωνίας), ό,τι καταναλώνει(οφείλει να καταναλώνει συνεχώς και καταναγκαστικά, σημαίνοντας έτσι την επιτυχία του). Η απόλυση, η ανεργία σημαίνει απώλεια ταυτότητας. Αλλά και οι «ελαστικές εργασιακές σχέσεις», δηλαδή η μη δέσμευση σε μία εργασία εφ’ όρου ζωής σημαίνει τη λειψή βιοαφήγηση, που αρχίζει πάντα εξ αρχής, και που θα αντιστοιχηθεί από τη «μη δέσμευση» στο επίπεδο των διαπροσωπικών σχέσεων. Ο ανταγωνισμός στην εργασία σε συνδυασμό με το φόβο της απόλυσης και της ανεργίας καταργεί κάθε έννοια συναδελφικής αλληλεγγύης και καθιστά τους πάντες δύσπιστους έναντι όλων. Οι συναισθηματικοί δεσμοί δεν υφίστανται και η κοινωνική εκτίμηση-αναγνώριση είναι συνεχώς υπό αίρεση. Αυτό δημιουργεί μία τεράστια κόπωση, ένα τρομερό κενό καθώς η προσωπικότητα του εργαζόμενου τελεί συνεχώς υπό αίρεση. Γι’ αυτό η δαμόκλεια σπάθη της απόλυσης εισπράττεται ως ριζική ματαίωση και είναι συνυφασμένη με την έλλειψη επικοινωνίας, με τον αποκλεισμό από την αγορά εκείνων των σημείων/συμβόλων που μας καθιστούν αναγνωρίσιμους/ορατούς στο βλέμμα των άλλων, ή του μεγάλου Άλλου. Η εργοδοσία μας τρομοκρατεί. Το βλέμμα των άλλων μας τρομοκρατεί. Έτσι η οικονομική οργάνωση της καταναλωτικής κοινωνίας αντιστοιχεί σε μία «νέα ψυχική οικονομία», της νέκρωσης των συναισθημάτων και τη θυματοποίηση, ή την τρέλα.

Μπαντιού και αποχή

Ναι στον ακτιβισμό και την organisation politique, αλλά αποχή από την εκλογική διαδικασία, «να μη γινόμαστε υποψήφιοι, να μη ψηφίζουμε, να μην περιμένουμε τίποτα από κανένα πολιτικό κόμμα». Η παραπάνω άποψη είναι του Γάλλου διανοούμενου Badiou και αντιγράφεται στην προκήρυξη του «Επαναστατικού Αγώνα». Πολλοί θεωρούν ότι η τρομοκρατική οργάνωση επιδιώκει να οικειοποιηθεί την αποχή των εκλογών της 4ης Οκτωβρίου. Λάθος. Οι πολιτικοί στόχοι των τρομοκρατών είναι μακροπρόθεσμοι, καθώς επιδιώκουν να εκπροσωπήσουν ένα μεγάλο κοινωνικό χώρο που παραμένει χωρίς πολιτική έκφραση, χωρίς φωνή, αποκλεισμένος και ασφυκτιών, απτό στοιχείο της κρίσης της αντιπροσώπευσης και της κρίσης της πολιτικής.
Με άλλα λόγια, ο «Επαναστατικός Αγώνας» επιχειρεί να καλύψει το έλλειμμα δημοκρατίας και να εκφράσει όσους δεν έχουν πρόσβαση όχι μόνο στην ψήφο αλλά και σε κανένα μέρος του πολιτικού ανταγωνισμού(μετανάστες ή απέχοντες από επιλογή), να εκπροσωπήσει δηλαδή το «μέρος» που «δεν χωρά πουθενά», που αναστατώνει την καθεστηκυία τάξη για χάρη της αρχής της καθολικότητας, της ηθικής της ισότητας, της egaliberte σύμφωνα με τον όρο του Μπαλιμπάρ. Η τρομοκρατία συνεπώς συμβαίνει εκεί που λαμβάνει χώρα το βραχυκύκλωμα ανάμεσα στους «μέσα» και στους «ε
έξω», ανάμεσα στο Καθολικό και το Μερικό, όπως στον Άγιο Παντελεήμονα, όπου η τοπική πλειοψηφία δεν έχει πολιτικά ούτε καν ανθρώπινα δικαιώματα. Η διαφορά, η διαχωριστική γραμμή πλέον βρίσκεται ανάμεσα στο σύνολο και σ’ αυτό το πλεονασματικό, υπεράριθμο στοιχείο (το καταραμένο απόθεμα) των αποκλεισμένων. Έτσι, η πραγματικότητα έχει δύο όψεις, άλλοτε κινείται στο εσωτερικό της δομημένης κοινωνίας όπου οι πολιτικές διαχωριστικές γραμμές είναι ανύπαρκτες ή δυσδιάκριτες και πάντως οριζόντιες, και άλλοτε περιλαμβάνει και το περιθ-όριο, οπότε οι διαχωριστικές γραμμές αποκτούν την ευδιάκριτη καθετότητά τους, τους «μέσα» και τους «έξω». Τα πολιτικά κόμματα όταν είναι στην κυβέρνηση λειτουργούν διευθετώντας τις ισορροπίες των «εντός», ή αλλιώς των περίφημων μεσαίων τάξεων, μετατοπίζοντας το «Κέντρο» προς τα δεξιά, αλλά όταν είναι στην αντιπολίτευση παρατηρούμε μία υδραυλική μετατόπιση του πολιτικού κέντρου προς τα αριστερά, προσπαθώντας να συμπεριλάβει στο πεδίο επιρροής του και τους «απ’ έξω». Σύμφωνα με τον Σλαβόι Ζίζεκ, σε μακροσκοπικό επίπεδο, η επίσημη καθολικότητα ερείδεται στην εξαίρεση, ενώ η ριζική καθολικότητα, αυτοί που είναι αποκλεισμένοι από την παγκόσμια τάξη πραγμάτων, οι άθλιοι που βρίσκονται πάνω στις σχεδίες και πολιορκούν τη Δύση είναι οι φορείς της αληθινής «μαχόμενης» καθολικότητας, το νέο επαναστατικό υποκείμενο καθώς είναι αυτοί που εκφράζουν το Όλον σε αντίθεση με τους άλλους που εκφράζουμε τα ιδιαίτερα συμφέροντά μας. Ο Ζίζεκ είναι πιο κοντά στον Μπαντιού και την αποχή. Αντίθετα, η Chantal Mouffe μιλάει για την ανάγκη επανακαθορισμού της φιλελεύθερης δημοκρατίας, για τον αγώνα για περισσότερο ριζοσπαστική, εξισωτική, συμμετοχική μορφή δημοκρατίας και τον δημοκρατικό ακτιβισμό που ενοφθαλμίζει με τα αιτήματα της ισότητας όλο και περισσότερες κοινωνικές σφαίρες. Η τελευταία εκδοχή είναι αυτή της συμμετοχής στις εκλογές.


Διάφορα

«Θα είμαι (σ.σ. όχι θα είμαστε) μαζί σας στο σχολείο, στο εργοστάσιο, στο γραφείο, στο χωράφι, στο ορυχείο». Την υπόσχεση έδωσε στην Κοζάνη ο Γιώργος Παπανδρέου. Κι αναρωτιέται κανείς, ποιος είναι ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών; Εντάξει, έναν ορισμένο βοναπαρτισμό τον είχε ο Γιώργος αλλά το πράγμα διαφεύγει από τις γνωστές ικανότητες του Ναπολέοντα κι αποκτούν θεϊκά χαρακτηριστικά. Σε επίρρωση τούτου έχουμε και την κατηγορηματική δήλωση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ και υποψηφίου πρωθυπουργού ότι «όλα γίνονται»! Ως γνωστόν αυτό αποκαλείται «βουλησιαρχία». Βέβαια με τον Σημίτη καλά τα κατάφερε ο Γιώργος και προσωπικά πολύ το χάρηκα, αλλά εκείνη τη μπρεχτική ρήση «νίκησα τα λιοντάρια και με φάγανε οι ψύλλοι» τη γνωρίζει;

Γράψαμε χθες για τα «λαμπερά» ονόματα του ΠΑΣΟΚ και του ΛΑ.Ο.Σ και μας διέφυγε το υπέρλαμπρο άστρο (καθότι διετέλεσε και σταρ Ελλάς) της κας Μαρίνας Τσιντικίδου που κατέρχεται υποψηφία της ΝΔ στο χωριό της, στην Πιερία. Άγνωστο ποιος πρότεινε την κυρία Τσιντικίδου και ποιες οι πολιτικές της περγαμηνές, αλλά είναι γνωστό ότι πέρασε κι από το ΛΑ.Ο.Σ. όπου, παρεμπιπτόντως, η υποψηφιότητα Ψηνάκη δεν μπόρεσε να «επωαστεί» στο εκκολαπτήριο και απορρίφθηκε με ψήφους 6-6! Πάντως, εναντίον της υποψηφιότητας Ψηνάκη τάχθηκε και ο κ. Τσίπρας του Συνασπισμού που δήλωσε πως «με βαρόνους και σέντερ μπακ δεν γίνεται πολιτική». Γιατί κύριε Τσίπρα γίνεται πολιτική με 11 αρχηγούς;

Εκεί στο υπουργείο Εξωτερικών κάντε κάτι για τον Θανάση Λερούνη, τον οποίο έχουν απαγάγει άγνωστοι στο Αφγανιστάν. Θυμάμαι τον ευγενικό και παθιασμένο κ. Λερούνη να μου φέρνει φωτογραφίες και κείμενα για το αφιέρωμα του «Νέου Ταξιδεύοντας»(1998) του Κώστα Καββαθά στους Καλάς. Δεκαπέντε χρόνια μένει στο Αφγανιστάν ο Λερούνης, δημιουργώντας δύο σχολεία, ένα μουσείο και διδάσκοντας ελληνικά γράμματα σ’ αυτή τη φυλή των απογόνων του Μεγάλου Αλέξανδρου. Ελπίζουμε οι εκλογές και το κενό εξουσίας να μην έχουν οδυνηρές συνέπειες για τον δάσκαλο.

Κοντ-αροχτυπήματα

Οι προβλέψεις πολιτικών, δημοσιογράφων και αναλυτών ότι από τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου θα προκύψει μία νέα «σύνθεση», ο χαρακτηρισμός πολιτικού αρχηγού ως του «Ναπολέοντα Γ΄» και οι δηλώσεις του προέδρου του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι στις εθνικές εκλογές «κρίνεται… (η) οικονομική και ηθική κρίση» και η «έκπτωση αξιών» καθώς και το σύνθημα των ψηφοφόρων του κόμματος της συμπολίτευσης για «καθαρά ψηφοδέλτια» παραπέμπουν στον Αύγουστο Κοντ και τη γνωστή «έκκλησή του στους συνητηρητικούς», ενάμιση αιώνα πριν. Σύμφωνα με τον Κοντ, τον μαθητή του Σαιν Σιμόν, η δυτική επανάσταση είναι κατά κύριο λόγο διανοητική με συνέπεια έναν «υπερερεθισμό» της αλαζονείας και της ματαιοδοξίας και για τούτο απαιτείται μια σύνθεση που θα γίνει δια της «συμπαθείας», της ηθικής και του αλτρουϊσμού, με την σχετικότητα της «πάγιας ατέλειας» και το «ζειν για τους άλλους» και όχι τον εγωισμό του αλάθητου και της απόλυτης προσδοκίας. Αλλά ποιοι είναι οι κατά Κοντ συντηρητικοί; Αυτοί που θα επιτύχουν τη σύνδεση της Τάξης και της Προόδου. Οι κεντρώοι, όπως, θα λέγαμε σήμερα. Σε κάθε περίπτωση οι συντηρητικοί του Κοντ δεν είναι παρά οι οπαδοί του κόμματος (της Τάξης) του μεγάλου «πολίτη της δημοκρατικής δικτατορίας», «του άξιου προέδρου της νομιμόφρονος δικτατορίας», του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, του Ναπολέοντα του Γ! Γιατί ο Κοντ δεν ήταν παρά ο γκουρού του ανηψιού του Ναπολέοντα ! «Η έκκληση στους συντηρητικούς», μάλιστα, δεν είναι παρά η απάντηση στην «18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη» του Καρλ Μαρξ. Το ιστορικό παράδοξο έγκειται στο γεγονός ότι και για τους δύο (Κοντ και Μαρξ) το διακύβευμα τότε ήταν το προλεταριάτο. Για τον Μαρξ οι προλετάριοι έπρεπε να αποδεχθούν τη δικτατορία του προλεταριάτου, για τον Κοντ όφειλαν να συγκατανεύσουν στη διακυβέρνηση του Λουδοβίκου Βοναπάρτη και συγχρόνως να παραιτηθούν «από την ισότητα». Για τον Μαρξ «η βία είναι η μαμή της ιστορίας», για τον Κοντ η τελειοποίηση και η πρόοδος απαιτούν «ησυχία και υπακοή». Αν, όμως, τον 19ο αιώνα φορέας της παγκοσμιότητας -και για τον Κοντ και το Μαρξ- ήταν το προλεταριάτο, στο τέλος του 20ου αιώνα ο φορέας της «παγκοσμιοποίησης» θα γίνει το κεφάλαιο. Αντί δηλαδή για μια ανθρώπινη κατάσταση η «ανθρωπότητα» θα καταστεί μία κατάσταση πραγμάτων. Οι επαναστάτες του Μαρξ πέρασαν στο πίσω μέρος της σκηνής και οι συντηρητικοί-κεντρώοι του Κοντ, μέσω ενός ιδιότυπου βοναπαρτισμού, φαίνεται να επικρατούν παγκοσμίως στο συρρικνωμένο πολιτικό πεδίο. Γι’ αυτό έχουν δίκιο όσοι θεωρούν ότι ΝΔ και ΠΑΣΟΚ είναι το ίδιο πράγμα.



Εφήμερα

Στην Ελλάδα ψηφίζουμε στις 4 Οκτωβρίου και στην Ιρλανδία στις 2, αλλά στη δεύτερη ψηφίζουν για την επικύρωση της Συνθήκης της Λισσαβόνας που είχε καταψηφιστεί πέρυσι με 53%. Όμως η Κομισιόν και οι «ευρωκράτες» των Βρυξελών έχουν αποφασίσει να επιβάλλουν συνεχή δημοψηφίσματα στην Ιρλανδία μέχρι οι πολίτες της να πουν το «Ναι»! Οι μέθοδοι πειθούς είναι δύο: η τρομοκρατία ότι η υπερψήφιση του «όχι» θα σημάνει όξυνση της κρίσης, αποβολή από την ΕΕ και έξοδο των ξένων επενδυτών, ενώ η ήπια μορφή είναι ένα βιβλιαράκι-περίληψη της Συνθήκης που γράφει ότι «Το αντικείμενο της Συνθήκης της Λισσαβόνας είναι να καταστήσει την ΕΕ πιο δημοκρατική, πιο αποτελεσματική, πιο διαφανή»! Όχι δημοκρατική, αλλά «πιο δημοκρατική». Διότι για τη δημοκρατία στην ΕΕ ο δρόμος είναι ακόμα πολύ μακρύς.

Μοναχικό πλήθος

«Βάση» και «συσπείρωση», οι δύο λέξεις κλειδιά για την έκβαση των εκλογών της 4ης Οκτωβρίου. Πως θα ανέβει η πολυπόθητη συσπείρωση της βάσης των δύο κομμάτων εξουσίας; Ο τρόπος είναι γνωστός αρχαιόθεν και παραπέμπει στη συμπεριφορά των αζτέκων προς τους αρχηγούς τους. Οι Αζτέκοι, λοιπόν, συσπειρώνονταν από το γεγονός και μόνο της νίκης ή της προοπτικής της νίκης του αρχηγού τους. Αλλά κι όταν ο αρχηγός έχανε και πάλι λειτουργούσε ενωτικά για το λαό του, αφού τους παρείχε το σώμα του για να το κανιβαλίσουν και το αίμα του για να το πιουν! Απ’ όλα αυτά εξάγεται η τεράστια και εν πολλοίς τραγική μοναξιά του αρχηγού. Μόνο που η μοναξιά σήμερα δεν είναι μόνο των ηγετών, αλλά είναι κι ένα γενικευμένο κοινωνικό φαινόμενο. Δεν είναι τυχαίο ότι στο φεστιβάλ κινηματογράφου της Βενετίας εκτός από την έντονη παρουσία της πολιτικής με ταινίες(fiction) και ντοκιμαντέρ όπως ο «καπιταλισμός: ένα love story» του Μ. Μουρ, το «videocracy» που αναφέρεται στη μιντιακή αυτοκρατορία του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, το «south of the border» του Ο. Στόουν που είναι ένα πορτρέτο του Ούγκο Τσάβεζ, το Gomorra κ.ά, έχουμε και μία πλειάδα ταινιών που διαπραγματεύονται την ανθρώπινη μοναξιά. Ως γνωστόν, κάποτε υπήρχε η οικογένεια, το τελευταίο καταφύγιο μιας «κοινωνίας χωρίς καρδιά», υπήρχαν οι ουτοπίες, οι ιδεολογίες, ακόμη και οι εκλογές ως διαδικασία και δημόσιο τόπο συνάντησης! Σήμερα δεν υπάρχει τίποτα. Παντού μοναξιά. Οι κοινότητες –η γειτονιά, το χωριό, ο τόπος δουλειάς, ο χώρος της πίστης, ο δημόσιος πολιτικός χώρος- σιωπούν. Οι άνθρωποι δεν μιλούν. Τα βλέμματα είναι στομωμένα και δεν καθρεφτίζουν πλέον ψυχές. Τα σώματα είναι αΐσκιωτα και ξέμαθαν πια να αγγίζονται. Παντού, βλέμματα αγαλμάτων και σώματα-βράχια. Οι άνθρωποι βγαίνουν στην αγορά για να βρουν κάπου τον εαυτό τους, για να δουν το πρόσωπό τους μέσα σ’ ένα αγαπητικό βλέμμα, αλλά φευ! Κάθονται ο ένας απέναντι στην άλλη. Χωρίς να μιλούν, καθώς έχουν χάσει τον τρόπο να επικοινωνούν μιλώντας. Κανένα πρόσωπο δεν πυρπολείται, καμιά καρδιά δεν πέφτει λαβωμένη, κανένα βλέφαρο δεν πέφτει από το θάμπος. Δεν είναι πια «πάνω στο φως, οι άνθρωποι». Αυτιστικοί έρχονται, αυτιστικοί φεύγουν. Ακριβώς, όπως οι πολιτευτές των τηλεοπτικών πάνελ. Γιατί, τελικώς, πίσω από κάθε απόπειρα να δραπετεύσουμε από τη μοναχικότητά μας, βρίσκουμε τη συνήθη τερατωδία της χειραγώγησης και της διαχείρισης, Συναντάμε την τερατωδία του καπιταλισμού(Μ. Μουρ) και τα μοναχικά ζόμπι του Ρομέρο.

Δύο σ' ένα

Η προεκλογική περίοδος έχει ήδη αρχίσει. Βουλευτές και πολιτευτές πύκνωσαν τις παρουσίες τους στις πλατείες και τις εκδηλώσεις, φορώντας εκείνο το λευκασμένο, φριχτό γέλιο του ηλίθιου, του ανήξερου, του πολιτικάντη, του επαγγελματία υποσχεσίτη, του ψηφοθηρευτή, του παραχαράκτη ελπίδων. Όλοι πλειοδοτούν στο παζάρι της δήθεν ευαισθησίας και των ανέξοδων υποσχέσεων. Ατέλειωτα «ψέματα» και ανερμάτιστη υποκρισία. Η πολιτική διαδικασία αντί να είναι μία επιδίωξη της αλήθειας, έχει καταστεί ένας διαγωνισμός ψευδών, γλωσσικών παιγνίων και ρητορικών διαξιφισμών, μία «αγωνιστική ρητορική». Η αντιπαράθεση είναι μέχρις εσχάτων, αλλά οι διαφορές δεν υπάρχουν. Κανείς δεν προτείνει άλλες λύσεις. Το ΠΑΣΟΚ μιλάει για διαφορετική πολιτική, αλλά δεν την μαρτυράει! Πάντως ο σοσιαλιστής Θαπατέρο στην Ισπανία προσέφυγε στην αύξηση της φορολογίας για την αντιμετώπιση του δημοσιονομικού ελλείμματος που προβλέπεται να φθάσει στο τέλος του 2009 το 10%! Τι διαφορετικό άραγε προτείνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Γιατί ζητάει την ψήφο του ελληνικού λαού; Ας πει. Κι όμως το ΠΑΣΟΚ δεν διαφοροποιείται ούτε κατ’ ελάχιστον από την οικονομική πολιτική που εκπορεύεται από τις Βρυξέλλες και ακολουθεί η κυβέρνηση της ΝΔ. Το έχουμε ξαναπεί: τα δύο κόμματα θα μπορούσαν να είναι οι δύο πτέρυγες ενός και του αυτού κόμματος. Αυτός είναι ο λόγος της ανάδειξης δευτερευόντων ζητημάτων, όπως η… ηθική «νόθευση» ή η «αταξία» και τα σκάνδαλα σε μέγιστα διακυβεύματα. Αφού, λοιπόν, τα δύο κόμματα δεν διαφοροποιούνται σε προγραμματικό επίπεδο, πρέπει να διαφοροποιηθούν στις εντυπώσεις, στις φωνασκίες και στα πυροτεχνήματα. Γι’ αυτό η σκανδαλολογία παραμένει ο προνομιακός χώρος της αντιπαράθεσης των δύο κομμάτων. Γι’ αυτό το μόνο που συνέχει τους δύο πολιτικούς σχηματισμούς είναι η κατοχή και νομή της εξουσίας. Τελικά, η μόνη προβαλλόμενη διαφορά μεταξύ των δύο κομμάτων είναι ποιος κυβερνάει εντιμότερα ή αποτελεσματικότερα. Μόνο που το παραμύθι της εντιμότητας δεν «πουλάει» πλέον. Εξάλλου, πως είναι δυνατόν οι χθεσινοί καταγγελλόμενοι ως ανέντιμοι να παίξουν πειστικά το ρόλο των σημερινών εντίμων;
Σ’ αυτό το στημένο παιχνίδι, πάντως, ο σκοτεινός ρόλος, η «πολιτική ομίχλη» που σκορπούν τα μέσα ενημέρωσης και οι δημοσιογράφοι-διαμορφωτές της κοινής γνώμης είναι καθοριστικός. Έτσι η πολιτική, ως προγραμματικό περιεχόμενο και πράξη, εκπίπτει σε έναν επικοινωνιακό λόγο, σ’ ένα καλειδοσκόπιο περιορισμένων και εφήμερων γλωσσικών τεχνασμάτων, σε μία αντιπαράθεση ρητόρων-σοφιστών που κατέχουν επαρκώς τους κανόνες της τηλεοπτικής αντιπαράθεσης, δηλαδή να μιλούν χωρίς να λένε τίποτα. Το παραπολιτικό κουτσομπολιό, η διοχέτευση παραπλανητικών πληροφοριών και παρασκηνίων, όπως και η υπερδιόγκωση ήσσονος σημασίας γεγονότων αντικαθιστούν τις πολιτικές αρχές και μια ορισμένη πολιτική ηθική, όπως είναι η επιδίωξη της αλήθειας. Έτσι, η πολιτική απαξιώνεται, ο πολίτης αποστρατεύεται και η δημοκρατία ακυρώνεται.