Αντι-Φάσεις

Εφεξής οφείλουμε να σκεφτόμαστε με όρους πλανητικούς, λέει ο νομπελίστας Αμάρτυα Σεν (Ηθική και Οικονομία), καλώντας να επιστρέψουμε στο δυνατό κράτος. Το κράτος όμως είναι συνυφασμένο με το έθνος(κράτος-έθνος), δημιουργώντας τεράστια εμπόδια στο πλανητικώς σκέπτεσθαι. Αλλά αυτή η αντίφαση δεν είναι τίποτα μπροστά σ’ αυτή που επικαλείται ο Αλαίν Φινκελκρό και σύμφωνα με την οποία «Στο όνομα των δικαιωμάτων του ανθρώπου, επιδοκιμάζουμε τον απεριόριστο χαρακτήρα (σ.σ. και την ικανοποίηση) όλων των επιθυμιών»(France Inter). Η αντίφαση αυτή καθίσταται έκδηλη στην περίπτωση των οικολόγων που μάχονται για την προστασία του περιβάλλοντος, δοξάζοντας συγχρόνως τις χωρίς όρια καταναλωτικές πρακτικές. Παραδόξως, οι διανοητές ανακαλύπτουν την «ηθική του περιορισμού» που προέβαλε από το 1981 ο Κ. Καστοριάδης, αλλά και την ύβριν ως υπέρβαση των ορίων για την οποία είχαν μιλήσει οι αρχαίοι Έλληνες πριν χιλιάδες χρόνια. Εκείνο που προβάλλεται, τώρα, ως νέο είναι η… σπουδαιότητα της ηθικής(Ζαν Κλωντ Μισεά) και η «common decency» του Όργουελ. Με άλλα λόγια προτείνουν τη «σεμνότητα και την ταπεινότητα» ως μία ορισμένη ηθική πολιτική πρακτική! Αυτή τη σχέση ηθικής και πολιτικής έχει αναλύσει και ο μακαρίτης Νορμπέρτο Μπόμπιο στο τελευταίο βιβλίο του «Εγκώμιο της πραότητας και άλλα κείμενα περί ηθικής». Ο συγγραφέας αναφέρεται στο «Μακάριοι οι πραείς» (όπως και ο Βόνεγκατ) και προτείνει την «πραότητα» (εμείς θα τη λέγαμε «μετριοπάθεια», αλλά τότε υπάρχει ο κίνδυνος να ταυτίσουμε τον Μπόμπιο με τον Κοντ) ως μία εναλλακτική στάση απέναντι στη βία της εξουσίας, ως μία μη-βία (Η Χάνα Άρεντ κάνει τη διάκριση μεταξύ δύναμης και βίας). Η «πραότητα» δεν σημαίνει υποχωρητικότητα, δεν σημαίνει θυσία, αλλά ενέχει δύναμη, αυτή της μη βίας. Αλλά τι είναι η πραότητα; «Ταυτίζω τον πράο με τον μη βίαιο, την πραότητα με την αποκήρυξη της χρήσης βίας εναντίον του οποιουδήποτε. Επομένως, η πραότητα είναι μη πολιτική αρετή. Και μάλιστα στον κόσμο αυτό που ματώνει από μίση μεγάλων (και μικρών) ισχυρών είναι η αντίθεση της πολιτικής» σημειώνει ο Μπόμπιο.

Τζάκσον Μάικλ

Ο Μάικλ Τζάκσον είναι ο πρώτος νεορατσιστής εναντίον του ξένου που ήταν ο ίδιος του εαυτός, το δικό του «μαύρο» σώμα. Είναι ο πρώτος που διαχώρισε το Εγώ από το Αυτό (id), δηλαδή το σώμα του. Είναι ο μόνος άνθρωπος στον κόσμο που άλλαξε το χρώμα του δέρματός του. Αλλά αν ο Τζάκσον επιχείρησε τη λεύκανση του σώματός του, ο Ομπάμα και πολλοί άλλοι αφροαμερικανοί (το 10% της θετικής διάκρισης) πέτυχαν τη «λεύκανση» του πνεύματός τους. Αλλά πέρα από την τρομερή αυτή σύγκρουση με το χρώμα ενός μισητού σώματος, ο Μάικλ Τζάκσον είναι το κατ’ εξοχήν πρότυπο ενός νέου τύπου ανθρώπου που είναι πάντα νέος και δεν γερνάει ποτέ. Είναι η ιδεοληψία της παντοτινής νεότητας και του συνδρόμου του Πήτερ Παν, που παύει να είναι σύνδρομο από τη στιγμή που γίνεται γενικευμένη μόδα ως τρόπος ζωής. Ναι, ο Τζάκσον είχε ένα βάναυσο πατέρα που τον έλεγε «χονδρομύτη» και αυτό του δημιούργησε το παιδικό τραύμα και τις εκατοντάδες πλαστικές στη μύτη του ώσπου δεν είχε πια μύτη. Αυτή, όμως, είναι μια ψυχαναλυτική προσέγγιση που μπορεί να εξηγεί κάποια σημεία από την τραγωδία του θανόντα, αλλά δεν εξηγεί την τεράστια πίεση μιας γιγαντιαίας βιομηχανίας που εκτός από μουσική παρήγαγε και πρότυπα ζωής. Γιατί πριν ο Τζάκσον καταστρέψει το σώμα είχε καταστρέψει την ψυχή του. Κι όπως επισημαίνει ο καθηγητής Μπ. Μπάρμπερ
«Οι καινούριες εταιρείες του τηλετομέα της πληροφόρησης-ψυχαγωγίας δεν αγνοούν και δεν καταστρέφουν την ψυχή, αλλά μάλλον την απορροφούν, την αποσυνθέτουν και στη συνέχεια την ανασυνθέτουν. Μετατρέπουν την ψυχή σ’ ένα μηχανισμό που είναι πιο επιρρεπής στην κατανάλωση...». Ο Τζάκσον ήταν συνεπώς ένα εργαλείο απορρόφησης, αποσύνθεσης και ανασύνθεσης ψυχών.
Θυμάμαι πριν κάποια χρόνια έγινε στην Αθήνα μια έκθεση με τίτλο «Νέο είναι κάθε τι ενδιαφέρον». Εκεί είδα και την περίφημη κατασκευή του Jeff Koons, Michael Jackson and Bubbles. Τότε είχε ξεσηκωθεί μεγάλος θόρυβος για τον ιδεολογικό χαρακτήρα των εκτεθειμένων έργων που θεωρήθηκε καταναλωτικός, ψυχογραφικός και εφιαλτικά κιτς. Όλα γενικά τα στοιχεία παρέπεμπαν στην τέχνη όπως την εννοεί η Αμερική, δηλαδή ότι ενδιαφέρον είναι μόνο το νέο! Αυτή η άποψη έχει ήδη κυριαρχήσει παντού παρά της επί μέρους αντιστάσεις. Βέβαια, και η ευρωπαϊκή καλλιτεχνική πρωτοπορία του 19ου αιώνα ήταν μία φυγή προς τα εμπρός, αλλά με την έννοια ότι η θέαση του παρόντος γίνεται μέσω του μέλλοντος και όχι του παρελθόντος. Και τότε το κριτήριο της νεωτερικότητας ήταν πολλές φορές ο μόνος και ενίοτε παράλογος όρος της καλλιτεχνικής αξίας. Σήμερα, η λεγόμενη μεταμοντέρνα αισθητική κινείται μεταξύ πρωτοτυπίας και μνήμης. Θα λέγαμε, μάλιστα, ότι διακρίνεται από το ΑΓΧΟΣ του ΝΕΟΥ, ως μοναδικού κριτηρίου της δημιουργίας. Συνεπώς, το «παλιό» είναι πλήρως απαξιωμένο από αισθητική και κατ’ επέκταση από πολιτισμική και εσχάτως από ανθρωπολογική άποψη. Ένας καλλιτέχνης αν θέλει να παρουσιάζει «ενδιαφέρον» πρέπει να είναι «νέος», όχι από την άποψη του έργου του, δηλαδή του περιεχομένου, αλλά από την άποψη της εικόνας του, της μορφής του. Αυτό μπορεί κανείς να το διαπιστώσει από τη διαρκεί ανάγκη των καλλιτεχνών -ιδιαίτερα των ποπ- να αλλάζουν «λουκ», να μεταμορφώνονται. Το πρόβλημα, όμως, συνίσταται στη συνεχή επιτάχυνση. Παλιά ένα πολιτιστικό προϊόν είχε μια μεγάλη διάρκεια, σήμερα όμως λόγω της ταχύτητας παραγωγής και κατανάλωσης η διάρκεια αυτή τείνει στο βαθμό μηδέν. Σε λίγο ένας καλλιτέχνης θα παράγει το «νέο» μόνο μία φορά. Με άλλα λόγια με όρους κατανάλωσης κάθε καλλιτεχνικό προϊόν αλλά και κάθε καλλιτέχνης θα είναι μίας χρήσης. Αυτή η αντίληψη καταλήγει σε μια ρατσιστική αντιμετώπιση κάθε τι παλιού, ακόμη κι αν πρόκειται για ανθρώπους. Τα γηρατειά εκλαμβάνονται ως προσωπική προσβολή. Η αγωνία της φθοράς του σώματος αρχίζει από όλο και μικρότερες ηλικίες. Ο πανικός καθίσταται μέγας μπροστά στη δυναστευτική θεά της «νεότητας». Ο χρόνος εκείνος που ξαποστάζει μέσω της σοφίας την ψυχή στην άκρη του βίου, δεν υπάρχει. Το «Ωραίο», ως συνδεδεμένο με την ώρα-εποχή, όπου ο καθένας είναι καλά στην «ώρα» του έχει εξαφανισθεί. Ο χρόνος ακυρώνεται. Η μέση ηλικία ή τα γηρατειά είναι πια συνώνυμα της παρακμής, της μελαγχολίας, της απόσυρσης και γι’ αυτό εξορίζονται. Γι’ αυτό ο Τζάκσον δεν άντεξε να ζήσει παραπάνω.

CGT και μετανάστες

Όχι, δεν ήταν οι ακροδεξιοί ρατσιστές οπαδοί του Λε Πεν, αλλά οι άντρες της CGT, του ιστορικού συνδικάτου του γαλλικού κομμουνιστικού κόμματος, που επιτέθηκαν με ξύλα και δακρυγόνα εναντίον των εκατοντάδων παράνομων μεταναστών που εδώ και 14 μήνες είχαν καταφύγει σ’ ένα κτίριο του συνδικάτου στο Παρίσι. Το έργο των «κουκουλοφόρων»(ναι, τα «χοντρά μπράτσα» της CGT φορούσαν μάσκες) ολοκληρώθηκε από την αστυνομία! Αυτός είναι ο «εμφύλιος των κάτω». Η πολιτική και κοινωνική σύγκρουση, η ένταση που υπάρχει ανάμεσα στο δομημένο κοινωνικό σώμα, όπου κάθε μέρος έχει τη θέση του, και στο μέρος που «δεν χωρά πουθενά», που αναστατώνει αυτή την τάξη για χάρη της αρχής της καθολικότητας, της egaliberte, της ηθικής ισότητας των ανθρώπων. Το αν το βραχυκύκλωμα θα προκαλέσει κοινωνικό μπλακ άουτ ή όχι εξαρτάται από την ένταση ανάμεσα στο σύνολο και σ’ αυτό το υπεράριθμο στοιχείο (το καταραμένο απόθεμα) καθώς και από τους κοινωνικούς αυτοματισμούς που θα περιορίσουν το πρόβλημα στην περιφέρεια με ελεγχόμενες κρίσεις-συσκοτίσεις. Γενικά, στο δομημένο κοινωνικό σώμα θα αναπτυχθεί η «οργανική συνεργασία» των υπό κανονικές συνθήκες αντιτιθέμενων μερών της κοινωνίας στο όνομα του «κοινού εισβολέα-εχθρού», που είναι ο Ξένος, στο όνομα αυτού που υποτίθεται ότι εισάγει την αναστάτωση. Εδώ οφείλονται οι ιδεολογικά φανατικές συντηρητικές αναδιπλώσεις της αμερικανικής κοινωνίας παλαιότερα και σήμερα της ευρωπαϊκής. Διότι αυτό που συμβαίνει με τη ρατσιστική αντιπαλότητα είναι ότι παραμορφώνεται η αναπαράσταση του κοινωνικού ανταγωνισμού. Έτσι, ο Ξένος γίνεται ένα φετίχ που αρνιέται και συγχρόνως ενσαρκώνει τη δομική αδυναμία της κοινωνίας. Με άλλα λόγια, καθώς για «όλα φταίει ο ξένος», καλύπτεται στη φαντασίωση των μελών της κοινωνίας η πραγματική ανταγωνιστική κοινωνική ρωγμή. Οι μετανάστες δεν έχουν άλλο δρόμο ειμή μόνο αυτόν της μαφίας και της παρανομίας, δηλαδή ή τη Σκύλα ή τη Χάρυβδη. Όπως συνέβη με το διεθνές κύκλωμα εκμετάλλευσης αφρικανών γυναικών που είχε έδρα την Ανκόνα.

Ντροπή

«Κουράστηκα να κυβερνώ σκλάβους» δήλωσε ο Φρειδερίκος της Πρωσίας και έκλεισε τα μάτια του. Άλλοι, σήμερα, κλείνουν εφημερίδες! Γιατί η σύγχρονη σκλαβιά είναι συνυφασμένη με τα μυαλά και τη χειραγώγηση των συνειδήσεων. Γιατί αν το κλείσιμο μιας εφημερίδας είναι κακό για τους δημοσιογράφους, χειρότερο κακό για τη δημοκρατία και τους πολίτες είναι η κατασκευή των ειδήσεων, όπως συνέβη με τα δημοσιευμένα ρεπορτάζ της συνάντησης Καραμανλή-Ερντογάν! Που είναι, άραγε, τα όργανα δεοντολογίας της ΕΣΗΕΑ; Γιατί δεν επιλαμβάνονται του θέματος; Ή μήπως η συνάντηση έγινε (που δεν έγινε) αφού την περι-έγραψαν οι εφημερίδες; Τελικά, η πραγματικότητα δεν είναι η είδηση αλλά το προϊόν της ενημέρωσης που, μάλιστα, φετιχοποιείται, καθιστάμενο πιο ισχυρό και από το πραγματικό γεγονός. Ως εκ τούτου δεν έχουμε πια μόνο ένα πρόβλημα δεοντολογίας αλλά και αλλαγή της δομής της σκέψης. Λίγοι μπορούν να αντισταθούν στη σύγχρονη «βιομηχανία της συνείδησης» που δεν περιορίζεται απλώς στην ενημέρωση, αλλά επιδιώκει να καθορίζει και το πλαίσιό της. Η βιομηχανία αυτή οδηγεί την πολιτική εξουσία στην εξαφάνισή της και, μάλιστα, άνευ λαϊκής εντολής. Παρόλα αυτά εξακολουθούν να υπάρχουν πολίτες και κάποιοι πολιτικοί, «αυτοί οι πεισματάρηδες οπαδοί της λαϊκότητας»(Ρ. Ντεμπρέ), που προσπαθούν να διακρίνουν μεταξύ ορθολογισμού και πίστης και να δώσουν στην εκκοσμικευμένη εξουσία τον αναγκαίο χώρο, χωρίς να κάνουν μεταφυσικές παραχωρήσεις ειδωλολατρικού τύπου. Υπάρχουν τάχα και δημοσιογράφοι «πεισματάρηδες» της λαϊκότητας; Δυστυχώς, όχι. Το όνειρο κάθε νέου δημοσιογράφου είναι να γίνει όπως οι παλιοί-μεγαλοδημοσιογράφοι, ήτοι μ’ ένα σπίτι στα βόρεια προάστια, μία βίλα στις Κυκλάδες, ένα κότερο, ίσως κι ένα διαμέρισμα στο Μανχάταν. Αυτά είναι τα σύμβολα της επιτυχίας αλλά και της εξαγοράς. Μπορεί να ανατραπεί αυτός ο συσχετισμός των αξιών; Για μία τέτοια ανατροπή απαιτείται ένα σθεναρό κίνημα που θα υπερβαίνει τα ιδιοτελή και σχισματικά κομματικά πλαίσια, που θα επαναξιώνει την αξιοπρέπεια, την ελευθερία και την αντικειμενικότητα. Και, προπάντων, που θα «τρομοκρατεί» μ’ αυτό που κάποτε λεγόταν ΝΤΡΟΠΗ και ΤΣΙΠΑ.

"Σέχτα" και "Χρυσή Αυγή"

Το δολοφονικό-τρομοκρατικό χτύπημα της «σέχτας επαναστατών» μας επιβάλλει να αναγνώσουμε το φαινόμενο μέσα από τα πραγματικά γεγονότα. Είναι γνωστό ότι ο μαρξισμός από θεωρία μιας ιστορικά συγκεκριμένης κοινωνικής πραγματικότητας κατέστη ιδεολογία, δηλαδή ένα δόγμα-πλέγμα ιδεών που αναφέρεται σε μία πραγματικότητα, όχι για να την διαυγάσει ή να την αλλάξει, αλλά για να τη νομιμοποιήσει στα μυαλά των ανθρώπων. Επειδή όμως ο μαρξισμός απώλεσε την ελκυστική του δύναμη ως ιδεολογία αντικαταστάθηκε από την ιδεολογία της Επανάστασης με βάση τη διάζευξη του Κ. Καστοριάδη: Είτε μαρξιστές είτε επαναστάτες («φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας»). Γι’ αυτό παλαιότερα οι προκηρύξεις της 17Ν δεν συνιστούσαν παρά ένα «πομπώδες συμπλήρωμα δικαίωσης» των φόνων στο όνομα της λαϊκής επανάστασης -άνευ βέβαια εξουσιοδοτήσεως. Το ίδιο συμβαίνει και με τις νέες τρομοκρατικές οργανώσεις. Η «σέχτα επαναστατών» είναι το κομμάτι που αποσπάστηκε από τον «Επαναστατικό Λαϊκό Αγώνα» καθώς θεώρησε ότι μετά τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008 ήρθε η ώρα της επανάστασης και δεν χρειάζονται θεωρητικές αναλύσεις αλλά να «μιλήσουν τα όπλα». Πρόκειται για τη γνωστή θέση του Τρότσκι(1940) σύμφωνα με την οποία η θεωρητική επεξεργασία της ατελούς μαρξιστικής θεωρίας θα έπρεπε να συνεχισθεί, αλλά όταν η επανάσταση είναι στην ημερήσια διάταξη, τότε αυτό το καθήκον τίθεται σε αναστολή. Γι’ αυτό στην πρώτη προκήρυξή της η «σέχτα» δηλώνει: «Τώρα μιλούν τα όπλα». Αυτή η θέση φαίνεται να είναι και η αιτία αποσκίρτησης από τον «Επαναστατικό Αγώνα». Με άλλα λόγια, η «σέχτα επαναστατών» είναι «σέχτα» όχι διότι είναι μία ολιγομελής-μειοψηφική ομάδα που διαχωρίστηκε απλώς από την πλειοψηφία των «επαναστατών-αγωνιστών», αλλά γιατί ανήγαγε μία από τις πλευρές της επαναστατικής διαδικασίας, την «επαναστατική κατάσταση» σε απόλυτη αλήθεια της. Δεν είναι τυχαία η διαμάχη για το αν τα γεγονότα του Δεκεμβρίου ήταν «εξέγερση» ή όχι. Η «σέχτα» πιστεύει ότι ήταν «εξέγερση». Αυτή η θέση έγινε η κεντρική «αλήθεια» του «σεχταριστικού» δόγματός της. Μάλιστα, για να διατηρήσει την πίστη της, ζει και λειτουργεί με βάση αυτή την «απόλυτη αλήθεια». Υπ’ αυτή την οπτική, η δολοφονία του αστυνομικού της αντιτρομοκρατικής είναι η καθυστερημένη απάντηση στη δολοφονία του μικρού Αλέξη Γρηγορόπουλου, είναι η συνέχεια του Δεκεμβρίου, είναι η προσπάθεια οικειοποίησης εκείνης της «εξέγερσης» και η διαιώνισή της με τον τρόπο που οι ίδιοι γνωρίζουν, τους φόνους. Η επίκληση της λαϊκής επανάστασης ή της «Ανατροπής» επιτρέπει στις ομάδες(σέχτες) να παρουσιάζουν τον εαυτό τους σαν κάτι άλλο από αυτό που είναι στην πραγματικότητα, δηλαδή σαν το μελλοντικό επαναστατικό κόμμα του εργαζόμενου λαού, ενώ είναι μία ομάδα δολοφόνων. Αλλά εκεί που νομίζει κανείς ότι έχουμε μία τυπική τροτσκιστική σέχτα, έρχεται η δεύτερη προκήρυξη(επίθεση στο ALTER), γραμμένη θαρρείς όχι από έναν τροτσκιστή αλλά από έναν «καταστασιακό»(situationiste) του Γκυ Ντεμπόρ. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα: αφ’ ενός ότι κάτω από την ομπρέλα της «εξέγερσης» και της «επαναστατικής κατάστασης» έχουμε τη συνάντηση ατόμων με διαφορετικές καταγωγικές(δογματικές) πολιτικές προσεγγίσεις και αφ’ ετέρου ότι διαφαίνεται ένα ρήγμα στην ίδια τη «σέχτα» που προβαίνει πλέον και σε θεωρητικές αναλύσεις, που σημαίνει υποχώρηση από τη θέση της «εξέγερσης», της «επαναστατικής κατάστασης», όπου, όπως προείπαμε, οι θεωρητικές αναλύσεις αναστέλλονται. Πιο συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι η «εξέγερση» υποχώρησε λόγω της μιντιακής χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Η νέα αυτή θέση αποτρέπει προς το παρόν μία νέα διάσπαση της «σέχτας» στους κυνικούς εκτελεστές που θα καλύπτουν την πολιτική στειρότητά τους με σφαίρες και φόνους στο όνομα της «εξέγερσης» και στους λιγότερο κυνικούς και περισσότερο θεωρητικούς, που θα υποχρεωθούν να αναγνώσουν διαφορετικά τη γενικευμένη λαϊκή καταδίκη των φόνων και των έωλων συμβολισμών τους. Συνεπώς, ο νέος στόχος θα είναι ένας μεγαλοδημοσιογράφος. Όσο για την «αστυνομική ανάλυση» περί της συνάντησης της τρομοκρατίας με το κοινό έγκλημα είναι για γελοία, καθώς αποδεικνύει όχι μόνο την προσπάθεια να ταυτιστεί η τρομοκρατία με το κοινό έγκλημα και έτσι να αποδοκιμασθεί αλλά και την αντιστοίχησή της μ’ έναν απολιτικό τρόπο σκέψης, που «βλέπει» παντού τρομοκράτες, όπως στην περίπτωση του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Η αντίληψη αυτή είναι άκρως επικίνδυνη εάν προσοικειωθεί πολιτικά από φασιστικά μορφώματα τύπου «Χρυσής Αυγής», όπως συνέβη στο τρισάγιο για τον δολοφονημένο αστυνομικό και το τρομερό σύνθημα «το αίμα κυλάει, εκδίκηση ζητάει»! Τελικά, η «εκδίκηση» είναι ο κοινός τόπος, ο κύκλος της κοινής φαυλότητας. Οι τρομοκράτες εκδικήθηκαν το φόνο του Γρηγορόπουλου. Οι «χρυσαυγίτες» (και κάποιοι αστυνομικοί!) δηλώνουν ήδη εκδίκηση στο όνομα του δολοφονημένου αστυνομικού. Αυτή η ιδιότυπη βεντέτα συνιστά τη νομιμοποιητική βάση για την αναπαραγωγή της κάθε είδους τρομοκρατίας. Ποιος ωφελείται από αυτό το κλίμα γενικευμένης τρομοκρατίας (αν συνυπολογίσουμε μετανάστες, ανεργία, εγκληματικότητα); Μόνο η καθεστηκυία τάξη που μεταθέτει την κεντρική σύγκρουση σ’ έναν πόλεμο μεταξύ των «κάτω» για δευτερεύοντες λόγους. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι οι τρομοκράτες δεν χτυπούν «υψηλούς στόχους», όπως η 17Ν, αλλά «χαμηλούς», συμβολικούς(μη ουσιαστικούς) στόχους, δηλαδή τους πιο «κάτω», τις τελευταίες ή τις προτελευταίες τρύπες του ζουρνά! Για να αποδειχθεί εντέλει ότι αυτή η αλληλοτροφοδοτούμενη τρομοκρατία έχει μόνο ένα πολιτικό αποτέλεσμα, τη συντηρητικοποίηση του πληθυσμού.

Αριστερός Φασισμός

Όποιος αφαιρεί μια ζωή, ασκώντας τυφλή και άνανδρη βία, για λόγους πολιτικού συμβολισμού είναι φασίστας. Δεν μπορεί η απάντηση στη βία να είναι η βία, η απάντηση στον αιματηρό φασισμό να είναι ο φασισμός. Διαβάζοντας κανείς τις προηγούμενες προκηρύξεις των δολοφόνων, διακρίνει την αλαζονεία, τα υπερτροφικά Εγώ, που επέλεξαν να σφραγίσουν το πέρασμά τους απ’ αυτή τη ζωή με μίσος και αίμα. Γι’ αυτό δεν είναι επαναστάτες, αλλά μανιακοί που έχουν ανάγκη ψυχίατρου. Ο αυθεντικός επαναστάτης πρέπει να είναι ο de l’ un, η εξαίρεση που σιχαίνεται το Εγώ του, «τη σκόνη που με αποτελεί και σας μιλά», όπως έλεγε ο σύντροφος του Ροβεσπιέρου, ο Σαιν-Ζυστ, κι όχι ένας ακραία εγωπαθής, ένας «χάνιμπαλ λέκτερ» που τρέφει τον υπερμεγέθη ναρκισσισμό του με αίμα. Στις προκηρύξεις τους κατηγορούν τη «μηντιακή δημοσιογραφία» (λες και υπάρχει μη μιντιακή) για «φασιστικό μονόλογο», για το φασισμό των λέξεων, παραγνωρίζοντας ότι οι ίδιοι είναι οι φασίστες των κουμπουριών, φασίστες δολοφόνοι. Λένε πως ακολουθούν «την τακτική της μόνιμης απειλής», του φόβου και του τρόμου. Αλλά «Ο τρόμος χωρίς την αρετή είναι ολέθριος»(Ροβεσπιέρος). Και η αρετή είναι η «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη» που οι αριστεροί(κατά τον αυτοπροσδιορισμό τους)-φασίστες τρομοκράτες έχουν γράψει στα παλαιότερα των υποδημάτων τους. Σημειώνουν ακόμη πως «Το οργανωμένο αντάρτικο πόλης είναι ο μόνος δρόμος των επαναστατικών δυνάμεων για την Ανατροπή». Ο μεγάλος στόχος τους είναι η «Ανατροπή» του υπάρχοντος συστήματος, χωρίς όμως να ξέρει κανείς τι θα βάλουν στη θέση του. Η πράξη, πάντως, δείχνει ότι θα βάλλουν στη θέση του καλάσνικοφ, σκόρπιονς και πιστόλια. Οι δολοφόνοι, την ώρα που καταγγέλλουν τη χειραγώγηση της συνείδησης από την τηλεόραση, το σχολείο, την κοινωνία του θεάματος κ.ά., την ίδια στιγμή στήνουν το δικό τους αιματηρό θέαμα, προσφέροντας στην τηλεόραση άφθονη ύλη, έτσι ώστε να εκτιμά εύλογα κανείς ότι οι «σεχταριστές» (υπό την προτεσταντική μάλλον έννοια) παίζουν το παιγνίδι των μίντια και της καθεστηκυίας τάξης.

Ο ξένος μέσα μας

Ποιος είναι ο «ξένος» σήμερα; Όλοι μας. Παραδόξως, το ξένο μας κατοικεί, είναι η κρυμμένη πλευρά της ταυτότητάς μας, ο τόπος όπου ερημώνεται η κατοικία μας, ο χρόνος όπου ναυαγεί η συμπάθεια. Ο ξένος, σύμπτωμα που κατά κύριο λόγο καθιστά ανέφικτο το «εμείς», αρχίζει να υπάρχει όταν αναδύεται η συνείδηση της διαφοράς, και ολοκληρώνεται όταν αναγνωρίζουμε ότι όλοι μας είμαστε ξένοι(Κρίστεβα). Στο πλαίσιο, μάλιστα, της πλανητικής οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης διαμορφώνονται νέες μορφές ετερότητας και το ερώτημα που τίθεται είναι αν μπορούμε να ζήσουμε «εσωτερικά, υποκειμενικά» μαζί με τους άλλους, αν μπορούμε να είμαστε άλλοι, χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς την εξάλειψη των διαφορών μας. Κάποιοι διατείνονται ότι η ξενοφοβία των ημερών μας αντλεί την έντασή της από την κρίση των ηθικών και θρησκευτικών συστημάτων. Αυτή η οπτική παραβλέπει την οικονομική και πολιτική παράμετρο και αποκλείει τη δυνατότητα μιας πιο ουσιαστικής ανάγνωσης του φαινομένου. Εν προκειμένω, αξίζει να σημειωθεί η παρατήρηση της Κρίστεβα που αφορά τους ναζί, αλλά και τους σύγχρονους φανατικούς. Οι ναζί, λοιπόν, «επειδή έχασαν την απόλυτα συμβολική, υψηλή και αφηρημένη έννοια της ανθρωπότητας (την αξίωση μιας διιστορικής ανθρώπινης αξιοπρέπειας) και την αντικατέστησαν με μία τοπική, εθνική, ιδεολογική ένταξη, η αγριότητα έγινε το χαρακτηριστικό τους γνώρισμα και μπόρεσε να ασκηθεί ενάντια σ’ εκείνους που δεν μοιράζονταν αυτή την ένταξη». Συνεπώς, η ξενοφοβία γίνεται ρατσισμός και φασισμός, όταν συνδέεται με την ιδέα της ανωτερότητας της φυλής και του έθνους. Ας μη συγχέουμε, άρα, την ανθρώπινη και σε κάθε περίπτωση ψυχολογική ανασφάλεια των κατοίκων του Άγιου Παντελεήμονα με τον ρατσισμό. Η μη διάκριση των αποχρώσεων αυτών και ο χαρακτηρισμός κάποιου ως ρατσιστή, μπορεί να τον κάνει ρατσιστή, ρίχνοντάς τον στην αγκαλιά της εγχώριας Κου Κλουξ Κλαν. Κατά συνέπεια, το ίδιο επικίνδυνοι με τους ρατσιστές και τους φασίστες είναι και οι φανατικοί της άλλης πλευράς, της αριστεράς, που συναντούν τον ρατσισμό μέσα από τον «αντιθετικό προσδιορισμό» του Χέγκελ, δηλαδή μέσω της φανατικής άρνησης ακόμη και του απλού ανθρώπινου φόβου ενός κατοίκου των γκέτο.

Ιράν

Διαδηλώσεις στο Ιράν εναντίον του Αχμαντινεζάντ. Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης και όλες οι δυτικές κυβερνήσεις επένδυσαν στον μεταρρυθμιστή Μουσαβί και τώρα δυσκολεύονται να αποδεχθούν την ήττα. Ακόμη και η πάλαι ποτέ αριστερή Liberation σημείωνε πως «30 χρόνια μετά την αναδίπλωση στην πίστη(σ.σ. λησμονείται η φιλοδυτική δικτατορία του Σάχη αλλά και η θρησκευτική πίστη στις ΗΠΑ), στο Ιράν διακυβεύεται ένα κάποιο άνοιγμα». Λογικά το περιοδικό Marianne επισημαίνει «Ναι, υπήρξαν αντιπαραθέσεις. Ναι, υπήρξαν εκλογές… Ναι, υπήρξε νοθεία. Αλλά γιατί αποκλείεται, ομοίως, ο λαϊκισμός του Αχμαντινεζάντ να επιβλήθηκε;» Δεν θα αναφερθούμε στην ιντερνετική προπαγάνδα, ή τον εμφύλιο των blogs, ή ακόμα το βίντεο που αναρτήθηκε στο Twitter, όπου η ιρανική αστυνομία πυροβολεί ένα κορίτσι, μόνο που αυτό χρονολογείται από το 2007! Θα θυμίσουμε, πάντως, ότι η σημερινή αντιπαράθεση μεταξύ μεταρρυθμιστών και συντηρητικών στο Ιράν έχει προϊστορία. Σε παλιό άρθρο του Γιούργκεν Χάμπερμας στην Frankfurter Allgemeine Zeitung, όταν επισκέφθηκε την Τεχεράνη προσκεκλημένος του Κέντρου για τον διάλογο μεταξύ των πολιτισμών που δημιούργησε ο τότε πρόεδρος Mohhamad Khatami, καταγράφονται οι μεταρρυθμιστικές τάσεις και οι προβληματισμοί των Ιρανών θρησκευτικών και πολιτικών ηγετών. «Είναι πιθανό», σημείωνε ο Χάμπερμας, «ότι η κατατεμαχισμένη δομή της εξουσίας θα ανατραπεί μία μέρα από τη φορά της κοινωνίας. Είναι έκδηλο ότι η ανυπομονησία θα μεγαλώσει στο πλαίσιο του πληθυσμού, ωθούμενη από τις ενέργειες των μεταρρυθμιστών». Παρόλα αυτά, οι δυτικοί εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως βάρβαροι. Γιατί απέναντι στο δυτικό βλέμμα που βλέπει λανθασμένα την Ανατολή (Οριενταλίσμ) υπάρχει ένα αντίστοιχο βλέμμα (Occidentalisme). Στο χώρο της φιλοσοφίας υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον για τον Καντ και τις αναλύσεις των αγγλοσαξόνων. Το ίδιο συμβαίνει και με την πολιτική φιλοσοφία. Όμως, τα εφαλτήρια της πνευματικής αντιπαράθεσης προέρχονται από τις έννοιες και τους όρους που διαμόρφωσαν ο Μάρτιν Χάιντεγκερ και ο Καρλ Πόππερ και υιοθετήθηκαν από τους Davari Ardakani και A. Soroush. Όμως, το μεγάλο ερώτημα και η τεράστια δυσκολία των μεταρρυθμιστών είναι να επιβάλλουν τον διαχωρισμό των δύο κόσμων, του θρησκευτικού και του πολιτικού. Στη Δύση η εκκοσμίκευση χρειάστηκε έναν Λούθηρο και ποταμούς αίματος, στην Ανατολή θα ακολουθηθεί η ίδια πορεία;

Η κρίση είναι εδώ

Μεγάλη ευρωπαϊκή ασφαλιστική εταιρεία δεν θα αναλαμβάνει πια το ρίσκο για τις νέες ασφάλειές της στην Ελλάδα. Αυτό καταδεικνύει εν τοις πράγμασι την έλλειψη εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Κι όμως τα πράγματα είναι λιγότερο άσχημα στην Ελλάδα σε σχέση με την Ισπανία (του σοσιαλιστή Θαπατέρο) όπου η ανεργία το 2010 θα ανέλθει στο εκρηκτικό 18,9% και το δημόσιο έλλειμμα στο 7,9%! Παραδόξως, η Κομισιόν εμμένει στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας μας κάτω του 3% ως το 2010, θυμίζοντας τον περίφημο Τρισέ της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας που ενώ γινόταν ο κατακλυσμός του Νώε, αυτός φώναζε «φωτιά», ανεβάζοντας τα επιτόκια. Όμως, το ίδιο χειρότερα είναι τα πράγματα και στις ΗΠΑ, όπου οι πολιτικές «επενδύσεις» στον Ομπάμα δεν φαίνεται να αποδίδουν ειμή μόνο ένα μικρό κέρδος χρόνου. Η αμερικάνικη οικονομία τρίζει επικίνδυνα, το ίδιο και η συνοχή της αμερικανικής κοινωνίας. Ήδη, η Κίνα και η Βραζιλία επιχειρούν να απεξαρτηθούν από το δολάριο. Την ίδια στιγμή η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας ρευστοποιεί 19 δις δολάρια σε αμερικάνικα ομόλογα. Η συνολική ρωσική επένδυση σε αμερικανικά ομόλογα ανέρχεται σε 139 δις δολάρια, ενώ η κινέζικη σε 767 δις. Γενικώς, υπάρχει μία άρση της εμπιστοσύνης των αγορών για τη δυνατότητα της αμερικανικής κυβέρνησης να διαχειριστεί την κρίση. Και αυτό διότι ο πολύφερνος κ. Μπάρακ Ομπάμα έχει δεσμεύσει ή δανείσει μέσα σε λίγους μήνες 13 τρις δολάρια όσα αντιστοιχούν στην συνολική αμερικανική παραγωγή δώδεκα μηνών. Όλα αυτά δείχνουν ότι η διεθνής οικονομική κρίση δεν έχει ξεπεραστεί παρά τις ενέσεις αισιοδοξίας ως μία απεγνωσμένη προσπάθεια να χτυπηθεί ο αποπληθωρισμός. Διαφαίνεται, μάλιστα. ότι η πραγματική κρίση είναι μπροστά μας. Προς το παρόν, το χρεοκοπημένο σύστημα κερδίζει κάποιο χρόνο. Όμως η χρεοκοπία είναι γεγονός μη αναστρέψιμο παρά τα πρωτοφανή μέτρα των κυβερνήσεων υπέρ του χρηματοπιστωτικού συστήματος και σε βάρος των εργαζομένων-φορολογουμένων.

Μετανάστευση

«Είναι Άνθρωποι». Κράτησα μόνο τη φράση αυτή του κατοίκου του Αγίου Πανετλεήμονα μέσα από τα κραξίματα των τηλεοπτικών κορακιών. Άνθρωποι πρώτα από τα διαλυμένα Βαλκάνια, ύστερα από την λιμοκτονούσα Αφρική, τέλος από την… εκδημοκρατιζόμενη δια ροπάλου Ασία καταφθάνουν με σαπιόβαρκες και νταλίκες όπου μπορούν να επιβιώσουν. Εδώ τίθενται τα ερωτήματα για τις παγκόσμιες αιτίες. Οι άνθρωποι αυτοί θα γίνουν στην Ελλάδα αντικείμενο εκμετάλλευσης κατ’ αρχήν στον αγροτικό τομέα(με ελάχιστα χρήματα και χωρίς ασφάλιση), διαμένοντας σε κοτέτσια έναντι αδράς αμοιβής και χωρίς στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής. Εδώ γεννάται το άλλο ερώτημα, που είναι το κράτος, οι δημόσιες αρχές, η τοπική αυτοδιοίκηση, η επιθεώρηση εργασίας, η αστυνομία, η εφορία; Οι μετανάστες στη συνέχεια θα κινηθούν είτε προς την Ευρώπη είτε προς τα μεγάλα αστικά κέντρα. Οι πρώτοι θα δημιουργήσουν το γκέτο της Πάτρας. Οι δεύτεροι το γκέτο Ομόνοιας-Άγιου Παντελεήμονα. Οι «παλιοί» θα νομιμοποιηθούν (το κύκλωμα της νομιμοποίησης μεταναστών με καθώς πρέπει δικηγόρους και δημοσίους υπαλλήλους δεν θα χτυπηθεί ποτέ). Είναι αυτοί που θα στρατολογηθούν ως φτηνό εργατικό δυναμικό πρώτα στα έργα των Ολυμπιακών Αγώνων και ύστερα στους «υπεργολάβους», τους σύγχρονους δουλέμπορους, που θα νομιμοποιήσει το ΠΑΣΟΚ και θα διαιωνίσει η ΝΔ, με την αγαστή συνεργασία κορυφαίων στελεχών της ΓΣΕΕ αλλά και την ανοχή των υπολοίπων, που γνωρίζουν και δεν μιλάνε. Η οικονομική κρίση, τελικά, θα χτυπήσει πρώτα τους μετανάστες. Ήταν εξάλλου εύκολο, απροστάτευτοι καθώς είναι και αφανείς. Οι άνθρωποι αυτοί θα κλέψουν για να επιβιώσουν. Σε ό,τι αφορά στον Άγιο Παντελεήμονα και τη γκετοποίηση, αυτό είναι θέμα πρώτον αστυνομικό, ήτοι ασφάλειας και ενός ιδιότυπου ελέγχου της διασποράς των μεταναστών σε όλο τον κοινωνικό ιστό. Αυτό γεννάει τον εκατέρωθεν ρατσισμό. Εδώ η αστυνομία υπάρχει μόνο όταν συμπλέκονται όσοι εκμεταλλεύονται πολιτικά το πρόβλημα, ενώ έχει αφήσει τον έλεγχο στις συμμορίες. Αλήθεια, ποιες υπηρεσίες ελέγχουν το ενοικιοστάσιο παταριών ή διαμερισμάτων 50 τετραγωνικών, όπου διαμένουν 70 άτομα; Γιατί το εμπόριο και η χρήση ναρκωτικών, η πορνεία, το έγκλημα οργιάζουν σ’ αυτές τις περιοχές; Παραδόξως, αυτά τα απλά ερωτήματα δεν τίθενται και όλοι υποθάλπουν μία σύγκρουση παλιών(νόμιμων) και νέων μεταναστών(λαθρομεταναστών).
ΥΓ. Το θέμα των παιδιών μεταναστών, των παιδιών χωρίς πατρίδα, που γεννιούνται στην Ελλάδα, πηγαίνουν στο σχολείο αλλά δεν έχουν καμία ιθαγένεια, δεν το αντιμετωπίζει κανείς. Το ζήτημα δεν είναι να δώσει κάποια χαρτιά ο Δήμος Καισαριανής, αλλά να αλάξει το δίκαιο της ιθαγένειας και από το "δίκαιο του αίματος" που εξυπηρετούσε μια χώρα που έστελνε μετανάστες σε άλλες χώρες, να υιοθετήσει το "δίκαιο του τόπου"(γέννησης) που αντιστοιχεί σε μία χώρα υποδοχής μεταναστών.

Νέα μορφώματα

Η αποκωδικοποίηση των αποτελεσμάτων των ευρωεκλογών εξαρτάται από την οπτική γωνία. Μία οπτική είναι να βλέπει κανείς τον κόσμο ελληνοκεντρικά, ή απομονώνοντας την Ελλάδα από την Ευρώπη και τον υπόλοιπο πλανήτη. Η άλλη είναι να βλέπεις το τοπικό στη διασύνδεσή του με το υπερτοπικό. Σύμφωνα με τη δεύτερη θέση διακρίνουμε την επικράτηση της δεξιάς και εν μέρει της ακροδεξιάς στην Ευρώπη(πλην Ελλάδας και Μάλτας), τον καταποντισμό των σοσιαλιστών και την άνοδο ενός νέου πολιτικού μορφώματος, των οικολόγων, που παρουσιάζεται με διαφορετικά χαρακτηριστικά ανά χώρα. Επίσης, έχουμε παντού μία πολύ μεγάλη αποχή και, δευτερευόντως, καταγγελίες(Μπαϊρού αλλά και ΝΔ) για το ρόλο των δημοσκόπων. Στην Ελλάδα, η αποχή και το κραχ των exit polls, η εμφάνιση των οικολόγων και η άνοδος Καρατζαφέρη είναι τα νέα φαινόμενα, τα οποία, όμως, στην Ευρώπη έχουν δοκιμαστεί προ πολλού. Αν θέλουμε να δούμε το πραγματικά νέο σ’ αυτές τις εκλογές θα πρέπει να κοιτάξουμε προς τη Γαλλία όπου έχουμε την ανάπτυξη μιας επιχείρησης υποκατάστασης της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας από την «Ευρώπη Οικολογία» των Μποβέ και Κον-Μπεντίτ. Οι τελευταίοι συνέστησαν μία αντιφατική συμμαχία –ως γνωστόν ο Κον-Μπεντίτ ήταν υπέρ του ευρωσυντάγματος και ο Μποβέ κατά-, η οποία πέτυχε ένα πολύ μεγάλο εκλογικό σκορ. Κάποιοι θεωρούν ότι στη συμμαχία αυτή συναντάται η αντιθετική ατομικιστική μεταδημοκρατία με το ιδιωτικό. Ή, αλλιώς, έχουμε τη συγκόλληση(αν είναι σύνθεση μένει να δειχθεί) της μέριμνας για το περιβάλλον και των ριζοσπαστικοποιημένων ατομικών δικαιωμάτων. Στην ουσία έχουμε μία συγκρουσιακή συναίνεση φιλο-ευρωπαίων(Κον-Μπεντίτ) και αντι-ευρωπαίων(Μποβέ) στη βάση ενός ελάχιστου κοινού προγράμματος, ήτοι την αποπυρηνικοποιημένη Ευρώπη αλλά και την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης. Αυτό το συνονθύλευμα δεν έχει καμία σχέση με την «ευρωπαϊκή ανυπακοή» μιας ορισμένης αριστεράς. Κι όμως επιδοκιμάστηκε από έναν στους πέντε, περίπου, Γάλλους! Μένει να δούμε πόσο θα κρατήσει και τι θα σημάνει για το χώρο της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας.

Αριστερά και φασισμός

Διαβάζω φίλους και διαφωνώ. Η αποχή δεν είναι πάντα απολιτική. Δεν είναι πάντα απελπισία. Ίσως ως διπλή άρνηση να είναι και μία κατάφαση. Μπορεί να είναι ένα μεγάλο «δεν» στη μεταδημοκρατία, ήτοι τη δημοκρατία ως προσομοίωση, την ολιγαρχία με δημοκρατική μάσκα, όπου βιομήχανοι και πολιτικοί διαπραγματεύονται τα πακέτα των ψήφων των δεύτερης κατηγορίας πολιτών, των εργαζομένων. Αλλά και ένα μεγάλο «ναι» στην ανεύρετη σήμερα δημοκρατία, εκείνη τη δημοκρατία όπου η ψήφος συνιστά πραγματικά έκφραση της πολιτικής βούλησης και όχι αντικείμενο αγοραπωλησίας για μία θέση στο Δημόσιο. Γνωρίζω πολίτες που δεν ανήκουν σε κανένα κόμμα, που αρνούνται την ακύρωση των θεσμών της κοινωνίας των πολιτών από την κομματοκρατία και οι οποίοι βρίσκουν το νόημα της πολιτικής, συμμετέχοντας ενεργά σε οργανώσεις ειδικών σκοπών: αλληλεγγύης, για την προστασία του περιβάλλοντος κ.ά. Οι πολίτες αυτοί δεν εκφράζονται από τον τρόπο λειτουργίας και οργάνωσης των σημερινών κομμάτων. Θεωρούν ότι τα κόμματα είναι επιχειρήσεις οικογενειών και παραγόντων ή επαγγελματιών που αναπαράγουν την προσωπική εξουσία τους. Ότι γενικά το παιγνίδι είναι στημένο και γι’ αυτό αρνούνται να το νομιμοποιήσουν. Αυτό δεν σημαίνει ότι εγκλωβίζονται στον ατομικό πυρήνα τους(υπάρχουν και πολλοί τέτοιοι), αλλά επιχειρούν να βρουν ή να διαμορφώσουν νέες πολιτικές δομές, ανιδιοτελείς, ερασιτεχνικές, νοηματοδοτώντας τες άλλοτε με ανθρωπιά και άλλοτε με μίσος. Ναι με μίσος. Αναφέρομαι στους «κάτω», ακριβέστερα σ’ αυτούς που βρίσκονται στις παρυφές, που αποκτούν ορατότητα και ύστερα τη χάνουν, στους μικροαστούς που είναι πιο κοντά τους «εκτός», στους «αποκλεισμένους», στα δύο εκατομμύρια μεταναστών που δεν έχουν χαρτιά, που δεν έχουν δικαιώματα, που όμως στηρίζουν τα ταμεία αλλά και γίνονται αντικείμενο στυγνής εκμετάλλευσης. Οι μικροαστοί έχουν δύο διοδεύσεις: ή να ενωθούν με τους «εκτός», εκφράζοντας από τη θέση τους όλη την κοινωνία, ή να τους μισήσουν, να γίνουν ρατσιστές. Μάλιστα, οι χειρότεροι ρατσιστές είναι οι πρώην «εκτός», καθώς οι απόκληροι συνιστούν γι’ αυτούς μία αγχογόνο πηγή, αφού τους θυμίζουν τον προηγούμενο εαυτό τους. Εδώ οφείλεται η υποχώρηση της αριστεράς, αφού η αμυντική στάση της για την υπεράσπιση των «κεκτημένων» των «εντός» ενισχύει έμμεσα το ρατσισμό και την άνοδο του φασιστικού φαινομένου σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Αποχή 45%!

Οι ευρωεκλογές υποτίθεται ότι είναι οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η εκλογική διαδικασία που νομιμοποιεί την ανύπαρκτη δημοκρατίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά ούτε στην Ελλάδα ούτε πουθενά αλλού οι εκλογές δεν διεξήχθησαν με όρους Ευρώπης αλλά με όρους εθνικούς. Και ακόμη χειρότερα, με όρους σκανδάλων και όχι των υπαρκτών προβλημάτων που ταλανίζουν τους πολίτες λόγω της οικονομικής κρίσης, στην οποία εμπλέκεται και η νεοφιλελεύθερη γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Αλλά και μετά τις εκλογές, οι ερμηνείες των αποτελεσμάτων παραπέμπουν όχι σε άμεσα πολιτικά συμπεράσματα αλλά σε ενδεχόμενες εξελίξεις, που θα λάβουν ή δεν θα λάβουν χώρα, εάν το… μήνυμα ληφθεί, όπως συμβαίνει με την ανάγνωση των δημοσκοπήσεων. Οι ευρωεκλογές συνεπώς δεν ήταν παρά μία «επίσημη δημοσκόπηση», όπως προσφυώς χαρακτηρίστηκε, εν όψει εθνικών εκλογών. Υπ’ αυτή την οπτική ήταν μία παρωδία δημοκρατικής διαδικασίας και πολιτικής συμμετοχής των πολιτών. Γι’ αυτό και η τεράστια αποχή τόσο στην Ελλάδα(ιστορικό ρεκόρ) όσο και στις υπόλοιπες χώρες-μέλη της ΕΕ. Έχουμε επισημάνει εξ αρχής τον πολιτικό χαρακτήρα της αποχής παρά την αντίθεση των πολλών επ’ αυτού. Ναι, η αποχή είναι απολιτική πράξη, όταν οι εκλογές είναι μία πολιτική πράξη. Αλλά οι ευρωεκλογές δεν είναι παρά μία ακόμη μεγάλη δημοσκόπηση, η οποία, συγχρόνως, νομιμοποιεί το πασίδηλο έλλειμμα δημοκρατίας της ΕΕ. Έτσι, η αποχή ακυρώνει τη δημοκρατική νομιμοποίηση της ΕΕ και των θεσμών της, απονομιμοποιεί την αυταρχική εξουσία της και τη δυνατότητά της να είναι ένας μηχανισμός μεταρρυθμίσεων σε βάρος και παρά τη θέληση των λαών. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, εθνικό αυτή τη φορά, η αποχή δεν είναι μόνο έκφραση διαμαρτυρίας κατά της κυβέρνησης ή αποδοκιμασίας του πολιτικού συστήματος, αλλά, συγχρόνως, θολώνει το τοπίο και τη δυνατότητα των δημοσκόπων και των αναλυτών να εξαγάγουν συμπεράσματα που θα καθοδηγήσουν την επόμενη πολιτική χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Οι απέχοντες πολίτες τίναξαν στον αέρα ό,τι χρήσιμο απέμεινε στις ευρωεκλογές, δηλαδή τον δημοσκοπικό τους χαρακτήρα, διατυπώνοντας επιπλέον το αίτημα για μία εκλογική διαδικασία όπου πραγματικά η ψήφος θα έχει πραγματική βαρύτητα και σχέση με την εκδήλωση της δημοκρατικής βούλησης του λαού και δεν θα είναι μία ακόμη επίφαση της εκλειπούσης δημοκρατίας.

Salam alikoum

«Salam alikoum». Ιστορική η ομιλία του Μπάρακ Ομπάμα στο Κάιρο. Ενθουσιασμός στα μίντια όλου του κόσμου. Χαιρετισμοί για την αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ από τους κυρίους Σολάνα και Σεβαλιέ! Όχι, ο Ομπάμα δεν είναι Μπους, δεν ακούει τις φωνές του Θεού. Απλώς γνωρίζει. «Οι λαοί του κόσμου μπορούν να ζήσουν μαζί εν ειρήνη», είπε, «Γνωρίζουμε ότι αυτό είναι το όραμα του Θεού…». Ο κ. Ομπάμα γνωρίζει το όραμα του Θεού, διότι ως γνωστόν και ο Θεός έχει οράματα, τα οποία μεσιτεύει επί της Γης ο εκλεκτός του, ο Μπάρκα Ομπάμα-Μωυσής! Ο Μπους με άλλο πρόσωπο, με το πρόσωπο του Ομπάμα: ευπροσήγορος, μειλίχιος, χαμογελαστός. Ο μεσσιανικός ρόλος των ΗΠΑ να προετοιμάσουν τον κόσμο κατά το… όραμα του Θεού και της δεύτερης έλευσής του σε πλήρη ανάπτυξη. Τώρα όλοι οι πόλεμοι θα γίνονται στο όνομα της ειρήνης του Θεού. Αλλά και για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όχι, ο Ομπάμα δεν μίλησε για «εξαγωγή δημοκρατίας» αλλά είπε ότι «θα υπερασπιστούμε τα ανθρώπινα δικαιώματα οπουδήποτε». Αυτά τα έλεγε στο Κάιρο, στην πρωτεύουσα ενός από τα πιο αυταρχικά και διεφθαρμένα αραβικά καθεστώτα, αυτό του Μουμπάρακ. Άρα, η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα γίνεται με δύο μέτρα και δύο σταθμά, αναλόγως των αμερικανικών συμφερόντων και τη στάση των αυταρχικών καθεστώτων έναντι των ΗΠΑ. Υπ’ αυτή την οπτική τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται μόνο στο Ιράν όπου το καθεστώς είναι αντιαμερικανικό αλλά όχι και στην Αίγυπτο όπου αυτό είναι φίλα προσκείμενο προς τους Αμερικανούς. Τι κρύβεται, λοιπόν, πίσω από τη ρητορική Ομπάμα; Η αποκατάσταση της εικόνας των ΗΠΑ στον μουσουλμανικό κόσμο και η απομόνωση των εξτρεμιστών μουσουλμάνων της Αλ Κάιντα. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, αρκεί η Ουάσινγκτον να καταδίκαζε και τα αυταρχικά αραβικά καθεστώτα χωρίς διάκριση καθώς και το Ισραήλ που δεν υλοποιεί τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Αυτό, όμως, δεν συμβαίνει, γιατί πίσω απ’ όλες τις λεκτικές πιρουέτες του Ομπάμα κρύβονται μόνο τα αμερικανικά γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Γι’ αυτό δεν θ’ αργήσει ο καιρός που τα ωραία λόγια του θα σαπίσουν σαν τα φύλλα του φθινοπώρου.

Η ΕΕ των λίγων

Οι Ευρωπαίοι πολίτες αισθάνονται την Ευρωπαϊκή Ένωση ως απειλή και όχι ως κάτι που τους προστατεύει. Η διαπίστωση ανήκει στον H. Guaino ειδικό σύμβουλο του Σαρκοζί. Μόνο που ο κ. σύμβουλος κάνει ένα εσκεμμένο λάθος μέσω της γενίκευσης. Γιατί υπάρχουν κάποιοι, λίγοι, όπως οι τραπεζίτες, οι βιομήχανοι και άλλοι, που αισθάνονται ότι η ΕΕ τους προστατεύει. Αντιθέτως, οι εργαζόμενοι, δηλαδή οι πολλοί, αισθάνονται να απειλούνται καθώς αυτοί είναι που υφίστανται την «ευέλικτη εργασία», την οδηγία Bolkestein, την περίφημη «ευελ-ασφάλεια», το 65ωρο, την ανεργία, την ακρίβεια, τις αλλαγές στο ασφαλιστικό, τους «εργολάβους εργασίας», αυτούς τους σύγχρονους πλην νόμιμους δουλεμπόρους, αλλά και τα σπασμένα της κρίσης, που οι εργαζόμενοι πληρώνουν ως μη όφειλαν. Συγχρόνως, τα ψεύδη και οι σοφιστείες με προορισμό τους εργαζόμενους και στόχο την ψήφο τους δεν έχουν όρια. Πληροφορηθήκαμε, λοιπόν, ότι η ανεργία στην ευρωζώνη ανήλθε στο 9,2%. Μόνο που αποκρύπτεται πως η προσωρινή εργασία με τις διάφορες μορφές της ημιαπασχόλησης έχει σπάσει όλα τα ρεκόρ. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα στις χώρες της ευρωζώνης, η ημιαπασχόληση έχει υπερπενταπλασιασθεί από το 2004 έως το 2008, ήτοι από 10% έχει εκτοξευθεί στο 52%. Αυτό αποδεικνύει ότι οι εργαζόμενοι απειλούνται πραγματικά από την ΕΕ, αλλά είναι και εντελώς απροστάτευτοι από τις συνδικαλιστικές αλλά και τις πολιτικές τους οργανώσεις. Τα συνδικάτα, όταν δεν έχουν εξωνισθεί, λειτουργούν αμυντικά, δηλαδή για τη διατήρηση των «κεκτημένων», ενώ ο συσσωρευμένος πλούτος αυξάνεται συνεχώς και σε πλήρη αντιστοιχία με τις αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες. Αυτή η αμυντική στάση παρέχει τη δυνατότητα σε ακραία μορφώματα, όπως η άκρα δεξιά, να καλύπτουν το κενό, βρίσκοντας εύφορο έδαφος για την ανάπτυξη μιας επικίνδυνα λαϊκίστικης πολιτικής. Δεν είναι τυχαίο ότι η άκρα δεξιά κατέχει το 13% των εδρών στο ευρωκοινοβούλιο και υπό τις σημερινές κρισιακές συνθήκες επαναφέρει το φάντασμα του φασισμού του μεσοπολέμου.

Η συμβολική τάξη

Κάθε πολιτική και κοινωνική αλλαγή πρέπει να συνοδεύεται και από μία πολιτιστική αλλαγή, από την ανατροπή της κυρίαρχης συμβολικής τάξης. Και τούτο γιατί η πολιτιστική διαδικασία έχει σχέση με την «έξη», με την καθημερινότητα, με τον τρόπο που «βλέπει» τα πράγματα και βιώνει τις καταστάσεις ο άνθρωπος. Γιατί κάθε πολιτική ανατροπή αν δεν συνοδεύεται από μία πολιτιστική ανατροπή, μία μεγάλη αλλαγή στην καθημερινότητα, στον τρόπο που βλέπει, αισθάνεται και συναισθάνεται το κάθε άτομο την κάθε στιγμή, τότε η πολιτική αλλαγή δεν θα έχει διάρκεια. Συνεπώς, μία πολιτική ανατροπή ή θα επιβάλλει έναν άλλο τρόπο και ρυθμό στους ανθρώπους, νέους κανόνες που θα εσωτερικευθούν και θα μοιάζουν φυσικοί (έξεις) ή θα αποτύχει. Αν δεν συμβεί αυτό η διαφθορά της γραφειοκρατίας και όλες οι προηγούμενες παθογένειες αργά ή γρήγορα θα ενσκήψουν πιο δυνατές. Εδώ θα πρέπει να ειδωθεί η περίπτωση της «αντι-κουλτούρας», μιας νέας δηλαδή κουλτούρας, ένα σύστημα νέων ηθών που ήδη φέρουν και βιώνουν τα μέλη του μεταρρυθμιστικού πολιτικού πυρήνα και που έρχεται να απαντήσει στη σήψη της κυρίαρχης κουλτούρας, συνιστώντας ένα εναλλακτικό και συνάμα γοητευτικό σύστημα νέων αξιών και κανόνων, το μπόλι δηλαδή που θα ενοφθαλμιστεί στην κοινωνία, αφού πρώτα το «μαχαίρι»(κατάκτηση πολιτικής εξουσίας) χαράξει τον κορμό. Δεν υπερτιμάμε τον πολιτιστικό παράγοντα, απλώς επισημαίνουμε το κενό των πολιτικών ανατροπών και την ανοησία της βουλησιαρχίας. Ας μην ξεχνάμε ότι η «καθημερινότητα», ο homo Americanus ήταν το συγκριτικό πλεονέκτημα των ΗΠΑ. Αντίθετα, ο «νέος, σοβιετικός άνθρωπος» δεν προέκυψε ποτέ(λόγω της επιμονής στην ποσοτική ανάπτυξη). Απομένει να δούμε γιατί, πως και ποια είναι τα όρια του πρώτου. Ήδη ένας από τους μεγάλους μύθους του η General Motors κήρυξε πτώχευση.

Η σχιζοφρένεια της αριστεράς

Που οφείλεται η κρίση του πολιτικού συστήματος και η δυσαρέσκεια του κόσμου; Στην «αδυναμία του κομματικού συστήματος να υπηρετήσει το φαντασιακό και να δημιουργήσεις ταυτίσεις αλλά ταυτόχρονα να παράγει αποτελέσματα σε κρίσιμα πεδία…». Η απάντηση ανήκει σ’ έναν «σοσιαλιστή», τον κ. Μ. Χρυσοχοΐδη, που δεν διακρίνει το πρόβλημα στο αδιέξοδο του ισχύοντος οικονομικού συστήματος, αλλά στην πολιτική διαχείρισή του. Το νέο που κομίζει ο πολιτικός δεν είναι μια νέα ιδεολογία, αλλά το φαντασιακό! Περί τίνος άραγε πρόκειται; Είναι αλήθεια ότι κάθε τι νέο, μία διαφορετική λύση ή μια διαφορετική πραγματικότητα έχει ανάγκη από ένα νέο είδος ποίησης, μία μορφική επινοητικότητα, μια νέα γλώσσα, νέα σύμβολα, μία διαφορετική αφήγηση. Αλλά ποια ριζικά διαφορετική λύση κομίζουν οι «σοσιαλιστές»; Καμία. Γι’ αυτό και η ξύλινη γλώσσα τους, οι νεφελώδεις έννοιες και οι συγχύσεις τους καθώς και οι λεκτικές πιρουέτες. Πέραν τούτου, ένας ορισμένος πλούτος του φαντασιακού δεν κάνει τη ζωή λιγότερο επίπεδη. Ήδη σήμερα βιώνουμε στην πραγματικότητα το βασίλειο του «υπανθρώπου» και στο φαντασιακό το βασίλειο του «υπεράνθρωπου». Ο κόσμος είναι χωρίς άνθρωπο και ο άνθρωπος χωρίς κόσμο. Τι φταίει γι’ αυτή την εντροπία; Το πολιτικό -και όχι το οικονομικό- σύστημα ισχυρίζεται ο Χρυσοχοΐδης. Γι’ αυτό δεν θα μπορέσει να καταλάβει τη ρήση του Ν. Καζαντζάκη «Αγαπώ τους πεινασμένους, τους ανήσυχους, τους αλήτες. Αφτοί αιώνια συλλογούνται την ανταρσία, την πείνα, το δρόμο τον ατέλειωτο…». Ή μάλλον επειδή ακριβώς τους σκέφτεται θέλει να τους φλομώσει το… φαντασιακό. Αλλά κι εκείνοι που κάποτε σκέφτονταν τους «εκτός», τους απόκληρους έχουν καταντήσει κένταυροι, με κεφάλι δημοκράτη διανοούμενου και σώμα υπερσυντηρητικού ρατσιστή. Αυτή η διχοστασία είναι το χαρακτηριστικό όχι μόνο του πολιτικού συστήματος αλλά και της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας που μετεωρίζεται μεταξύ ενός υπάνθρωπου Εγώ και του παραδοσιακού Εμείς που κάποτε –πλέον μόνο στιγμιαία- αφυπνίζεται. Αυτή η σχιζοφρένεια ταλανίζει δυστυχώς και μία ορισμένη αριστερά που θεωρητικά (στο κεφάλι) είναι υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης, του σοσιαλισμού, κάποτε και του κομμουνισμού, αλλά στην πράξη, στη συμπεριφορά(στο σώμα) είναι εντελώς δεξιά, εντελώς προσαρμοσμένη, ατομοκεντρική ου μην και ναρκισσιστική. Γι’ αυτό και η αδυναμία της να πείσει. Γι’ αυτό βλέπει λόγω ναρκισσισμού το ξύλο της, τον εαυτό να σπάει, διαθλώμενος μέσα στο νερό. Έτσι στραβά, σχιζοειδώς βλέπει τον εαυτό της και τον κόσμο. Γι’ αυτό και η μείωση της εμβέλειάς της…