Ο ΚΟΣΜΟΣ της ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου /artinews.gr/ 25.10.25 ]

Oι οθόνες έχουν γεμίσει από προσωποποιημένη Τεχνητή Νοημοσύνη. Μόνο που τα πρόσωπα της AI είναι όλα σχεδόν γυναίκες: Από την εικονική ηθοποιό Tilly Norwood μέχρι την εικονική τραγουδίστρια Tata Taktumi και την Αλβανή υπουργό κατά της διαφθοράς Diella, Το ίδιο και τα ανθρωποειδή ρομπότ της Κίνας, όλα είναι γυναίκες! Γυναικείες είναι και οι φωνές στο gps, στον κινηματογράφο (Her) και στη φωνητική βοήθεια (Alexa). Το ερώτημα λοιπόν είναι, γιατί όλοι αυτοί οι «ψεύτικοι άνθρωποι» (humanoides) είναι γυναίκες;

Σύμφωνα με τους ειδικούς του μάρκετινγκ τα θηλυκά ρομπότ θεωρούνται πιο θερμά έναντι των ψυχρών αρσενικών. Τα στερεότυπα της πατριαρχίας σύμφωνα με τα οποία οι γυναίκες είναι πιο εύπλαστες και πιο προσαρμοστικές κυριαρχούν κι εδώ. «Εξοπλίζοντας αυτές τις μηχανές με αυτά τα χαρακτηριστικά, καθιστούν τους αλγόριθμους λιγότερο ψυχρούς και διευκολύνουν την αποδοχή τους» λέει η Sylvie Boreau καθηγήτρια μάρκετινγκ. Η θέση αυτή υπενθυμίζει το «πόσο βαθιά ριζωμένος είναι στις κοινωνίες μας ο έλεγχος του σώματος, ιδιαίτερα του γυναικείου» σημειώνει ο κοινωνιολόγος Olivier Glassey.

Όμως εδώ συμβαίνει κάτι πολύ περισσότερο από τον έλεγχο του σώματος και την ενίσχυση από το AI του σεξισμού. Εδώ επιχειρείται η πλήρης αντιμενικοποίηση των ανθρώπων γενικά.

Η γενικευμένη αντικειμενοποίηση συμβαίνει γιατί το περιβάλλον των ανθρώπων δεν είναι πλέον οι άλλοι άνθρωποι αλλά τα αντικείμενα και «όπως το λυκόπαιδο που γίνεται λύκος για να ζήσει μαζί με τους λύκους», έτσι κι εμείς για να είμαστε λειτουργικοί γινόμαστε σαν τα ρομπότ και τα αντικείμενα.

Η εμπορευματοποίηση των πάντων (ανθρώπων και πραγμάτων) και η νέα κοινωνική κατάσταση επιβάλλεται μέσα από την «υπερπραγματικότητα» των προσομοιώσεων που επιβάλλουν τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, όπου εικόνες και θέαμα αντικαθιστούν τον κόσμο του νοήματος, τις έννοιες της ταξικής σύγκρουσης και της παραγωγής. Ο κόσμος αισθητικοποιείται, μετασχηματίζεται σε εικόνες και οργανώνεται σημειολογικά. Φτάσαμε στις έσχατες συνέπειες του τεχνολατρικού πολιτισμού, καθώς «η αφαιρετική ενοποίηση» οδήγησε «στο μαθηματικό φάντασμα της πραγματικότητας» και στη «φαντασιακή κοινωνία» που αποτελείται από ανθρώπους-πράγματα.

Η ψευδαισθησιακή, «συλλογική πραγματοποίηση του Μεγάλου Ονείρου» που παρουσιάζεται από τα μίντια ενταφιάζει τον αναγεννησιακό άνθρωπο και θα αφήσει στη θέση του τον «λειτουργικό άνθρωπο».

Οι συγκινήσεις, τα συναισθήματα, τα βιώματα και οι μεταφυσικές αγωνίες, ο έρωτας και η ομορφιά έγιναν παγωμένα σύνολα ημιτόνων, λογαρίθμων και τριγώνων, για να εξοβελιστούν, τελικά, στο χώρο των αυταπατών. Η «ψυχή» κενώθηκε. Ο Φρανκενστάιν έγινε το δημιούργημά του, το "Πλάσμα".

Κι επιβεβαιώνεται η Χάνα Άρεντ που έλεγε πως «αν διαχωριστεί η γνώση από την κριτική σκέψη τότε ο άνθρωπος κινδυνεύει να γίνει δούλος των τεχνικών δημιουργημάτων του.»