Τα σκοτάδια έχουν ως απότοκο το φως

«Να το γράψετε στην εφημερίδα, η Ελλάδα έχει το φως του απέραντου». Λόγια Ιταλού ποιητή από το βήμα της εκδήλωσης η «Η΄ Λυρική Παμβώτις», που έλαβε χώρα το περασμένο Σάββατο στα Ιωάννινα. Η Ελλάδα έχει, όντως, το φως, αυτό που λείπει στη δασκάλα Καλήνα Παπά που ξενιτεύτηκε στο μακρινό Τορόντο, αλλά έχει και το σκότος που μας πολιορκεί από παντού, στο οικονομικό, στο κοινωνικό και στο πολιτιστικό πεδίο. Και είναι «σκοτάδι», η αδικία να πληρώνουν μέχρις οριστικής εξαθλίωσης την κρίση εκείνοι που δεν ευθύνονται γι’ αυτή. Είναι «σκότος», τα θύματα να μην έχουν άλλο τρόπο αντίδρασης πάρεξ εκείνης των θυτών, δηλαδή της διαφθοράς και της ανομίας, παραπέμποντας στη ρήση του Τολστόι, που έλεγε πως η σκλαβιά διαιωνίζεται και νομιμοποιείται από το γεγονός ότι και οι σκλάβοι σκέφτονται σαν τα αφεντικά τους. Φερ’ ειπείν, φοροδιαφεύγουν βεβαιωμένα οι «μεγάλοι»; Φοροδιαφεύγει και η «γιαγιά ταβερνιάρισσα»! Ποιον κυνηγούν; Την ταβερνιάρισσα. Όλοι όσοι ταυτίζονται με την «ταβερνιάρισσα» και της συμπαρίστανται, αντιμετωπίζουν «ομοιοπαθητικά» και στενά ένα φορολογικό ζήτημα αμιγώς πολιτικό. Η συμβολική τάξη που κυριαρχεί στην Ελλάδα είναι αυτή του περασμένου αιώνα, του αιώνα της λαμογιάς και του πιο χυδαίου ατομικισμού. Αυτό το βλέπει κανείς, ταξιδεύοντας οδικώς από την Αθήνα ως την Ήπειρο και διαπιστώνοντας πως όλες οι φωτιές έχουν ξεκινήσει από τις άκρες των δρόμων, ήτοι από αναμμένα τσιγάρα διερχόμενων. Το βλέπεις από τα σκουπίδια στις άκρες των εθνικών οδών. Τι άλλο είναι αυτό πέρα από μία νοσηρή, αυτοκαταστροφική στάση, από σκοτάδι στο πνεύμα και την ψυχή; Όμως δεν είναι όλα «σκοτάδια». «Παραδόξως τα σκοτάδια έχουν πάντα ως απότοκο το φως» λένε νέοι και νέες, μεγαλύτεροι και μικρότεροι ποιητές στην αυλή της Μονής της Μεταμόρφωσης στο νησάκι των Ιωαννίνων, συμφωνώντας ότι υπό προϋποθέσεις μία ορισμένη σύνθεση των λέξεων μπορεί να δημιουργήσει έναν εκρηκτικό μηχανισμό, να πυροδοτήσει μία έκρηξη που θα αναδέψει το τέλμα, ανατρέποντας τον ισχύοντα συσχετισμό συναισθημάτων και δυνάμεων και, συνεπώς, το status quo. Εδώ οι ποίηση, θάλλει στους τοίχους και στην καθημερινότητα, είναι ενοφθαλμισμένη στη λαλιά, στις εναπομείνασες νησίδες της ηττημένης συλλογικότητας και στη «δακρυρόεσσα φιλαλληλία» της τραγικότητας των ανθρώπων της υπαίθρου, όπως λέει ο Σωτήρης Δημητρίου. Είναι η ποίηση της Πράξης ανθρώπων όπως η Έλενα Λάζαρ, ιδιοκτήτριας και διευθύντριας του εκδοτικού οίκου «Ομόνοια» καθώς και μεταφράστριας ελληνικής λογοτεχνίας στη Ρουμανία. Είναι το έργο της καθηγήτριας Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο Lecce της Ιταλίας, Ισαβέλλας Μπερναντίνι Ντ’ Αρνεσσάνο. Είναι ο 89χρονος Τσίτσι Κάφαρο που τραγουδάει και μιλάει τα Griko της Απουλίας, την «πιο μουσική γλώσσα του κόσμου». Είναι, τέλος, η πρόεδρος της Εταιρίας Λογοτεχνών και Συγγραφέων Ηπείρου, η κ. Άννα Δερέκα, η ψυχή της «Λυρικής Παμβώτιδος», ενός θεσμού πνευματικής επικοινωνίας και ψυχικής σμίξης καλλιτεχνών και διανοητών –παλιών και νέων- που παράγουν «φως». Ένα τόσο δυνατό φως που προσελκύει μιλιούνια από σκνίπες, οι οποίες φιλοδοξούν επί ματαίω να επιβάλλουν και πάλι το σκοτάδι.