Ο Άξονας

Η Γαλλία και η Γερμανία, τελικώς, τα βρήκαν, συστήνοντας ένα ιδιότυπο διευθυντήριο οικονομικής διακυβέρνησης της ευρωζώνης. Αλλά πως προέκυψε αυτή η σύνθεση των δύο εντελώς διαφορετικών μοντέλων, ήτοι του γερμανικού της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας και του γαλλικού της ανάπτυξης; Για την ώρα στο μίγμα των δύο προτύπων επικρατεί η γερμανική δόση. Η τελευταία βασίζεται στον περίφημο νόμο του Harz και την ατζέντα του 2010, που περιλαμβάνουν μειώσεις μισθών-κόστος εργασίας-, ελαστικοποίηση των μορφών εργασίας, αύξηση απολύσεων, κατάργηση συλλογικών συμβάσεων κ.ά.(τα ίδια που θα επιβληθούν και στους Έλληνες εργαζόμενους). Αυτές οι αλλαγές έγιναν στο όνομα της αύξησης της ανταγωνιστικότητας, με τη Γερμανία να γίνεται το 2004 «η μικρή Κίνα της Ευρώπης» καθώς κατέστη η πρώτη χώρα παγκοσμίως σε εξαγωγές. Όμως το 2009 εκθρονίστηκε από την Κίνα. Σήμερα, όμως, φαίνονται καθαρά οι συνέπειες του οικονομικού αυτού προτύπου, αφού έχουμε στη Γερμανία αύξηση των ανισοτήτων(το 2001 ήταν κάτω από το όριο φτώχειας το 11% του πληθυσμού και το 2008 αυξήθηκε στο 18%). Οξύνθηκε το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας καθώς σε μία γερμανίδα αντιστοιχούν πλέον 1,35 παιδιά. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την πτώση του βιοτικού επιπέδου διέλυσαν τη συναίνεση μεταξύ κοινωνίας και πολιτικού συστήματος, με το δεύτερο να έχει απολέσει τη νομιμοποίησή του(ό,τι συμβαίνει σήμερα και στην Ελλάδα). Τι συνέβη στην πραγματικότητα; Τα μέτρα άγριας λιτότητας στη Γερμανία σήμαναν τη μείωση των εισαγωγών. Αυτό σε συνδυασμό με την αύξηση των γερμανικών εξαγωγών διόγκωσε το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, ειδικά του νότου. Αλλά η μεγαλύτερη συνέπεια του γερμανικού μοντέλου πέρα από την πτώση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων είναι πως οι εξαγωγές δεν μπόρεσαν να αποτελέσουν τον ουσιώδη κινητήρα δημιουργίας πλούτου. Ήδη πολλοί, σήμερα, ακόμη και στη Γερμανία μιλούν για αλλαγή του προτύπου ανάπτυξης. Σε τι μπορεί στηριχθεί αυτή η αλλαγή; Στην αύξηση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων και των συνταξιούχων. Μόνο που αυτό συνιστά πλήρη ανατροπή του γερμανικού μοντέλου.