Κανόνες και αγορές

Οι αγορές χρειάζονται κανόνες είπε την Παρασκευή στη Βουλή ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου. Κοινότοπη η διαπίστωση, καθώς το αίτημα έχει διατυπωθεί εδώ και δεκαετίες, πλην επί ματαίω. Εσχάτως, τις φιλοδοξίες για ένα νέο Bretton Woods (η συμφωνία του 1944 για τους κανόνες του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού παιγνίου) διατύπωσε ο Γκόρντον Μπράουν, χωρίς αυτές να ευοδώνονται. Ομοίως, διαψεύσθηκε και ο Σαρκοζί που μιλούσε για την αναθεώρηση της αρχιτεκτονικής του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και την είσοδο της παγκόσμιας οικονομίας στην περίοδο του «ρυθμισμένου καπιταλισμού». Η αποτυχία οφείλονταν στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ αρνούνται τη δημιουργία συστήματος πέδησης (φρένων) στα κερδοσκοπικά κεφάλαια. Γενικά, η αμερικανική πολιτική ηγεσία σε διακομματικό επίπεδο απορρίπτει την πρόταση των Ευρωπαίων για τη δημιουργία υπερεθνικών κανόνων και ελεγκτικών μηχανισμών. Αλλά και οι Ευρωπαίοι με προεξάρχουσα την καγκελάριο Α. Μέρκελ δεν συμφώνησαν για το μέγεθος της επιθυμητής διεθνούς ρύθμισης, υποχωρώντας τελικά στα εθνικά όρια για την αντιμετώπιση της κρίσης (ο καθένας μόνος του). Με άλλα λόγια, τα κερδοσκοπικά κεφάλαια αφέθηκαν εν πλήρη ελευθερία και ασυδοσία, λεηλατώντας τις περιφερειακές οικονομίες(μετάθεση της κρίσης στην περιφέρεια). Στο πολιτικό πεδίο το παιγνίδι παίζεται για τις θέσεις στο νέο διεθνή συσχετισμό. Έτσι, οι ΗΠΑ αρνούνται να απολέσουν την ηγεμονία τους και τον σχεδόν αποκλειστικό έλεγχο των διεθνών θεσμών, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οι Ευρωπαίοι επιθυμούν νέες ρυθμίσεις και ελεγκτικές αρχές αλλά οι Γερμανοί κατά το ανάλογο των ΗΠΑ δεν δέχονται. Η Ουάσινγκτον θεωρεί πως οι χώρες της Ευρώπης(αντιμετωπίζονται ξεχωριστά και όχι ως ΕΕ) έχουν μεγαλύτερη «φωνή» στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο από το οικονομικό τους βάρος. Η Κίνα από την οποία ζητείται μεγαλύτερη οικονομική συνδρομή στο ΔΝΤ (Γκ. Μπράουν) ζητάει ευλόγως να έχει κι αυτή «φωνή» εντός του θεσμού. Τελικά, θα έχουμε μία συμμαχία ΗΠΑ-Κίνας, δεδομένης και της στήριξης σήμερα της αμερικανικής οικονομίας από την Κίνα, και αντιπαράθεση Ουάσινγκτον-Βρυξελλών; Η τελευταία βρίσκεται προς το τέλος της, με την Ευρώπη να έχει ηττηθεί κατά κράτος λόγω της στάσης της Γερμανίας.