Είμαστε όλοι μετανάστες

Παλαιότερο άρθρο με τον τίτλο «Όλοι είμαστε μετανάστες» προκάλεσε την μήνη πολλών. Ποτέ άλλοτε ένας τίτλος δεν προκάλεσε τόσες ύβρεις. Αναφέρομαι στον τίτλο, γιατί το άρθρο καθαυτό δεν διαβάστηκε. Γι’ αυτό και με την ευκαιρία των ημερών παραθέτουμε λίγα στοιχεία για την ιστορία της ελληνικής μετανάστευσης. Και ποιος ξέρει, ίσως έτσι να καταλάβουν κάποιοι κατ’ αναλογία και τους σημερινούς μετανάστες. Όχι, δεν ζητάμε από κανένα να πει, όπως ο Σαΐντ, ότι τέλειος «είναι εκείνος που θεωρεί όλον τον κόσμο ξενητειά», ούτε να καταλάβει τι εννοούσε η εβραία Σιμόν Βέιλ -η διανοούμενη που πήγε να δουλέψει στα εργοστάσια- πως «το να έχεις ρίζες είναι ίσως η σημαντικότερη και λιγότερο αναγνωρισμένη ανάγκη της ψυχής του ανθρώπου», ότι το ξερίζωμα είναι τρομερό πράγμα. Απλώς, θα πούμε ότι οι αρχαίοι Έλληνες συνδύαζαν την ελληνικότητα με την ανθρωπιά και τη φιλοξενία. Θα πούμε ακόμα πως οι Έλληνες μετά το 1821 είχαν χωριστεί σε αυτόχθονες και ετερόχθονες. Η ματιά του Σμυρνιού που άφησε τη Σμύρνη και ήρθε στην Ελλάδα είναι αντιστικτική καθώς υπάρχει μια ζωή που βιώνεται εδώ και μία άλλη που βιώθηκε εκεί, στο παλαιό περιβάλλον. Ίδια και η ματιά των Ελλαδιτών για τους… «τουρκόσπορους» ή για τους Θεσσαλούς και τους Ηπειρώτες που δεν θεωρούνταν 100% Έλληνες! Αλλά τι είναι οι σημερινοί μετανάστες; Μήπως κάποιοι «τουρίστες» της κόλασης;
Την απάντηση μας τη δίδει η ιστορία της νεοελληνικής μετανάστευσης από τα τέλη του περασμένου αιώνα. Ο μεταναστευτικός πυρετός κορυφώθηκε την εικοσαετία 1900-1920 και η Ελλάδα έχασε τότε το 8% του συνολικού της πληθυσμού. Περίπου 25.000 άνθρωποι εγκατέλειπαν ετησίως, την οικονομικά εξουθενωμένη Ελλάδα. Ο μύθος της αμερικάνικης “Γης της επαγγελίας”, του καταφύγιου των αποδήμων όλου του κόσμου, κυριάρχησε σε όλη την ελληνική ύπαιθρο(Τσουκαλάς, 1982: 147).
Στο βιβλίο του Μπάμπη Μαλαφούρη «Έλληνες της Αμερικής 1528-1928» σημειώνεται: «Στην Πελοπόννησο, από την οποία άρχισε η ομαδική μετανάστευση περί τα τέλη του περασμένου αιώνος, οι μικροϊδιοκτήτες ήταν στο έλεος των τοκογλύφων, που τους προστάτευε ο Νόμος με την προσωπική κράτηση για χρέη». Το ίδιο συνέβαινε στη Θεσσαλία, όπου επικρατούσε η μεγάλη ιδιοκτησία και οι τσιφλικάδες ενώ οι γεωργοί ήταν δουλοπάροικοι. Επίσης, η τοκογλυφία οργίαζε. Ο τόκος, ήταν 20-30% σε χρήμα, αλλά οι δανειστές έπαιρναν από τους οφειλέτες τους και προϊόντα, ανεβάζοντας τον τόκο σε 70 ή και 80%. Χαρακτηριστική είναι η παρατήρηση πώς οι μετανάστες δεν προερχόντουσαν όλοι από τα πιο φτωχά τμήματα του αγροτικού πληθυσμού. Το ταξίδι απαιτούσε αρκετά χρήματα και οι πράκτορες ή οι τοκογλύφοι που θα δάνειζαν το απαραίτητο για τα ναύλα ποσό, ζητούσαν εξασφάλιση. Έτσι μικροκτηματίες μετανάστες υποθήκευαν τα κτήματά τους.
Βέβαια και για τους τελείως φτωχούς και άκληρους υπήρχε ο τρόπος. Τους δέσμευαν με συμβόλαια εργασίας και έτσι ξεχρέωναν τα εισιτήριά τους, δουλεύοντας στους σιδηροδρόμους ή στα ορυχεία.
Οι Έλληνες πήγαιναν με πρόθεση να μείνουν προσωρινά στην Αμερική. Γι’ αυτό έφευγαν μόνο άντρες σε αντίθεση με τους μετανάστες από άλλες χώρες. Έφευγαν με την ελπίδα να γυρίσουν σύντομα με χρήματα, για να ξεχρεώσουν το κτήμα τους, να κάνουν μια δουλειά στον τόπο τους, να προικίσουν και βέβαια να γλιτώσουν από την πείνα και τη δυστυχία. Επίσης, το 1899 υπάρχουν στην Ελλάδα 12.580 ληστές. Ο πρωθυπουργός Θεοτόκης και η Κυβέρνησή του για να υπάρξει ... «αποσυμφόρηση» ενισχύει σιωπηρά την μετανάστευση των ληστών στην Αμερική. Το μέτρο σημειώνει επιτυχία και χιλιάδες ληστές ξενιτεύονται...»! Οι τελευταίοι θα ενισχύσουν το έγκλημα στις ΗΠΑ, πλαισιώνοντας τη μαφία. Αυτά εν συνόψει για όσους αρνούνται ότι οι Έλληνες ήταν κι αυτοί μετανάστες κατά το ανάλογο των σημερινών δυστυχισμένων της βαλκανικής, της Ασίας και της Αφρικής.

Εφήμερα

PIGS, δηλαδή γουρούνια, αποκαλούνται η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Ελλάδα και η Ισπανία. Ο όρος (δίκην αρκτικόλεξου) σημειώνεται σε όλα τα διεθνή έντυπα και λέγεται σε όλα τα διεθνή φόρα και κανένας δεν αντιδρά. Είναι παράδοξο πως αυτοί που αντιδρούν στο «μεταναστευτικό» δεν θίγονται που Γάλλοι, Άγγλοι, Γερμανοί κι Αμερικανοί μας αποκαλούν «γουρούνια»!

Κι όμως ο αμφιλεγόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Τρισέ θα μπορούσε να σώσει την Ελλάδα και τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου από την κερδοσκοπία, λέγοντας μόνο ότι τα ομόλογα της Ελλάδας και των άλλων χωρών είναι εγγυημένα από την ΕΚΤ, ήτοι την Γερμανία και τη Γαλλία. Αυτή η δήλωση που θα αποτελούσε πραγματικά «ασπίδα», δεν γίνεται. Η Γερμανία και η Γαλλία, μάλιστα, θα πληρώσουν λιγότερα αν σώσουν τις χώρες που δοκιμάζονται από τα κερδοσκοπικά κεφάλαια από ότι αν αυτές αφεθούν να καταρρεύσουν.

Δεν θα προστρέξει για βοήθεια στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο η Ελλάδα δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλε. Αλλά γιατί να το κάνει; Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές η Κομισιόν λειτουργεί σαν τοπικό(ευρωπαϊκό) Νομισματικό Ταμείο, που επιβάλλει σκληρούς νεοφιλελεύθερους κανόνες. Κάποιοι, μάλιστα, όπως ο M. Brunet προτείνουν και συγκεκριμένες πολιτικές έτσι ώστε να εφαρμοστούν τα άγρια μέτρα λιτότητας και να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές εκρήξεις. Οι πολιτικές αυτές έχουν ένα όνομα: «θατσερισμός»!

Ένας τυφώνας ή μία φήμη για τα αμερικανικά αποθέματα πετρελαίου εκτίνασσαν την τιμή της μετοχής του μαύρου χρυσού στα ύψη. Αυτό λεγόταν ψυχολογικό «μαζικό εφέ». Το ίδιο γίνεται τώρα με τα spreads. Μία φήμη ή ένα δημοσίευμα τα εκτινάσσουν στα ύψη. Ποιοι τα κάνουν όλα αυτά; Μπορούμε να το μάθουμε ακολουθώντας τους «δρόμους του χρήματος», ήτοι από το ποιος ωφελείται.