Ανάπτυξη και ανεργία

Οι ΗΠΑ σημειώνουν θετικό ρυθμό ανάπτυξης μετά από καιρό. Όμως, ο ίδιος Ομπάμα παραδέχεται ότι η ανάπτυξη δεν σημαίνει τίποτα όταν η ανεργία μαστίζει τους αμερικανούς. Στην Ευρωζώνη η ανεργία παρουσιάζει το μεγαλύτερο ρεκόρ των τελευταίων δέκα χρόνων, φθάνοντας το 9,5%. Αλλά τι σημαίνει το ποσοστό αυτό σε ανθρώπους; 22. 123. 000 ανέργους μόνο το Σεπτέμβριο. Πάνω από τρεις Ελλάδες, δηλαδή, αν υπολογίσουμε με βάση τον ενεργό πληθυσμό. Ποιος όμως σκέφτεται τους ανέργους; Ποιος υπολογίζει το Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα με βάση την ποσότητα και την ποιότητα ζωής όλων των ανθρώπων(πλούσιων και φτωχών); Κανείς. Το μόνο μέτρο είναι η ανάπτυξη. Και συμπληρωματικά η ανταγωνιστικότητα. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, μάλιστα, αποφάσισαν ότι είναι ακόμα νωρίς για να βγάλουν από την εντατική και την κρατική «υποστήριξη της αναπνοής» τις οικονομίες τους. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η τράπεζες και οι μεγάλες επιχειρήσεις θα εξακολουθούν να τρέφονται από τα χρήματα των φορολογουμένων, δηλαδή των εργαζομένων, και αφού ανακάμψουν, τότε θα επιστρέψουμε στο νεοφιλελευθερισμό, ήτοι στον περιορισμό μέχρι ανυπαρξίας του κράτους και των ιδεολογημάτων ότι οι οικονομίες πρέπει να είναι ανοιχτές, καθώς οι αγορές αυτορρυθμίζονται από τη γνωστή «αόρατη χείρα» του Άνταμ Σμιθ. Τότε θα επανέλθουμε και στον εργασιακό μεσαίωνα. Για την ώρα, η νέα ελληνική κυβέρνηση πρόκειται να ψηφίσει νομοθετική ρύθμιση που θα θέτει πλαφόν στα επιτόκια των καταναλωτικών δανείων και των πιστωτικών καρτών, αλλά στην ουσία πρόκειται για τη νομιμοποίηση εκ μέρους της των τεράστιων επιτοκίων (16%) που επιβάλλουν οι ελληνικές τράπεζες. Θυμίζουμε ότι προεκλογικά έλεγε ότι θα φορολογήσει τα τεράστια κέρδη τους. Για να αποδειχθεί για μία ακόμη φορά ο εμπαιγμός και ότι η σύγκρουση με τις τράπεζες, που τόσες φορές αναγγέλθηκε, ήταν ένα παραμύθι. Αντιθέτως, ο μεγάλος στόχος (τα.. μεγάλα συμφέροντα) σύμφωνα με την κυβέρνηση πλέον του ΠΑΣΟΚ έγιναν οι «σταζιέρ»! Δεν αποκλείεται εντός ολίγου να έχουμε και στην Ελλάδα «φωνές», όπως αυτή της εφημερίδας Express της Μαδαγασκάρης, η οποία υπό τον τίτλο «Η εθνική κυριαρχία δεν θρέφει κανέναν» υποστηρίζει πως «Το μεγάλο νησί είναι υπερβολικά φτωχό για να αρνηθεί το ‘’μάννα’’ των πολυεθνικών και των ξένων χωρών». Δεν αποκλείεται, συνεπώς, κάποιοι και παρ’ ημίν να θεωρήσουν ότι είναι παρωχημένοι πατριώτες όσοι εξακολουθούν να μιλούν για «εθνική κυριαρχία» και πως ο ρεαλισμός και ο πραγματισμός επιβάλλουν να εκχωρίσουμε αυτή μας την… πολυτέλεια στα εξωχώρια αφεντικά αλλά και τους εγχώριους «κοσμοπολίτες» συνεργάτες τους, δηλαδή στην πλανητική οικονομική ελίτ. Το θέμα είναι αν θα τους αφήσουμε ή θα αντισταθούμε. Για να γίνει το δεύτερο απαιτείται να επαναορίσουμε τι σημαίνει πατριωτισμός σήμερα.

Εφήμερα

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν θα βρίσκεται την επόμενη εβδομάδα στην Αθήνα μαζί με τους εκπροσώπους 130 κυβερνήσεων για να συμμετάσχουν στο 3ο Παγκόσμιο Φόρουμ για τη μετανάστευση και την ανάπτυξη. Το φόρουμ επιχειρεί να συνδέσει δύο στοιχεία τους μετανάστες και την ανάπτυξη. Άραγε είναι δυνατόν αυτά να συνδεθούν; Η μέχρι τώρα ιστορία λέει πως ναι, όταν οι μετανάστες χρησιμοποιούνται ως φτηνό εργατικό απέναντι στους ακριβότερους γηγενείς εργαζόμενους. Έτσι, η άποψη της κ. Θ. Τζάκρη ότι «η νόμιμη μετανάστευση συμβάλλει στην αύξηση κατά 4% του ΑΕΠ» πρέπει να συμπληρωθεί από το ποιος καρπώνεται αυτή την αύξηση. Με άλλα λόγια, το φόρουμ δεν αφορά τους μετανάστες, αλλά και πάλι τις επιχειρήσεις. Θα μπορούσε η σχέση μεταναστών-ανάπτυξης θα αφορά στην οικονομική ανάπτυξη των χωρών προέλευσης των μεταναστών, έτσι ώστε να μην αναγκάζονται να μεταναστεύσουν…

…Αλλά η… σοσιαλίστρια κ. Τζάκρη, υπεύθυνη εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης για το φόρουμ, δεν έχει τέτοιες ευαισθησίες. Ενδιαφέρεται μόνο για τη δική μας, την ελληνική ανάπτυξη, η οποία θα προκύψει από την εκμετάλλευση των μεταναστών και δη των νόμιμων! Αλλά ποιοι είναι οι νόμιμοι μετανάστες στην Ελλάδα; Ποιος επιτέλους θα χτυπήσει τα κυκλώματα «νομιμοποίησης» και θα εξορθολογίσει τους κανόνες έτσι ώστε να μην υπάρχουν παιδιά μεταναστών τρίτης γενιάς χωρίς να είναι «νόμιμα». Ύστερα σου λένε για τον ρατσισμό…

…Ε, λοιπόν, ο ρατσισμός ξεκινά από ψηλά και καταλήγει στην κοινωνία. Δεν θα ξεχάσω την Αμαλία, παιδί Ελληνίδας και Σύριου, που μας έλεγε προχθές σε μία εκδήλωση λέσχης ανάγνωσης στο Περιστέρι, ότι κάποιοι καθηγητές στο σχολείο της είπαν να αλλάξει επώνυμο! Όχι όποιοι όποιοι, οι ίδιοι οι δάσκαλοί της. Αύριο, δεν αποκλείεται, αυτό το κορίτσι να είναι η πρώτη Ελληνίδα συγγραφέας με συριακό επώνυμο.

Τυφλό μίσος

Η θεμελιώδης διαφορά των παλαιών τρομοκρατών με τους τρομοκράτες νέας κοπής, είναι ότι οι δεύτεροι χτυπούν τους «κάτω», δόκιμους αστυφύλακες ή το πολύ κάποιον αρχιφύλακα, σε αντίθεση με τους πρώτους που είχαν ως στόχους, πρωτίστως, τους «πάνω», ήτοι επιχειρηματίες ή πολιτικούς. Με άλλα λόγια, ελλείπει πλέον η ταξική λογική που νομιμοποιούσε τη βία ως απάντηση στην κρατική βία, ή τη «βία των αφεντικών». Το μίσος δεν είναι πλέον ταξικό αλλά αφηρημένο, δηλαδή αταξικό. Γι’ αυτό τώρα η τρομοκρατική βία είναι άναρθρη και σκέφτεται μόνο με πυροβολισμούς, χωρίς να έχει την ανάγκη της αποδοχής των «κάτω», τους οποίους δεν επιθυμεί πια να γοητεύσει αλλά να τρομοκρατήσει, να φοβίσει. Τελικά, η νέα τρομοκρατία, όπως αυτή που χτύπησε τυφλά στην Αγία Παρασκευή, είναι αυτοαναφορική, εγωτική, ναρκισσιστική, εγκλωβισμένη στο δόκανο της μόδας και του στυλ, αδυνατώντας να αποδυθεί σε εμβαθύνσεις και να ενδυθεί έναν επεξεργασμένο πολιτικό λόγο. Η πατρίδα που προσφέρει δεν είναι παρά ο φόβος. Ο στόχος είναι να κερδίσει στο πεδίο του τρόμου, είναι η αλλαγή του συσχετισμού του φόβου υπέρ της. Γι’ αυτό τροχοδρομείται εύκολα σε «γραμμές» όπου συγχέονται οι ιδεολογίες και τα ιδεολογήματα τόσο μιας παρωχημένης αριστεράς όσο και του φασισμού. Και τούτο γιατί συμπληρώνει την τρομοκρατία των «κάτω». Λειτουργεί δηλαδή σαν τη Μαφία που εκφοβίζει από τα κάτω, εκείνους που ήδη τρομοκρατούνται από τους «πάνω». Το επικίνδυνο, όμως, στην παρούσα φάση είναι ότι ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης κινείται σαν «ταύρος σε υαλοπωλείο», αναπτύσσοντας περίεργες θεωρίες για τους πιθανούς στόχους και τα Εξάρχεια και δημιουργώντας συνθήκες πολέμου, όπου ο ίδιος λειτουργεί σαν μικρός Ναπολέων! Θα το ξαναπούμε, τη βία την τρέφει η ανεργία και ο αποκλεισμός. Αυτές είναι οι βασικές αιτίες της. Αν αυτά σύμφωνα με τον κ. Χρυσοχοΐδη είναι ιδεολογήματα, τότε ακόμα και όταν ο υπουργός θα επιτυγχάνει, θα αποτυγχάνει, γιατί η τρομοκρατία θα αναγεννάται από το σύστημα που την πολεμά, από την αναδουλειά, την ανεργία(25% είναι η ανεργία των νέων), την κρατική βία και τον αποκλεισμό. Βέβαια, ο πολιτικός δεν θα είναι εσαεί «Προστάτης του Πολίτη», γι’ αυτό επιδιώκει να πιάσει ένα παιδί που βάζει γκαζάκια, ή να του τύχει πάλι ένας ακόμη Ξηρός, για τους άλλους ας φροντίσουν οι άλλοι. Αυτός τα πολιτικά «γαλόνια» του θέλει. Γι’ αυτό δεν θα αντιληφθεί ποτέ το passage a l’ acte των νέων, που είναι το αποτέλεσμα της υπερχειλίζουσας οδύνης και της παρελκόμενης οργής, και είναι απαραίτητα ώστε να μην οδηγήσουν σε μια αβάσταχτη ηθική ακαμψία που θα επιφέρει η απώθηση. Υπ’ αυτήν την οπτική, μάλιστα, μία ορισμένη βία, η βία των νέων ως αντίδραση είναι σωτήρια για την ίδια την κοινωνία. Αλλά όχι αίμα. Είμαστε αντίθετοι στην καζουιστική του αίματος. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το αίμα, από την αφαίρεση μιας ζωής. Κανείς δεν έχει τέτοιο δικαίωμα και για κανένα δίκιο.

Εφήμερα
Πέθανε στα 89 της χρόνια η Έλλη Παππά, γυναίκα του Νίκου Μπελογιάννη. Θυμάμαι το ενδιαφέρον προτελευταίο της βιβλίο «Μακιαβέλι ή Μαρξ;». Το τελευταίο βιβλίο ήταν οι σημειώσεις που βρέθηκαν στο «σοβατεπί» του σπιτιού της Εταιρίας Συγγραφέων. Ανεξάρτητα από τις πολιτικές ή ιδεολογικές διαφορές εκείνο που σε γοήτευε στην Έλλη Παππά ήταν ο λόγος της και η εκφορά του. Ως γνωστόν είχε διαφωνήσει με την εισβολή των σοβιετικών στρατευμάτων στην Τσεχοσλοβακία. Πάντως, με ενδιαφέρον αναμένεται και το άνοιγμα της πολιτικής της διαθήκης όπου λέγεται ότι αναφέρει και τα ονόματα εκείνων που τους κατέδωσαν τόσο αυτή όσο και τον σύντροφό της.
Ο κ. Λάκης Λαζόπουλος επιμένει να ζητάει από τους δημοσιογράφους να πουν ποιος συνάδελφός τους έχει δέκα φρουρούς αστυνομικούς. Καλούμε την ΕΣΗΕΑ να απαντήσει στον καλλιτέχνη ή να ενημερώσει τα μέλη της ώστε να γνωρίσουμε το θέμα και να απαντήσουμε εμείς. Πάντως, ο καλός καλλιτέχνης μάλλον εμπάθεια και πίκα «βγάζει» προς τους τηλεοπτικούς «μεγαλοδημοσιογράφους». Γιατί όσον αφορά στην πλέμπα, εμάς δηλαδή, δεν φαίνεται να μας υπολογίζει καν ως δημοσιογράφους άξιους να αναφερθεί η μεγαλειότης του.

Σεν Αμάρτυα

Το θέμα δεν είναι τι διαβάζουμε, αλλά πως το διαβάζουμε. Το σύνηθες είναι να διαβάζουμε μόνο ότι συμφωνεί με τις απόψεις μας, ενισχύοντας κατ’ αυτό τον τρόπο τις ήδη εδραιωμένες πεποιθήσεις μας. Έτσι, όμως, δεν αναπτύσσουμε ούτε την κριτική σκέψη ούτε τον αναστοχασμό ως κριτική σκέψη απέναντι στην ίδια μας τη γνώμη. Αντέχει φερ’ ειπείν ένας αριστερός να διαβάσει με προσοχή και ενδιαφέρον έναν δεξιό στοχαστή; Σπάνια. Η σπάνις επιβεβαιώνεται στην περίπτωση του Αμάρτυα Σεν, του νομπελίστα οικονομολόγου, ο οποίος μας αφηγείται(μέσω της Le Monde 15/9/2009) πότε και πως διάβασε τον Άνταμ Σμίθ και το κλασικό του έργο «Ο πλούτος των εθνών»(1776). «Κατά τη διάρκεια της σχολικής μου εκπαίδευσης, λέει ο Σεν, είχα ήδη συνείδηση για τη σπουδαιότητα των κειμένων του Άνταμ Σμιθ, αλλά δεν είχα αποκτήσει αληθινή επαφή με τα αυθεντικά του έργα παρά μόνο στον πρώτο χρόνο του πανεπιστημίου…(σ.σ.Καλκούτα 1951). Ήμουν 17 ετών και ενθουσιασμένος από τους πρωτοπόρους νεωτερισμούς που κόμισε ο Σμιθ. Το πνευματικό κλίμα, κατά τη διάρκεια των σπουδών μου, ήταν εντελώς προσανατολισμένο στην αριστερά. Εγώ είχα διαβάσει ήδη Μαρξ και ήμουν εντυπωσιασμένος από το μεγάλο του ενδιαφέρον για το ζήτημα της φτώχειας, της ανισότητας και της εκμετάλλευσης». Ο Αμάρτυα Σεν εξηγεί στη συνέχεια ότι οι αριστεροί κύκλοι στους οποίους ανήκε και ο ίδιος είχαν διαμορφώσει την άποψη πως στο βαθμό που ο Άνταμ Σμιθ δεν είχε ενδιαφερθεί ιδιαίτερα για την ανισότητα και τη φτώχεια, εναπόκειτο στον Μαρξ να μετασχηματίσει τις θεωρίες του Σμιθ σε μία ριζική κριτική του καπιταλισμού. Σύμφωνα με τον Σεν «αυτή η αντίληψη δεν ήταν απολύτως εσφαλμένη(…), αλλά δεν ήταν και εντελώς σωστή. Αυτή παραβλέπει ότι ο ίδιος ο Σμιθ ήταν ιδιαίτατα κριτικός στις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες καθώς και στις ασυμμετρίες της ταξικής δομής που χώριζε με σταθερό τρόπο τους εργαζόμενους από τις προνομιούχες κατηγορίες». Με το διάβασμα του βιβλίου «ο Πλούτος των εθνών», «ανακάλυψα, λέει πάντα ο Σεν, ότι ο Σμιθ ήταν πάρα πολύ σκεπτικός –και κριτικός- για το θέμα του είδος των φτωχών, ακόμα και στο πλαίσιο των κοινωνιών που ευημερούσαν». Σ’ αυτό το σημείο ο Ινδός οικονομολόγος κάνει μία πολύ σπουδαία παρατήρηση που αποδεικνύει την ενασχόληση του Σμιθ με την ηθική φιλοσοφία και τον άνθρωπο. «Ήμουν ιδιαίτερα συγκινημένος, λέει ο Σεν, από τη δυνατή ανάλυση του Σμιθ σύμφωνα με την οποία οι πλούσιοι επιτυγχάνουν καλύτερα όχι γιατί έχουν, γενικώς, περισσότερο ταλέντο από τους άλλους, αλλά γιατί είχαν την τύχη να δεχθούν μία καλύτερη εκπαίδευση και επειδή το στυλ της ζωής τους τούς επέτρεπε να έχουν ελεύθερο χρόνο και τη δυνατότητα να καλλιεργηθούν»! Να, λοιπόν, που ο καθένας μπορεί να διαβάσει τους κλασσικούς με τον τρόπο του. Μη λησμονούμε, εξάλλου, πως ο Σμιθ και η «αόρατη χείρα», που αυτορρυθμίζει την Αγορά, ήταν το μεγάλο επιχείρημα των σύγχρονων νεοφιλελεύθερων. Αλλά σ’ αυτές τις περιπτώσεις τα βιβλία δεν είναι πάρα «εργαλεία πίστης» και προπαγάνδας και όχι κατανόησης της ανθρώπινης κατάστασης. Το ίδιο ισχύει και για τη δεξιά και για την αριστερά, εκτός φωτεινών εξαιρέσεων όπως ο Αμάρτυα Σεν.

Εφήμερα

Πράκτορας της CIA ακόμα και η αδελφή του Φιντέλ και του Ραούλ Κάστρο. Η Χουανίτα Κάστρο(76 ετών) παραδέχθηκε η ίδια ότι από το 1961 έως το 1964 που αυτοεξορίστηκε στο Μαϊάμι των ΗΠΑ συνεργαζόταν με τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Γιατί το έκανε αυτό η Χουανίτα, η οποία είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ανατροπή της αμερικανόπνευστης δικτατορίας του Μπατίστα; Γιατί, όπως λέει η ίδια, συνέβη το «τέλος των ψευδαισθήσεων, όταν είδα την αδικία». Εντάξει, να δεχθούμε ότι ήταν έτσι, αλλά γιατί έγινε συνεργάτης εκείνων που στήριζαν τον δικτάτορα Μπατίστα; Όχι, δεν υπεβλήθη τέτοια ερώτηση στη Χουανίτα. Η οποία βγήκε στο σεργιάνι, προκειμένου να προωθήσει το βιβλίο της με τον γαργαλιστικό τίτλο «ο Φιντέλ ο Ραούλ και η μυστική τους ιστορία»! Συνεπώς και τα λεφτά είναι πολλά και το βιβλίο εντάσσεται στη λογική της δημιουργίας κατάστασης στην Κούβα σύμφωνα με την «πολιτική των λαών» του Ομπάμα…

…Ποια είναι αυτή η «πολιτική των λαών» (ή του παγκόσμιου λαϊκισμού, όπως την αποκαλεί ο Τσαρλς Κάπτσαν); Η πρόκληση εμφυλίου πολέμου. Ακριβώς, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου σύμφωνα με τον Μίκη Θεοδωράκη και οι μεν «ήταν θύματα του φόβου» και οι άλλοι «θύματα της πλύσης εγκεφάλου». Εν προκειμένω, το ρόλο των Αμερικανών τον έπαιξαν οι Άγγλοι. Κατά την άποψη του Μίκη οι Άγγλοι μας έσπρωξαν στον εμφύλιο. Αυτό είναι εν μέρει σωστό. Διότι, ναι, οι μάζες, τα αμούστακα παιδιά, εκατέρωθεν, τα αδέλφια, όπως δείχνει και η κινηματογραφική ταινία του Π. Βούλγαρη «Ψυχή βαθιά», μπορεί να ήταν τα πιόνια, τα αθώα θύματα, αλλά υπήρχαν και οι ταγοί, υπήρχαν οι ηγέτες των δύο πλευρών, οι οποίοι δεν μπορούν να απαλλαγούν από τις ευθύνες τους. Όποιες είναι αυτές για τον καθένα.

Τα ρουσφέτια έγιναν αιτήματα!

Η «αλλαγή σελίδας» απαιτεί κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες. Η πολική βούληση δεν αρκεί, αλλά πρέπει να γίνει μια ολόκληρη πολιτιστική επανάσταση, μια αλλαγή στα μυαλά και τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Απαιτεί τόση σοφία για να το αντιληφθεί κανείς; Δυστυχώς, ό,τι έπαθε ο Κώστας Καραμανλής, φαίνεται να το υφίσταται τώρα και ο Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος πολύ νωρίς και παρά τον προσωπικό του θρίαμβο βρίσκεται αντιμέτωπος με το «βαθύ ΠΑΣΟΚ», το οποίο αποδέχεται τις λεκτικές πιρουέτες για την άρση του πελατειακού συστήματος αλλά παθαίνει ιλίγγους όταν αυτό γίνεται πράξη! Έτσι, το πρώτο μήνυμα εστάλη στον πρωθυπουργό από το εθνικό συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ, όπου ο νέος γραμματέας του κόμματος, προτεινόμενος από τον κ. Παπανδρέου- δεν υπερέβη το 49%. Το ίδιο συμβαίνει και με τα περίφημα βιογραφικά, που καταλήγουν σε φιάσκο, αφού τελικά επιλέγονται οι συγγενείς και οι κολλητοί, όπως στην περίπτωση των Πετσάλνικου και Καστανίδη. Η αποθέωση, όμως, του εμπαιγμού και της αδυναμίας των στελεχών του ΠΑΣΟΚ να αντιληφθούν τις ολέθριες συνέπειες του πελατειακού συστήματος, όπως εξάλλου συνέβη και με τα στελέχη της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή, αποτελεί η συνέντευξη του υφυπουργού Άμυνας Π. Μπεγλίτη, ο οποίος όταν ερωτάται από τον δημοσιογράφο της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» Τάσο Παππά: «Δεχτήκατε ήδη πιέσεις για ρουσφέτια;», απαντά: «Να τα πούμε ‘’αιτήματα’’. Αυτά υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. Ας μην υποδυόμαστε τους ανυποψίαστους…». Να, λοιπόν, ένας ακόμη ευφημισμός, μία ακόμα αλλαγή ονόματος. Το ρουσφέτι δεν είναι πλέον ρουσφέτι αλλά «αίτημα»! Έτσι, κάτω από τα νέα ονόματα θα κρυφτούν οι ίδιες ολέθριες παθογένειες! Αυτές που αναπαράγουν το κράτος Λεβιάθαν και τη διαφθορά του. Ήδη οι «πελάτες» που ψήφισαν ΠΑΣΟΚ περιμένουν την εξαργύρωση των γραμματίων τους είτε με μία δουλειά στο δημόσιο (για τους «κάτω») είτε με μία αδρά επιδοτούμενη επιχείρηση (για τους «πάνω»). Το πρόβλημα για τον κ. Παπανδρέου είναι ότι δεν δύναται να ανταποκριθεί στα… αιτήματα, αφού οι επιταγές, που μοιράστηκαν προεκλογικά, ήταν «ακάλυπτες», αφού το ταμείο είναι «κόκκινο». Αυτή ήταν η αιτία της δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων της ΝΔ, αυτή θα είναι και των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ. Διότι ως γνωστόν ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος. Η κατάσταση αυτή θα επιφέρει τη σύγκρουση του πρωθυπουργού και όσων είναι πέριξ αυτού με το υπόλοιπο ΠΑΣΟΚ.
Το ξαναλέμε για πολλοστή φορά, το πρόβλημα του πελατειακού συστήματος και της διαφθοράς είναι «πολυεπίπεδο» και απαιτεί τη συμμαχία ολόκληρης της κοινωνίας και όλων των πολιτικών δυνάμεων. Μόνο που αυτή η κοινωνική και πολιτική συμμαχία δεν έχει ακόμη επιτευχθεί. Υπ’ αυτή την οπτική, υπάρχει ένας κάθετος διαχωρισμός σε αυτούς που έχουν πρόσβαση στην εξουσία και επωφελούνται, ή αλλιώς στους προνομιούχους της διαφθοράς, και σε όσους δεν έχουν πρόσβαση σ’ αυτή, που είναι ένα νέο είδος μη προνομιούχων. Οι οριζόντιες αυτές διακρίσεις, που βασίζονται στο βαθιά ριζωμένο και διαιωνιζόμενο πελατειακό σύστημα, οδηγούν στην πολιτική διάκριση μεταξύ συντηρητικών, όσων δηλαδή επιθυμούν τη διατήρηση του ισχύοντος συστήματος και εκείνων που επιθυμούν την ανατροπή του και τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας και του κράτους στη βάση της αξιοκρατίας. Παραδόξως, το «βαθύ ΠΑΣΟΚ» είναι άκρως συντηρητικό και θα είναι αυτό που θα συγκρουσθεί πρώτο με τον κ. Παπανδρέου, αν αυτός δεν καταλάβει πως η βουλησιαρχική αντιμετώπιση του φαινομένου δεν μπορεί να είναι λυσιτελής καθώς η διαφθορά είναι εγγεγραμμένη παντού, κυρίως στην κυρίαρχη κουλτούρα και τον τρόπο ζωής των νεοελλήνων.

Stages και Εξάρχεια

Δεν τους θέλουν ούτε ως πελάτες ούτε ως επαναστάτες. Μιλώ για τους νέους, που ο Χρυσοχοΐδης κυνηγά στα Εξάρχεια, ακόμη κι όταν παρακολουθούν παρουσιάσεις βιβλίων, ή για τους νέους, που ο Ραγκούσης στέλνει στο σπίτι τους, για την ακρίβεια στα Εξάρχεια, διακόπτοντας την ξεφτίλα των stages. Παράλογο; Παράλογο και παράδοξο. Μα το πιο ανορθολογικό απ’ όλα είναι όταν τα θύματα, οι νέοι, μετασχηματίζονται σε θύτες από τους τηλεοπτικούς κήνσορες: «Έχεις μπάρμπα στην Κορώνη;» ρωτά ο ένας. «Πόσες κατουρημένες ποδιές φίλησες;» επιμένει ο άλλος. Πολλές κύριε! Γιατί δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να βρει κανείς δουλειά. Όχι, η απάντηση αυτή δεν δόθηκε από τα παιδιά, γιατί οι νέοι έχουν αξιοπρέπεια. «Ο εργάτης υπονόμων δεν έχει την πολυτέλεια να μην αγγίζει τα σκατά» μου είχε πει ένας 20χρονος παλαιότερα.
Έκανα αυτόν τον πρόλογο για να αναφερθώ στο πρόβλημα των συμβασιούχων –ή των stages-, ένα πρόβλημα που ήταν και είναι κοινωνικό, ηθικό και πολιτικό, αλλά πρωτίστως πρόβλημα δημοκρατίας. Οι εκάστοτε συμβασιούχοι ήταν και είναι οι πελάτες (αντί για πολίτες) των κομμάτων εξουσίας-και του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ-, ήταν και είναι οι ανταλλάκτες του πολιτικού τους δικαιώματος της ψήφου με μία θέση εργασίας στο Δημόσιο. Τα πολιτικά κόμματα έπαιξαν και συνεχίζουν να παίζουν αυτό το πελατειακό παιχνίδι, που εξαχρειώνει τον πολίτη, που υποβιβάζει την πολιτική συμμετοχή σε μία κοινή αγοραπωλησία, που καθιστά τη δημοκρατία ένα στημένο παιγνίδι, που διαπαιδαγωγεί την κοινωνία στην οσφυοκαμψία, στο ραγιαδισμό, στην ελάσσονα προσπάθεια, στην κουτοπονηριά των καταφερτζήδων και των λαμόγιων, ενώ καθιστά την αξιοκρατία και την μείζονα προσπάθεια ίδιο των ηλιθίων. Πρέπει να σταματήσει αυτό; Πρέπει. Πως όμως; Ρίχνοντας στην ανεργία χιλιάδες νέους; Όχι. Απλώς καταργώντας το θεσμισμένο πελατειακό σύστημα και εγκαθιστώντας ένα αυστηρό αξιοκρατικό σύστημα.
Αντιθέτως, το να στέλνεις βίαια χιλιάδες νέους στο δρόμο, τους ωθείς να σου απαντήσουν με τη βία. Γιατί η βία των νέων -όσων πετάνε πέτρες κι αυτών που τραγουδάνε, κι εκείνων που δηώνουν- απαντά ad hominem στην κυρίαρχη, στη νόμιμη βία του κράτους Λεβιάθαν, απαντά στην παροξυσμική τρομοκρατία όχι μόνο των «ράμπο», αλλά και της ανεργίας, της βίας όλων εναντίον όλων. Γιατί, παραδόξως, ενώ γίνεται μια τεράστια επιχείρηση εξάλειψης της βίας από τα Εξάρχεια, χιλιάδες νέοι άνεργοι στέλνονται εκεί. Γιατί μόνο εκεί οι νέοι ξαναβρίσκουν τον εαυτό τους, βρίσκουν συντροφικότητα και αλληλεγγύη, αρνούμενοι μια ζωή που η προοπτική της είναι ο ζωντανός θάνατος της ανεργίας και η ομηρία των stage, εκεί αρνούνται την πολιτική δημοκρατία, που τους αγνοεί, και μια απούσα κοινωνική δημοκρατία που υφίσταται μόνο για τους κομματικούς πελάτες(γιατί εκτός από τους «κάτω» υπάρχουν και οι «πάνω»). Όσο, συνεπώς, η πολιτεία και το κοινωνικό σύστημα θα λειτουργεί απάνθρωπα, τόσο τα Εξάρχεια θα τονώνονται από τη νεανική ανάγκη-άρνηση μιας ολοκληρωτικής κυρίαρχης ιδεολογίας και το περίφημο πνεύμα της εποχής, που ως μόνη αξία της αλήθειας τους προβάλλουν το ιδιωτικό όφελος, τον ατομικισμό, τον κυνισμό, την απανθρωπιά.

Λαζόπουλος και δημοσιογράφοι

Συσσώρευση ειδήσεων για το ίδιο θέμα: Διαβάζεις τον Ζακ Σεγκελά, το παιδί-θαύμα της πολιτικής επικοινωνίας της δεκαετίας του 1980, τον άνθρωπο του Μιτεράν και του Ανδρέα Παπανδρέου, ηλικιωμένο πια, να λέει ότι «το ίντερνετ είναι η πιο μεγάλη βλακεία, που έχει εφεύρει ο άνθρωπος» και σκέφτεσαι αν αυτό είναι η απάντηση στη διαδικτυακή διαβούλευση σχετικά με τα κρατικά αυτοκίνητα του Παπανδρέου του νεώτερου. Την ίδια στιγμή μια φωτογραφία των «πράσινων» στο ευρωκοινοβούλιο(Στρασβούργο), ντυμένων με… ομοιόμορφη στολή, καθώς ψηφίζουν για τον πλουραλισμό και τη συγκέντρωση στα ΜΜΕ αλλά και η έκθεση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα σύμφωνα με την οποία «Η ελευθερία του Τύπου έχει υποχωρήσει στην Ευρώπη», προβληματίζουν. Αλλά εκείνος που με βάζει κυριολεκτικά στο λούκι του θέματος είναι ο Λάκης Λαζόπουλος, ο οποίος για μία εισέτι φορά καταγγέλλει συλλήβδην τους δημοσιογράφους, γιατί δεν δημοσιοποιούν τα ονόματα των συναδέλφων τους που έχουν φρουρούς-αστυνομικούς. Ο καλός καλλιτέχνης μ’ αυτή του γενίκευση βάζει στο ίδιο σακούλι τους μεγαλοδημοσιογράφους των εκατομμυρίων, που κακώς «φυλάσσονται» με χρήματα των φορολογουμένων, και όλους τους υπόλοιπους, τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζόμενων σε συνθήκες γαλέρας, που αμείβονται με χίλια ευρώ το μήνα και τη δαμόκλειο σπάθη της απόλυσης πάνω από το κεφάλι τους. Ενδεχομένως, ο Λαζόπουλος να θεωρεί ότι και οι «φτωχοί» δημοσιογράφοι έχουν τη νοοτροπία και την ιδεολογία των «μεγάλων» και θέλουν να γίνουν σαν κι αυτούς. Αλλά κι έτσι να είναι, πάντα υπάρχουν οι εξαιρέσεις που αντιστέκονται. Γι’ αυτό είναι μεγάλο λάθος και ακόμη μεγαλύτερη αδικία να τοποθετούνται όλοι στον ίδιο τροβά. Εξάλλου, τίποτα δεν είναι μαύρο-άσπρο. Ακόμη και η ελευθερία του λόγου είναι και θέμα «ποσότητας», αφού το «πόση» ελευθερία έχουμε εξαρτάται από τα χρήματα, τη συμβολική δύναμη και τους πόρους που διαθέτουμε για να απευθυνθούμε σε όσο γίνεται περισσότερους ανθρώπους. «Ένας φτωχός άνθρωπος, όσο έξυπνος και πειστικός κι αν είναι, αληθινά έχει περιορισμένη ελευθερία λόγου»(Χάουαρντ Ζιν). Αντιθέτως, «το άτομο που απολαμβάνει την ελευθερία του Τύπου είναι εκείνο που έχει στην ιδιοκτησία του ένα μέσο ενημέρωσης»(Α. Λίμπλινγκ). Συνεπώς, ας μη βάζουμε στο ίδιο τσουβάλι τους «πάνω» και τους «κάτω», δημιουργώντας όχι μόνο σύγχυση αλλά και αδικία, αδικώντας πρωτίστως τους «κάτω», καθώς εκείνοι που ωφελούνται –και κρύβονται- από την γενίκευση είναι οι «πάνω»(όχι τόσο οι δημοσιογράφοι όσο οι ιδιοκτήτες. Και για να τελειώνουμε, το πρόβλημα δεν είναι γενικώς οι δημοσιογράφοι, ή γενικώς κάποιοι «κακοί» εκδότες, αλλά εκείνοι οι «50 άνδρες και γυναίκες, επικεφαλής των εταιριών τους(σ.σ. που είναι φίλοι του κ. Λαζόπουλου)», που ελέγχουν πάνω από τις μισές πληροφορίες και ιδέες(Μπεν Μπαγκντικιάν), και τις οποίες είναι ικανοί να τις στέλνουν σε εκατομμύρια ανθρώπους, διαμορφώνοντας το γούστο τους και την εικόνα τους για τον κόσμο, δηλαδή την κουλτούρα και την ιδεολογία τους.

Σοσιαλ-ελληνες-βιομήχανοι

Ο ΣΕΒ με ανακοίνωσή του καλεί σε συστράτευση με την κυβέρνηση στον νυν υπέρ πάντων αγώνα για την οικονομία. Αλλά όταν οι βιομήχανοι είναι με την κυβέρνηση, οι εργαζόμενοι με ποιον πρέπει να είναι; Παραδόξως, ο ΣΕΒ και η πλειοψηφία των εργαζομένων είναι ΠΑΣΟΚ! Έτσι, οι βιομήχανοι αισθάνονται δικαιωμένοι για τη θέση τους σχετικά με την «ισχυρή διακυβέρνηση με ισχυρή λαϊκή εντολή» που ζητούσαν τον περασμένο Ιούνιο. Οι εργαζόμενοι, όμως, ως προς τι μπορούν να αισθάνονται δικαιωμένοι; Δυστυχώς για τίποτα. Εκτός κι αν υπάρχουν κάποιοι που εξακολουθούν να ελπίζουν και να πιστεύουν στους βερμπαλισμούς του ΣΕΒ περί «εξυγίανσης του πελατειακού και διαπλεκόμενου κράτους…» (αλήθεια ποιος διαπλέκεται και με ποιόν;), για την καταπολέμηση της διαφθοράς(ποιος τάχα είναι ο διαφθορέας και ποιος ο διεφθαρμένος; Ποιος τα δίνει και ποιος τα παίρνει;), για το κοινωνικό κράτος (μιλούν οι άνθρωποι της ευελ-ασφάλειας και των απολύσεων). Όχι οι βιομήχανοι δεν καλούν τους εργαζόμενους «να τσακίσουν την κρατική μηχανή» ή το «κράτος καρτέλ» σαν άλλοι Λένιν, απλώς ζητούν να το φέρουν στα μέτρα τους. Οι βιομήχανοι τα θέλουν όλα, ακόμα και το… κράτος, γιατί αισθάνονται πανίσχυροι καθώς απέναντί τους έχουν ένα ανίσχυρο και απαξιωμένο –λόγω του κομματισμού και του παραγοντισμού- συνδικαλιστικό κίνημα. Οι βιομήχανοι παίρνουν τη σκυτάλη από τους Γιούνκερ, Αλμούνια και Τρισέ και ζητούν από τη νέα κυβέρνηση να κινηθεί στο μοντέλο, το οποίο κυριαρχεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και βασίζεται στην «ενίσχυση της επιχειρηματικότητας». Στην τελευταία πρόταση βρίσκεται το «δια ταύτα» της ανακοίνωσης των βιομηχάνων. Σ’ αυτή κρύβεται ολόκληρη η «φιλοσοφία» των εργοδοτών: Όχι φορολογία στις επιχειρήσεις, αντιθέτως φοροελαφρύνσεις και επιδοτήσεις, πιο… ευέλικτες εργασιακές σχέσεις με εργαζόμενους μερικής απασχόλησης και διαιώνιση της γνωστής generation low cost-γενιά χαμηλού κόστους ή γενιά των 700 ευρώ. Συνελόντι ειπείν, το μάρμαρο θα το πληρώσουν και πάλι οι «κάτω». Για μία ακόμη φορά ο μεγάλος «χαμένος» της υπόθεσης θα είναι η εργασία. Διότι σύμφωνα με τους ισχυρισμού των εργοδοτών έτσι μόνο επιτυγχάνεται η ανταγωνιστικότητα, η παραγωγικότητα και η οικονομική ανάπτυξη. Όμως η υπερβολική προσφορά δεν μπορεί να απορροφηθεί ούτε από τον άνεργο καταναλωτή ούτε από τον συνεχώς μειούμενο μισθό του εργαζόμενου. Έτσι, η υπερσυσσώρευση θα λειτουργήσει εκ νέου (όπως στο χρηματοπιστωτικό σύστημα) σαν ένα «πανωσήκωμα» που θα διαταράξει την ισορροπία και θα γκρεμίσει όλο το οικοδόμημα. Είναι ψευδαίσθηση ότι το σύστημα μπορεί να αυτορυθμιστεί επιτυγχάνοντας μία ισορροπία μεταξύ προσφοράς-ζήτησης και χαλιναγωγώντας την τάση του κεφαλαίου για γρήγορη και υψηλότερη απόδοση. Το βλέπουμε με τις τράπεζες σήμερα. Το βλέπουμε και με την πολιτική της νομενκλατούρας των Βρυξελλών. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες αισθάνονται την Ευρωπαϊκή Ένωση ως απειλή και όχι ως κάτι που τους προστατεύει. Η διαπίστωση αυτή δεν ανήκει σε κάποιον ευρωσκεπτικιστή ή στην κα. Παπαρήγα, ανήκει στον H. Guaino ειδικό σύμβουλο του Σαρκοζί. Μόνο που ο κ. σύμβουλος κάνει ένα εσκεμμένο λάθος μέσω της γενίκευσης. Γιατί υπάρχουν κάποιοι, λίγοι, όπως οι τραπεζίτες, οι βιομήχανοι και άλλοι, που αισθάνονται ότι η ΕΕ τους προστατεύει. Αντιθέτως, οι εργαζόμενοι, δηλαδή οι πολλοί, αισθάνονται να απειλούνται…

Εφήμερα


Σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια είχαμε, χθες, από το πρωί συζητήσεις για τα τεκταινόμενα στη ΝΔ. Σε κάποια εξ αυτών συμμετείχαν και υποψήφιοι για την προεδρία του κόμματος της αξιωμαιτκής αντιπολίτευσης. Έτσι, στον ΑΝΤ1 ακούσαμε τον κ. Ψωμιάδη να καταγγέλλει ότι κάποιοι «μάζευαν υπογραφές δύο μήνες πριν από τις εκλογές»(Για να τις χρησιμοποιήσουν προφανώς ενόψει των υποψηφιοτήτων τους για την προεδρία της ΝΔ). Στο «Μέγκα» ακούσαμε ότι η ΝΔ είναι ως κόμμα μία «συνομοσπονδία βαρωνιών». Μάλιστα, καθένας από τους βαρώνους είχε ποσοστό στις εκλογικές λίστες, όπως στην περίπτωση του Ευρωψηφοδελτίου αλλά και ψηφοδέλτιο Επικρατείας στις εθνικές εκλογές. Στο ALTER η κα. Μπακογιάννη έκανε κριτική στον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου αλλά συγχρόνως υποστήριξε ότι η ΝΔ έχει ιδεολογία αλλά «το θέμα είναι η εφαρμογή».

Συζήτηση έγινε χθες και για τον «γερμανικό εκλογικό νόμο» που σκέφτεται να ψηφίσει το ΠΑΣΟΚ. Πολλά στελέχη της ΝΔ φαίνεται να αντιδρούν και να επιλέγουν ένα μικτό ολιγοεδρικό (έως 5 έδρες) και μονοεδρικό σύστημα. Εντύπωση όμως έκανε και η τοποθέτηση του κ. Κ. Σκανδαλίδη στο «Μέγκα», ο οποίος θεώρησε ως προϋπόθεση για την εφαρμογή του γερμανικού εκλογικού συστήματος την «εσωκομματική δημοκρατία».

Οι... αντιεξουσιαστές

Η εξουσία διαφθείρει. Αυτός ο κοινός τόπος -ως φόβος και ξόρκι- επαναλήφθηκε μέσα της κλήσης του Γιώργου Παπανδρέου προς τα μέλη της κυβέρνησής του να λειτουργήσουν ως «αντιεξουσιαστές στην εξουσία». Αυτό το «αντί-», όμως, ως συμβολική άμυνα το είδαμε μόνο στην αμφίεση της Μπιρμπίλη και το μοτοσακό του Ρόβλια. Αλλά ποιος κίνδυνο ενέχει η κρατική-συμβολική εξουσία; Τα σημεία και τα σύμβολα της εξουσίας –αυτοκίνητα, σωφέρ, σωματοφύλακες, κλάκα οπαδών και σφογγοκωλάριων, υποδοχές, εμβλήματα, σκήπτρα κ.ά.- «ευνουχίζουν» καθώς παγιδεύουν το πολιτικό κρατικό στέλεχος μέσα στη συμβολική τάξη της εξουσίας τους. Τα σύμβολα επιβάλλονται και εξουσιάζουν τον άνθρωπο. Αυτός ο συμβολικός ευνουχισμός είναι συνώνυμος με την εξουσία, γιατί είναι ακριβώς αυτός που παρέχει σε συμβολικό επίπεδο την εξουσία. Εκτός, όμως, από τα σημεία και τα σύμβολα, που είναι οι κώδικες μια ολόκληρης εξουσιαστικής κουλτούρας, υπάρχουν και οι αντιλήψεις όπως αυτή του Μπέρνχαρντ που έλεγε στον Κανέτι ότι «Είτε θα είσαι μια σταγόνα που χάνεται μέσα στη μάζα, είτε εκείνος που ξέρει να της δίνει την κατεύθυνση. Άλλη επιλογή δεν έχεις… Έχεις τους ανθρώπους στα χέρια σου σαν μαλακό προζύμι και μπορείς να κάνεις μαζί τους ό,τι θέλεις. Θα μπορούσες να τους ξεσηκώσεις να βάλουν φωτιά, στα δικά τους σπίτια, δεν υπάρχουν όρια γι’ αυτό το είδος εξουσίας». Εν προκειμένω, έχουμε την εξουσία όπως διαμορφώνεται σε αυταρχικούς πολιτικούς μηχανισμούς με έντονη λαϊκίστικη και φαιά χροιά. Μια άλλη μορφή εξουσίας, το ίδιο επικίνδυνη, είναι και η τεχνοκρατική, όπου επικρατούν, όχι η δημοκρατική ουσία, αλλά οι τεχνικές της εξουσίας και οι τεχνοκράτες. Πρόκειται γι’ αυτό που ο Έντγκαρ Άλαν Πόε είχε προβλέψει από τις αρχές του 19ου αιώνα, λέγοντας πως «Ενώ ο άνθρωπος καμάρωνε και έκανε το θεό, μια παιδική ηλιθιότητα έπεφτε πάνω του. (...) Οι τεχνικές είχαν εξυψωθεί στην υπέρτατη τάξη και, από την στιγμή που εγκαταστάθηκαν στο θρόνο τους, έριξαν τις αλυσίδες τους πάνω στα μυαλά που τις είχαν δημιουργήσει». Υπάρχει, άραγε, μια άλλη στάση για εκείνους που κατέχουν την πολιτική εξουσία; Σ’ αυτήν αναφέρεται ο Ν. Μπόμπιο, ο οποίος θεωρεί ότι η εξουσία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά εξουσία για την επίτευξη ενός στόχου που είναι συνήθως το κοινό καλό, το συλλογικό ή γενικό συμφέρον. Εδώ εμπίπτει και το θέμα της «πολιτικής διαφθοράς» σύμφωνα με την οποία «ο πολιτικός που διαφθείρεται τοποθετεί το προσωπικό του κέρδος πάνω από το συνολικό, το δικό του συμφέρον πάνω από το κοινό, την ασφάλεια τη δική του, και της οικογένειάς του πάνω από εκείνη της πατρίδας». Αλλά πως ορίζει τη δημοκρατία ο Μπόμπιο; Δημοκρατία «Είναι εκείνη η μορφή διακυβέρνησης της οποίας οι κύριοι κανόνες της οποίας οι κύριοι κανόνες, όταν τηρούνται, έχουν ως σκοπό την επίλυση των κοινωνικών συγκρούσεων χωρίς την προσφυγή στην αμοιβαία βία». Αρκεί, όμως, αυτό; Όχι. Για τον Χάουαρντ Ζιν το θέμα δεν είναι ο νόμος, αν κάτι δηλαδή είναι νόμιμο, αλλά αν είναι και δίκαιο. Συνεπώς, μία πολιτική εξουσία δεν νομιμοποιείται μόνο εκ των νόμων αλλά αν είναι και κοινωνικά δίκαιη. Και όταν η εξουσία είναι κοινωνικά δίκαιη, όταν εξαφανίζεται εντός της κοινωνίας, ελεγχόμενη απ’ αυτή, τότε δεν μπορεί να «χαλάσει» κανέναν.

Εφήμερα

Οποία δημοκρατία! Την δυτική δημοκρατία εισήγαγαν τα όπλα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν. Μόνο που η δημοκρατία αυτή αποδείχθηκε μια μεγάλη νοθεία. Εκατοντάδες χιλιάδες επιπλέον ψήφους σε 210 εκλογικά τμήματα βρήκε η επιτροπή που έκανε την έρευνα για τις τελευταίες εκλογές. Οι ψήφοι, βέβαια, είχαν ριφθεί υπέρ του προέδρου που εννοούν οι δυτικοί! Τώρα, ο Μπάρακ Ομπάμα, ο Γκόρντον Μπράουν και όλα τα δυτικά μίντια θα ζητήσουν, άραγε, την επανάληψη των εκλογών; Ασφαλώς όχι. Άλλο Αφγανιστάν κι άλλο Ιράν!

Κοντά στο 1,50 δολάριο το ευρώ και κανείς δεν καταλαβαίνει την τακτική των Ευρωπαίων που καθιστά τόσο ακριβό το ευρώ. Πάντως, σύμφωνα με την Le Monde, οι χώρες-μέλη της ΕΕ έχουν χάσει την υπομονή τους με τις τράπεζες, οι οποίες παρά την τεράστια ενίσχυσή τους από τα χρήματα των φορολογουμένων, εξακολουθούν να κερδοσκοπούν ασύστολα εν μέσω της κρίσης. Γι’ αυτό σκέφτονται να φορολογήσουν τα τεράστια κέρδη τους. Να το δούμε και να μην το πιστέψουμε!

Θυμάστε την Σάρα Πέιλιν; Την κυβερνήτη της Αλάσκας(παραιτήθηκε) που ήταν υποψήφια των ρεπουμπλικάνων στις περυσινές αμερικάνικες εκλογές; Ε λοιπόν, η Σάρα εκδίδει τις αναμνήσεις της σε βιβλίο( που θα κυκλοφορήσει στις 17 Νοεμβρίου υπό τον τίτλο για τους ενδιαφερόμενους: Going Rogue. An American Life). Δεν ξέρουμε τι γράφει η Πέιλιν, αλλά έχει σπάσει ρεκόρ προπωλήσεων στο γνωστό διαδικτυακό τόπο Amazon, ξεπερνώντας ακόμα και το «Χαμένο Σύμβολο» του Νταν Μπράουν. Τι περιμένουν, άραγε, να διαβάσουν οι αναγνώστες; Υποψιαζόμαστε «πιπεράτες» ιστορίες.

Δεν φθάνει που βομβαρδίζουμε τη Γη, τώρα αρχίσαμε να βομβαρδίζουμε και τη Σελήνη. Η αιτιολογία του βομβαρδισμού για δήθεν αναζήτηση νερού μοιάζει σαθρή. Θα μπορούσαν να στείλουν ένα γεωτρύπανο και όχι να προκαλέσουν την τεράστια έκρηξη που προκάλεσε νέφος ύψους 1.600 μέτρων και πλάτους 8.000 μέτρων.

Ο αόρατος αντίπαλος

Ακούω τα ψεύδη για την πτώση του πληθωρισμού, ενώ πρόκειται για «αποπληθωρισμό», για την οδηγία της ΕΕ να εξισωθούν τα όρια συνταξιοδότησης των γυναικών με των ανδρών, στα 65 (η εξίσωση όμως μπορεί να γίνει και προς τα κάτω). Βλέπω το Γκουαντάναμο και το Μπαγκράμ(Αφγανιστάν) να εξακολουθούν να λειτουργούν και επί της… βασιλείας Ομπάμα. Ακούω το κλάμα μικρών παιδιών που πεθαίνουν από ασιτία. Βλέπω τους μαθητές της Ημαθίας να κάνουν και πάλι «ΚΑΤΑΛΙΠΣΥ». Βλέπω τα χιλιάδες κοντέινερς στο λιμάνι του Πειραιά. Βλέπω και τους «προστάτες του πολίτη» να επιτίθενται με μανικό τρόπο εναντίον των μεταλλεργατών, δείχνοντας πως η αλλαγή του ονόματος των πρώτων δεν άλλαξε και το χαρακτήρα τους. Ακούω, τέλος, στο ράδιο(SKY) πως οι σχέσεις του ανθρώπου καθορίζονται από τη σχέση με το περιβάλλον του, από τη σχέση με τη φύση και συνεπώς τη φύση του. Όμως, τι συμβαίνει μ’ έναν άνθρωπο που το βλέμμα του αντί να ταξιδεύει στις γραμμές των οριζόντων, σπάει πάνω σε τοίχους στα δύο μέτρα και πάσχει από αχρωματοψία; Τι άνθρωπος είναι αυτός που δεν ακούει τις εσωτερικές ροές των φυτών, τα κελαηδίσματα των πουλιών, που δεν μυρίζει μυρωδιές σωμάτων και αρώματα λουλουδιών, που οι αισθήσεις του έχουν ακρωτηριασθεί; Ναι. είναι ο άνθρωπος της βίας και του πολέμου όλων εναντίον όλων, είναι ο άνθρωπος του «Εγώ Όλος ο Κόσμος» του Κάφκα, είναι ο άνθρωπος του Μακιαβέλι, είναι ο ναζί και ο φασίστας της κάθε μέρας, είναι ο άνθρωπος της συσσώρευσης και του κέρδους. Αυτός ο άνθρωπος είναι το προϊόν ενός ορισμένου πολιτισμού, που εκπαιδεύει τον καθένα με την ιδέα ότι όλοι οι συνάνθρωποί του είναι κακοί. Υπ’ αυτή την οπτική νομιμοποιείται κάποιος να λέει ψέματα και δικαιολογείται το ΠΑΣΟΚ (ή η ΝΔ) να ψεύδονται προεκλογικά για το… μετεκλογικό καλό μας. Όχι, οι άνθρωποι δεν είναι εγγενώς κακοί. Η ύπαρξή μας εξαρτάται από το περιβάλλον μας. Ο ανθρωπολόγος Κόλιν Τέρνμπελ(The Forest People) που περιγράφει τη ζωή των Πυγμαίων του δάσους Ίτουρι στην κεντρική Αφρική σημειώνει ότι «τιμωρούσαν κάποιον που έτυχε να σφάλει, στέλνοντάς τον στο δάσος για να στεναχωρηθεί»! Βρήκε όμως και φυλές που ήταν επιθετικές και τα μέλη τους εγωιστικά. Εξ αυτού συμπέρανε ότι τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά οφείλονται στο περιβάλλον και τις συνθήκες διαβίωσης: «Η σχετικά εύκολη ζωή των ανθρώπων του δάσους καλλιέργησε την καλή θέληση και τη γενναιοδωρία». Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η θέση του ψυχολόγου Έρικ Έρικσον που αποδίδει την ανθρώπινη συμπεριφορά στη «μάθηση και τον πολιτισμικό καθορισμό»(τα παραδείγματα παρατίθενται από τον Χ. Ζιν στο βιβλίο του «Διακηρύξεις ανεξαρτησίας). Τώρα βλέπω τους μεταλλεργάτες να χτυπούν με τα καδρόνια τις ασπίδες των ματατζήδων και θυμάμαι τον αγρότη στα «Σταφύλια της οργής». Ο αγρότης είχε χάσει τη γη του και βρίσκεται αντιμέτωπος με τον οδηγό της μπουλντόζας που γκρέμιζε το σπίτι του, κι ενώ τον σημαδεύει με το όπλο, ο οδηγός του λέει ότι εκτελεί διαταγές ενός τραπεζίτη από την Οκλαχόμα, που ομοίως εκτελεί διαταγές ενός τραπεζίτη της Ν. Υόρκης. Ο αγρότης χτυπιέται και οδύρεται: «Τότε εγώ ποιον να πυροβολήσω;»! Ο αντίπαλος είναι αόρατος.

Πολιτιστική επανάσταση

Δεν ξέρει κανείς αν θα αλλάξει η σελίδα της πολιτικής ιστορίας του τόπου, αν θα σταματήσει το ρουσφέτι, αν θα πάψει η διαπλοκή και το «μαύρο πολιτικό χρήμα», αν οι φρουροί-αστυνομικοί θα σταματήσουν πλέον να φυλάνε τους επώνυμους με τα χρήματα των φορολογούμενων και δη των μη εχόντων, αν το κράτος δεν θα είναι πλέον διεφθαρμένο, αν τα κρατικά αυτοκίνητα θα μειωθούν, αν γενικώς οι υποσχέσεις που έχουν δοθεί προεκλογικά από τη νέα κυβέρνηση θα υλοποιηθούν, αν… αν… εκείνο, πάντως, που είναι απολύτως βέβαιο είναι ότι η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου φαίνεται διατεθειμένη να κάνει την προσπάθεια κι αυτό δημιουργεί μια θετική διάθεση στους πολίτες. Αρκεί αυτό; Ασφαλώς όχι. Οι θετικές όμως προσδοκίες και η κινητοποίηση της κοινωνίας δεν είναι μικρό πράγμα. Βέβαια, για να φθάσει το ΠΑΣΟΚ ως εδώ πέρασε από τα καυδιανά δίκρανα και διακινδύνευσε τη διάλυσή του, ακριβώς όπως τώρα η ΝΔ. Όλα τούτα σημαίνουν ότι οι πολίτες μ’ έναν ορισμένο τρόπο το 2004 και το 2009 εξώθησαν το δικομματικό πολιτικό σύστημα ή στην αλλαγή του ή στον αφανισμό του. Αλλά τι σημαίνει η νέα αυτή πνοή; Θα μπορέσει το ΠΑΣΟΚ να πετύχει εκεί που απέτυχε η ΝΔ και να διαμορφώσει μια νέα κουλτούρα, την κουλτούρα των κοινών κανόνων που θα ισχύουν για όλους, την ατομική εκείνη συμπεριφορά που δεν θα μας καθιστά εμπρηστές των δασών και των σπιτιών μας; Δύσκολο έως ανέφικτο. Η υπόθεση της απεξάρτησης της πολιτικής από τους οικονομικά ισχυρούς απαιτεί κινηματική κατάσταση και ευρείες πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες. Συμπαρατάξεις, δηλαδή, τέτοιες που θα επιβάλλουν κοινωνικές ατιμωτικές κυρώσεις και θα καθιστούν διαπομπευόμενο και εξοβελιστέο τον λαδιάρη υπάλληλο της εφορίας και το λαμόγιο της κρατικοδίαιτης οικονομίας. Απαιτούνται ακόμη ανατροπές στο συσχετισμό των αξιών ώστε να πάψει να επιβραβεύεται η καπατσοσύνη και η πολιτική πρόσβαση(κονέ) στην… Κορώνη; Θα μπορέσουν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ να αντισταθούν, όπως τους κάλεσε ο αρχηγός τους, στις πιέσεις για ρουσφέτια; Δυστυχώς όχι. Ήδη γνωρίζουμε πως έχει αρχίσει ένα όργιο διευθετήσεων και υλοποίησης προεκλογικών δεσμεύσεων (ρουσφετιών) βουλευτών προς τους ψηφοφόρους τους. Το πρόβλημα θα οξυνθεί από τη στιγμή που οι εκλογείς του ΠΑΣΟΚ θα δουν τις ψήφους τους να μην «ξεπληρώνονται» με το υπεσχημένο αντάλλαγμα. Από εδώ είχε αρχίσει και η οργή των ψηφοφόρων της ΝΔ. Γιατί η Ελλάδα εξακολουθεί να λειτουργεί με το ρουσφέτι της. Συνεπώς, η αλλαγή σελίδας δεν είναι παίξε γέλασε καθώς αντιστοιχεί σε μία επανάσταση ηθών και αξιών, σε μία μεγάλη πολιτιστική επανάσταση.


Εφήμερα

Ο Καίσαρας Βοργίας, ο επικυρίαρχος της Ρώμης, είχε ορίσει τον Ρεμίρο ντε Όρκο για να επιβάλλει «την τάξη και την πειθαρχία στην εξουσία του»(Μακιαβέλι). Ο ντε Όρκο επέβαλε την τάξη αλλά μισήθηκε όσο κανείς από τους Ρωμαίους. Ο Βοργίας για να δείξει ότι δεν έχει σχέση με τα εγκλήματα του ντε Όρκο, έβαλε ανθρώπους του να τον κομματιάσουν και τον τοποθέτησε στην πλατεία της Σεζένα. Έκτοτε, οι ηγεμόνες έχουν έναν άνθρωπο που κάνει τη «βρώμικη δουλειά», έναν Θεόδωρο Πάγκαλο ας πούμε. Η τακτική αυτή ονομάζεται «πειστική άρνηση», γιατί ο ηγεμόνας τιμωρώντας τον άνθρωπό του πείθει ότι δεν έχει σχέση με τις βρώμικες δουλειές του.

Είδαμε τη χειραψία του νυν πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου και του πρώην Κώστα Καραμανλή. Αλλά κατά τη γνώμη μας το πιο ενδιαφέρον ήταν το βλέμμα του δεύτερου, που έδειχνε να απορεί πως έχασε από τον αντίπαλό του. Εμάς μας παρέπεμψε στο μύθο της χελώνας και του λαγού, και το πάθημα-μάθημα του δεύτερου που υπερτίμησε σε σημείο αλαζονείας το συγκριτικό του πλεονέκτημα.

Η Κομισιόν ενέκρινε την πρόταση του Όλι Ρεν για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τα Σκόπια. Απομένει η έγκριση από τους 27. Η κυβέρνηση το έχει πάρει είδηση; Πάντως, εμάς μας οδήγησε συνειρμικά στην έναρξη της διακυβέρνησης Καραμανλή, τότε που οι ΗΠΑ αναγνώρισαν τα Σκόπια ως «Μακεδονία»!

Ακόμα μία απόπειρα αυτοκτονίας εργαζομένου στη France Telecom. Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με την Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ(FAO) 1,02 δισεκατομμύρια άνθρωποι «επλήγησαν από υποσιτισμό το 2009»! Οποία λεκτική κομψότης. Αντιθέτως, κάποιοι «βαρβαριστές» λένε ότι 100 εκατομμύρια άνθρωποι περισσότεροι από πέρυσι «ψόφησαν στην πείνα»!

«Συγνώμη Άλαν». Ο Alan Turing είναι ο μαθηματικός και εφευρέτης της πληροφορικής, ο οποίος εξαιτίας της καταδίκης του για ομοφυλοφιλία(απαγορευμένη πριν 55 χρόνια στην Αγγλία) οδηγήθηκε στην αυτοκτονία. Γι’ αυτό ο πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν θεώρησε καλό να του πει ένα «σόρι»! Βέβαια σήμερα πολλοί πολιτικοί σήμερα ρίχνουν δίχτυα στις πολυάριθμες ψήφους των «γκέι».


«Αγαπώ τους πεινασμένους, τους ανήσυχους, τους αλήτες. Αφτοί αιώνια συλλογούνται την ανταρσία, την πείνα, το δρόμο τον ατέλειωτο…»(Ν. Καζαντζάκης)

Πολιτική χειραφέτηση

Η άποψη ότι η επιθυμία της εξουσίας, άλλως πως του άρχειν, είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση καταρρίπτεται από τη στάση της φυλής των Ινδιάνων Ζούνι, οι οποίοι θεωρούσαν ότι η επιδίωξη της εξουσίας είναι τρέλα και για να κάνουν κάποιον αρχηγό τους έπρεπε να τον ξυλοκοπούν συνέχεια μέχρι να πει το ναι! Παρ’ ημίν τα πράγματα είναι διαφορετικά καθώς όλοι κι όλες διψούν για εξουσία. Που οφείλεται, άραγε, αυτή η θέληση για δύναμη, η αποκαλούμενη και πολιτική, εσχάτως δε και «μεταπολιτική»; Οφείλεται στο γεγονός ότι η ανθρώπινη συνείδηση, ή αλλιώς η πολιτική συνείδηση είναι παράγοντας αλλαγής και δημιουργίας, που σημαδεύει την ιστορία, που χαράζει το όνομα κάποιου στα κατάστιχά της, καθιστώντας τον αθάνατο; Ή μήπως η πολιτική συνείδηση εκτός από απάντηση στη μεταφυσική διερώτηση της έσχατης ματαιότητας είναι προπάντων μια πρακτική συνείδηση, μια ratio, μια τελεστική και ενεργός απάντηση σ’ ένα εκκοσμικευμένο εδώ και τώρα, που επιχειρεί την τροποποίηση τόσο του υλικού κόσμου όσο και της συμπεριφοράς των ανθρώπων και των σχέσεών τους; Κατά τη γνώμη μας είναι και τα δύο μαζί. Είναι και η ματαιοδοξία των «Εγώ Όλος ο κόσμος», είναι και οι πελατειακές διευθετήσεις των μεγάλων οικονομικών παραγόντων αλλά και οι μικροδιευθετήσεις των «νεοψηφοφόρων».
Σε γενικές γραμμές η πολιτική ως εξουσία και πελατειακή δύναμη, όπως την υφίστανται οι «κάτω» σήμερα, είναι μια χειραγώγηση που αυτοκαταγγέλλεται η ίδια, αφού παραμένει η υποκριτική επιδίωξη από τα κυρίαρχα κοινωνικά στρώματα των ιδιαίτερών τους στόχων κάτω από τη μάσκα του γενικού συμφέροντος και με τη χρήση ενός καθολικής φύσεως οργάνου, του κράτους. Αλλά για να χειραγωγήσουν και να φενακίσουν οι πλανητικοί ή οι εγχώριοι «πάνω» την υπόλοιπη κοινωνία με μία ορισμένη ιδεολογία – λαϊκισμός Ομπάμα ή η πράσινη ανάπτυξη Γιώργου- πρέπει την ίδια στιγμή να φενακίζονται και οι ίδιοι. Γιατί σε μία κοινωνία ξένωσης η ίδια η κυρίαρχη τάξη βρίσκεται σε κατάσταση ξένωσης. Η ξένωση(αυτή που ο Μαρξ αποκαλεί «αλλοτρίωση» και η Σ. Βέιλ «ξερίζωμα») παρουσιάζεται πρώτα, σύμφωνα με τον Καστοριάδη, «ως ξένωση της κοινωνίας στους θεσμούς της», οι οποίοι αυτονομούνται έναντι της κοινωνίας. Η αυτονόμηση (ξένωση) είναι το πρώτο βήμα για να καταστεί ένας θεσμός φυτώριο διαφθοράς, αφού παύει να είναι τόπος σύγκρουσης των κοινωνικών δυνάμεων και επιχείρησης αλλαγής των συσχετισμών με δημοκρατικό τρόπο και τίθεται στην υπηρεσία της νομενκλατούρας της γραφειοκρατίας και των λαμόγιων. Μπορεί η πολιτική να γίνει κάτι άλλο από τεχνική και χειραγώγηση της εξουσίας; Ναι, στο μέτρο που θα γινόταν η συνειδητή έκφραση των προσδοκιών και των συμφερόντων της μεγάλης πλειονότητας των ανθρώπων. Αυτό μπορεί να γίνει όταν η πάλη των «αποκάτω» δεν θα είναι η άμυνα των δικών τους μόνο συμφερόντων αλλά μέσω της δικής τους χειραφέτησης θα επιδιώκουν την κατάργηση κάθε εκμετάλλευσης. Όχι στο απώτερο παραδείσιο μέλλον, αλλά εδώ και τώρα.


Εφήμερα


Όταν διανοούμενοι και δη καθηγητές πανεπιστημίου κάνουν επικίνδυνα νοητικά ακροβατικά τότε συμβαίνουν και «πτώσεις». Έτσι, καθηγητής της πολιτικής επιστήμης έγραφε, χθες, για τους «κυνικούς με εύθραυστο ρεαλισμό νεοψηφοφόρους» και την «άρση των ορίων». Αγαπητέ, όταν δεν υφίστανται όρια τότε δεν έχουμε ρεαλισμό αλλά ρομαντισμό, συνδυασμένο με την ηδονή της διακινδύνευσης και όχι με τη «μεταπολιτική του φόβου». Εξάλλου, ο φόβος είναι πάντα ταυτισμένος με τα όρια. Βεβαίως υπάρχει και η… σύγχυσης των ορίων!

Λαϊκισμός Ομπάμα

Επισημαίναμε τις σκοπιμότητες των βραβείων Νόμπελ με την επιλογή της παγκοσμίως άγνωστης Γερμανίδας Χ. Μίλερ, διωχθείσας από το κομμουνιστικό καθεστώς της Ρουμανίας, για το βραβείο λογοτεχνίας και επιβεβαιωθήκαμε πλήρως με την επιλογή του προέδρου των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα για το Νόμπελ Ειρήνης, την ώρα κατά την οποία στην κοιλάδα Πεσαβάρ του Πακιστάν 42 άνθρωποι έχαναν στη ζωή τους σ’ ένα ακόμη μακελειό! Για πρώτη φορά βραβεύεται ο πρόεδρος μιας χώρας που κατέχει στρατιωτικά δύο άλλες χώρες(Ιράκ και Αφγανιστάν). Για πρώτη φορά βραβεύεται ένας πρόεδρος που έχει υποσχεθεί να κλείσει το Γκουαντάναμο, να προχωρήσει στην αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ και να φέρει την ειρήνη στη Μέση Ανατολή αλλά που δεν τα έχει κάνει ακόμη. Αντιθέτως, ο κ. Ομπάμα έχει επικυρώσει και έχει εισαγάγει για ψήφιση στο Κογκρέσο την αύξηση των αμερικανικών στρατιωτικών δαπανών για φέτος στο αστρονομικό ποσό των 680 δισεκατομμυρίων δολαρίων! Γιατί η Νορβηγική Επιτροπή δεν περίμενε την υλοποίηση των υποσχέσεων εκ μέρους του αμερικανού προέδρου και ύστερα να του απονείμει το βραβείο; Γιατί τον βράβευσε προκαταβολικά; Ωραία, ο λόγος στο Κάιρο έδωσε πολλές ελπίδες για την ειρήνη με τον μουσουλμανικό κόσμο και την επίλυση του Παλαιστινιακού. Όμως, το εποικιστικό πρόγραμμα των Ισραηλινών συνεχίζεται παρά την εναντίωση του Αμερικανού προέδρου. Ασφαλώς, ο κ. Ομπάμα είναι ένας πολύ συμπαθής, κουλ, χαμογελαστός και «σικ» τύπος, αλλά αυτά είναι τα κριτήρια επιλογής της επιτροπής του Όσλο; Ασφαλώς όχι. Για πιο λόγο λοιπόν επελέγη ο Ομπάμα; Για την προσπάθειά του, σύμφωνα με του Νορβηγούς, να ενισχύσει τη διεθνή διπλωματία και τη συνεργασία μεταξύ των λαών καθώς και την… ελπίδα. Η κυριαρχούσα κριτική στην απονομή είναι: «Πότε πρόλαβε;». Αλλά τα πράγματα είναι περισσότερο σοβαρά. Κατά τη γνώμη μας η απονομή του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης εξυπηρετεί εκ του αποτελέσματος(για να αποφύγουμε όσους μας ψέξουν για συνομωσιολογία) την πολιτική του «παγκόσμιου λαϊκισμού» που ακολουθεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Για την ακρίβεια, όπως σημειώνει ο γνωστός Αμερικανός διεθνολόγος Τσαρλς Κάπτσαν, ο Μπάρακ Ομπάμα χρησιμοποιεί τη δημοτικότητά του(την εικόνα του όπως γράφαμε στο Homo Americanus) για τη δημιουργία μιας νέας δυναμικής στην αμερικανική εξωτερική πολιτική. Για να το κάνουμε αυτό πιο συγκεκριμένο, ο Λευκός Οίκος δεν επιδιώκει μία συμφωνία με το Ιράν μέσω παρασκηνιακών διαβουλεύσεων με τον πρόεδρο Αχμαντινεζάντ, αλλά με την προσπάθεια να πείσει την πλειοψηφία της πολιτικής τάξης του Ιράν για να υποστηρίξει μια νέα σχέση με τις ΗΠΑ. Έτσι, μπορούν να εξηγηθούν η αμφισβήτηση των ιρανικών εκλογών και τα επεισόδια καθώς και η παγκόσμια προβολή τους, κάτι που δεν συνέβη με το πραξικόπημα στην Ονδούρα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι πρωταρχικοί συνομιλητές του Μπάρακ Ομπάμα δεν είναι οι ομόλογοί του, αλλά οι λαοί της Μέσης Ανατολής. Αυτό σύμφωνα με τον Τσαρλς Κάπτσαν είναι ένας είδος «παγκόσμιου λαϊκισμού» με την προοδευτική έννοια του όρου! Γιατί προοδευτική και όχι συντηρητική; Αυτό εξαρτάται από την οπτική του καθενός.

Μπάουμαν Ζίγκμουντ

Το μεγάλο σημερινό πολιτικό παράδοξο σύμφωνα με τον Ζίγκμουντ Μπάουμαν είναι η επιχείρηση εύρεσης «τοπικών λύσεων σε παγκόσμια δημιουργημένα προβλήματα και αδιέξοδα». Για να το καταστήσουμε αυτό κατανοητό θα το μεταφέρουμε στα καθ’ ημάς. Στις τελευταίες εκλογές το ΠΑΣΟΚ κατήγαγε σημαντική εκλογική νίκη υποσχόμενο τη διέξοδο από την οικονομική κρίση η οποία κατά τους ισχυρισμούς της ηγεσίας του δεν οφείλεται στη διεθνή κρίση αλλά στην οικονομική διαχείριση εκ μέρους της κυβέρνησης της ΝΔ. Έχουμε εν προκειμένω την παραγνώριση του παράδοξου που επισημαίνει ο Μπάουμαν καθώς παραγνωρίζεται η πραγματικότητα καθώς επιδιώκεται, ή υπάρχει ο ισχυρισμός ότι είναι δυνατή η τοπική λύση σε μία κρίση που έχει παγκόσμια αιτία.
Αλλά αν το ΠΑΣΟΚ παραβλέπει το πολιτικό παράδοξο, τι άραγε μας προτείνει ο Μπάουμαν; Όχι ασφαλώς την προσαρμογή στην υπάρχουσα κόλαση που βιώνουμε αλλά την προσπάθεια αναγνώρισης, όπως μας λέει ο Ίταλο Καλβίνο στις «Αόρατες πόλεις», «ποιος και τι, μέσα στην κόλαση, δεν είναι κόλαση, και να του δώσουμε διάρκεια, να του δώσουμε χώρο». Μόνο που η παραπάνω πρόταση έχει τη λογοτεχνική γοητεία και αξία της, παραπέμποντας στην «εδώ και τώρα» πραγματοποίηση της ουτοπίας, αλλά δεν έχει πολιτική αξία. Ο Μπάουμαν δεν επιζητεί μια αλλαγή με παγκόσμια εμβέλεια, δεν μιλάει για την άρση των παγκόσμιων αιτιών που προκαλούν τα παγκόσμια και συνακόλουθα τα τοπικά προβλήματα, αλλά προτείνει μια αλλαγή σε τοπικό επίπεδο, όπως και ο κ. Γιώργος Παπανδρέου, εκκινώντας από τη θέση ότι αφού έτσι έχουν τα πράγματα(η κόλαση είναι εδώ καθώς «οι πόλεις έχουν καταστεί χωματερές για παγκόσμια δημιουργημένα και κυοφορούμενα προβλήματα»), ας βρούμε σε τοπικό επίπεδο ρωγμές(κάτι σαν παραδείσιες νησίδες) κι ας επιχειρήσουμε να ζήσουμε εκεί όλοι μαζί. Και τούτο γιατί οι άνθρωποι είναι «ανυπεράσπιστοι απέναντι στην παγκόσμια δίνη (και) κρατιούνται πιο σφιχτά από τους εαυτούς τους» δηλαδή από το τοπικό, εκεί που έμαθαν να βρίσκουν την ταυτότητά τους και τα νοήματα της ζωής τους. Γι’ αυτό και η πολιτική θα έχει ως επίκεντρο την τοπικότητα. Που λοιπόν είναι ο τόπος όπου θα λάβει χώρα η σύγκρουση το τοπικό ή το υπερτοπικό(διεθνές); Η ανικανότητα της πολιτικής να λύση το πρόβλημα επιχειρείται να καλυφθεί με τη «δημόσια επίδειξη δύναμης και των ρητορικών παλικαρισμών, που τείνουν να είναι πιο δυναμικοί και ηχηροί όσο πιο δύσμοιροι και με μικρή επιρροή είναι οι ίδιοι οι πολιτικοί»(Μπάουμαν). Κατά τη γνώμη μας, στη σημερινή μεταβατική εποχή ούτε ο Τσόμσκι(πλανητική δράση) έχει δίκιο ούτε ο Μπάουμαν(τοπική δράση) αλλά και οι δύο. Απαιτείται συνεπώς μία παράλληλη και συγχρονική πολιτική δράση σε παγκόσμιο αλλά και σε τοπικό επίπεδο.


Εφήμερα

«Οι λέξεις έρχονται από τη σιωπή και επιστρέφουν στη σιωπή». Αυτός είναι ένα από τα στιχάκια της παγκοσμίως άγνωστης Γερμανίδας Χέρτας Μίλερ που έλαβε χθες το νόμπελ λογοτεχνίας γιατί έγραψε από την πλευρά των εγκαταλελειμένων. Όμως και η Αμερικανίδα Τζόυς Κάρολ Όουτς από την μεριά των κατατρεγμένων γράφει. Το ίδιο και ο Φίλιπ Ροθ. Γιατί η σουηδική ακαδημία επιλέγει όχι τόσο σπουδαίους λογοτέχνες (θυμίζουμε ότι πέρυσι το βραβείο πήρε ο Γάλλος Jean-Marie G. Le Clezio); Ίσως να θέλει να ενισχύσει το γαλλογερμανικό άξονα και κατ’ επέκταση τη διαμόρφωση μιας κοινής κουλτούρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση! Σε κάθε περίπτωση, υφίσταται νομίμως κριτική ότι επιλέγει με βάση σκοπιμότητες.

Μιας κι είμαστε στο χώρο της λογοτεχνίας, η κα. Terez Ulloa διευθύντρια οργάνωσης κατά της σωματεμπορίας στη λατινική Αμερική μήνυσε τις «θλιμμένες πόρνες» του Μαρκές, όπου ως γνωστόν ένας 90χρονος ερωτεύεται μία 14χρονη. Η Ουλλόα θέλει μ’ αυτό τον τρόπο να εμποδίσει τη μεταφορά του έργου στον κινηματογράφο. Μόνο που δεν έχει καταλάβει το μυθιστόρημα, αφού ο Μαρκές θέλει να δείξει ότι κι ένας 90χρονος μπορεί να ερωτευθεί και μάλιστα για πρώτη φορά. Εξάλλου, δεν έκανε με την μικρή σεξ, απλώς την κοίταζε ενώ κοιμόταν, αφού η μικρή δούλευε κορδελιάστρα. Παραδόξως, το έργο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί κατά του «τράφικινγκ», αλλά όταν δεν υπάρχει φαντασία, υπάρχει δογματισμός και φανατισμός.
Πως πέρασαν την πρώτη μέρα τους τα μέλη της κυβέρνησης; Όπως είδαμε ο πρωθυπουργός άλλαξε το σαλόνι στο μέγαρο Μαξίμου. Το νέο σαλόνι είναι πράσινο, ενώ ο καναπές όπου καθόταν ο πρώην πρωθυπουργός αντικαταστάθηκε από πολυθρόνα. Στο υπουργείο Παιδείας, αργοπορημένη κατέφθασε η κα. Διαμαντοπούλου λόγω μποτιλιαρίσματος. Έτσι τη θέση της στην οθόνη του «Μέγκα» πήρε η υφυπουργός κα. Χριστοφιλοπούλου. Όμως, η κα. Υπουργός δεν έμεινε άπραγη, κατήγγειλε πάραυτα τους «πέτσινους καναπέδες» και τις «σκαλιστές πολυθρόνες» του πρώην υπουργού. Ανάλογες καταγγελίες έγιναν και στα άλλα υπουργεία. Άντε, και καλή αντιπολίτευση!