αδικος θάνατος

Τη φωνή της ίσως την ακούσατε στο ράδιο της ΕΡΤ, τη φωνή του συζύγου της την άκουγε μόνο εκείνη. Μεγάλης ηλικίας πλέον και οι δύο, με πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας, έτσι που την τελευταία λέξη ή θα την έλεγε ο αργός, αναξιοπρεπής θάνατος ή η δική τους αξιοπρεπής και γενναία απόφαση. «Ό,τι έκανα το έκανα για να μη λέει την τελευταία λέξη ο θάνατος», έλεγε η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου (Γ. Μπαχ, Βίοι αγίων). Όλοι εντρυφούν στη μελέτη του θανάτου, λέει ο Καφάογλου στη Μελισσάνθη, με στόχο να τον νικήσουν. Αλλά εδώ δεν πρόκειται για κάποια μελέτη αλλά για την τελική πράξη της τραγωδίας. Ο άνδρας θα σκοτώσει την γυναίκα, θα αφήσει στους αγαπημένους τις πρέπουσες εξηγήσεις για την ενέργεια σ’ ένα χαρτί, και θα βουτήξει πάνω στο μαχαίρι που στέριωσε στο πάτωμα. Οι δύο ηλικιωμένοι πέρασαν χέρι χέρι στην άλλη όχθη μένοντας στο ύψος της αξιοπρεπούς τους ζωής. Όμως δεν συνέβη το ίδιο με ένα μωρό, ένα παιδί 12 μηνών που χάθηκε γιατί δεν υπήρχε παιδίατρος στα νοσοκομεία της περιοχής του. Θυμάμαι τον Αλμπέρ Καμύ να σημαδεύεται από το θάνατο, όταν το 1930 θα προσβληθεί από φυματίωση. Η ασθένεια για την εποχή εκείνη σήμαινε «ότι είσαι νεκρός στα μάτια του κόσμου». Εδώ ο θάνατος χτυπάει έναν δεκαεφτάχρονο, ένα παιδί, που δεν έχει προλάβει ακόμα να βιώσει το χρόνο και τις αναφορικότητές του, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Αύριο είναι ο θάνατος. «Αυτή η οριστική πλευρά του γεγονότος αποτελεί το περιεχόμενο του παράλογου συναισθήματος». Αυτά έγραφε ο Καμύ. Αλλά ποιο τάχα μπορεί να είναι το νόημα της ζωής ενός αυριανού νεκρού; Η υπεκφυγή-ελπίδα μιας άλλης ζωής ή η μεταθανάτια δικαίωση στο όνομα μιας μεγάλης ιδέας; Ούτε η αυτοκτονία ούτε η ελπίδα αλλά ούτε και τα άγονα παιχνίδια πάνω σε μεγάλες αθλιότητες απαντά ο Καμύ. Η παράλογη συνείδηση πρέπει να ξεπεραστεί. Δεν υπαγορεύει αφ’ εαυτής κανένα κανόνα δράσης. Υποθάλπει, όμως, την ανταρσία. «Ζειν, σημαίνει να ζεις το παράλογο», να ζεις χωρίς επαύριο, να απολαμβάνεις τη στιγμή και με όλες σου τις αισθήσεις να απολαμβάνεις τον πλούτο του κόσμου. Αλλά πάνω απ’ όλα είναι να ζεις σκεπτόμενος. Και «Σκέφτομαι σημαίνει ξαναμαθαίνω να βλέπω, να παρατηρώ, να κατευθύνω τη συνείδησή μου, να δημιουργώ με κάθε ιδέα και με κάθε εικόνα, όπως ο Προυστ, έναν τόπο προνομιακό…» (Ο Μύθος του Σίσυφου).